หน้าหนังสือทั้งหมด

สาระสำคัญพระธรรมเทศนา
20
สาระสำคัญพระธรรมเทศนา
…ชา ถ้ารวมอภิญญาด้วยเป็น ๘ คือ ๓.๔ ทิพพจักขุวิชชา ๓.๕ ทิพพโสตวิชชา ๓.๖ ปรจิตตวิชชา (เจโตปริยญาณ) ๓.๗ ปุพเพนิวาสานุสสติวิชชา ๓.๘ อาสวักขยวิชชา
บทนี้เน้นถึงความสำคัญของการทำความเข้าใจว่าจะมีทุกข์ได้อย่างไร และเหตุที่ต้องได้รับทุกข์ก็เนื่องจากการมีโลภซึ่งเป็นผลจากอวิชชา การปฏิบัติตามคำสอนของพระบรมศาสดาเป็นหนทางที่จะพ้นจากทุกข์ ด้วยการดับอวิชชา
การตรัสรู้ของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า
151
การตรัสรู้ของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า
ยามที่ 1 (18.00 น. – 22.00 น.) ทรงบรรลุปุพเพนิวาสานุสสติญาณ คือ รู้และ เข้าใจชาติหนหลังของพระองค์ได้อย่างแจ่มแจ้ง ทั้งทรงรู้แจ้งการกำเนิดและเรื่องของช…
…ละเอียดเกี่ยวกับการตรัสรู้ของพระสัมมาสัมพุทธเจ้าที่เกิดขึ้นในช่วงต่างๆ ในคืนแรก โดยบรรยายถึงการบรรลุปุพเพนิวาสานุสสติญาณ การรู้แจ้งเกี่ยวกับการเกิดและตายของสัตว์โลก และการตัดสินใจโปรดสัตว์ของพระองค์หลังจากตรัสรู…
ความสำคัญของการบวชในพระพุทธศาสนา
16
ความสำคัญของการบวชในพระพุทธศาสนา
…สามัญญผลเบื้องสูง คือ การบรรลุวิชชา 8 อันได้แก่ วิปัสสนาญาณ มโนมยิทธิ อิทธิวิธี ทิพพโสต เจโตปริยญาณ ปุพเพนิวาสานุสสติญาณ จุตูปปาตญาณ และอาสวักขยญาณ ตามลำดับ ก่อนที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าจะตรัสถึงสามัญญผลเบื้องกลางแ…
ในปลายสมัยพุทธกาล พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงแสดงคุณค่าของการบวช ซึ่งช่วยยกระดับผู้บวชไปสู่สถานภาพที่ควรแก่การบูชาพร้อมกับการบรรลุความสำคัญในระดับต่างๆ พระองค์ยืนยันว่าการบวชต้องอาศัยการปฏิบัติที่บริสุทธิ์
พระพุทธคุณและวิชชา 8 ประการ
65
พระพุทธคุณและวิชชา 8 ประการ
…คือ แสดงฤทธิ์ต่างๆ ได้ 4) ทิพพโสต คือ หูทิพย์ 5) เจโตปริยญาณ คือ ญาณที่ทำให้กำหนดรู้ใจผู้อื่นได้ 6) ปุพเพนิวาสานุสสติญาณ คือ ญาณที่ทำให้ระลึกชาติได้ 7) ทิพพจักขุ คือ ตาทิพย์ 8) อาสวักขยญาณ คือ ญาณที่ทำให้กิเลสอา…
พระพุทธคุณแบ่งออกเป็นองค์ 2 คือ วิชชา และจรณะ โดยวิชชาหมายถึงความรู้ที่กำจัดความมืดหรืออวิชชา ส่วนจรณะเป็นข้อปฏิบัติอันเป็นทางบรรลุวิชชา ซึ่งมีองค์รวม 15 อย่าง เช่น ศีลสังวร อินทรียสังวร เป็นต้น พระสั
