ปัญจทวาร : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 2 / 2

…าม ต่างแห่งกิจในอธิการแห่งอเหตุกะ ท่านอาจารย์จึงกล่าวคำมีอาทิว่า อุเปกขาหคติ ดังนี้ ฯ จิตที่ชื่อว่า ปัญจทวาราวัชชนะ เพราะอรรถว่า รำพึงถึงอารมณ์ที่กระทบวารทั้ง ๕ ๕ มีจักขุทวารเป็นต้น คือกระทำ การคำนึงในอารมณ์ท…

เนื้อหาอธิบายเกี่ยวกับอเหตุกิริยาจิตและความหมายในบริบทของอภิธัมมัตถสังคหบาลี รวมถึงผสมผสานแนวคิดเกี่ยวกับจิตและธรรม โดยมีการกล่าวถึงการศึกษาต่าง ๆ ที่เชื่อมโยงกับความเป็นไปของวิบากและจิตในทางปฏิบัติซึ

…โมกข์เกิดในจิต ๒๘ เว้นจิต คือ ทวิปัญจวิญญาณ และวิจิกิจฉาสหคตจิต ฯ วิริยะเกิดในจิต ๒๓ เว้นจิต ๒๖ คือ ปัญจทวาราวัชชนจิต ทวิปัญจวิญญาณ สัมปฏิจฉันนะ ทั้งคู่ และสันติรณะทั้ง ๓ ฯ ปีติเกิดในจิต ๕๑ เว้นจิต ๓๐ คือ จิต…

ในเนื้อหานี้ได้พูดถึงความสัมพันธ์ระหว่างเจตสิกกับจิต โดยเฉพาะเจตสิกที่ไม่สามารถแยกจากจิตได้ เช่น กามาวจรจิต ๔๔ ที่ถูกเว้นโดยทวิปัญจวิญญาณ และวิตกที่เกิดขึ้นในหญิงเหล่านั้น รวมถึงการอธิบายประเด็นต่างๆ

ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 137 สามารถแห่งกามาวจรวิบาก ๒๓ ปัญจทวาราวัชชนะ ๑ หสนจิต ๑ ย่อม มีในอารมณ์เล็กน้อย คือในอารมณ์เป็นกามาวจรอย่างเดียว ฯ แท้จริง กามาวจรชื่อว่า…

ในบทนี้กล่าวถึงกามาวจรวิบากที่มีในอารมณ์เล็กน้อยและการสำรวจวัตถุสังคหะ ที่บ่งบอกว่า วัตถุเป็นที่อยู่อาศัยของจิตและเจตสิน องค์ประกอบของจิต ๖ ดวงในมหัคคตะถูกแสดงให้เห็นว่ามีอำนาจน้อยกว่าด้วย โดยเฉพาะการ

…วิญญาณวิถี ๑ ชิวหาวิญญาณวิถี ๑ กาย- วิญญาณวิถี ๑ มโนวิญญาณวิถี ๑ ฯ พังทราบวิสัยสวัติ 5 ประการ คือ ในปัญจทวารมี ๔ คือ อติมหันตะ ๑ มหันตะ ๑ ปริตตะ ๑ อติปริตตะ ๑ แต่ในมโนทวารมี ๒ คือ วิภูตะ ๑ อวิภูตะ ๑ ๆ คืออย่า…

บทความนี้สำรวจเกี่ยวกับอารมณ์และวิญญาณ ตามหลักอภิธัมมัตถสังคหบาลี โดยแบ่งปันข้อมูลเกี่ยวกับวิญญาณ 6 ประการและวิถี 5 ประการที่เชื่อมโยงกับอารมณ์ การทำงานของจิตและขณะจิตที่มีผลต่อการรับรู้และการตอบสนองต

…เกิด ฯ วิสัยปวัติที่เป็นอารมณ์แห่งวารทั้ง ๔ คือ ตทาลัพพนวาร ชวนวาร โวฏฐัพพนวาร และโมฆวาร ตามลำดับใน ปัญจทวาร แม้โดยประการทั้งปวง คือ ในจักขุทวารและในโสตทวาร เป็นต้นก็อย่างนั้น บัณฑิตพึงทราบโดยประการ ๔ อย่าง ด…

