หน้าหนังสือทั้งหมด

ความบริสุทธิ์และดวงปฐมมรรค
108
ความบริสุทธิ์และดวงปฐมมรรค
…งแปลว่า ลมหยุดนิ่ง หรือไม่มี เมื่อสังขารทั้ง ๓ สติปัฏฐาน ด้วยส่วนหนึ่ง หยุดถูกส่วนเข้าแล้ว เรียกว่า กายานุปัสสนา เมื่อสังขารสงบมีความสุขเกิดขึ้น เรียกว่า เวทนานุปัสสนาสติปัฏฐาน จิตคิดว่าเป็นสุข เรียกว่า จิตตานุปั…
…รค โดยเน้นที่การรักษาความบริสุทธิ์ของกาย วาจา และใจ ซึ่งมีความสำคัญในการบรรลุสติปัฏฐานทั้ง 3 ได้แก่ กายานุปัสสนา เวทนานุปัสสนา และจิตตานุปัสสนา เพื่อให้เกิดสภาพจิตที่สงบและเข้าถึงดวงธรรมที่บริสุทธิ์เหมือนกระจกที่…
พระธรรมเทศนาและการบรรพชาในพระพุทธศาสนา
31
พระธรรมเทศนาและการบรรพชาในพระพุทธศาสนา
…ทธรรม ขึ้นเป็นประธาน ตั้งสติมั่นมากมายให้เป็นมหาสติปัฏฐาน ดำเนินการพิจารณาใน อนุปัสสนาทั้ง ๔ คือ ๑. กายานุปัสสนา ๒. เวทนานุปัสสนา ๓. จิตตานุปัสสนา ๔. ธัมมานุปัสสนา ทิวาราตรีผ่านไป ไม่ช้านานเท่าใด พระภิกษุผู้บวชให…
พระธรรมเทศนาอันวิจิตรพิสดารนี้กล่าวถึงการบรรพชาอุปสมบทของกุลบุตรจำนวนมากถึง 50,000 ท่าน โดยมีผู้ทรงศักดิ์สูงถึง 1,500 พระองค์ การสั่งสอนวิปัสสนากรรมฐานให้แก่พระภิกษุใหม่โดยสองพระอรหันต์ พระโสณะ และพระ
การฝึกปฏิบัติพัฒนาจิตในพระพุทธศาสนา
45
การฝึกปฏิบัติพัฒนาจิตในพระพุทธศาสนา
…รูปแบบการวัดผล | พุทธโก | อนาปนาสติ | พองหนอ ยุบหนอ | รูปนาม | สัมมาอะระหัง ---|---|---|---|---|--- กายานุปัสสนา 1. อนาปานสติ | √ | √ | | √ 2. กำหนดอธิษฐาน | | √ | √ | √ 3. มีสมับปัญญา | √ | | | |
…ต่ละสาย ประกอบด้วยข้อมูลในตารางที่แสดงรูปแบบการฝึกและการวัดผล อธิบายถึงลักษณะการทำความเพียรและการใช้กายานุปัสสนาเป็นเครื่องมือในการพัฒนาจิตใจ ช่วยให้ผู้อ่านมีความเข้าใจลึกซึ้งในแนวทางการปฏิบัติธรรมและการพัฒนาจิตข…
การศึกษาเปรียบเทียบแนวปฏิบัติของจิตประเภทของรวมฐาน 5 สายในสังคมไทย
14
การศึกษาเปรียบเทียบแนวปฏิบัติของจิตประเภทของรวมฐาน 5 สายในสังคมไทย
…นการปฏิบัติยุคปัจจุบัน กล่าวคือ (1) สติปัฏฐานสูตร ซึ่งใจความโดยสังเขปในมหาสติปัฏฐานสูตร13 ดังนี้ 1. กายานุปัสสนา การพิจารณากายหรือดามดูขันกาย มีรายละเอียดวิธีการพิจารณาอีก 6 วิธี ได้แก่ 1) อานาปานสติ 2) กำหนดอิริ…
บทความนี้ศึกษาเปรียบเทียบแนวปฏิบัติการพัฒนาจิตในสังคมไทย โดยนำเสนอรายละเอียดวิธีการพัฒนาจิตตามพระไตรปิฎก โดยเฉพาะพระสูตรสติปัฏฐานสูตร มีการอธิบาย 4 หัวข้อหลัก คือ การพิจารณากาย การพิจารณาเวทนา การพิจา
วิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณวิเสสกุล
61
วิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณวิเสสกุล
… กาโย อุปฏฐาน โน สติ สติ อุปฏฐานญ เจว สติ จ ตาย สติยา เตน ญาเณน ต์ กาย อนุปสฺสตีติ เตน วุจฺจติ กาเย กายานุปัสสนา สติปัฏฐานภาวนาติ ฯ เอเสว นโย รสสปเทปิ ฯ อย ปน วิเสโส ฯ ยถา เอตฺถ ทีฆ์ อนุสาส์ อภิธานสังขาเตติ วุตต์…
บทความนี้กล่าวถึงวิสุทธิมรรค โดยเน้นที่การอธิบายเกี่ยวกับอนุสาสน์และการปฏิบัติที่มีการวางแผนอย่างรอบคอบในด้านต่าง ๆ เช่น การสำรวจจิตใจ, การทำสมาธิ และการพัฒนาสติในปัจจุบัน ผ่านมุมมองที่หลากหลาย ทำให้ผ
วิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณ์วิเสสกุล
60
วิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณ์วิเสสกุล
…าเรหิ ทีฆ์ อสฺสสนฺโต จ ปสฺสสนฺโต จ ทีฆ์ อสฺสสามิ ปสฺสฺสามีติ ปชานาติ ฯ เอว์ ปชานโต จสุส เอเกนากาเรน กายานุปัสสนา สติปัฏฐานภาวนา สมฺปชฺชตีติ เวทิตพฺพา ฯ ยถาห์ ปฏิสัมภิทาย ๆ กถ ทีฆ์ อสฺสสนฺโต อสฺสสามีติ ปชานาติ ทีฆ…
…การใช้สติปัฏฐานในการเจริญภาวนา การใช้ความเข้าใจในธรรมชาติเพื่อการพัฒนาจิตใจ โดยนำเสนอแนวคิดเกี่ยวกับกายานุปัสสนาและความเข้าใจในสภาวะต่างๆ ภายในจิต
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
332
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
…่อว่ากาย ฯ การตามเห็นกายนั้น คือการรำลึก นึกถึงกายนั้น ด้วยอำนาจบริกรรมและด้วยอำนาจวิปัสสนา ชื่อว่า กายานุปัสสนา ฯ การตามเห็นด้วยอำนาจเวทนา ซึ่งเป็นทุกข์เพราะทน ๑. แปลตามนัยโยชนาที่ว่า ปปุพฺโพ ฐา ปวตฺติย์ ถ้าถือว…
เนื้อหาส่วนนี้นำเสนอเกี่ยวกับอภิธัมมัตถสังคหบาลีและอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา ที่อธิบายถึงปัญญาสงเคราะห์ใน 5 ฐานและการสงเคราะห์ใน 4 ฐาน ซึ่งมีการอธิบายถึงความสำคัญของจิตและสติ รวมถึงการศึกษาสติปัฏฐาน 4 อย
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา สรุปมูลแห่งธรรม
313
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา สรุปมูลแห่งธรรม
…้ ๔ อย่าง อาหารก็ อย่างนั้น (กล่าวไว้ ๔ อย่างเหมือนกัน) ฯ ในโพธิปักขิยสังคหะ พึงทราบสติปัฏฐาน ๔ คือ กายานุปัสสนา- สติปัฏฐาน ๑ เวทนานุปัสสนาสติปัฏฐาน ๑ จิตตานุปัสสนาสติปัฏฐาน ๑ ธัมมานุปัสสนาสติปัฏฐาน ๑ ฯ สัมมัปปธา…
