หน้าหนังสือทั้งหมด

ธาตุ 18 ประการในพุทธศาสนา
145
ธาตุ 18 ประการในพุทธศาสนา
…าตุ สัททธาตุ โสตวิญญาณธาตุ 3. ฆานธาตุ คันธธาตุ ฆานวิญญาณธาตุ 4. ชิวหาธาตุ รสธาตุ ชิวหาวิญญาณธาตุ 5. กายธาตุ โผฏฐัพพธาตุ กายวิญญาณธาตุ 6. มโนธาตุ ธัมมธาตุ มโนวิญญาณธาตุ จักขุ ก็เป็นธาตุรูปที่มากระทบจักขุ ก็เป…
เนื้อหานี้สำรวจธาตุ 18 ประการในพุทธศาสนา ประกอบไปด้วย จักขุธาตุ, โสตธาตุ, ฆานธาตุ, ชิวหาธาตุ, กายธาตุ, และมโนธาตุ ซึ่งแบ่งออกเป็นพวกใหญ่ๆ สี่สิบเจ็ดพวกตามลักษณะอาการ ธาตุเหล่านี้ช่วยในการรับรู้สิ่งต่าง…
ธาตุกระทบและธาตุรับในพุทธศาสนา
146
ธาตุกระทบและธาตุรับในพุทธศาสนา
…ุธาตุ คือ ประสาทตา 2. โสตธาตุ คือ ประสาทหู 3. ฆานธาตุ คือ ประสาทจมูก 4. ชิวหาธาตุ คือ ประสาทลิ้น 5. กายธาตุ คือ ประสาทกาย 6. มโนธาตุ คือ ใจที่รับอารมณ์และพิจารณาอารมณ์ทวารทั้ง 5 ธาตุรู้ 6 ธาตุ ได้แก่ 1. จักข…
…ที่เกี่ยวข้องกับการรับรู้ถูกจำแนกเป็นธาตุรับ 6 ประเภท รวมถึงจักขุธาตุ, โสตธาตุ, ฆานธาตุ, ชิวหาธาตุ, กายธาตุ และ มโนธาตุ โดยธาตุรับเหล่านี้เกี่ยวข้องกับการรับรู้การรับรู้สิ่งต่าง ๆ ผ่านประสาทสัมผัสที่มีอยู่ น…
ธาตุ 18 และลักษณะของมัน
242
ธาตุ 18 และลักษณะของมัน
…ุ คือ ธาตุได้ยิน หรือธาตุรับเสียง มานธาตุ คือ ธาตุได้กลิ่น หรือธาตุรับกลิ่น ชิวหาธาตุ คือ ธาตุรับรส กายธาตุ คือ ธาตุรับสิ่งสัมผัสทางกาย มโนธาตุ คือ ธาตุสำหรับรับอารมณ์ทางใจ 2. ธาตุกระทบ ได้แก่ รูปธาตุ คือ ธา…
ธาตุ 18 แบ่งออกเป็น 3 หมวด ได้แก่ ธาตุรับ ซึ่งรวมถึง จักขุธาตุ, โสตธาตุ, มานธาตุ, ชิวหาธาตุ, กายธาตุ, และ มโนธาตุ ที่เกี่ยวข้องกับการรับรู้ทางกายและใจ ธาตุกระทบ ซึ่งมีรูปธาตุ, สัททธาตุ, คันธธาตุ, รสธา…
องค์ประกอบของธาตุทั้ง 18
143
องค์ประกอบของธาตุทั้ง 18
…ธาตุ : ฆานะ ชื่อว่า องค์ธรรมได้แก่ ฆานปสาท 4. ชิวหาธาตุ : ชิวหา ชื่อว่า องค์ธรรมได้แก่ ชิวหาปสาท 5. กายธาตุ : กายะ ; ชื่อว่า องค์ธรรมได้แก่ กายปสาท 6. รูปธาตุ : รูปารมณ์ ชื่อว่า ได้แก่ สีต่างๆ ธาตุ เพราะทรงไ…
ธาตุทั้ง 18 มีบทบาทสำคัญในการเข้าสัมผัสโลกผ่านประสาทสัมผัสต่างๆ อาทิเช่น จักขุธาตุที่เกี่ยวข้องกับการมองเห็นและโสตธาตุที่เกี่ยวข้องกับการได้ยิน โดยแต่ละธาตุมีองค์ธรรมที่สัมพันธ์และให้ความเข้าใจในธรรมช
