ธาตุ : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 6 / 70

…้ว ต่อจากนี้เราจะมารู้จักและเข้าใจสิ่งที่เป็นองค์ประกอบของสรรพสิ่งทั้งหลาย ซึ่งพระพุทธศาสนาเรียกว่า ธาตุ 2.1 ธาตุ ธาตุที่เราจะศึกษาในบทเรียนนี้ ไม่ได้หมายถึงธาตุที่ปรากฏในตารางธาตุ ในวิชาวิทยาศาสตร์ หรือว…

ในบทที่ 2 เราได้เรียนรู้เกี่ยวกับองค์ประกอบของจักรวาล โดยเฉพาะธาตุที่เป็นรากฐานของสิ่งทั้งหลาย ไม่ว่าจะเป็นวัตถุที่มีชีวิตหรือไม่มีชีวิต ธาตุในที่นี้หมายถึงสิ่งที่ไม่…

๑๘ แต่... นั ก ส ร้ า ง บ า ร มี ๑ รอบตัวเรานี้มีธาตุ 4 อยู่เต็มไปหมด แต่เรา มองไม่ออกว่ามันมีครบทั้ง 4 ธาตุ ต่อเมื่อได้ฝึกให้ใจ ใสดีแล้ว ก็จะเห็นเลยว่าก…

เนื้อหาเกี่ยวกับการฝึกให้ใจใสดีเพื่อเข้าใจธาตุ 4 ที่มีอยู่รอบตัวเรา และการใช้พลังจิตเพื่อจัดการธาตุ 4 ในชีวิตประจำวัน โดยที่พระอรหันต์สามารถเปลี่ย…

…ท์และความหมาย ๑๗๗ ถ้าเป็นศัพท์อาขยาต ก็ต้องปรุงด้วยเครื่องปรุงในอาขยาต มี วิภัตติ กาล บท วจนะ บุรุษ ธาตุ วาจก และปัจจัย ครบทั้ง ๔ อย่าง ถ้าเป็นศัพท์กิริยากิตก์ ก็ต้องปรุงด้วยเครื่องปรุงของกิตก์ มี วิภัตติ…

…วทางการปรุงศัพท์ในอาขยาตและกิริยากิตก์ โดยอธิบายถึงเครื่องปรุงที่จำเป็นต้องมี เช่น วิภัตติ วจนะ กาล ธาตุ วาจก และปัจจัย หากขาดสิ่งใดสิ่งหนึ่งจะถือว่าบกพร่องทางไวยากรณ์ พร้อมตัวอย่างการใช้ที่ถูกและผิด เช่น…

1. จักขุธาตุ รูปธาตุ จักขุวิญญาณธาตุ 2. โสตธาตุ สัททธาตุ โสตวิญญาณธาตุ 3. ฆานธาตุ คันธธาตุ ฆานวิญญาณธาตุ 4. ชิวห…

เนื้อหานี้สำรวจธาตุ 18 ประการในพุทธศาสนา ประกอบไปด้วย จักขุธาตุ, โสตธาตุ, ฆานธาตุ, ชิวหาธาตุ, กายธาตุ, และมโนธาตุ ซึ่งแ…

ธาตุกระทบ 6 ธาตุ ได้แก่ 1. รูปธาตุ คือ สีต่าง ๆ 2. สัททธาตุ คือ เสียงต่าง ๆ 3. คันธธาตุ คือ กลิ่นต่างๆ 4…

บทความนี้นำเสนอเกี่ยวกับธาตุกระทบ 6 ประเภท ได้แก่ รูปธาตุ, สัททธาตุ, คันธธาตุ, รสธาตุ, โผฏฐัพพธาตุ และ ธัมมธาตุ ซึ่งช่วยให้เข้าใ…

…นกันคือ การรู้อารมณ์ทางตา หู จมูก ลิ้น กาย และใจ ทวาร 6 อารมณ์ 6 และวิญญาณ 6 รวม 18 นี้เอง เรียกว่า ธาตุ 18 ดังนั้น ความเป็นไปทั้งมวลในสรรพสิ่งที่มีชีวิต จึงเป็นเพียงการประชุมพร้อมกันของธาตุทั้ง 18 เรื่อง…