เจโตปริยญาณและการระลึกชาติในพระพุทธศาสนา
135
เจโตปริยญาณและการระลึกชาติในพระพุทธศาสนา
…ม่มีกิเลส ปราศจากอุปกิเลส นุ่มนวล ควรแก่การงาน ตั้งมั่น ไม่หวั่นไหวอย่างนี้ ย่อมโน้มน้อมจิตไปเพื่อ “ปุพเพนิวาสานุสสติญาณ” เธอย่อมระลึกชาติก่อนได้เป็นอันมาก คือระลึกได้ ชาติหนึ่งบ้าง สองชาติบ้าง สามชาติบ้าง สี่ชา…
การพัฒนาจิตให้บริสุทธิ์และสมาธิเป็นสิ่งสำคัญในพระพุทธศาสนา ด้วยการบริหารจิตให้เป็นหนึ่ง ทำให้สามารถระลึกถึงชาติในอดีตและเข้าใจใจของผู้อื่นได้อย่างชัดเจน โดยการฝึกฝนและพัฒนาจิตใจอย่างต่อเนื่องตามคำสอนข
คำอธิบายปุพเพนิวาสในวิสุทธิมรรค
210
คำอธิบายปุพเพนิวาสในวิสุทธิมรรค
…) คำว่า "อเนกวินิต ปุพฺเพ- นิวาส์ อนุสสรติ - ระลึกบุพเพนิวาสได้หลายอย่าง" นี้ มีอรรถตื้นอยู่ แล้วแล ปุพเพนิวาสานุสสติญาณกถา จบ
บทนี้กล่าวถึงการระลึกถึงบุพเพนิวาสและการแยกแยะคนตามชื่อและโคตร จากนั้นได้อธิบายว่าบุคคลนั้น ๆ สามารถระลึกและรู้จักตัวตนซึ่งพิจารณาจากเครื่องปรากฏเช่นผิวพรรณ ดังนั้นชื่อและโคตรจึงเป็นเครื่องชี้ตัวในการ
วิสุทธิมรรค: การศึกษาเรื่องนิวุฏฐธรรม
180
วิสุทธิมรรค: การศึกษาเรื่องนิวุฏฐธรรม
…ฏมกะ (ผู้ตัดวัฏฏสงสาร คือปริพพานแล้ว) นิวุฏฐธรรมเหล่านั้น ย่อมมีได้แต่พระพุทธทั้งหลายเท่านั้น คำว่า ปุพเพนิวาสานุสสติ คือภิกษุระลึกปุพเพนิวาสได้ด้วยสติ ใด สตินั้นชื่อว่าปุพเพนิวาสานุสสติ คำว่าญาณ หมายเอาญาณที่ ส…
…ลึกได้ด้วยวิญญาณ การศึกษานี้เน้นถึงการเข้าใจนิวุฏฐธรรมที่มีได้เฉพาะพระพุทธเจ้า และถึงวิธีการระลึกถึงปุพเพนิวาสา ความหมายของญาณและสติในกระบวนการนี้ โดยจะกล่าวถึงการระลึกย้อนกลับไปในภพก่อน ๆ จนถึงการเข้าถึงญาณที่เ…
วิชชาและอภิญญาในพุทธศาสนา
148
วิชชาและอภิญญาในพุทธศาสนา
วิชชา 3 ประกอบด้วย 1. ปุพเพนิวาสานุสสติญาณ คือ ญาณหรือความรู้ที่ทำให้ระลึกชาติได้ 2. จุตูปปาตญาณ คือ ญาณที่ทำให้รู้เรื่องการเกิดและกา…
วิชชา 3 ประกอบด้วย ปุพเพนิวาสานุสสติญาณ, จุตูปปาตญาณ, อาสวักขยญาณ ซึ่งเป็นญาณสำคัญในการทำให้ระลึกชาติและเข้าใจการเกิดและการตายของส…
เจโตปริยญาณและปุพเพนิวาสานุสสติญาณ
203
เจโตปริยญาณและปุพเพนิวาสานุสสติญาณ