ธาตุกระทบและอายตนะ
147
ธาตุกระทบและอายตนะ
…คันธธาตุ 9.มานธาตุ 15. ฆานวิญญาณธาตุ 4. รสธาตุ 10. ชิวหาธาตุ 16. ชิวหาวิญญาณธาตุ 5. โผฏฐัพพธาตุ 11. กายธาตุ 17. กายวิญญาณธาตุ 6. ธัมมธาตุ 12. มโนธาตุ 18. มโนวิญญาณธาตุ 7.4 ลักษณะของธาตุ 18 7.4.1 ธาตุกระทบ 6 …
เบื้องต้นของการศึกษาในเรื่องธาตุกระทบ พบว่าอายตนะภายนอกและอายตนะภายในมีการกระทบกันซึ่งเกิดจากการรับรู้ทางประสาทต่างๆ รวมถึงจักขุวิญญาณธาตุและธาตุสัมผัสทั้ง 6 ซึ่งส่งผลต่อการสร้างบาปและบุญในชีวิตประจำว
องค์ธาตุแห่งประสาทสัมผัส
150
องค์ธาตุแห่งประสาทสัมผัส
…นสื่อไปกระทบ ประสาทลิ้น เมื่อประสาทลิ้นรับรสแล้วก็จะแตกดับไป กรรมเป็นปัจจัยให้ประสาทลิ้นเกิดขึ้น 5. กายธาตุ เป็นรูปธรรม มีหน้าที่รับสัมผัสโผฏฐัพพะที่มากระทบกาย องค์ธรรมได้แก่ กายปสาท มีรูปร่างสัณฐานคล้ายใยสำ…
…าตุทั้งห้าของประสาทสัมผัส ได้แก่ จักขุธาตุ (ตา), โสตธาตุ (หู), ฆานธาตุ (จมูก), ชิวหาธาตุ (ลิ้น), และกายธาตุ (กาย) ซึ่งแต่ละองค์ธาตุมีลักษณะแตกสลายอยู่เสมอและทำหน้าที่ในการรับรู้สิ่งต่าง ๆ ที่มากระทบ ผ่านกระบ…
อภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียา
44
อภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียา
…คหฎีกา - หน้าที่ 43 อภิธมฺมตฺถสงฺคหปาล หน้าที่ 44 อฏฐารส ธาตุโย จกฺขุธาตุ โสตธาตุ ฆานธาตุ ชิวหาธาตุ กายธาตุ รูปธาตุ สฤทธาตุ คนธธาตุ รสธาตุ โผฏฐพฺพธาตุ จักขุวิญญาณ ธาตุ โสตวิญญาณธาตุ ฆานวิญญาณธาตุ ชิวหาวิญญาณ…
เนื้อหาเกี่ยวกับอภิธรมที่ให้ความเข้าใจเกี่ยวกับธาตุต่างๆ ที่อยู่ในจิตและการรับรู้ รวมถึงการกล่าวถึงอริยสัจสี่ที่สำคัญต่อการศึกษาทางพุทธศาสนา โดยเฉพาะความทุกข์และการไปสู่การหลุดพ้นจากทุกข์ ซึ่งเน้นถึงก
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
315
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
…ือโผฏฐัพพะ) ๑ ธัมมายตนะ (อายตนะคือธรรม) ๑ ฯ ธาตุ ๑๘ คือ จักขุธาตุ ๑ โสตธาตุ ๑ ฆานธาตุ 9 ชิวหาธาตุ ๑ กายธาตุ ๑ รูปธาตุ ๑ สัททธาตุ ๑ คันธธาตุ ๑ รสธาตุ ๑ โผฏฐัพพธาตุ ๑ จักขุวิญญาณธาตุ ๑ โสตวิญญาณธาตุ ๑ ฆาน วิญญ…