…ความหมายของวิญญาณว่าเป็นความรู้แจ้งในอารมณ์ ซึ่งเกิดจากการกระทบกับอายตนะทั้งภายนอกและภายใน หนุนสำรวจธาตุ 18 ที่รวมการรู้ต่างๆ ที่เกิดจากตา หู จมูก ลิ้น กาย และใจ ความเป็นไปของชีวิตทั้งหมดจึงสัมพันธ์กับธาต…

…ิตฺตสนฺตานนฺติ ปริณาเมตติ ปเท กมุม ๆ อิตติ เหตุ ฯ [๒๓๔] มโน จ ต วิญญาณญชาติ มโนวิญญาณ มโนวิญญาณ เอว ธาตุ มโน....ธาตุ กริยาเหตุกา จ สา มโนวิญญาณธาตุ จาติ กริ...ธาตุ อุเปกขาสหคตญฺจ ติ จิตตญชาติ อุเป...จิตต์…

…กษาเกี่ยวกับความหมายและคำอธิบายต่างๆ รับการวิเคราะห์การทำงานของมโนและวิญญาณ โดยทำให้เข้าใจถึงจิตตและธาตุที่เกี่ยวข้องผ่านคำอธิบายเชิงลึก และความสัมพันธ์ระหว่างปัจจัยทางจิตวิทยาและฟิสิกส์เพื่อความเข้าใจในธ…

…ย ภาโค) - หน้าที่ 205 ตติยปริจเฉทตฺถ โยชนา หน้า 205 วิเสเสน อารมฺมณ์ ชานาตีติ วิญญาณ์ ฯ วิญญาณญจ สา ธาตุ จาติ วิญญาณธาตุ ฯ มโน เอว วิญญาณธาตุ มโน...ธาตุ ฯ [๒๕๕] ฉฏฐีตปปุริส์ วิกเป็นโต อาห มันโสตยาที่ 1 วา…

ในบทนี้กล่าวถึงการวิเคราะห์วิญญาณธาตุและมโนภายในบริบทของอภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา โดยมีการอธิบายความสัมพันธ์ระหว่างวิญญาณและมโน สนธยาและอัตถะท…

…ธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา นาม อตฺถโยชนา (ตติโย ภาโค) - หน้าที่ 41 ฉฏฐปริจเฉทตฺถโยชนา หน้า 41 นิสสโย ธาตุทวยนิสสโย ฯ ธาตุทวยนิสสยาส ภาโว ธาตุทวยนิสส ...ภาโว ฯ ธาตุทวยนิสสยภาโว ลกฺขณ์ เอตสฺส วัตถุสสาติ ธาตุ…

เนื้อหานี้เกี่ยวข้องกับอภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา โดยมีการแยกแยะธาตุทวยนิสสโย และวิเคราะห์ความหมายของคำต่าง ๆ รวมถึงการอธิบายที่มาที่ไปของรูปและการกระทำในแต่ละบริบท มีก…

…หา...วิย ปณฺฑิเตน ทฏฺฐพฺโพ ฯ เคธตีติ คิชโฌ โย ปกข์วิเสโส ฯ คีธ อภิกษุขาย ฯ กาเลตยาทนา ณปจฺจโย ฯ กวจ ธาตุ 1 ธสฺส โช ฯ โปสัยที่ติ โปตโก โย ปุตโต ๆ ปุส โปเส ฯ ภาวกมุเมสุ ต ฯ กวจิ ธาตุ ฯ สโลโป ฯ อญฺเญสุ จ ฯ ส…

บทนี้นำเสนอแนวคิดเกี่ยวกับอภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา และวิเคราะห์คำศัพท์ต่างๆ ภายในอริยสัจ 4 เพื่อช่วยในการเข้าใจธรรมะและแนวทางในการปฏิบัติ โดยมีการอธิบายคำต่างๆ และสำรวจความสัมพันธ์ระหว่างธรรมและการใช้ชีวิ

