หน้าหนังสือทั้งหมด

ดวงอินทรีย์ทั้ง 5 และความสำคัญต่อการบรรลุธรรม
248
ดวงอินทรีย์ทั้ง 5 และความสำคัญต่อการบรรลุธรรม
…ะใจ หมวดที่ 4 มีดวงอินทรีย์ 5 ดวง คือ สัทธินทรีย์ ความศรัทธาเป็นใหญ่ วิริยินทรีย์ ความเพียรเป็นใหญ่ สตินทรีย์ ความระลึกได้เป็นใหญ่ สมาธินทรีย์ ความตั้งใจมั่นเป็นใหญ่ ปัญญินทรีย์ ปัญญาเป็นใหญ่ 5 ทั้ง 5 ดวงนี้มี…
… นอกจากนี้ยังมีดวงอินทรีย์อีก 5 ดวงที่เกี่ยวข้องกับการปฏิบัติธรรม ได้แก่ สัทธินทรีย์, วิริยินทรีย์, สตินทรีย์, สมาธินทรีย์ และ ปัญญินทรีย์ ซึ่งทั้งหมดนี้มีความสำคัญต่อการบรรลุธรรมและการศึกษาธรรมในพระไตรปิฎก ตา…
ความเป็นใหญ่ในกายและใจ
159
ความเป็นใหญ่ในกายและใจ
…ยินทรีย์ ความเป็นใหญ่ของวิริยะ มีหน้าที่ เพียรพยายามในสิ่งที่ควร ได้แก่วิริย เจตสิก เป็นนามธรรม 17. สตินทรีย์ ความเป็นใหญ่ของสติ มีหน้าที่ รู้ทันปัจจุบันหรือระลึกในสิ่งที่ควร ได้แก่ สติเจตสิก เป็นนามธรรม 18. ส…
…นา นอกจากนี้ยังได้กล่าวถึงอุเปกขินทรีย์ที่วางเฉย สัทธินทรีย์ที่มีศรัทธา วีริยินทรีย์ที่มีความพยายาม สตินทรีย์ที่มีสติสมาธิซึ่งต่างมีบทบาทสำคัญในชีวิตประจำวันของมนุษย์
วิถีธรรมและอินทรีย์
150
วิถีธรรมและอินทรีย์
…ชีวิตน- ทรีย์ สุขิทรีย์ ทุกจินทรีย์ โลมาสินทรีย์ โมหามาสินทรีย์ อาณกจินทรีย์ สังถินทรีย์ วิริยทรีย์ สตินทรีย์ สมาธิทรีย์ ปัญญานุทรีย์ อัญญานุทรีย์ สมัทินทรีย์ อัญญามิติทรีย์ อัญญาดาวิน- ทรีย์ ชื่อว่าอินทรีย์ ท…
บทความนี้สำรวจธรรมะที่เกี่ยวข้องกับอินทรีย์จำนวน 21 ชนิด รวมถึงการจำแนกประเภทและบทบาทของแต่ละอินทรีย์ในกระบวนการปฏิบัติธรรม โดยชี้ให้เห็นถึงความสร้างสรรค์และการพัฒนาสติปัญญาในชีวิตประจำวัน นอกจากนี้ยั
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒ - การปรับอินทรีย์ให้เสมอกัน
107
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒ - การปรับอินทรีย์ให้เสมอกัน
…ีย์ของเธอกล้า อินทรีย์นอกนั้นอ่อนไซร้ ทีนั้น วิริยินทรีย์ ก็ไม่อาจจะทำปัคคหกิจ (กิจคือการยกจิตไว้ ) สตินทรีย์ ไม่อาจทำอุปัฏฐานกิจ (กิจคือ
บทความนี้พูดถึงความสำคัญของความสะอาดทั้งภายในและภายนอกของพระโยคาวจร ซึ่งมีผลต่อการพิจารณาสังขารโดยญาณที่หมดจด หากวัตถุภายในและภายนอกไม่สดใส จะส่งผลกระทบต่อญาณในจิตเจตสิก ทำให้สังขารไม่ปรากฏชัดและกรรมฐ