บทความนี้นำเสนอความเข้าใจในอภิธัมมัตถสังคหบาลีและอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา โดยเน้นไปที่ธรรม ๓๓ ในโลกุตตรจิต รวมถึงขันธ์ ๕ อุปาทานขันธ์ ๕ อายตนะ ๑๒ และธาตุ ๑๘ ซึ่งสำคัญต่อการศึกษาและเข้าใจอริยสัจ ๔ในพุทธศ
วิสุทธิมคฺคสฺส - อายตน ธาตุ นิทฺเทโส
65
วิสุทธิมคฺคสฺส - อายตน ธาตุ นิทฺเทโส
…ณธาตุ โสตธาตุ สททธาตุ โสตวิญญาณธาตุ ฆานธาตุ คนฺธธาตุ ฆานวิญญาณธาตุ ชิวหาธาตุ รสธาตุ ชิวหาวิญญาณธาตุ กายธาตุ โผฏฺฐพฺพธาตุ กายวิญญาณธาตุ มโนธาตุ ธมฺมธาตุ มโนวิญญาณธาตุ ฯ ตตฺถ อตฺถโต ลักขณาที่ กม ตาวตฺต สงฺขโต …
บทนี้กล่าวถึงการจำแนกอายตนและธาตุในมุมมองของพระพุทธศาสนา โดยเน้นการชี้แจงความสัมพันธ์และลักษณะของธาตุแต่ละประเภท เช่น จักขุธาตุ รูปธาตุ และอื่นๆ ในการทำความเข้าใจสิ่งต่างๆ รอบตัวและประสบการณ์ที่เกิดขึ
วิจัยมฺิธรรรมเปนภาค คำ ตอน ๑
136
วิจัยมฺิธรรรมเปนภาค คำ ตอน ๑
…ํทธารฺธาตุ โสต- วิญญาณธาตุ มานฺฐานธาตุ คันธํธาตุ มานวิญญาณธาตุ ชิวหาธาตุ รสธาตุ ชิวาหวิญญาณธาตุ กายธาตุ โพธวจํพธาตุ กายวิญญาณ- ธาตุ มโนธาตุ ธรรมธาตุ มโนวิญญาณธาตุ ชิวาหาธาตุทั้งหลาย วิจัยฉบับในธาตุเห…
เอกสารนี้นำเสนอการวิจัยเกี่ยวกับอายตนะและธาตุจำนวน 14 ประการ โดยเน้นที่ความรู้ตามลักษณะและอันดับของธาตุ รวมถึงการเข้าใจอรรถและธรรมชาติของอายตนะต่างๆ ที่กล่าวถึงในวิจัย โดยการศึกษาเหล่านี้จะช่วยให้บันฑ
วิภัชธรรม: การศึกษาธาตุและวิญญาณ
7
วิภัชธรรม: การศึกษาธาตุและวิญญาณ
…ท เว้นรูป ๕ ตามนัยที่กล่าวใน (ตอน) จักฐานเสียง ว่าเป็นจักขายตนะ และกำหนดโสดาธาตุ มนธาตุ ชิวหา- ธาตุ กายธาตุ ตามนัยที่กล่าวใน (ตอน) จักฐานดังนี้เหมือนกันว่า เป็นโสดตนะ มนายตนะ ชิวหายตนะ กายยตนะ กำหนดธรรม ๕ อั…
ในตอนจบของวิภัชธรรม แสดงถึงการพิจารณาธาตุ ๑๘ ที่ประกอบด้วยวิญญาณธาตุและจิตโนธาตุต่าง ๆ โดยแบ่งแยกตามลักษณะของกายและนาม รวมถึงการใช้ปรัชญาในการวิเคราะห์เหตุและผล เพื่อเข้าใจความสัมพันธ์ระหว่างธาตุกับวิ
การแผ่เมตตาและการบรรเทาความโกรธ
58
การแผ่เมตตาและการบรรเทาความโกรธ
…ตวิญญาณธาตุ หรือโกรธมานธาตุ คันธธาตุ ฆานวิญญาณธาตุ หรือโกรธชิวหาธาตุ รสธาตุ ชิวหาวิญญาณธาตุ หรือโกรธกายธาตุ โผฏฐัพพะธาตุ กายวิญญาณธาตุ หรือ โกรธมโนธาตุ ธรรมธาตุ มโนวิญญาณธาตุ เมื่อได้พิจารณาแยกธาตุอย่างนั้นแ…
