สัท : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 11 / 19

…ลาปที่มีจิตและฤดูเป็นสมุฏฐาน ฯ แต่ สำหรับพวกอสัญญีสัตว์ ย่อมไม่ได้แม้จักขุทสกะ โสตทสกะ วัตถุทสกะ และสัทททสกะเป็นต้น อนึ่ง ย่อมไม่ได้จิตตชรูปแม้ทั้งหมด เพราะ ฉะนั้น ในปฏิสนธิกาลแห่งพวกอสัญญีสัตว์นั้น ย่อม…

บทความนี้มีเนื้อหาเกี่ยวกับสมุฏฐานตามหลักอภิธัมม ซึ่งกล่าวถึงรูปของสัตว์ที่ตายและการปฏิสนธิในต่างภพ ภายใต้สังคหคาถาเกี่ยวกับการมีกายและความรู้ในภพต่างๆ วิจารณ์เกี่ยวกับจิตและฤดูที่เป็นสมุฏฐานสำหรับสัต

…ี่ชาติเกิดจากปัจจัยบางอย่าง พระผู้มีพระ ภาคทรงอนุญาตไว้ในพระบาลีเป็นต้นว่า ธรรมเหล่านี้ คือรูปายตนะ สัททายตนะ คันธายตนะ รสายตนะ โผฏฐัพพายตนะ อากาศธาตุ อาโปธาตุ ความเบาแห่งรูป ความอ่อนโยนแห่งรูป ความเหมาะ…

บทความนี้นำเสนอการวิเคราะห์เกี่ยวกับลักษณะของรูปและชาติในอภิธัมมัตถสังคหบาลี โดยมีการอธิบายถึงความสำคัญของปัจจัยที่ทำให้เกิดรูป ชาติ และการเกิดแก่และตายตามหลักการในพระบาลี กล่าวถึงว่าชาติอันเป็นผลมาจา

…ั้น ท่านอาจารย์จึงกล่าวว่า วจีวิญญัติทสกะ” ฯ เพื่อจะหลีกเลี่ยงคำ ๆ ๑ นับอวินิพโภครูป ๘ วจีวิญญัติ ๑ สัททรูป ๑ เป็น ๑๐ เรียกวจีวิญญัติทสกะ ดูคำแปล บาลีหน้า ๒๒๒-๒๗๓

เนื้อหานี้กล่าวถึงอภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา โดยนำเสนอความสัมพันธ์ของสังขตธรรมและปัจจัยที่ก่อให้เกิดการเกิดในเชิงอภิธัมมะ พระโบราณาจารย์อธิบายถึงการกำหนดนับรูปเป็นหมวดและบทบาทต่างๆ

…ระโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 312 โทมนัสสิทรีย์ ๑ อุเปกขินทรีย์ ๑ สัทธินทรีย์ ๑ วิริยินทรีย์ ๑ สตินทรีย์ ๑ สมาธินทรีย์ ๑ ปัญญินทรีย์ ๑ อนัญญตัญญัสสามีติน ทรีย์ ๑ อัญญินท…

บทความนี้กล่าวถึงโทมนัสสิทรีย์และพละ ๕ ในอภิธัมมัตถสังคหบาลี โดยระบุถึงอิทธิพลของอินทรีย์ต่าง ๆ ที่มีต่อการเกิดญาณและชีวิต แต่ละองค์ของอินทรีย์มีบทบาทสำคัญต่อการฝึกจิตและการเข้าถึงอรหัตผล และสามารถแยก

…ิทธิบาท อิทธิบาทคือจิตตะ ๑ วิมังสิทธิบาท อิทธิบาทคือวีมังสา ๑ ฯ อินทรีย์ (ธรรมเป็นใหญ่) ๕ อย่าง คือ สัทธินทรีย์ อินทรีย์คือ ศรัทธา ๑ วิริยนทรีย์ อินทรีย์คือวิริยะ ๑ สตินทรีย์ อินทรีย์คือปัญญา ๑ ฯ สมาธินท…

เนื้อหานี้เกี่ยวกับการศึกษาธรรมในอภิธัมมัตถสังคหบาลี ซึ่งได้กล่าวถึงองค์ฌาน ๕ อย่าง องค์มรรค ๕ อย่าง อินทรียธรรม ๑๖ ประการ และพลธรรม ๕ อย่าง รวมถึงรายละเอียดเกี่ยวกับสติปัฏฐาน ๔ ประการ อาหารทางธรรม ๔