วิสุทธิมรรคและการพัฒนาปัญญา
72
วิสุทธิมรรคและการพัฒนาปัญญา
…จเฉโท ฯ อินฺทฺริยสจฺจนิทเทโส ๆ ธาตุน์ อนนตร์ อุททิฏฐาน ปน อินทริยานีติ พาวีสตินทริยานิ จักขุนทรีย์ โสตินทรีย์ ฆานินทรีย์ ชิวหินทรีย์ กายินทรีย์ มนินทรีย์ อิตถินทรีย์ ปุริสินทรีย์ ชีวิตินทรีย์ สุขินทรีย์ ทุกฺขิ…
เนื้อหาในบทนี้เกี่ยวข้องกับวิสุทธิมรรค ซึ่งพูดถึงการพัฒนาและการเจริญเติบโตของปัญญาและธาตุสำคัญของชีวิต การพัฒนาทางจิตวิญญาณ การสร้างความเข้าใจในลักษณะต่างๆ และการผสมผสานของอารมณ์ รวมถึงการทำความเข้าใจ
อภิธัมมัตถสังคหบาลี - หน้าที่ 334
334
อภิธัมมัตถสังคหบาลี - หน้าที่ 334
…ีย์ วิริยพละ วิริยสัมโพฌงค์และสัมมาวายามะ ฯ สติมี 4 ฐาน เพราะมีกิจ 4 อย่าง ด้วยอำนาจแห่งสติปัฏฐาน ๔ สตินทรีย์ สติพละ สติสัมโพชฌงค์ และสัมมาสติ ฯ สมาธิมี ๔ ฐาน เพราะมีกิจ ๔ อย่าง ด้วยอำนาจแห่ง สมาธินทรีย์ สมาธิ…
ในหน้าที่ 334 ของอภิธัมมัตถสังคหบาลี กล่าวถึงการตื่นจากกิเลส และการได้รับผลจากการมีธรรมสามัคคี โดยอาจารย์ได้อธิบายถึงโพชฌงค์ที่มีความสำคัญ โดยเฉพาะสติสัมโพชฌงค์ สภาพที่เรียกว่า ธรรมวิจัน หมายถึง การไต
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา สรุปมูลแห่งธรรม
313
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา สรุปมูลแห่งธรรม
…ินทรีย์ (ธรรมเป็นใหญ่) ๕ อย่าง คือ สัทธินทรีย์ อินทรีย์คือ ศรัทธา ๑ วิริยนทรีย์ อินทรีย์คือวิริยะ ๑ สตินทรีย์ อินทรีย์คือปัญญา ๑ ฯ สมาธินทรีย์ อินทรีย์คือสมาธิ ๑ ปัญญินทรีย์ อินทรีย์คือปัญญา ๑ ฯ พละ (ธรรมเป็นก…
เนื้อหานี้เกี่ยวกับการศึกษาธรรมในอภิธัมมัตถสังคหบาลี ซึ่งได้กล่าวถึงองค์ฌาน ๕ อย่าง องค์มรรค ๕ อย่าง อินทรียธรรม ๑๖ ประการ และพลธรรม ๕ อย่าง รวมถึงรายละเอียดเกี่ยวกับสติปัฏฐาน ๔ ประการ อาหารทางธรรม ๔
อภิธัมมัตถสังคหบาลี - โทมนัสสิทรีย์และอธิปติ
312
อภิธัมมัตถสังคหบาลี - โทมนัสสิทรีย์และอธิปติ
…ละอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 312 โทมนัสสิทรีย์ ๑ อุเปกขินทรีย์ ๑ สัทธินทรีย์ ๑ วิริยินทรีย์ ๑ สตินทรีย์ ๑ สมาธินทรีย์ ๑ ปัญญินทรีย์ ๑ อนัญญตัญญัสสามีติน ทรีย์ ๑ อัญญินทรีย์ ๑ อัญญาตาวินทรีย์ ๑ ฯ พละ ๕ คื…
