หน้าหนังสือทั้งหมด

อภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียา
44
อภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียา
…พธาตุ จักขุวิญญาณ ธาตุ โสตวิญญาณธาตุ ฆานวิญญาณธาตุ ชิวหาวิญญาณธาตุ กาย- วิญญาณธาตุ มโนธาตุ ธมฺมธาตุ มโนวิญญาณธาตุ จ ฯ จตฺตาริ อริยสจฺจาน ทุกข์ อริยสัจจ์ ทุกขสมุทโย อริยสัจจ์ ทุกขนิโรโธ อริยสจฺจํ ทุกฺขนิโรธคามิ…
เนื้อหาเกี่ยวกับอภิธรมที่ให้ความเข้าใจเกี่ยวกับธาตุต่างๆ ที่อยู่ในจิตและการรับรู้ รวมถึงการกล่าวถึงอริยสัจสี่ที่สำคัญต่อการศึกษาทางพุทธศาสนา โดยเฉพาะความทุกข์และการไปสู่การหลุดพ้นจากทุกข์ ซึ่งเน้นถึงก
อภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียา และการวิเคราะห์อภิธรรม
80
อภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียา และการวิเคราะห์อภิธรรม
…ตาทิวเสน อาปาก คตมารมุมณ์ อาวชฺเชติวุตต นเยเนว วา จิตฺตสนฺตานํ ปริณาเมตติ มโนทวาราวชฺชน์ กริยา เหตุกมโนวิญญาณธาตุอุเปกขาสหคตจิตต์ ฯ อิทเมว จ ปญฺจ ทวาเร ยถาสนฺตีริตมาลมพน์ ววตฺถเปตีติ โวฏฐพฺพนนฺติ ปรุจจติ ฯ หสิ…
บทความนี้สำรวจเกี่ยวกับอภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียา ซึ่งเกี่ยวกับการวิเคราะห์จิตและเหตุการณ์ต่าง ๆ ที่มีผลต่อการดำเนินชีวิต การศึกษาได้อธิบายถึงการตัดสินใจของจิตและการเกิดปฏิกิริยาที่เกิดจากเหตุการณ์ต่าง ๆ พ
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๑ - โกรธและธรรมเกี่ยวกับขันธ์
180
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๑ - โกรธและธรรมเกี่ยวกับขันธ์
…กรธจักขุธาตุหรือ โกรธรูปธาตุ หรือ โกรธจักขุวิญญาณธาตุหรือ ฯลฯ โกรธมโนธาตุหรือ โกรธ ธัมมธาตุหรือ โกรธมโนวิญญาณธาตุหรือ" ก็เมื่อเธอทำธาตุวินิพโภค อยู่อย่างนี้ ฐานที่ตั้งแห่งความโกรธก็ไม่มี ดุจฐานที่ตั้งแห่งเมล็ด…
ในบทนี้พูดถึงการโกรธซึ่งเกี่ยวข้องกับขันธ์ ๕ และธาตุต่างๆ เช่น ธาตุดิน น้ำ ไฟ ลม รวมถึงความสัมพันธ์กับอายตนะ ๑๒ และธาตุ ๑๘ การเข้าใจถึงความโกรธ และฐานที่ตั้งของมัน เป็นสิ่งสำคัญเพื่อไม่ให้เกิดความวุ่น
ธาตุ 18 ประการในพุทธศาสนา
145
ธาตุ 18 ประการในพุทธศาสนา
…าณธาตุ 4. ชิวหาธาตุ รสธาตุ ชิวหาวิญญาณธาตุ 5. กายธาตุ โผฏฐัพพธาตุ กายวิญญาณธาตุ 6. มโนธาตุ ธัมมธาตุ มโนวิญญาณธาตุ จักขุ ก็เป็นธาตุรูปที่มากระทบจักขุ ก็เป็นธาตุวิญญาณธาตุที่แล่นไปรับรู้รูปที่มากระท นัยน์ตา ก็เป…