…ายตนะ (อายตนะคือลิ้น) ๑ กายายตนะ (อายตนะคือกาย) ๑ มนายตนะ (อายตนะคือใจ) ๑ รูปายตนะ (อายตนะคือรูป) ๑ สัททายตนะ (อายตนะคือเสียง) ๑ คันธายตนะ (อายตนะคือกลิ่น) ๑ รสายตนะ (อายตนะคือรส) ๑ โผฏฐัพพายตนะ (อายตนะค…

บทความนี้นำเสนอความเข้าใจในอภิธัมมัตถสังคหบาลีและอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา โดยเน้นไปที่ธรรม ๓๓ ในโลกุตตรจิต รวมถึงขันธ์ ๕ อุปาทานขันธ์ ๕ อายตนะ ๑๒ และธาตุ ๑๘ ซึ่งสำคัญต่อการศึกษาและเข้าใจอริยสัจ ๔ในพุทธศ

…น ความว่า โดยชื่อ ๖ อย่างนี้ คือ นาม นามกรรม นามไธย นิรุตติ พยัญชนะ และอภิลาป ฯ บรรดานามเป็นต้นนั้น สัททรูปที่ชื่อว่านาม เพราะอรรถว่า น้อมไป ในอรรถทั้งหลาย ฯ นามนั้นมี ๒ อย่าง ด้วยอำนาจแห่งนามที่คล้อย

เนื้อหาพูดถึงการบัญญัติทางพระพุทธศาสนาเกี่ยวกับทิศต่างๆ และกาลเวลาที่สัมพันธ์กับสิ่งต่างๆ เช่น เดือนและฤดู โดยมีการอธิบายความหมายและอาการของนิมิตที่ปรากฏให้เห็นในปฏิบัติของพระโยคี เช่น กสิณนิมิตและอสุ

…รกำหนด) ๑ และ อรูป ๔ ฯ พึงทราบการสงเคราะห์ (ประมวล) จริต ๖ อย่าง คือ ราคจริต ๑ โทสจริต ๑ โมหาจริต ๑ สัทธาจริต ๑ พุทธิจริต ๑ วิตกจริต ๑ ฯ พึงทราบภาวนา ๓ อย่าง คือ บริกรรมภาวนา ๑ อุปจารภาวนา ๑ อัปปนาภาวนา …

เนื้อหาในปริเฉทที่ ๕ ของอภิธัมมัตถสังคหบาลี กล่าวถึงการเข้าใจในกัมมัฏฐานแบ่งออกเป็น ๒ ประเภท คือ สมถภาวนา และวิปัสสนาภาวนา พร้อมการบรรยายประเภทของกรรมฐานและภาวนา รวมถึงรายละเอียดเกี่ยวกับนคริยมจิต การ

…วิภาวินีฎีกา - หน้าที่ 408 มีจริต ๓ จริต ในหมวดจริต ๓ ที่มีราจริต เป็นต้น, ๗ จริต ในหมวดจริต ๓ ที่มีสัทธา จริตเป็นต้น โดยคละกันทั้งในจริตมูลเดียว ๒ มูล และ ๓ มูล ย่อมมีหมวด ๓ แห่ง จริต ๓ หมวด ฯ ก็ในคำนี้…

ในเนื้อหานี้กล่าวถึงจริตที่มีทั้งหมด ๓ หมวด โดยมีจริตที่แตกต่างกันคือราคจริต, โทสจริต, และโมหจริต พร้อมด้วยการแบ่งประเภทและตัวอย่างของจริตแต่ละประเภท ซึ่งเป็นส่วนสำคัญในหลักอภิธรรม อภิธัมมัตถสังคหบาลี

…ันเป็นที่ตั้งแห่งศุภสิริสวัสดิ์อุดมมงคลอัน มีเอกเทศดังได้รับพระราชทานพรรณนามาฉะนี้ ประกอบด้วยเหตุผล สัทธาสัมปทานั้น คือความเชื่อ

บทความนี้บรรยายถึงพระเกียรติพิเศษและพระราชกรณียกิจของสมเด็จพระมหาสมณเจ้ากรมพระยาวชิรญาณวโรรส ซึ่งทรงประกาศกฎหมายและกฎระเบียบต่างๆ เพื่อพัฒนาประเทศ เช่น การจัดการที่ดิน การตั้งพระราชบัญญัติด้านกสิกรรมแ