บทความนี้กล่าวถึงโทมนัสสิทรีย์และพละ ๕ ในอภิธัมมัตถสังคหบาลี โดยระบุถึงอิทธิพลของอินทรีย์ต่าง ๆ ที่มีต่อการเกิดญาณและชีวิต แต่ละองค์ของอินทรีย์มีบทบาทสำคัญต่อการฝึกจิตและการเข้าถึงอรหัตผล และสามารถแยก
อภิธมฺมตฺถสงฺคหปาล
42
อภิธมฺมตฺถสงฺคหปาล
…ทา ฉนฺทิทธิปาโท วิริยิทธิปาโท จิตติทธิปาโท วีมีสิทธิปาโท จ ฯ ปญฺจินทริยานิ สุทธินทรีย์ วิริยินทรีย์ สตินทรีย์ สมาธินทรีย์ ปญญินทรียญจ ฯ ปญฺจ พลานิ สทฺธาพล วิริยพล์ สติพล สมาธิพล ปญฺญาพลญฺจ ฯ สตฺต โพชฌงคา สติสม…
เนื้อหาวิชาการนี้มีการสำรวจอภิธธรรมและการใช้สามารถในชีวิตประจำวัน การลงลึกในประเด็นต่างๆ เช่น วิจิกิจฉาจิตต์, ปัจจัยแห่งการปฏิบัติต่างๆ และธรรมนูญที่สามารถนำไปใช้ในชีวิตเพื่อลดสิ่งที่ไม่ดีและเสริมสร้า
อภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียา
41
อภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียา
…มมาสติ สมฺมาสมาธิ มิจฉาทิฏฐิ มิจฉาสงฺกปฺโป มิจฉา วายาโม มิจฉาสมาธิ จ ฯ พาวีสตินทริยานิ จกฺขุนทรีย์ โสตินทรีย์ ฆานินทรีย์ ชิวหินทรีย์ กายินทรีย์ อิตถินทรีย์ ปุริสินทรีย์ ชีวิตินทรีย์ มนินทรีย์ สุขินทรีย์ ทุกฺขิ…
เนื้อหาดังกล่าวประกอบด้วยการวิเคราะห์อภิธรรมและความสำคัญของการปฏิบัติธรรมในชีวิตประจำวัน โดยนำเสนอในรูปแบบที่ให้ความเข้าใจง่าย เช่น การเจริญสติ การมีความตั้งใจที่ถูกต้อง และการพัฒนาปัญญา นอกจากนี้ยังม
อุเบกขาและพละ 5
176
อุเบกขาและพละ 5
…งพระอริยเจ้า และ แนวทางในการปฏิบัติที่เป็นดั่งสะพานที่เชื่อมต่อนี้ก็ได้แก่ สัทธินทรีย์ วิริยินทรีย์ สตินทรีย์ สมาธินทรีย์และปัญญินทรีย์ ซึ่งอินทรีย์ทั้ง 5 ประการนี้ตรงกับหมวดธรรมที่เรียกว่า พละ 5 ซึ่ง ในที่นี้…
เนื้อหานี้เป็นการอธิบายเกี่ยวกับอุเบกขาและพละ 5 ในการเสวยอารมณ์และความรู้สึกของสัตว์ทั้งหลาย โดยเน้นถึงความสำคัญของผัสสะที่มีบทบาทในการเกิดเวทนาในใจและการพัฒนาจิตใจจากอินทรีย์ของปุถุชนสู่พระอริยเจ้า ธ
ตารางสรุปอินทรีย์
171
ตารางสรุปอินทรีย์
…ฉย นามปรมัตถ์ 15. สัทธินทรีย์ สัทธา โสภณจิต 91 เลื่อมใสในสิ่งที่ควร นามปรมัตถ์ 16. วิริยินทรีย์ 17. สตินทรีย์ 18. สมาธินทรีย์ ความเพียร การระลึกชอบ การตั้งมั่นแห่งจิต วิริยะ-วิ สั ป - 105 ความเพียร นามปรมัตถ์ …