…พิตร นี้แหละสามัญญผลที่เห็นประจักษ์ทั้งดียิ่งกว่า ทั้งประณีตกว่าสามัญญผลที่เห็น ประจักษ์ข้อก่อนๆ 6. ปุพเพนิวาสานุสสติญาณ ภิกษุนั้น เมื่อจิตเป็นสมาธิบริสุทธิ์ผ่องแผ้ว ไม่มีกิเลส ปราศจากอุปกิเลสอ่อน ควรแก่การงาน ต…
ภิกษุที่มีจิตเป็นสมาธิบริสุทธิ์สามารถกำหนดรู้ใจของสัตว์อื่นได้ โดยสามารถสังเกตจิตของบุคคล ว่ามีราคะ โทสะ โมหะ หรือไม่ ขณะเดียวกันยังสามารถระลึกชาติได้ในอดีตทั้งหลาย โดยมีความสามารถในการมองเห็นจิตใจและ
วิชชาจรณสมฺปนฺโนในศาสนาพุทธ
113
วิชชาจรณสมฺปนฺโนในศาสนาพุทธ
…งเสียงต่าง ๆ ได้หลากหลายและได้ยินเสียงจากที่ห่างไกลได้ (5) เจโตปริยญาณ คือ รู้วาระจิตของผู้อื่น (6) ปุพเพนิวาสานุสสติญาณ คือ ความรู้ที่สามารถระลึกชาติหนหลังได้ (7) ทิพพจักษุ คือ ตาทิพย์ สามารถมองเห็นทุกสิ่งได้หม…
วิชชาจรณสมฺปนฺโน หมายถึง ความรู้และความประพฤติที่รวมกัน ทำให้เกิดความรู้แจ้ง 8 ประการ และการประพฤติ 15 ประการ ซึ่งล้วนมีส่วนในการทำให้พระพุทธเจ้าทรงบรรลุสัมมาสัมโพธิญาณ ศึกษาแนวคิดเหล่านี้เกี่ยวกับรู้
สามัญญผลเบื้องสูงและการสร้างบารมี
210
สามัญญผลเบื้องสูงและการสร้างบารมี
…ดงฤทธิ์ต่าง ๆ ได้, ทิพพโสตคือมีหูทิพย์, ทิพพจักขุคือ มีตาทิพย์, เจโตปริยญาณคือกำหนดรู้ใจผู้อื่นได้, ปุพเพนิวาสานุสติญาณคือระลึกชาติได้ และ อาสวักยญาณ คือกำจัดกิเลสให้หมดสิ้นได้ 7.6 การสร้างบารมีเพื่อเป็นพระอริยส…
สามัญญผลเบื้องสูงคือผลอันสูงสุดของการบวชในพระพุทธศาสนา ที่สามารถเข้าถึงพระรัตนตรัยในตัวและบรรลุวิชชา 8 ซึ่งรวมถึงวิปัสสนาญาณและเจโตปริยญาณ การฝึกตนของพระสงฆ์จะต้องผ่าน 6 ขั้นตอนตามหลักในคุณกโมคคัลลานส
ความรู้แจ้งในพระพุทธศาสนา
26
ความรู้แจ้งในพระพุทธศาสนา
…ามรู้อันสูงสุดในพระพุทธศาสนา ความรู้แจ้ง หรือความรู้ อันวิเศษดังกล่าวเรียกว่า วิชชา 3 ประกอบด้วย 1. ปุพเพนิวาสานุสสติญาณ คือ ความรู้ที่ทำให้สามารถระลึกชาติในอดีตได้ หนึ่งชาติบ้าง สองชาติบ้าง สิบชาติบ้าง ร้อยชาติ…
เนื้อหานี้กล่าวถึงลักษณะของจิตที่ใสบริสุทธิ์และผลกระทบจากกิเลสที่ทำให้จิตขุ่นมัว การรวมจิตเพื่อให้มีพลังและความสามารถในการทำสิ่งต่างๆ อย่างน่าอัศจรรย์ นอกจากนี้ยังกล่าวถึงการฝึกจิตตั้งแต่สมัยพระสัมมาส
การพิสูจน์ปรโลกด้วยพุทธวิธี
