หน้าหนังสือทั้งหมด

พระเจ้าอชาตศัตรูและการฟังธรรม
61
พระเจ้าอชาตศัตรูและการฟังธรรม
…่อน แล้วจึงทรงแสดงธรรม เพราะฉะนั้นจึงควรให้มหาชนได้ตามเสด็จไปด้วย เมื่อมีมหาชน ตามเสด็จไปเป็นอันมาก พระสัมมาสัมพุทธเจ้าก็จักเลือกแสดง ธรรมให้สมควรแก่อุปนิสัยแห่งการเข้าถึงธรรมของมหาชนนั้น ถ้าเป็นเช่นนั้นแล้ว พระธรรม…
…อนแสดงธรรม เพื่อให้การเทศนานั้นเป็นประโยชน์สูงสุดแก่มหาชนที่ตามเสด็จไปในคืนที่พระเจ้าอชาตศัตรูจะไปหาพระสัมมาสัมพุทธเจ้า
การเสด็จพระราชดำเนินไปเฝ้าพระสัมมาสัมพุทธเจ้า
62
การเสด็จพระราชดำเนินไปเฝ้าพระสัมมาสัมพุทธเจ้า
…อได้ยินประกาศดังนั้นจึงพากัน คิดเห็นว่า แทนที่จะไปเที่ยวดูมหรสพอันหาประโยชน์มิได้ เราจัก พากันไปเฝ้าพระสัมมาสัมพุทธเจ้า เพื่อให้ได้ประโยชน์อันดีงาม เถิด คิดดังนั้นแล้วมหาชนทั้งปวงจึงนําดอกไม้และของหอมไป รอพระเจ้าอชา…
เมื่อได้รับการประกาศจากพระเจ้าอชาตศัตรู มหาชนได้ร่วมใจกันไปเฝ้าพระสัมมาสัมพุทธเจ้า เพื่อรับประโยชน์อันดีงามแทนการเที่ยวชมมหรสพ โดยนำดอกไม้และของหอมไปที่สวนอัมพวัน ขบวนเสด็จนำโดยพ…
พระเจ้าพระสัมมาสัมพุทธเจ้าและพระเจ้าอชาตศัตรู
65
พระเจ้าพระสัมมาสัมพุทธเจ้าและพระเจ้าอชาตศัตรู
…มีแม้แต่เสียงกระแอม ไอ ยิ่งย่างพระบาทเข้าไปใกล้ที่ประทับเท่าใด ก็ยิ่งเกิดความ หวาดหวั่นพรั่นพรึงว่า พระสัมมาสัมพุทธเจ้าอาจจะไม่ทรงต้อนรับ เนื่องจากความผิดครั้งอดีตของพระองค์ และทั้ง ๆ ที่พระองค์ ทรงรู้ดีว่าพระภิกษุร…
…ระผู้มีพระภาคเจ้าทรงประทับนั่งอยู่ท่ามกลางพระภิกษุสงฆ์ พระเจ้าอชาตศัตรูรู้สึกหวาดหวั่นเมื่อต้องพบกับพระสัมมาสัมพุทธเจ้า แต่ด้วยความมีมิตรจากหมอชีวกโกมารภัจจ์ ทำให้สามารถทราบที่ประทับของพระองค์ได้ ณ จุดนั้นพระสัมมาสั…
ความขัดแย้งในจิตใจของพระเจ้าอชาตศัตรู
68
ความขัดแย้งในจิตใจของพระเจ้าอชาตศัตรู
…งเป็นทั้งสมบัติอันล้ำค่า และเป็นทั้งหนามแหลมที่คอยเสียดแทงพระทัยของพระเจ้า อชาตศัตรูไปพร้อม ๆ กัน ๆ พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงหยั่งรู้วาระจิตของพระเจ้า อชาตศัตรูในขณะนั้นดีว่า กำลังสับสนว้าวุ่นยิ่งนัก จึงตรัส ทักทายขึ้น…
…ทรงเกรงว่าหากพระโอรสรู้ว่าทรงปลงพระชนม์พระราชบิดาเพื่อชิงราชบัลลังก์ ฝ่ายพระโอรสอาจทำในสิ่งเดียวกัน พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงรับรู้วาระจิตของพระเจ้าอชาตศัตรูว่ากำลังสับสนและตรัสทักทายเพื่อลดความตึงเครียด.