เนื้อหานี้เกี่ยวกับการศึกษาธรรมในอภิธัมมัตถสังคหบาลี ซึ่งได้กล่าวถึงองค์ฌาน ๕ อย่าง องค์มรรค ๕ อย่าง อินทรียธรรม ๑๖ ประการ และพลธรรม ๕ อย่าง รวมถึงรายละเอียดเกี่ยวกับสติปัฏฐาน ๔ ประการ อาหารทางธรรม ๔
บทธรรมในอภิธรรม
225
บทธรรมในอภิธรรม
…ตฺถสังคหฎีกา - หน้าที่ 224 สตฺตมปริจเฉทวณฺณนา หน้าที่ 225 อนุปสฺสนา ปริกมุมวเสน วิปสฺสนาวเสน จ สรณ์ กายานุปัสสนา ฯ ทุกฺขทุกฺขวิปริณามทุกฺขสงฺขารทุกฺขภูตานํ เวทนาน วเสน อนุปสฺสนา เวทนานุปสฺสนา ฯ ตถา สราคมหัคคตาทิว…
บทความนี้นำเสนอเกี่ยวกับการวิริยะในการปฏิบัติธรรมและการเข้าถึงการศึกษาด้านอภิธรรม สร้างแนวทางในการเดินทางจิตใจให้สงบ และเสริมสร้างความสามารถในการเข้าใจธรรมชาติและปรากฏการณ์ต่างๆ ผ่านการปฏิบัติวิปัสสนา
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา
232
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา
…ย ฯ สริยเต สรณ์ ฯ สรตีติ สรณ์ ย์ ธมฺมชาติ ฯ อนุปสฺสิยเต อนุปสฺสตีติ วา อนุปสฺสนา ฯ กายสฺส อนุปสฺสนา กายานุปัสสนา ฯ ทุกฺขญจ ต์ ทุกฺขญชาติ ทุกฺขทุกข์ ฯ ทุกฺขภูติ ทุกฺขนฺตยตฺโถ ๆ ทุกขเวทนา ฯ วิปริณมน์ วิปริณาโม ฯ โส…
บทนี้เน้นถึงการศึกษาอภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา โดยเฉพาะการประยุกต์ใช้กายานุปัสสนาและการพัฒนาในบริบทของจิตวิญญาณและความเข้าใจธัมมชาติ พร้อมทั้งการปฏิบัติที่ช่วยให้เข้าใจความจริงของทุ…
ความเพียรในชีวิตทางธรรมและการทำสมาธิ
199
ความเพียรในชีวิตทางธรรมและการทำสมาธิ
…ญขึ้นอกุศลธรรมเสื่อมไปก็ควรระลึกถึงสิ่งนั้นบ่อยๆ ในขั้นสูงขึ้นไป ท่านสอนให้ระลึกสติปัฏฐาน 4 คือ 7.1 กายานุปัสสนา พิจารณากาย 7.2 เวทนานุปัสสนา พิจารณาเวทนา คือ สุข ทุกข์ และไม่สุข ไม่ทุกข์ 7.3 จิตตานุปัสสนา พิจารณ…
ในบทความนี้พูดถึงความเพียร 4 ประการที่สำคัญในการปฏิบัติธรรม เช่น สัมมาสติ ซึ่งรวมถึงการพิจารณากาย เวทนา จิต และธรรม เพื่อพัฒนาคุณภาพชีวิต และช่วยสกัดกั้นกิเลส นอกจากนี้ยังอธิบายถึงการทำสมาธิทั้ง 3 ระด
การเจริญสมาธิโดยใช้สติเป็นตัวนำ
27
การเจริญสมาธิโดยใช้สติเป็นตัวนำ
…ติกัมมัฏฐานไว้เรียกว่า สติปัฏฐานสูตร ซึ่งได้ให้หลักการแห่ง การปฏิบัติไว้ดังต่อไปนี้ 6 อย่าง คือ (1) กายานุปัสสนา หมายถึง การตามเห็นกายในกาย หรือความรู้ทันที่เกิดขึ้นจากอาการต่างๆ ของกาย ด้วยวิธีการ 1. อานาปานสติ …