การแผ่เมตตาเป็นวิธีหนึ่งที่ช่วยให้เกิดความสุขและสามารถเข้าถึงพรหมโลกรวมทั้งวิธีการบรรเทาความโกรธโดยการพิจารณาและแยกธาตุต่าง ๆ ให้เห็นว่า ธาตุเป็นสิ่งที่ไม่ควรนำมาสู่ความโกรธอย่างแน่นอน หากเรามีการพิจา
การทำงานของทวารในร่างกายมนุษย์
245
การทำงานของทวารในร่างกายมนุษย์
…่วทั้งกาย ทุกขุมขนทีเดียว ทำหน้าที่เป็น กายายตนะ ทำหน้าที่รับสัมผัส และตรงกลางกายประสาททั้งหลาย ก็มีกายธาตุ ซึ่งมีลักษณะ สัณฐานเดียวกัน แต่เล็กกว่า ใสสะอาดบริสุทธิ์กว่ากายประสาท สำหรับทำหน้าที่สัมผัสสิ่งที่ม…
เนื้อหานี้ละเอียดเกี่ยวกับทวารในร่างกายมนุษย์ โดยแบ่งตามประเภท เช่น ฆานทวารที่รับกลิ่น มีลักษณะคล้ายกวางหรือปีกใส สะอาด อีกทั้งยังมีชิวหาทวารที่รับรสและกระจายอยู่ทั่วลิ้น กายทวารที่เห็นทั่วกาย ทำหน้าท
วิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณ์วิเสสสฺว
208
วิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณ์วิเสสสฺว
…ทินนรูปานีติ เอว์ เสสาน เตปณฺณาส รูปาน โหนติ น ตานี จักขุธาติ ววฎฐเปติ ฯ เอส นโย โสตธาตุอาที่สุปิ ฯ กายธาตุย ปน อวเสสานิ เตจตุตาลีส รูปาน โหนติ ฯ เกจิ ปน อุตจิตตสมุฏฐานาน สทเทน สห นว นว กาวา ปญฺจตฺตาลีสาติ ว…
เนื้อหาเกี่ยวกับการศึกษาวิสุทธิมคฺค แจ้งให้ทราบถึงสัญญา เจตนา และชีวิต รวมถึงการวิเคราะห์จิตตฏฺฐิติ และองค์ประกอบที่เกี่ยวข้อง อธิบายลักษณะของจิตที่มีอยู่ในโลกุตตร พร้อมกับความเข้าใจในหลักสติและปัญญาท
วิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณ์วิเสสสฺว
209
วิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณ์วิเสสสฺว
…์ วุฒิตนเยเนว เปตวา เตปณฺณาส รูปาน จักขุปสาทมตต์ จกฺขายตนนติ ววฎฐเปติ ตตฺถ วุตฺตนเยเนว จ โสตฆานชิวหากายธาตุโย โสต- ฆานชิวหากายายตนานีติ เต วิสุยภูเต ปญฺจ ธมฺเม รูปสทท คนธรส โผฏฺฐพฺพายตนานีติ โลกียสตฺตวิญญาณธ…
เนื้อหาในบทความนี้กล่าวถึงธาตุวิญญาณและการรับรู้ตามแนวทางของพุทธศาสนา ซึ่งอธิบายถึงความสัมพันธ์ระหว่างจิตใจและการรับรู้ผ่านประสาทสัมผัสต่างๆ รวมถึงการจัดแบ่งธาตุต่างๆ ที่มีผลต่อจิตใจ และวิธีการทำความเ