หน้าหนังสือทั้งหมด

กิริยาวจีญาณในวิภัชกรมาร
57
กิริยาวจีญาณในวิภัชกรมาร
…ส่วนโมโนญาณาธุ เป็น ๒ คือ สารนะ (ทั่วไปแก่พระอัสสะ) และบุญนะ (ไม่ทั่วไป คือเฉพาะพระอัสสะ) ใน ๒ นั้น มโนวิญญาณาธุที่เป็นสารนะ ก็คือ อกุฏัญญติสหเหตุคู่ อันรู้แจ้งอารมณ์ ๖ เป็นลักษณะ มีโวญูรู้พนะแก่อารมณ์ในปัญจาว…
บทความนี้วิเคราะห์เกี่ยวกับกิริยาวจีญาณตามประเภทแห่งภูมิที่มี 3 แบบคือ กามาวจร รูปาวจร อรูปาวจร โดยในกามาวจรมีการจำแนกเป็นอเหตุคู่และสหเหตุคู่ ซึ่ง อเหตุนนั้นถูกแยกเป็นมโนฐานและโมโนญาณาธุ ประกอบด้วยลั
วิถีธรรมรวมแปลง ภาค ๑ ตอน ๑
58
วิถีธรรมรวมแปลง ภาค ๑ ตอน ๑
ประโยค - วิถีธรรมรวมแปลง ภาค ๑ ตอน ๑ หน้า ๕๗ เป็นพื้นฐาน (ส่วนมโนวิญญาณฐานซึ่งเป็น) อาสถานะ ได้แก่ เหตุุผลที่สาระกับสมาธิ มีองค์แจ้งซึ่งอารมณ์ ๖ เป็นลักษณะ มีอันยังความยิ้…
เนื้อหาในหน้าที่ 57 นี้อธิบายถึงพื้นฐานของวิญญาณและสมาธิ โดยมีการกล่าวถึงการเกิดของกุศวิญญาณและกิริยาวิญญาณ ทั้งสองประเภทนี้ถูกพิจารณาในความสัมพันธ์กับพระอรหันต์และธรรมชาติต่าง ๆ ของวิญญาณ ตัวปัจจุปฐา
วิญญาณแปลก ภาค ๑ ตอน ๑
99
วิญญาณแปลก ภาค ๑ ตอน ๑
…ญญาณแปลก ภาค ๑ ตอน ๑ หน้า ที่ 98 สุขสรรค์ โสมันต์สุขสรรค์ ?? ศีอย่างนั้น แต่ในเหตุภูมินิวาน-ธาตุนี้ มโนวิญญาณธาตุใดเป็นโสมันต์สรรค์ ปีนี้ (ที่เกิด) พร้อมกับมโนวิญญาณธาตุนี้ พึงทราบว่าเป็นอธิฏฐิ (ดีงาม) [สาเหตุ…
บทความนี้สำรวจแนวคิดเกี่ยวกับมโนวิญญาณและวิบากกรรม โดยแบ่งแยกเป็นประเภทต่าง ๆ รวมถึงการวิเคราะห์ความสงบระหว่างมโนวิญญาณกับวิบากกรรม ว่ามีผ…
วิจัยมฺิธรรรมเปนภาค คำ ตอน ๑
136
วิจัยมฺิธรรรมเปนภาค คำ ตอน ๑
…ิญญาณธาตุ ชิวหาธาตุ รสธาตุ ชิวาหวิญญาณธาตุ กายธาตุ โพธวจํพธาตุ กายวิญญาณ- ธาตุ มโนธาตุ ธรรมธาตุ มโนวิญญาณธาตุ ชิวาหาธาตุทั้งหลาย วิจัยฉบับในธาตุเหล่านี้ บันฑิตพึงทราบโดย อรรถ โดยลักษณะเป็นต้น โดยลำดับ …
เอกสารนี้นำเสนอการวิจัยเกี่ยวกับอายตนะและธาตุจำนวน 14 ประการ โดยเน้นที่ความรู้ตามลักษณะและอันดับของธาตุ รวมถึงการเข้าใจอรรถและธรรมชาติของอายตนะต่างๆ ที่กล่าวถึงในวิจัย โดยการศึกษาเหล่านี้จะช่วยให้บันฑ