…ะ กิตก์ - หน้าที่ 161 เป็นไปในความ ไป [คม + อ = คจฺฉ + ติ) สำเร็จรูปเป็น คจฺฉติ ย่อมไป. ๒. หมวด รุธ ธาตุ เป็นไปในความ กั้น, ในความ ปิด (รุธ + อ - เอ + ติ สำเร็จรูปเป็น รุนฺธติ, รุนเธติ ย่อมปิด เป็นไปในควา…

บทนี้อธิบายเกี่ยวกับธาตุในบาลีไวยากรณ์และวิธีการสร้างคำรวมถึงความหมายของคำต่างๆ เช่น คมุ, รุธ, มุจ, และอื่นๆ โดยแบ่งเป็นหมวด…

…ที่ 165 จินฺตุ เป็นไปในความ คิด (จินฺตุ + เณ ณย + ติ] สำเร็จรูปเป็น จินเตติ, จินฺตยติ ย่อมคิด [สกัมมธาตุ - อกัมมธาตุ] ในธาตุทั้ง ๔ หมู่นี้ ธาตุบางเหล่าเป็นธาตุไม่มีกรรม ธาตุ บางเหล่ามีกรรม, ธาตุเหล่าใด ไม…

เนื้อหาเกี่ยวกับบาลีไวยากรณ์ส่งเสริมความเข้าใจในวจีวิภาค โดยเฉพาะธาตุที่แบ่งออกเป็นสองประเภทคือ สกัมมธาตุ ซึ่งมีกรรมและ อกัมมธาตุ ที่ไม่มีกรรม เช่น ธาตุที่หมายดอกจันทน์จ…

…ทั้ง อิ อาคม หน้า ย ด้วย อุ ดังนี้ :- ปาจาปิยเต, สิพฺพาปิยเต. เป็นต้น. ยังมีปัจจัยที่สำหรับประกอบกับธาตุอีก ๓ ตัว คือ ข, ฉ. ส. เป็นไปในความปรารถนา อ. ดังนี้ :- ภุช ธาตุ เป็นไปในความ กิน ข ปัจจัย (ภุช + ข …

…วย การใช้ ย ปัจจัยในกัมมวาจก และวิธีการใช้เหตุปัจจัยในแต่ละกรณี เช่น เณ, ณย และการประมวลผลที่เกิดจากธาตุที่จะนำไปสู่ความหมายที่ต้องการในข้อความภาษา. นอกจากนี้ยังกล่าวถึงธาตุอื่น ๆ และวิธีการใช้ปัจจัยเพื่อ…

…๓) คำอธิบายในกัมมาวาจก ๑. ลง อิ- อาคม หน้า ย ปัจจัย ในกัมมวาจก ๒. เอา ย-ปัจจัย กับ จุ ที่สุดแห่ง ปจ ธาตุ จ ไม่ต้องลง อิ อาคม เป็น จจ บ้าง ๓. ซ้อน ยุ - พยัญชนะ ที่ ย-ปัจจัยบ้าง ภาววาจกก็แจกเหมือนกัมมวาจก ไ…

…ในกัมมาวาจก เช่น การใช้ ย-ปัจจัย และการซ้อนพยัญชนะในกัมมาวาจก อีกทั้งยังมีการยกตัวอย่างของการแจก ปจ ธาตุ ด้วย ทั้งนี้เพื่อให้เข้าใจในหลักการใช้งานต่างๆ ที่เกี่ยวข้องกับบาลี โดยเริ่มจากการลง อิ-อาคม และการ…

…ูวา, ตฺวาน, 5 นี้บอกอดีตกาล, อนีย ตพฺพ. ๒ นี้บอกความจำเป็น (๑๔๓) กิตปัจจัย อนต. สุณนฺโต ฟังอยู่, สุ ธาตุ ในความฟัง, ณา ปัจจัย สนธิ (๑๕) กโรนฺโต ทำอยู่, กรุ ธาตุ ในความ ทำ, โอ ปัจจัย สนธิ (๑๕) กเถนฺโต กล่า…

เนื้อหาเกี่ยวกับปัจจัยแห่งกิริยากิตก์ในบาลีไวยากรณ์ ซึ่งแบ่งออกเป็น ๓ ประเภท ได้แก่ กิตปัจจัย, กิจจปัจจัย และ กิตกิจจุปัจจัย พร้อมทั้งอธิบายถึงการใช้ในอดีตและปัจจุบัน รวมถึงตัวอย่างประโยคที่ชัดเจน โดย