เนื้อหานี้สำรวจธาตุ 18 ประการในพุทธศาสนา ประกอบไปด้วย จักขุธาตุ, โสตธาตุ, ฆานธาตุ, ชิวหาธาตุ, กายธาตุ, และมโนธาตุ ซึ่งแบ่งออกเป็นพวกใหญ่ๆ สี่สิบเจ็ดพวกตามลักษณะอาการ ธาตุเหล่านี้ช่วยในการรับรู้สิ่งต่า
การเข้าใจวิญญาณและอินทรียสังวร
101
การเข้าใจวิญญาณและอินทรียสังวร
…่อมหมายถึง “ถูกต้องโผฏฐัพพะด้วยกายวิญญาณ” “รู้แจ้งธรรมารมณ์ด้วยใจ” ย่อมหมายถึง “รู้แจ้งธรรมารมณ์ด้วยมโนวิญญาณ” นั่นเอง ส่วนคำว่า “ไม่ถือนิมิต” คือ ไม่ถือเครื่องหมายซึ่งมีอยู่ในอายตนะภายนอก เช่น ไม่สนใจว่าเป็น …
บทความนี้พูดถึงความหมายของการเห็นและฟังผ่านจักษุและโสตที่สัมพันธ์กับวิญญาณ รวมถึงการสำรวมจักษุนทรีย์ด้วยสติ เพื่อหลีกเลี่ยงการถือนิมิตและอนุพยัญชนะ ซึ่งอาจก่อให้เกิดกิเลส และอธิบายถึงอกุศลธรรมอันลามก
การทำความเข้าใจจิตและขันธ์ 5
47
การทำความเข้าใจจิตและขันธ์ 5
… ๆ อีกดังนี้ ๆ “คำว่า ใจ ได้แก่ จิต มโน มานัส หทัย ปัณฑระ มนะ มนายตนะ มนินทรีย์ วิญญาณ วิญญาณ ขันธ์ มโนวิญญาณธาตุที่เกิดจากวิญญาณขันธ์นั้น” ดังนั้นตามข้อมูลที่บันทึกไว้ในพระไตรปิฎกหากกล่าวถึงจิต, ใจ, มโน หรือ …
บทความนี้อธิบายถึงความหมายของจิตและขันธ์ 5 ในทัศนะของพระไตรปิฎก โดยแบ่งเนื้อหาเป็นสองกองคือ รูปขันธ์ ซึ่งหมายถึง ร่างกาย และนามขันธ์ ซึ่งหมายถึง จิตหรือใจที่ไม่เหมือนสมอง นอกจากนี้ยังมีการอธิบายถึงองค
วิญญาณธาตุภาค ๑ ตอนที่ ๑
142
วิญญาณธาตุภาค ๑ ตอนที่ ๑
…(นั่น) ฝ่ายอคุลและอพฺพธฺดู ฯ และ จักุธาตุเป็นต้นด้วยที่เป็นโลเกยะ จัดเป็นมัชฌิมธาตุ ส่วนธรรมธาตุ และมโนวิญญาณธาตุที่เป็นโลกละ ฯ จัดเป็นปติวฺฑฺฐธาตุ ปฏิวฺฒโธ.โสธฺ วาโยธา ก็ได้แก่ผู้จุติพรรษ ฯ อปิ ธาตุและอากาสธา…
ในหน้า 141 ของ 'วิญญาณธาตุภาค ๑ ตอนที่ ๑' กล่าวถึงธาตุต่างๆ เช่น เทนุกัมมาตถุ, พยาบาทถุ, และธรรมธาตุ โดยระบุถึงความสัมพันธ์ระหว่างพวกมัน รวมถึงการอธิบายคุณสมบัติที่เกี่ยวข้องกับวิญญาณและธรรมชาติของธาต
การศึกษาเกี่ยวกับสมุฎฐานและจิตตสมุฎฐาน
207
การศึกษาเกี่ยวกับสมุฎฐานและจิตตสมุฎฐาน
…ิคคหิตรูปสฺส ทวารวเสน อรูปธมฺมา ปากฎา โหนติ ฯ เสยฺยถีท ฯ เทว ปัญจวิญญาณานิ ติสโส มโนธาตุโย อฏฺฐสฏฐี มโนวิญญาณธาตุโยติ เอกาสติ โลกิย จิตตานี ฯ อวิเสเสน จ เตหิ จิตฺเตหิ สหชาตา ผสฺโส เวทนา
เนื้อหาเกี่ยวกับสมุฎฐานและจิตตสมุฎฐาน โดยอธิบายลักษณะและประเภทต่าง ๆ ของสมุฎฐาน เช่น อุตุสมุฎฐาน และให้รายละเอียดเกี่ยวกับองค์ประกอบของจิตตสมุฎฐาน รวมถึงการตีความเกี่ยวกับการมีอยู่ของธรรมชาติและผัสสะใ
วิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณวิเสสสฺว
48
วิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณวิเสสสฺว
…สฺว (ตติโย ภาโค) - หน้าที่ 48 วิสุทธิมคเค กิริยวิญญาณสมฺปยุตฺตา อเหตุกา ฯ เต กุสลวิปากมโนธาตุอเหตุก มโนวิญญาณธาตุทวยยุตเตหิ สมานาฯ มโนวิญญาณธาตุทวเยน ปน วิริย์ อธิก วิริยสภาวโต” จ พลปปตโต สมาธิ โหติ ฯ อยเมตฺถ …
ในเนื้อหานี้ได้พูดถึงวิสุทธิมคฺคและกิริยาวิญญาณที่เกี่ยวข้องกับอเหตุกาและสเหตุกา ซึ่งเป็นหลักสำคัญในพระพุทธศาสนา การศึกษากระบวนการที่เกี่ยวข้องกับวิญญาณและการกำเนิดสังขาร เช่น อาการ่ต่าง ๆ ที่เกิดขึ้น
วิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณ์วิเสสสฺว
26
วิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณ์วิเสสสฺว
ประโยค๘ - วิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณ์วิเสสสฺว (ตติโย ภาโค) - หน้าที่ 26 วิสุทฺธิมคเค ન กิจจา เทว มโนวิญญาณธาตุโย จาติ อฏฺฐวิธี ฯ ตตฺถ จกฺขุสนนิสสิต รูปวิชานั้นลักขณ์ จกฺขุวิญญาณ รูปมตตารมณรส์ รูปาภิมุขภาว ป…
เนื้อหานี้เกี่ยวกับวิสุทธิมคฺคและการวิเคราะห์อิทธิพลของมโนวิญญาณธาตุในด้านต่างๆ โดยเน้นที่วิชานี้มีลักษณะเฉพาะและการจำแนกประเภทต่างๆ ของวิญญาณ การปฏิบัติและความเข้า…
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้า 138
138
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้า 138
…ด้วยกิจคือการ รู้ชัดพิเศษ และชื่อว่าธาตุ เพราะอรรถว่า มิใช่สัตว์ มิใช่ชีวิต เพราะเหตุนั้น จึงชื่อว่ามโนวิญญาณธาตุฯ อีกอย่างหนึ่ง วิญญาณ ธาตุ ที่มีความสัมพันธ์แห่งมนะ เพราะเหตุนั้น จึงชื่อว่ามโนวิญญาณ ธาตุฯ จริ…
ในหน้าที่ 138 ของอภิธัมมัตถสังคหบาลี เนื้อหาเกี่ยวกับการพิจารณาธรรมและแนวคิดเกี่ยวกับวิญญาณและธาตุ ทั้งในรูปโลกและอรูปโลก อธิบายว่าวิญญาณและธาตุเป็นความรู้ที่มิใช่สัตว์และชีวิต โดยมีการเชื่อมโยงและควา
ธาตุวิญญาณและการรับรู้ในพระพุทธศาสนา
144
ธาตุวิญญาณและการรับรู้ในพระพุทธศาสนา
…พราะทรงไว้ซึ่งสภาวลักษณะ ของตน องค์ธรรมได้แก่ เจตสิก 52 สุขุมรูป 16 นิพพาน 1 ธาตุ คือ ธรรมารมณ์ 18. มโนวิญญาณธาต : จิต 76 ชื่อว่า มโนวิญญาณธาตุ เพราะทรงไว้ซึ่งการรู้อารมณ์ เป็นพิเศษ องค์ธรรมได้แก่ จิต 76 ดวง ท…
เนื้อหานี้อธิบายถึงธาตุวิญญาณในพระพุทธศาสนา แบ่งเป็นการได้ยิน (โสตวิญญาณ), การรู้กลิ่น (ฆานวิญญาณ), การรู้รส (ชิวหาวิญญาณ), การสัมผัส (กายวิญญาณ) และการรู้อารมณ์ (มโนธาตุ) ทั้งหมดนี้มีบทบาทสำคัญในการศ