…ทรีย์ 22 ประการที่เกี่ยวกับการรับรู้และอารมณ์ของมนุษย์ เริ่มจากการเห็น (จักขุนทรีย์) และการได้ยิน (โสตินทรีย์) ไปจนถึงความสุขและความทุกข์ทั้งทางกายและใจ และการรู้แจ้งในอริยสัจ 4 อินทรีย์แต่ละประเภทมีความสำคัญต…
สัมมาวายาโม และ สตินทรีย์
167
สัมมาวายาโม และ สตินทรีย์
…11. ปติฏฺฐาปน เพียรพยายามจนสามารถยังใจให้เข้าถึงพระนิพพาน ดับกิเลส เป็นสมุจเฉทปหานจากขันธสันดาน 17. สตินทรีย์ คือ ความตามระลึก ความหวนระลึก สติ กิริยาที่ระลึก ความทรงจำ ความไม่เลื่อนลอย ความไม่ลืมสติ อินทรีย์ค…
บทความนี้พูดถึงสัมมาวายาโมซึ่งประกอบด้วยความเพียร 11 ประการ และอธิบายเกี่ยวกับสตินทรีย์ที่เป็นองค์ประกอบสำคัญในการปฏิบัติธรรม โดยรวมถึงการประคองจิตละกิเลสเพื่อเข้าถึงพระนิพพาน และการระลึก…
บทที่ 8 อินทรีย์ 22
158
บทที่ 8 อินทรีย์ 22
…ิ่งเหล่านี้ คือ 1. จักขุนทรีย์ ความเป็นใหญ่ของตา มีหน้าที่รับสี ได้แก่ จักขุปสาทรูป เป็นรูปธรรม 2. โสตินทรีย์ มีหน้าที่เอาไว้รับเสียง ได้แก่ โสตปสาทรูป เป็นรูปธรรม 3. ฆานินทรีย์ มีหน้าที่เอาไว้รับกลิ่น ได้แก่ …
…ดยอินทรีย์ทั้งหมดมีหน้าที่เฉพาะที่ไม่แทรกแซงกัน อธิบายองค์ประกอบของอินทรีย์ 22 ได้แก่ จักขุนทรีย์, โสตินทรีย์, ฆานินทรีย์, และชิวหินทรีย์ ที่รับรู้ได้ทั้งสี เสียง กลิ่น และรสตามลำดับ สำหรับผู้ที่ต้องการศึกษาเ…
โสตินทรีย์และบทบาทของอวัยวะสัมผัส
161
โสตินทรีย์และบทบาทของอวัยวะสัมผัส
2.โสตินทรีย์ มีหน้าที่รับเสียง ได้แก่ โสตปสาทรูป เป็นรูปธรรม โสตปสาท เป็นสุขุมรูป ตั้งอยู่ใน ประเทศอันมีสัณฐานดุ…
บทความนี้กล่าวถึงโสตินทรีย์และบทบาทของอวัยวะสัมผัสต่างๆ ในการรับเสียง กลิ่น รส สัมผัส และการรับรู้ด้านอารมณ์ ซึ่งประกอบด้วยโสติ…
การจัดหมวดหมู่ของอินทรีย์
173
การจัดหมวดหมู่ของอินทรีย์
…1. หมวดที่เป็นอายตนะ ได้แก่ อินทรีย์ 6 “ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย อินทรีย์ 6 ประการนี้ คือ จักขุนทรีย์ 1 โสตินทรีย์ 1 ฆานินทรีย์ 1 ชิวหินทรีย์ 1 กายินทรีย์ 1 มนินทรีย์ 11 จักษุและธรรมที่ชื่อว่า อินทรีย์ เพราะอรรถว่า…
ในพุทธศาสนา อินทรีย์สามารถจัดประเภทได้เป็น 5 หมวด ได้แก่ อินทรีย์อายตนะ 6 ซึ่งเกี่ยวข้องกับการรับรู้โดยการมองเห็น เสียง กลิ่น รส รูปร่าง และการสัมผัส. อินทรีย์ภาวะ 3 เกี่ยวข้องกับเพศ ชายหญิงและชีวิต.