เนื้อหาเกี่ยวกับอิทธิบาทที่จำเป็นสำหรับการเจริญสมาธิ มีการอธิบายถึงการใช้สติเป็นตัวนำในการปฏิบัติ โดยยกตัวอย่างหลักปฏิบัติจากสติปัฏฐานสูตร ซึ่งเน้นการกำหนดลมหายใจเข้า-ออก และการสังเกตสภาวะของกายในแต่ล
สัมมาสติ: การระลึกชอบในพุทธศาสนา
198
สัมมาสติ: การระลึกชอบในพุทธศาสนา
…ายของสติปัฏฐาน 4 จะขอนำพระธรรมเทศนา พระมงคลเทพมุนีมาประกอบการอธิบายขยายความ เพื่อความเข้าใจยิ่งขึ้น กายานุปัสสนา คือ การพิจารณาเห็นกายในกายอยู่เนืองๆ การพิจารณาเห็นกายในกายอยู่เนืองๆ คือ การเห็นกายต่างๆ ซึ่งซ้อนอ…
สัมมาสติ หมายถึง การระลึกชอบในพุทธศาสตร์ ซึ่งได้รับการอธิบายว่าเป็นการระลึกในสติปัฏฐาน 4 ได้แก่ กาย เวทนา จิต และธรรม เพื่อการเข้าใจและไม่หลงในสิ่งเหล่านั้น สติปัฏฐาน 4 ถูกยกย่องในพระบาลีว่าเป็นทางสู่
คำสอนเกี่ยวกับวิปัสสนากรรมฐาน
62
คำสอนเกี่ยวกับวิปัสสนากรรมฐาน
…ั้งบุรพกาล วิธีการปฏิบัติวิปัสสนาวงศ์พระอรหันตะ คือการตั้งสติ กําหนดอย่างแรงกล้าในอนุปัสสนาทั้ง ๔ มีกายานุปัสสนา เป็นต้น ตามที่สมเด็จพระทศพลเจ้า ทรงพระกรุณาประทานไว้ในพระสูตร ต่างๆ โดยเฉพาะพระมหาสติปัฏฐานสูตร เมื…
พระเขมมหาเถระ ผู้ชำนาญวิปัสสนา ได้บอกวิธีการปฏิบัติวิปัสสนากรรมฐานที่สืบทอดมาจากพระอรหันต์ โดยการตั้งสติและการกำหนดในอนุปัสสนาทั้ง ๔ รวมถึงการพัฒนาอินทรีย์ทั้ง ๕ จนเกิดพระวิปัสสนาญาณที่เป็นประโยชน์ต่อ
สัมมาอาชีวะ และ แนวทางการทำมาหากินที่สุจริต
170
สัมมาอาชีวะ และ แนวทางการทำมาหากินที่สุจริต
…้งหลายตามความเป็นจริง 4 ประการ ดังนี้ 1) พิจารณากาย มีหลายวิธี เช่น กำหนดลมหายใจเข้าและออก เป็นต้น (กายานุปัสสนาสติปัฏฐาน) 2) พิจารณาเวทนา คือความรู้สึกสุข ทุกข์ ไม่สุข ไม่ทุกข์ (เวทนานุปัสสนาสติ ปัฏฐาน) 3) พิจาร…
ในพระพุทธศาสนา มีแนวทางในการทำมาหากินที่ชอบหรือตรงตามหลักธรรม เช่น สัมมาอาชีวะ หมายถึงการทำมาหากินด้วยอาชีพที่สุจริต โดยเว้นจากการทำมาหากินที่ไม่ดี อาทิเช่น การค้ามนุษย์ การค้าอาวุธ และการค้าเสพติด นอ
แนวทางการดำเนินชีวิตของพระภิกษุ
86
แนวทางการดำเนินชีวิตของพระภิกษุ
…าศจากความสำรวม เหล่านี้คือโคจรที่ควรรักษาของพระภิกษุ (3) โคจรที่ควรใส่ใจ หมายถึง สติปัฏฐาน 4 คือ 1. กายานุปัสสนาสติปัฏฐาน หมายถึง การตั้งสติตามเห็นกายในกาย คือ กายต่างๆ ที่ซ้อนกัน อยู่ในกายมนุษย์นี้ นับตั้งแต่กาย…