(สมเด็จพระมหาสมณเจ้ากรมพระยาวชิรญาณวโรรส) ในศก ๑๒๑ ២២ พระคุณพิเศษ ส่วนอัตตสมบัติ จะถวายวิสัชนาด้วยสัทธาสัมปทาและสามัตถิยะส่วนปรหิต ปฏิบัติ จะถวายวิสัชนาด้วยรัฏฐาภิบาลโนบาย พอเป็นนิทัสสนนัย 0 ด สัทธาสัม…

…ทความนี้สำรวจความเชื่อในพระพุทธศาสนาเกี่ยวกับกรรมและผลของกรรม โดยกล่าวถึงความเชื่อ ๔ ประการ คือ กัมมสัทธา เชื่อกรรม, วิปากสัทธา เชื่อผลแห่งกรรม, และกัมมัสสกตาสัทธา เชื่อความที่สัตว์มีกรรมเป็นของตน นอกจาก…

…หนึ่ง แม้สมณะมีขันติเป็นธรรม ถึงอย่างนั้น สมเด็จ พระบรมศาสดายังได้ทรงพระอนุญาตให้พระอุปัชฌายะประณาม สัทธิวิหาริกผู้ประพฤติมิชอบให้ สงฆ์ทำปัพพาชียกรรมขับภิกษุลามกเสียจากอาวาส แลให้ทำพิธีคว่ำบาตรประณามอุบา…

บทความนี้พูดถึงความสำคัญของขันติในพระพุทธศาสนา โดยเฉพาะในการสร้างความสงบและการรักษาสามัคคี ทั้งในหมู่พระภิกษุและในชุมชน โดยยกตัวอย่างจากคำสอนของสมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ และเชื่อมโยงกับแนวคิดที่เกี่ยวข้อ

…ง เป็นบาป, ชนนี้เป็นบาป โดยวิเศษ แห่ง [กว่า] ชน ท. เหล่านี้ เหตุนั้น [ชนนี้ ] ชื่อ ปาปตร. ปาปตม. ใน สัททนีติแสดงวิเคราะห์เป็นแบบเดียวกัน อย่างนั้น แล้วกล่าวว่า มี เนื้อความแปลกกัน เพราะคำว่า " อิมสฺส อธิ…

เนื้อหาเกี่ยวกับการวิเคราะห์คำในภาษาบาลี โดยเฉพาะการใช้ปัจจัยต่างๆ เช่น ตม, อิสสก, อึย และ อิฏฐ เพื่อสร้างคำคุณศัพท์และอภิวิเสสคุณศัพท์ เช่น ปาปตโม และ ปาปิสสโก รวมถึงการแสดงคำวิเคราะห์ในบริบทต่างๆ ผล

…ตวา เอตฺถ วิตถาโร ฯ อิทานิ อตฺตโน จริยานุกุลนิติ เอตฺถ ฯ จริยาติ ฉ จริยา ราคจริยา โทสจริยา โมหจริยา สัทธาจริยา พุทธิจริยา วิตกก จริยาติ ฯ เกจิ ปน ราคาทีน สสคคสนุนิปาตวเสน อปราปิ จิตสุโส ตถา สทฺธานนฺติ อิ…

เนื้อหาเกี่ยวกับกรรมฐานการปฏิบัติทางธรรมะซึ่งรวมถึงการอธิบายเกี่ยวกับการปฏิบัติต่างๆ รวมถึงการตั้งเล่ห์ของจิตใจและการตอบสนองต่อสิ่งต่างๆ ในโลก เป็นการวิเคราะห์ถึงความรู้และอารมณ์ที่มีผลต่อการปฏิบัติธร

…ิตพฺพา ฯ จริยา ปกติ อุสสนุนตาติ อตฺถโต เอก ๆ ตาส์ วเสน ฉเฬว บุคคลา โหนติ ราคจริโต โทสจริโต โมหจริโต สัทธาจริโต พุทธิจริโต วิตกกจริ โตติ ฯ ตตฺถ ยสฺมา ราคจริตสฺส กุสลปปวตฺติ สมเย สุทธา พลวตี โหติ ราคาส อาส…

เนื้อหานี้นำเสนอเกี่ยวกับวิสุทธิมคฺคสฺสและลักษณะของจริยาที่สัมพันธ์กับราคาจริต ซึ่งมีความสำคัญในทางธรรมเพื่อเข้าใจวิธีการที่จิตใจดำเนินไปในทิศทางที่ดีหรือไม่ดี การอธิบายตั้งอยู่บนพื้นฐานของกุศลและอกุศ

