คัมภีร์พระธัมมมากาม ฉบับเทศพุฒนุม : หน้า 53/76

คัมภีร์พระธัมมมากาม ฉบับเทศพุฒนุม จาริกาลานเงินประกันทองคำ ในอดีพระศรีสุรเชษฐเดช ญาณวฑฺฒน ภวํ พระเศวตพนฺธุ กรุงเทพฯ ในส่วนคัมภีร์ใบลานเรื่อง "พระธัมมมากายที" (ธัมมกาย+อาทิ) ซึ่งพบว่าเป็นส่วนหนึ่งในชุดคัมภีร์ลานพระไตรปิฎกฉบับหลวงต่าง ๆ เช่น ฉบับรองทรง ซึ่งพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกทรงสร้าง และคัมภีร์ใบลานพระไตรปิฎกฉบับเทพชุนม ซึ่งพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้สร้างขึ้นพระราชทานไว้กับวัดพระเชตุพน จุด เป็นค่าประพันธ์สำหรับประกอบด้วยคาถากรรมกายมีบทพระนามและบทประมวลความ บวกกับอรรถาธิบายเป็นภาษาบาลี ซึ่งก็คือการอธิบายถึงพระพุทธคุณต่าง ๆ ในพระธรรมกายให้เข้าใจได้มากขึ้นด้วยภาษาบาลี อรรถาธิบายเริ่มต้นด้วยคาถาบาลีว่า “สัมฤทธญาณนาม กฺ ฎ ฎ.” ว่า ที่มีว่าอัสพญญาณนั้นเป็นอย่างไร คาถาคำตอบซึ่งเป็นภาษาบาลีเน้นกัน แปลความได้ว่า “ญาณที่อารมณ์ในอันตสนสำนักในโลกะตุตุง” ซึ่งเป็นภาษาบาลีเน้นกัน แปลความได้ว่า “ญาณที่อารมณ์ในอันตสนสำนักในโลกะตุตุง” ของพระธรรมกายที่ปรากฏในคาถากรรมนายจนครบ ๓๐ ประการ จบด้วยคำว่า “จตุโรสติปฏิญาณ เหตุจวุตนเมยน เวทีทพุฒ ฯ” แปลว่า “พิทักทราบไว้ว่า สติปฏิญาณ ๔ เป็นดังที่ได้แสดงไว้ก่อนหน้านี้ นี่เป็นการประกอบความหมายของธรรมามาย ซึ่งเป็นข้อความที่เน้นย้ำว่าพระธรรมกายในคาถานี้หมายถึงกายแห่งญาณรู้แจ้งของพระพุทธเจ้า มิใช่มวดหมู่ของพระธรรมคำสอน โดยทั่วไปคาถากรรมกายมีความยาวประมาณ ๒ หน้าผ่าน แต่ส่วนอรรถาธิบายมีความยาวเข้าไปอีก ๑๔ หน้า รวมได้ประมาณ ๑๖ หน้าในท้ายคัมภีร์พระธัมมมากายมีภาคผนวกเพิ่มกาถุอุณหสิวิชัย และคำบลิสารเสริญพระพุทธเจ้าในอดีต. เข้าไว้ด้วย วีณาส่งเขยเพื่อเสริมพระพุทธเจ้าทั้งปวง ตัวอย่างข้อความในคัมภีร์มีว่า พระเดชทาถักบันได้ครบพระเด่นนิทก ๆ พระพุทธเจ้าทั้งหลายที่สถิตอยู่ใน ๒๘ องค์ไย ๕๐๐,๐๐๐ พระองค์ เสด็จอุปฏิใน ๒๓ องค์ไย ๑๔๕,๐๐๐ พระองค์ เสด็จอุปฏิใน ๑ องค์ไย ๕ พระองค์ รวมทั้งสิ้น ๒,๘๙๓,๐๐๐ พระองค์ ขำเจ้าไว้…* มิถุนายน ๒๕๒๓ อยู่ในบุญ