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา
92
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา
…ที่ ๆ ตถาติ อิมินา ปเทน อญฺญ...สติ อาจริโย ๆ [๑๑๘] มโนธาตุติ ปทสฺส วจนตฺถิ ญาเป็นโต อาห มโนตยาที่ ฯ มโนวิญญาณธาตุยา วิสิฎฐมนนกิจจาโยคโต วัย วิส...ธาตุ อิติ ตสฺมา มโนธาตุ ฯ คคค มโน....ตุยาติ โยโคติ ปเท สมพนฺโธ …
บทความนี้กล่าวถึงการวิเคราะห์ความคิดและจิตใจตามหลักอภิธรรม รวมถึงการบรรยายถึงมโนธาตุและบทบาทของมันในปัญญาและการรับรู้ การทำความเข้าใจในอภิธมฺมตฺถวิภาวินิยาถือเป็นเครื่องมือที่สำคัญสำหรับผู้ศึกษาและพัฒ
ธาตุกระทบและธาตุรับในพุทธศาสนา
146
ธาตุกระทบและธาตุรับในพุทธศาสนา
…คือ ธาตุที่รู้กลิ่น 4. ชิวหาวิญญาณธาตุ คือ ธาตุที่รู้รส 5. กายวิญญาณธาตุ คือ ธาตุที่รู้กายสัมผัส 6. มโนวิญญาณธาตุ คือ ธาตุที่รู้ความรู้สึกนึกคิด 136 DOU สมาธิ 8 วิ ปั ส ส น า กัมมัฏฐาน
บทความนี้นำเสนอเกี่ยวกับธาตุกระทบ 6 ประเภท ได้แก่ รูปธาตุ, สัททธาตุ, คันธธาตุ, รสธาตุ, โผฏฐัพพธาตุ และ ธัมมธาตุ ซึ่งช่วยให้เข้าใจการสัมผัสโลก สิ่งที่เกี่ยวข้องกับการรับรู้ถูกจำแนกเป็นธาตุรับ 6 ประเภท
วิภาคีธรรมแปล ภาค ๑ ตอน ๑
59
วิภาคีธรรมแปล ภาค ๑ ตอน ๑
…ยว ที่เข้าไปปรากฏในกลาด (ใกล้) จะตายแห่งสัตว์เหล่านั้นเป็นอารมณ์ เป็นไปด้วยอำนาจ ปลาระ ทุพพล...วิปามโนวิญญาณธาตุ ในมหากูฏี คัศพ์ วิปา หน้าทิวิญญาณ-ธาตุไม่มี เห็นว่าเข้าที่กว่า ในที่นี้จึงแปลตามมหากูฏี. ปุระา…
บทรวมเกี่ยวกับวิญญาณและกรรม ซึ่งระบุถึงจำนวนและชนิดของวิญญาณ รวมถึงการเกิดขึ้นในกลาดต่าง ๆ โดยมีการกล่าวถึงอำนาจของกรรมและอิทธิพลที่ทำให้เกิดวิบากในชีวิตสัตว์ตามคุณลักษณะต่าง ๆ คำอธิบายเหล่านี้อยู่บนพ
วิญญาณและทวารในจิตใจ
301
วิญญาณและทวารในจิตใจ
…ือเล่า วิญญาณอะไร ๆ ไม่เป็นไปโดย ปฏิสันธ (กิริ) อนุควรแต่ก็สามารถได้ แต่ในส่วนปัจจติ อันดับแรก อหุทกมโนวิญญาณธาตุดื่นปัญญาสวิโวภาคและอุกาสวิโวภาคทั้ง ๒ ยังกิ ให้สำเร็จ คือ มังสันติรณกิจในลำดับแห่งกุลอุตวาคมใน …
เนื้อหานี้สำรวจเกี่ยวกับธรรมชาติของวิญญาณ ๑๓ ดวง ที่มีการทำงานผ่านทวารและอามญ โดยมุ่งเน้นที่ความไม่แน่นอนของจิตและการดำเนินกิจกรรมต่าง ๆ ในบริบทของปัญญา โวากรภาพ ซึ่งทำให้เกิดความเข้าใจที่ลึกซึ้งเกี่ย
วิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณวิเสสสฺว
63
วิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณวิเสสสฺว
…พ ฯ วุตตกเหต ภควตา จกฺขุ จ ปฏิจจ รูเป จ อุปฺปชฺชติ จกฺขุวิญญาณ์ ฯเปฯ มนูญจ ปฏิจจ ธมฺเม จ อุปฺปชฺชติ มโนวิญญาณนฺติ ฯ เอว กม โต เจตฺถ วิญญาตพฺโพ วินิจฉโยฯ બૈં สังเขปวิตถาราติฯ สังเขปโต หิ มนายตนสฺส เจว ธมฺมา ยาเ…
เนื้อหาในหน้า 63 ของวิสุทธิมคฺคสฺส กล่าวถึงอายตน ธาตุ รวมถึงลักษณะเฉพาะและการประยุกต์ใช้ในการเจริญสติ โดยสอดคล้องกับการวิเคราะห์ทางวิญญาณและทัศนคติต่าง ๆ ผ่านการปฏิบัติจริง และเป็นการสร้างความเข้าใจใน
ธรรมะและการทำงานของประสาทในพระพุทธศาสนา
11
ธรรมะและการทำงานของประสาทในพระพุทธศาสนา
…ือ (1) จักขวิญญาณธาตุ (2) โสตวิญญาณธาตุ (3) มานวิญญาณธาตุ (4) ชิวหาวิญญาณธาตุ (5) กายวิญญาณธาตุ (6) มโนวิญญาณธาตุ6 ชีวิตตามแนวอภิธรรมนี้เรียกว่า ชีวิตเป็นปรมัตถธรรม 3 อย่างได้แก่ รูป จิต และเจตสิก ในส่วนรูปนี…
บทความนี้สำรวจเกี่ยวกับการทำงานร่วมกันของประสาททั้ง 5 และทางใจในพระพุทธศาสนา โดยอธิบายแต่ละขั้นอย่างละเอียด รวมถึงการอธิบายชีวิตตามแนวทางฤดู 6 ที่สัมพันธ์กับพระอภิธรรม นอกจากนี้ยังระบุถึงปรมัตถธรรม 3
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
139
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
…หนัดในรูป เพราะเหตุนั้น จิต ๔๓ เหล่านั้นแม้ทั้งหมดจึงอาศัยหทัยเท่านั้นเป็นไป ฯ ธรรมทั้งหลายกล่าวคือ มโนวิญญาณธาตุมี ๔๒ อย่าง ด้วยอำนาจแห่งจิตเหล่านี้ คือ โลกิย กุศลจิต ๑๒ ที่เหลือจากรูปาวจรจิต ๕ อกุศลจิต ๑๐ ที…
ข้อความนี้เสนอการศึกษาเกี่ยวกับจิตและวิญญาณธาตุตามอภิธัมม ซึ่งชี้ถึงการเกิดและธรรมชาติของจิตในสภาวะต่างๆ โดยเฉพาะในมนุษยโลก และแยกแยะประเภทของจิตตามกฎแห่งธรรมชาติ โดยการอ้างอิงถึงวัตถุและภาวะที่ส่งผลต
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา นาม อตฺถ โยชนา (ปฐโม ภาโค)
353
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา นาม อตฺถ โยชนา (ปฐโม ภาโค)
…หฏฐาการมาต์ เหตุ เอตสฺส จิตตสสาติ ปห...เหตุก ๆ กริยา จ สา อเหตุกา จาติ กริยาเหตุกา กริยาเหตุกา จ สา มโนวิญญาณธาตุ จาติ กริยา....ธาตุ โสมนสฺสสหคตญฺจ ติ อภิ.๘๐
เนื้อหาเกี่ยวกับอภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา นำเสนอความสำคัญของจิตตในการปฏิบัติธรรม พร้อมทั้งแยกแยะประเภทของจิตตและการพัฒนาเพื่อให้เกิดปัญญา ขยายความในหลายมุมมองของอุปกรณ์ที่สนับสนุนการเจริญในด้านจิตใจ คำอธิบ