… โย อุทโธติ วุตโต อย ราคจริตฯ ทุฏฐานธา ปน โทสโมหจริตาฯ ปญฺญวา พุทธิจริโต ฯ อสุทธาทฏฺฐา ปสนุนปกติตาย สัทธาจริตาฯ ยถา วา อโมหปริวาเรน กมฺมุนา นิพฺพตฺโต พุทธิจริโต เอว พลว สทฺธาปริวาเรน กมฺมุนา นิพฺพตฺโต สั…

บทความนี้นำเสนอข้อมูลเกี่ยวกับ กมฺมฏฺฐานคฺคหณนิทฺเทโส โดยอธิบายแนวคิดเกี่ยวกับกรรมและการที่กรรมส่งผลต่อบุคคลในชีวิต ทั้งด้านบวกและลบ การศึกษาเกี่ยวกับกรรมยังช่วยให้เข้าใจถึงการเกิดของผลกรรมในชีวิตประจ

…ระโยค๘ - วิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณวิเสสสุล (ปฐโม ภาโค) - หน้าที่ 133 กมฺมฏฺฐานคฺคหณนิทเทโส วุฏฺฐาติ ฯ สัทธาจริตาทโย ปน ยสฺมา ราคจริตาทีน สภาคา ตสฺมา เตสมฺปิ ตาทิโสว อิริยาปโก โหติ ฯ เอว ตาว อิริยาบถ โต จริ…

บทนี้นำเสนอแง่มุมของการทำกรรมในชีวิตประจำวัน โดยกล่าวถึงความสำคัญของจริยาที่สัมพันธ์กับจิตใจและอารมณ์ของบุคคล ในกรณีต่างๆ เช่น การทำกิจกรรมที่เป็นมงคล การกินอาหาร และการแสดงออกถึงสุขภาพจิตที่ดีในบริบท

…สุตวา นินฺทติ ปร์ ปสนฺติ สุตฺวา ปสสติ สย์ ปน อญฺญาณุเปกขาย อุเปกฺขโกว โหติ ฯ เอส นโย สทฺทสวนาทีสุขฯ สัทธาจริตาทโย ปน เตสํเยวานุสาเรน เวทิตพฺพา ติสภาคตฺตาติ ฯ เอว ทสฺสนาทิโต จริยาโย วิภาวเย ฯ ธมฺมปปวตฺติโ…

บทที่พร่ำสอนเกี่ยวกับจริยธรรมและการเลือกโภชนาที่ถูกต้อง การยึดมั่นในหลักการ และผลกระทบจากการปฏิบัติตนในชีวิตประจำวัน ซึ่งรวมถึงการเสพอาหารและพฤติกรรมจิตใจที่ส่งผลต่อสุขภาพ ทั้งนี้ยังมีการเน้นถึงการหลี

…ยโย สมโมหมาปชฺชติ ตสฺมา วิปุล มหากสิน วฏฏติ ฯ เสส์ โทสจริตสฺส วุตตสทิสเมวาติ อิท โมหจริตสฺส สปปาย ๆ สัทธาจริตสฺส สพฺพมปี โทสจริตมหิ วุตตวิธาน สปปาย อารมุมเณสุ จสุส อนุสสติกมุมฏฐานมปี วัฏฏติฯ พุทธิจริตสุส…

บทนี้ของวิสุทธิมคฺคสฺส นำเสนอเรื่องราวเกี่ยวกับคุณสมบัติของจิตในสภาวะต่างๆ ที่มีผลกระทบต่อการปฏิบัติธรรม จิตที่มีความบริสุทธิ์จะนำไปสู่ความเข้าใจและการเข้าถึงความสุขที่แท้จริง โดยยกตัวอย่างการเป็นอยู่

ประโยค๘ - วิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณวิเสสสุล (ปฐโม ภาโค) - หน้าที่ 273 ฉอนุสสตินิทฺเทโส จ โลกุตตรธมฺมสฺส คุณาอนุสสริตพฺพา ฯ สวากขาโตติ อิมสฺมิญหิ ปเท ปริยตฺติธมโม สงฺคห์ คนติ อิตเรส โลกุตตรธมโมวฯ ตตฺถ ปร

…ูกต้อง ผ่านการศึกษา ทั้งหมดนี้ตั้งอยู่บนฐานของหลักคำสอนที่มีความถูกต้องและสามารถปฏิบัติได้จริง เช่น สัทธา ศีล สมาธิ และวิปัสสนา ภายในบทนี้ยังนำเสนอการปฏิบัติที่มีคุณค่าสำหรับผู้ที่พัฒนาตนเองในวิถีธรรม โด…