ธาตุและปัจจัยในวิทยา
145
ธาตุและปัจจัยในวิทยา
…สัมปฏิจฉานะ ธรรมธาตุซึ่งความ นับว่าเป็นธรรมจำนวน ๒๐ ด้วยอำนาจแห่งอรูปบันธ์ ๓ สุมรูป ๑๖ และอังครธาตุ มโนวิญญาณธาตุ ถึงซึ่งความนับว่า เป็นธรรม จำนวน ๖ ด้วยอำนาจแห่งกุศลวิญญาณ ออกกุศลวิญญาณและอัพพายต- วิญญาณที่เห…
บทความนี้นำเสนอการศึกษาเกี่ยวกับธาตุและปัจจัยในวิทยา โดยเน้นที่การนับว่าเป็นธรรมในหลาย ๆ ด้าน ซึ่งรวมถึงธาตุ โสดาประสาท วิญญาณ และปัจจัยต่างๆ ที่ส่งผลกระทบต่อธรรมชาติของธาตุ โดยชี้ให้เห็นถึงความสำคัญแ
วิถีธรรมจากเปล กาด อาต คอม
149
วิถีธรรมจากเปล กาด อาต คอม
…ยความเป็นอมตะ เป็นสันตะ (สงบระงับ) เป็นเมฆ (พันธะ) เพราะอะไร ? เพราะเป็น ฝ่ายตรงข้ามต่ออัตตะทั้งปวง มโนวิญญาณฤาษี พึงเห็นเหมือนลิงในป่า เพราะไม่มีความหยุดอยู่ในอารมณ์ทั้งหลาย เหมือนม้าเวลา เพราะฝึกได้จาก เหมือ…
บทความนี้พูดถึงความเข้าใจในองค์สมถะและการฝึกปัญญาภาวนาผ่านอุปมาอุปไมยที่แตกต่างกัน เช่น ลิงในป่า ม้า และนก เพื่ออธิบายถึงความไม่หยุดนิ่งของจิตใจและอารมณ์เมื่อเทียบกับความสงบที่เกิดจากการฝึกฝนความเป็นอ
วิชาธรรมกถา: ความเข้าใจเกี่ยวกับวิญญาณและองค์ประกอบ
296
วิชาธรรมกถา: ความเข้าใจเกี่ยวกับวิญญาณและองค์ประกอบ
…่าง คือ จักวิญญาณเป็นคุณคน(๑) เป็นอุคคลิมาก(๑) โสตวิญญาณ มานวิญญาณ ชิวหา- วิญญาณ กายวิญญาณก็ต่างกัน มโนวิญญาณนี้คือ มโนธาตุ ๒ เป็นกุศลวิญญาณและอกุศลวิญญาณ มโนวิญญาณธาตุเป็นอหนอฤๅ ๓ กาม- วารวิบากิจเป็นสกฤตุ ๕…
เนื้อหาในส่วนนี้กล่าวถึงวิชาธรรมกถา ซึ่งเน้นการศึกษาความเข้าใจเกี่ยวกับวิญญาณในแง่มุมต่าง ๆ เช่น อุปสัมบันและคุณภาพของวิญญาณ โดยมีการชี้ให้เห็นว่าจริง ๆ แล้ววิญญาณแบ่งออกเป็นหลายประเภท เป็นต้น การทำบุ
วิวัฒนาการเปล่ากตอน ๓
297
วิวัฒนาการเปล่ากตอน ๓
…าณ... มนวิญญาณ... วิภาววิญญาณ... ภายวิญญาณ ที่เป็นวิบาก จึงเกิดขึ้น มิโนธาตุที่เป็นวิบากจึงเกิดขึ้น มโนวิญญาณธาตุที่เป็นโสมันส์สบสหรคต... อุบากชาสหรตจึงเกิดขึ้น ที่เป็นโสมันส์สหรตญาณสัมปุฏ...โสมันส์สหรตญาณสัมป…