เนื้อหานี้อธิบายเกี่ยวกับวิถีจิตตุปบาทและภวังคบาต ในการศึกษาอภิธัมมัตถ โดยนำเสนอความยาวของจิต อารมณ์ และการเกิดขึ้นของอติมหันตารมณ์ต่อเนื่องถึงภวังคบาต และความสัมพันธ์กับอารมณ์ที่หลากหลาย รวมถึงการวิเ

… เป็นอารมณ์ของวาระทั้ง ๔ ก็จะเป็น คำที่ถือเอาไม่ดี (กล่าวไว้ไม่ดี) ฉะนี้แล ฯ วิถีจิตเมื่อเกิดขึ้นใน ปัญจทวารตามสมควร คือตามสมควรแก่ทวารนั้น ๆ ตามสมควรแก่ ปัจจัยนั้น ๆ และตามสมควรแก่อารมณ์เป็นต้นนั้น ๆ ย่อมมีเ…

เนื้อหานี้กล่าวถึงการศึกษาอภิธัมมัตถสังคหะในด้านวิถีจิตและอารมณ์ที่เกิดขึ้นในปัญจทวาร โดยเฉพาะการพิจารณาโมฆวารและอติปริตตารมณ์ โดยมีการอธิบายถึงความเหมาะสมของการเกิดขึ้นของจิตและอารมณ์ใ…

… ชื่อว่าเป็นไปน้อย ๆ อธิบายว่า "เมื่อ อารมณ์ที่เป็นปัจจุบัน มาสู่คลองในมโนทวาร ด้วยอำนาจคตินิมิต ใน ปัญจทวาร ด้วยอำนาจกรรมนิมิต" ฯ ๆ [อธิบายอารมณ์ของปฏิสนธิและภวังค์] หลายบทว่า ปฏิสนธิ ฯเปฯ สพภติ ความว่า ปฏิส…

…้อหาในบทนี้กล่าวถึงอารมณ์ของปฏิสนธิและภวังค์ โดยมุ่งเน้นที่การอธิบายการเกิดขึ้นของอารมณ์ในมโนทวารและปัญจทวาร ซึ่งสัมพันธ์กับคตินิมิตและการเกิดจุติจิต ในการศึกษาควรอ้างอิงไปยังงานวิจัยหรือหนังสือเพิ่มเติมเช่น …

… ปน ทุวิธา สาธารณา อสาธารณา จ ฯ ตตฺถ สาธารณา อุเปกขาสหกตาเหตุก กิริยา ฉฬารมฺมณวิชานนลูกขณา กิจจวเสน ปัญจทวารมโนทวาเรสุ โวฏฺฐวนาวชุชนรสาตถาภาวปจฺจุปฏฐานา อเหตุกวิปากมโนวิญญาณ ธาตุภงฺคานํ อญฺญตราปคมปทฏฺฐานา อสา…

เนื้อหาในวิสุทธิมคฺคเสนอแนวทางในการปฏิบัติกัมมัฏฐานและการแยกแยะวิญญาณออกเป็นประเภทต่าง ๆ โดยมีการระบุถึงอิทธิพลของกุศลในชีวิตแทนที่กิเลส และการทำความเข้าใจในรูปแบบของวิญญาณที่สัมพันธ์กับควัมมุ่งหมายทา

…วิญญาณธาตุ กุสลา กุสลวิปากวเสน เทว ธมฺมาติ สงข์ คนติ ฯ ตถา โสตฆานชิวหา กายวิญญาณธาตุโย ฯ มโนธาตุ ปน ปัญจทวาราวชุชนกุสลากุสล วิปากสมุปฏิจฺฉนฺนวเสน ตโย ธมมาติ สงข์ คนติฯ ธมฺมธาตุ ติณณ์ อรูปกฺขนฺธานํ โสฬสนุน สุข…

เนื้อหาสำรวจเรื่องธาตุวิญญาณและการแสดงผลของกุสลในวิสุทธิมคฺคสฺส แสดงถึงความสำคัญของธาตุทั้งห้าในชีวิต โดยนักวิจัยระบุว่าการเข้าใจลักษณะต่างๆ ของธาตุจะนำไปสู่ความรู้ทางจิตวิญญาณและการพัฒนาตนเอง สัมพันธ