…้ยว ด้วยของควรบริโภค อันประณีต ต พ. กตฺตพฺพ์ อันเขาจึงทำ, ลบ ๆ ซ้อน ต. วตฺตพฺพ์ อัน เขาจึงกล่าว, วท ธาตุ เอา ท เป็น ต. ภุญชิตพฺพ์ อันเขา พึงกิน, ลง อิ อาคม (๑๔๕) กิตกิจจุปัจจัย มาน. มาน ปัจจัยนี้ มีคติเหม…

…าการที่เกิดขึ้นว่าด้วยการกิน การทำ และการกล่าว โดยจะมีการแยกประเภทของวาจาตามบริบท รวมถึงลักษณะการใช้ธาตุต่างๆ ในภาษา เช่น กัตตุวาจก และ กัมมวาจก ซึ่งจะช่วยให้เข้าใจถึงวิธีการสื่อสารและการใช้ภาษาศาสตร์ในบา…

ประโยค๘ - วิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณ์วิเสสสฺว (ตติโย ภาโค) - หน้าที่ 67 อายตน ธาตุนิทเทโส หิ สุตตาภิธมฺมปฺปเทเสสุ อาภาธาตุ สุภธาตุ อากาสานัญจายตน ธาตุ วิญญาณญจายตนธาตุ อากิญจัญญายตนธ…

บทนี้ว่าด้วยการจัดหมวดหมู่ของธาตุต่าง ๆ โดยแบ่งออกเป็นประเภทที่สำคัญ เช่น ธาตุอากาศ ธาตุวิญญาณ ธาตุรูปและอื่น ๆ นอกจากนี้ยังพูดถึงคุณ…

ประโยค - วิญญาณธาตุภาค ๑ ตอนที่ ๑ หน้าที่ 141 ธาตุ" ดังนี้ เทนุกัมมาตถุ เป็นธรรมธาตุแท้ มังจะเป็นโนวิญญาณธาตุ ก็ได้เหม…

ในหน้า 141 ของ 'วิญญาณธาตุภาค ๑ ตอนที่ ๑' กล่าวถึงธาตุต่างๆ เช่น เทนุกัมมาตถุ, พยาบาทถุ, และธรรมธาตุ โดยระบุถึงความสัมพันธ์ระห…

ประโยค ~ วิภัชธรรรมแปล ภาค 3 (ตอนจบ) - หน้าที่ 7 จิรพิพัฒนา เป็นธาตุ ๑๐ รูปที่เหลือ นับเป็นธรรมธาตุอย่างเดียว ส่วน หัวใจวิญญาณบูรณะว่า "จิตอาศัยอุจจาระรูปเป็นไป ชื่อว่า…

ในตอนจบของวิภัชธรรม แสดงถึงการพิจารณาธาตุ ๑๘ ที่ประกอบด้วยวิญญาณธาตุและจิตโนธาตุต่าง ๆ โดยแบ่งแยกตามลักษณะของกายและนาม รวมถึงการใช้ปรัชญาในกา…

…(๑) วิญญาณ ๖ (๑) ผัสสะ ๖ (๑) เวทนา ๖ (๑) สัญญา ๖ (๑) เจตนา ๑ (๑) ต้นหา ๖ (๑) วิถี ๖ (๑) วิจาร ๖ (๑) ธาตุ ๓ (๑) กสิณ ๑๐ (๑) โภคสมุข (คือ อาการ) ๑๒ (๑) อายตนะ ๑๒ (๑) ธาตุ ๑๘ (๑) อินทรีย์ ๒๒ (๑) ธาตุ ๓ (๑) ภ…

ในเนื้อหาเล่มนี้พูดถึงการอธิษฐานแม่ในอนาคตและการศึกษาธรรมในปัจจุบัน พร้อมเชื่อมโยงกับปัญญาที่สามารถเรียนรู้ได้จากธรรมชาติของจิตใจ ปัญญาในอนาคตโดยการสงเคราะห์ธรรม ทั้งนี้ยังเสนอภาพรวมของกลุ่มธรรมชาติที