บทความนี้กล่าวถึงแนวทางการดำเนินชีวิตของพระภิกษุ โดยเน้นที่โคจรที่ควรปฏิบัติและอโคจรที่ควรหลีกเลี่ยง ซึ่งรวมถึงการตั้งสติในกาย เวทนา จิต และธรรม นอกจากนี้ยังพิจารณาโทษของการเข้าไปในอโคจร เช่น สถานที่บ
ธรรมอาหร - การพัฒนาจิตตามหลักวิปัสสนา
29
ธรรมอาหร - การพัฒนาจิตตามหลักวิปัสสนา
ธรรมอาหร อาคารวิชาการทางพระพุทธศาสนา ปีที่ 6 ฉบับที่ 1 (ฉบับรวมที่ 10) ปี 2563 ที่มือรามหลัก คือ กายานุปัสสนาสติปัฏฐาน ด้วยการพิจารณาอาการของยูบของหน้าท้อง และมีคำบริการตามกำหนดรู้ลักษณะที่ปรากฏว่า พองหนอ ยุนห…
บทความนี้กล่าวถึงการพัฒนาจิตตามหลักกายานุปัสสนาสติปัฏฐาน โดยมุ่งเน้นการพิจารณาสภาวะของร่างกาย และการใช้คำภาวนาในการเจริญสติ ตามหลัก 4 อริยาบท รวมถึ…
วิสุทธิมคฺค: ปกรณ์วิเสสสฺว
330
วิสุทธิมคฺค: ปกรณ์วิเสสสฺว
…รณ์วิเสสสฺว (ตติโย ภาโค) - หน้าที่ 330 วิสุทธิมคเค วิปสฺสนาย ปวตฺตมานาย จุททสวิเธน กาย ปริคคุณหโต จ กายานุปัสสนาสติปัฏฐาน นววิเธน เวทน์ ปริคคุณหโต จ เวทนานุ ปสฺสนาสติปัฏฐาน โสฬสวิเธน จิตต์ ปริคคุณหโต จ จิตตานุ ปส…
…นาสติและการทำสมาธิเพื่อสัมผัสความเป็นจริงของจิตใจ มีการแยกแยะการฝึกปฏิบัติในหลายๆ รูปแบบ เช่น การฝึกกายานุปัสสนา, เวทนานุปัสสนา และจิตตานุปัสสนา โดยมุ่งหวังให้ผู้ฝึกสามารถเข้าถึงความรู้และความเข้าใจในธรรมชาติของก…
อนุสฺสติกมฺมฏฺฐานนิทฺเทโส
67
อนุสฺสติกมฺมฏฺฐานนิทฺเทโส
… จ ตาย สติยา เตน ญาเณน ต์ กาย อนุปสฺสติ เตน วุจฺจติ กาเย กายานุปสฺสนา สติปัฏฐานภาวนาติ ฯ อย ตาเวตฺถ กายานุปัสสนาวเสน วุตฺตสฺส ปฐมจตุกฺกสฺส อนุปุพฺพปทวณฺณนาฯ ยสมา ปเนตฺถ อิทเมว จตุกก์ อาทิกมมิกสัส กมฺมฏฺฐานวเสน วุ…
ในบทนี้จะพูดถึงเรื่องอนุสฺสติกมฺมฏฺฐานที่เน้นการปฏิบัติเพื่อพัฒนาจิตใจให้มีสติและสมาธิ กระบวนการสำคัญในการฝึกปฏิบัติของชาวพุทธซึ่งสามารถเชื่อมโยงไปถึงความเข้าใจในวิปัสสนาและสมาธิ ซึ่งมีผลต่อการเข้าถึง
ธรรมะเพื่อประชาชน: อริยมรรคสู่นิพพาน
326
ธรรมะเพื่อประชาชน: อริยมรรคสู่นิพพาน
…้ได้ จะทำให้เรามีสติตลอด ไม่ว่าจะเดิน ยืน นั่งหรือนอน ก็มีสติ อยู่เสมอ ถ้าจะให้ดีท่านใช้คําว่า กาเย กายานุปัสสนาสติปัฏฐาน คือ เอาสติตามเห็นกายในกาย พิจารณาเวทนาในเวทนา จิตในจิต และก็ธรรมในธรรม ตามดูว่า กายแต่ละกา…
เนื้อเรื่องเผยแพร่หลักธรรมที่สำคัญ เช่น อริยมรรค 8 ประการ เพื่อช่วยผู้ปฏิบัติการสอนให้มีสติในการใช้ชีวิตทุกวัน แม้ในที่ทำงานหรือที่บ้าน โดยย้ำถึงความสำคัญของการพัฒนาจิตใจให้หยุดนิ่งและไม่ยึดติดกับกายม