เนื้อหานี้กล่าวถึงความสัมพันธ์ระหว่างวิญญาณและกรรม โดยระบุว่าหากวิญญาณมีเหตุปัจจัยคือสังขาร วิญญาณจะเกิดขึ้นตามกรรมที่ได้ทำไว้ ในบริบทของการพัฒนางานวิจัยและการประกอบศาสนา ยังสำรวจถึงการเกิดขึ้นของวิญญ
วิปัสสนากระเป๋า: ญาณและวิญญาณ
298
วิปัสสนากระเป๋า: ญาณและวิญญาณ
… โลภวิญญาณ... มานวิญญาณ... ชิวหาววิญญาณ... กายวิญญาณ อันเป็นวิบากจึงเกิดขึ้น มโนจาธอันเป็น วิบาก... มโนวิญญาณธาตอันเป็นวิบากจึงเกิดขึ้น" ดังนี้ ส่วนวิญญาณ ๔ คง ดังนี้คือ วิญญาณที่เป็นอุปวิภาค ๔ ย่อมมีเพราะปัจจ…
ในบทความนี้สำรวจความสัมพันธ์ระหว่างอญญาณวิปัสสนและสังขารที่เกิดขึ้นจากกรรมและอุปนาบส โดยเน้นถึงวิญญาณ 5 ประการ ที่มีการเกิดขึ้นทั้งในรูปแบบต่างๆ รวมถึงสาเหตุที่ทำให้ได้รับวิญญาณในสภาวะวิบากซึ่งสอดคล้อ
วิสุทธิธรรมะแปลก ตอน ๒ (ตอนจบ)
48
วิสุทธิธรรมะแปลก ตอน ๒ (ตอนจบ)
…สูจน์ จักบชาาดู รูปปายตนะ...มายนตนะ ธรรมมายตนะเป็นสิ่งพิสูจน์ จักอชาดู รูปอญฺญาตุ...มโนญาณ ธรรมธาตุ มโนวิญญาณ เป็นสิ่งพิสูจน์ จักนบระหี...อัญฺญาดาวินทร์ยเป็นสิ่งพิสูจน์ กามตู รูปอาตุ อุปปาตุเป็นสิ่งพิสูจน์ กาม…
ในบทนี้พูดถึงความเป็นจริงของโลกในแง่มุมต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้องกับอุณหภูมิและการพิสูจน์ รวมถึงการกระทำของอารมณ์ที่เกิดจากปัจจัยสัมผัส ความสัมพันธ์ระหว่างรูปและวิญญาณก็เป็นสิ่งพิสูจน์ที่สำคัญ นอกจากนี้ยังก
พระโยคาวจรและการพิจารณาญาณ
160
พระโยคาวจรและการพิจารณาญาณ
…ึงกระนั้นท่าน กล่าว (เป็นสมานกาลกิริยา) อย่างนั้น ก็ด้วยอำนาจวิหาร ดังคำว่า "มนญฺญ ปฏิวุญฺช ฯม ฆม ฑ มโนวิญญาณ- ฯนโวญฺญาณ อาเสมะและธรรมามิตทั้งหลายเกิดขึ้น" ดังนี้เป็นต้น นอกจากนี้ พึง ทราบว่าท่านกล่าวอย่างนั้น…
บทความนี้เน้นการพิจารณาญาณเพื่อให้สามารถเข้าใจความไม่เที่ยงของทุกสิ่ง โดยยกตัวอย่างจากคำสอนของพระโยคาวจรว่าการมองเห็นนิมิต ความทุกข์ และอนัตตานั้นเกิดขึ้นได้อย่างไร ข้อความยังอธิบายถึงเหตุผลในการคิดเช
วิถีธรรมจักรแปลภาค 3 ตอน 2 (ตอนจบ)
163
วิถีธรรมจักรแปลภาค 3 ตอน 2 (ตอนจบ)