37
การพิสูจน์ปรโลกด้วยพุทธวิธี
…ยในอันไม่มีประมาณ น้อมจิตปล่อยใจตามกระแสธรรม ทำให้บรรลุคุณวิเศษ ที่เรียกว่าวิชชา 3 อันประกอบด้วย 1. ปุพเพนิวาสานุสติญาณ คือ ความรู้ที่ทำให้สามารถระลึกชาติในอดีตได้ หนึ่งชาติบ้าง สองชาติบ้าง สิบชาติบ้าง ร้อยชาติบ…
…สัมมาสัมพุทธเจ้าสอน เช่น การเจริญสมาธิภาวนา เพื่อเข้าใจการมีอยู่ของปรโลก โดยมีความรู้ที่สำคัญได้แก่ ปุพเพนิวาสานุสติญาณ, จุตูปปาตญาณ, และอาสวักขยญาณ เป็นต้น สรุปว่า ควรพิสูจน์ปรโลกขณะมีชีวิตอยู่ เพื่อทำความดีและ…
การระลึกถึงปุพเพนิวาส
184
การระลึกถึงปุพเพนิวาส
…ว่า "บทว่า อนุสฺสรติ คือระลึก (ย้อน) ตามไป ๆ โดยลำดับแห่งขันธ์ หรือว่าโดยจุติปฏิสนธิ" ดังนี้ [วิธีทำปุพเพนิวาสานุสสติ ๆ เพราะเหตุนั้น ภิกษุอาทิกัมมิกะผู้ใคร่จะระลึกได้อย่างนั้น เวลา หลังอาหาร กลับจากบิณฑบาตแล้ว …
…ิธีการที่ภิกษุอาทิกัมมิกะสามารถทำได้เพื่อให้ประสบผลสำเร็จในปฏิบัติธรรม โดยมีการอธิบายเกี่ยวกับวิธีทำปุพเพนิวาสานุสสติอย่างละเอียด
วิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณวิเสสสุล
200
วิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณวิเสสสุล
…ิต อิทธิวิธี ปจจนโภติ เอโกปี หุตวา พหุธา โหตีติ อาทินา นเยน อิทธิวิธ์ ทิพพโสตธาตุญาณ เจโต- ปริยญาณ์ ปุพเพนิวาสานุสสติญาณ์ สตฺตานํ จุตูปปาเต ญาณวุติ ปญฺจ โลกาภิญญา วุตตา ฯ ตตฺถ เอโกปี หุตวา พหุธา โหติอาทิก อิทธิว…
บทความนี้สำรวจการฝึกสมาธิภาวนาและการพัฒนาจิตใจในวิสุทธิมคฺค โดยกล่าวถึงการเข้าถึงอำนาจจิตที่สูงขึ้น และการบรรลุสัมมาทิฏฐิ เป็นกระบวนการที่ต้องผ่านการสั่งสมสมาธิและพัฒนาญาณต่างๆ ผ่านการฝึกฝนทางจิตวิญญา
การระลึกชาติและสมาธิในพระพุทธศาสนา
244
การระลึกชาติและสมาธิในพระพุทธศาสนา
…่มีกิเลส ปราศจากอุปกิเลส นุ่มนวล ควรแก่การงาน ตั้งมั่น ไม่หวั่นไหวอย่างนี้ ย่อม โน้มน้อมจิตไปเพื่อ “ปุพเพนิวาสานุสสติญาณ” เธอย่อมระลึกชาติก่อนได้เป็นอันมาก คือระลึก ได้ชาติหนึ่งบ้าง สองชาติบ้าง สามชาติบ้าง สี่ ช…
เนื้อหาเกี่ยวกับการพัฒนาสมาธิและการดับกิเลสในอานาปานสติ การนำไปสู่อภิญญาและการระลึกชาติในหลายระดับ ซึ่งถูกเน้นตามคำสอนของพระสัมมาสัมพุทธเจ้าโดยเฉพาะการทำให้จิตใจกลับไปสู่สภาพที่บริสุทธิ์ไร้กิเลส ทำให้