การปรับอินทรีย์ให้เสมอกัน
177
การปรับอินทรีย์ให้เสมอกัน
… สิ่งใดเป็นวิริยินทรีย์ สิ่งนั้นเป็นวิริยพละ สิ่งใดเป็นวิริยพละ สิ่งนั้นเป็น วิริยินทรีย์ สิ่งใดเป็นสตินทรีย์ สิ่งนั้นเป็นสติพละ สิ่งใดเป็นสติพละ สิ่งนั้นเป็นสตินทรีย์ สิ่งใดเป็น สมาธินทรีย์ สิ่งนั้นเป็นสมาธิพ…
ในพระไตรปิฎกกล่าวถึงการปรับอินทรีย์ให้เสมอกัน ซึ่งมีผลต่อการบรรลุธรรม การสร้างความสมดุลในอินทรีย์ที่สำคัญ เช่น สัทธินทรีย์และวิริยินทรีย์ เพื่อให้กันและกันช่วยเสริมสร้างในการบรรลุธรรม การอธิบายด้วยเปร
ดวงอินทรีย์ในมนุษย์
247
ดวงอินทรีย์ในมนุษย์
หมวดที่ 1 มีดวงอินทรีย์ 6 ดวง คือ จักขุนทรีย์ เห็นเป็นใหญ่ โสตินทรีย์ ฟังเป็นใหญ่ ฆานินทรีย์ ดมกลิ่นเป็นใหญ่ ชิวหินทรีย์ ลิ้มรสเป็นใหญ่ กายินทรีย์ สัมผัสเป็นใหญ่ มนินทรี…
บทความนี้เจาะลึกถึงดวงอินทรีย์ 6 ดวง และ 3 ดวงในมนุษย์ที่มีบทบาทสำคัญในการควบคุมประสาทสัมผัสต่าง ๆ เช่น ตา หู ลิ้น กาย และใจ โดยอธิบายลักษณะของดวงอินทรีย์ที่แสดงถึงเพศชายและเพศหญิง รวมถึงบทบาทของชีวิต
ธรรเพื่อประชาชน - ปัญจสุทธาวาส
430
ธรรเพื่อประชาชน - ปัญจสุทธาวาส
…ลส เหลือติดอยู่น้อยมาก เพราะได้ทําความเพียรในการขจัดกิเลส อาสวะมามากจนตลอดชีวิต และเป็นผู้เลิศในด้านสตินทรีย์ คือ มีสติแก่กล้ากว่าอินทรีย์อย่างอื่น ครั้นดับขันธ์ลง จึงตรง มาเกิดเป็นพรหมผู้บริสุทธิ์ในพรหมโลกแห่…
ในขณะที่เจริญวิปัสสนากัมมัฏฐาน ผู้ที่มีวิริยินทรีย์แข็งแกร่งจะบรรลุวิทยาความรู้และสามารถเกิดเป็นพรหมผู้บริสุทธิ์ในชั้นสูงของพรหมโลก โดยศาสนาจารย์และพรหมเหล่านี้ได้บำเพ็ญความเพียรในการขจัดกิเลสและมีจิต
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 311
311
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 311
…มาสมาธิ ๑ มิจฉาทิฏฐิ ๑ มิจฉาสังกัปปะ ๑ มิจฉา วายามะ ๑ มิจฉาสมาธิ ๑ ฯ อินทรีย์ ๒๒ คือ จักขุนทรีย์ ๑ โสตินทรีย์ ๑ ฆานินทรีย์ ๑ ชิวหินทรีย์ ๑ กายินทรีย์ ๑ อิตถินทรีย์ ๑ ปุริสินทรีย์ ๑ ชีวิตนทรีย์ ๑ มนิทรีย์ ๑ สุข…
ในหน้า 311 ของอภิธัมมัตถสังคหบาลี ท่านเสนอแนวคิดต่างๆ ที่เกี่ยวข้องกับปาปสังคหะ (อกุศลสังคหะ) ซึ่งมีการกล่าวถึง 5 อย่าง ได้แก่ อาสวะ, โอฆะ, โยคะ, และคันถะ โดยมีรายละเอียดของวัตถุธรรมและแนวคิดต่างๆ รวม