… รูปเป็นของว่างเปล่า... ฯลฯ ธรรมารมณ์ ทั้งหลายเป็นของว่างเปล่า... จังสุมผลเป็นของว่างเปล่า... ฯ ฯ มโนวิญญาณเป็นของว่างเปล่า... จังสุมผลเป็นของว่างเปล่า... ฯ ฯ มโนสังขสันเป็นของว่างเปล่า... พึงนับนะไปกล่าวว่…
ในตอนจบของวิถีธรรมจักรแปลภาค 3 นี้ มุ่งเน้นไปที่แนวคิดเกี่ยวกับธรรมชาติของสิ่งต่างๆ ที่มีความว่างเปล่า โดยวิจารณ์ถึงคุณค่าของรูปร่างและสาระในชีวิตที่ไม่สามารถจับต้องหรือยึดมั่นได้. การพิจารณาในความว่า
ความเข้าใจในจตุฐานทรียและสังวร
10
ความเข้าใจในจตุฐานทรียและสังวร
…เร็จแล้วดับไป, แต่แนั้นไป จตุวิญญาณยังทำก็อยู่อีกรับ (อารมณ์) ให้สำเร็จ เกิดขึ้นแล้วดับไป, butแนั้น มโนวิญญาณอุณเป็นอเนกวุวามีบาก ยัง กิจก็ออการให้สำเร็จเกิดขึ้นแล้วดับไป, butแนั้น มโนวิญญาณ- ธาตุฝ่ายอธกุรยังท…
บทเรียนนี้เน้นถึงความสำคัญของจตุฐานทรียและการเข้าใจความแตกต่างระหว่างสังวรและองค์สรอมัยเมื่อเกิดสำนึกดีและไม่ดีในจิตใจ. ชี้ให้เห็นว่าความไม่สำรวมในอริยนำมาซึ่งความไม่ดีและการขาดการควบคุมจิต. นอกจากนี้
องค์ประกอบของใจและอายตนะในพุทธศาสนา
9
องค์ประกอบของใจและอายตนะในพุทธศาสนา
…วมฺ หรือ "ธาตุ 18" (อายตนะ 12 และวิญญาณ 6) คือ จักข-วิญญาณ โสตวิญญาณ มนวิญญาณ วิภาววิญญาณ กายวิญญาณ มโนวิญญาณ รวมเป็น 18) ดังจะเห็นได้ว่า มีวิธีแบ่งออทเป็นรูปแบบต่างๆ มากมาย ซึ่งมีความซับซ้อนและสัมพันธกันไปตาม…
เนื้อหานี้ได้อธิบายถึงส่วนที่เกี่ยวข้องกับ 'ใจ' ในพุทธศาสนา ซึ่งประกอบด้วย 'เวทนา', 'สัญญา', 'สังขาร', และ 'วิญญาณ' โดยเฉพาะ อายตนะ 12 ที่แสดงถึงการรับรู้อารมณ์และการตอบสนองต่อสิ่งภายนอก นอกจากนี้ยังไ
ธรรมะและการทำงานของประสาทในพระพุทธศาสนา
11
ธรรมะและการทำงานของประสาทในพระพุทธศาสนา
…ือ (1) จักขวิญญาณธาตุ (2) โสตวิญญาณธาตุ (3) มานวิญญาณธาตุ (4) ชิวหาวิญญาณธาตุ (5) กายวิญญาณธาตุ (6) มโนวิญญาณธาตุ6 ชีวิตตามแนวอภิธรรมนี้เรียกว่า ชีวิตเป็นปรมัตถธรรม 3 อย่างได้แก่ รูป จิต และเจตสิก ในส่วนรูปนี…
บทความนี้สำรวจเกี่ยวกับการทำงานร่วมกันของประสาททั้ง 5 และทางใจในพระพุทธศาสนา โดยอธิบายแต่ละขั้นอย่างละเอียด รวมถึงการอธิบายชีวิตตามแนวทางฤดู 6 ที่สัมพันธ์กับพระอภิธรรม นอกจากนี้ยังระบุถึงปรมัตถธรรม 3