ปุพเพนิวาสานุสสติญาณ: การระลึกชาติในพุทธศาสนา
246
ปุพเพนิวาสานุสสติญาณ: การระลึกชาติในพุทธศาสนา
…ม่มีกิเลส ปราศจากอุปกิเลส นุ่มนวล ควรแก่การงาน ตั้งมั่น ไม่หวั่นไหวอย่างนี้ ย่อมโน้มน้อมจิตไปเพื่อ “ปุพเพนิวาสานุสสติ ญาณ" เธอย่อมระลึกถึงชาติก่อนได้เป็นอันมาก (ดังกล่าวแล้ว) มหาบพิตร นี้แหละสามัญญผล ที่เห็นประจ…
เนื้อหานี้พูดถึงปุพเพนิวาสานุสสติญาณ ซึ่งเป็นญาณที่ทำให้สามารถระลึกถึงชาติที่ผ่านมาของพระพุทธเจ้า และการบำเพ็ญทศบารมีในอดีต ผ่า…
การเจริญสมาธิและญาณในพระพุทธศาสนา
253
การเจริญสมาธิและญาณในพระพุทธศาสนา
๓. อิทธิวิธี ๔. ทิพพโสต หรือ หูทิพย์ ๕. เจโตปริยญาณ 5. ปุพเพนิวาสานุสสติญาณ ๗. ทิพพจักขุ หรือ ตาทิพย์ หรือ จุตูปปาตญาณ ๔. อาสวักขยญาณ จากพระพุทธดำรัสของพระสัมมาสัมพุท…
เนื้อหานี้สำรวจเกี่ยวกับอิทธิวิธีต่างๆ ที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าสอนในการปฏิบัติเพื่อให้จิตเป็นสมาธิ ตั้งมั่น ซึ่งรวมถึงการตั้งจิตที่ศูนย์กลางกายฐานที่ ๗ เป็นหัวใจของการเจริญภาวนาและการบรรลุญาณสูงขึ้นตามล
คุณลักษณะของพระภิกษุที่ดี
268
คุณลักษณะของพระภิกษุที่ดี
…ีความรู้ ระดับที่ แจ้ง หรือความรู้วิเศษ อันได้แก่ วิชชา ๓ อภิญญา ๖ และวิชชา ๘ วิชชา ๓ ประกอบด้วย ๑. ปุพเพนิวาสานุสสติญาณ คือ ญาณหรือความรู้ ที่ทำให้ระลึกชาติได้ ๒. จุตูปปาตญาณ คือ ญาณที่ทำให้รู้เรื่องการเกิด และ…
บทความนี้กล่าวถึงคุณลักษณะของพระภิกษุที่ดี โดยแบ่งออกเป็นคุณลักษณะที่ดีในเบื้องกลางและเบื้องสูง โดยเฉพาะการฝึกอบรมจิตใจ และความรู้วิเศษที่รวมไปถึงวิชชา ๓ และอภิญญา ๖ ซึ่งเป็นองค์ประกอบที่สำคัญในการเป็
ความรู้ทางจิตและการเข้าถึงธรรม
269
ความรู้ทางจิตและการเข้าถึงธรรม
ชาติได้ ๒. ทิพพโสต คือ หูทิพย์ ๓. เจโตปริยญาณ คือ ญาณที่สามารถรู้ใจคนอื่นได้ ๔. ปุพเพนิวาสานุสสติญาณ คือ ความรู้ที่ทำให้ระลึก ๕. ทิพพจักขุ คือ ตาทิพย์ หรือจุตูปปาตญาณ 5. อาสวักขยญาณ คือ ความร…
เนื้อหานี้กล่าวถึงความรู้และญาณต่างๆ ที่เกี่ยวข้องกับการเข้าถึงธรรม โดยนำเสนอวิชชา ๘ ซึ่งประกอบด้วยญาณที่สำคัญหลายประการ เช่น วิปัสสนาญาณ ที่ช่วยพยุงจิตให้เข้าถึงธรรมชาติของใจ และอาสวักขยญาณ ที่ทำให้ส