สัมมาวายาโม และ สตินทรีย์ : หน้า 167/265

16. สัมมาวายาโม เพียรชอบ ได้แก่ ความเพียรที่ประกอบด้วยองค์คุณ 11 ประการ คือ 1. ปคคาห์ ประคองจิตไว้กับรูปนาม พระไตรลักษณ์ มรรคผล 2. ปหาน ละ โลภะ โทสะ โมหะ โดยตทั้งคปหาน วิกขัมภนปหาน และสมุจ เฉทปหาน 3. อุปตุถมภน ค้ำชูมรรค 8 ให้เป็นมรรคสมังคี 4. ปริยาทาน ครอบงำกิเลสทั้งหลายด้วย ปุพพภาคมรรคและอริยมรรค 5. วิโสธน ชำระใจให้หมดจดจากอาสวะทั้งมวล 6. อธิฏฐาน ตั้งใจไว้มั่นในไตรสิกขา 7. โวทาน ยังใจให้ผ่องแผ้วจากนิวรณ์ทั้ง 5 8. วิเสสาธิคม พยายามทำความเพียรจนได้บรรลุมรรคผล 9. ปฏิเวธ เพียรพยายามปฏิบัติจนได้รู้แจ้งแทงตลอดมรรค ผล 10. สจจาภิสมย เพียรพยายามปฏิบัติจนได้ทราบชัดอริยสัจ 4 11. ปติฏฺฐาปน เพียรพยายามจนสามารถยังใจให้เข้าถึงพระนิพพาน ดับกิเลส เป็นสมุจเฉทปหานจากขันธสันดาน 17. สตินทรีย์ คือ ความตามระลึก ความหวนระลึก สติ กิริยาที่ระลึก ความทรงจำ ความไม่เลื่อนลอย ความไม่ลืมสติ อินทรีย์คือสติ สติพละ สัมมาสติ ได้แก่ สติเจตสิกเป็นเจตสิกที่เป็นใหญ่ที่จะครอบงำ อกุศลธรรมอันประพฤติเป็นไปด้วยความประมาทหลงลืมสติและเป็นนามธรรม สัมมาสติ เป็นการระลึกชอบอยู่กับกาย เวทนา จิต ธรรม ในสติปัฏฐาน 4 ซึ่งประกอบ ด้วยองค์ 3' คือ 529. พระธรรมธีรราชมหามุนี, วิปัสสนากรรมฐาน ภาค 2, กรุงเทพฯ : อมรินทร์ พริ้นติ้งกรุ๊ป, 2532, ห น้ า บ ท ที่ 8 อิ น ท รี ย์ 2 2 DOU 157