ความสุขจากการออกบวช
70
ความสุขจากการออกบวช
…ะโลกหน้า ส่วนการออกบวชเป็นสมณะนั้น มีผลที่เห็นได้ในปัจจุบันชาติ หรือที่เรียกว่า "สามัญญผล” อย่างไร” พระสัมมาสัมพุทธเจ้ายังไม่ทรงตอบในทันที ด้วยทรง ทราบดีว่า พระเจ้าอชาตศัตรูเคยเสด็จไปตรัสถามปัญหานี้กับ ครูทั้ง 5 คือ…
…คำถามที่เคยเกิดขึ้นกับพระเจ้าอชาตศัตรูและครูที่มีความเห็นผิดเกี่ยวกับการบวช สะท้อนให้เห็นว่าบทบาทของพระสัมมาสัมพุทธเจ้าในการแก้ไขความเห็นผิดคือสิ่งที่สำคัญ ซึ่งเกิดขึ้นในระหว่างการสนทนาที่มีผู้เกี่ยวข้องมากมาย เช่น …
พระเจ้าอชาตศัตรูและการถามคำถาม
71
พระเจ้าอชาตศัตรูและการถามคำถาม
…ฏิกิริยาแต่อย่างใด เพราะพระเจ้าอชาตศัตรูเป็นกษัตริย์ผู้ เป็นใหญ่ในหมู่ชนเหล่านั้น คำตอบของครูทั้ง ๖ พระสัมมาสัมพุทธเจ้าจึงตรัสถามพระเจ้าอชาตศัตรูว่าได้ เคยถามปัญหาข้อนี้กับสมณพราหมณ์พวกอื่นหรือไม่ และได้ รับคำตอบอย่…
ในบทสนทนานี้ พระเจ้าอชาตศัตรูถูกถามโดยพระสัมมาสัมพุทธเจ้าเกี่ยวกับการถามคำถามที่ขัดแย้งกับคำสอนของสมณพราหมณ์ท่านอื่นๆ พระเจ้าอชาตศัตรูได้กล่าวถึงการเสด็จ…
ความเห็นและการปฏิเสธในพระพุทธศาสนา
83
ความเห็นและการปฏิเสธในพระพุทธศาสนา
…พระเจ้าอชาตศัตรูจึงทรงมีความเห็นว่า ใน บรรดาครูทั้ง 5 นั้น ครูสัญชัยเวลัฏฐบุตรโง่เขลาเบาปัญญาที่สุด พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงจัดทิฏฐิหรือความเห็นของครู ทั้ง 5 นี้ว่าเป็น “มิจฉาทิฏฐิ” ทั้งสิ้น การปฏิบัติตนของพระเจ้าอชาต…
…่เกิดจากการกลัวการพูดปด การยึดถือ หรือการถูกซักถาม และอธิบายถึงความเห็นที่ไม่ถูกต้องของครูทั้ง 5 ที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าได้ทรงจัดเป็นมิจฉาทิฏฐิ โดยเฉพาะที่ไม่ยืนยันต่อสิ่งใดๆ และชี้ให้เห็นถึงความฉลาดของพระเจ้าอชาตศัต…
สามัญญผลเบื้องต้น
89
สามัญญผลเบื้องต้น
บทที่ ๕ สามัญญผลเบื้องต้น เมื่อพระเจ้าอชาตศัตรูได้กราบทูลเล่าคำตอบของครูทั้ง 5 ต่อพระสัมมาสัมพุทธเจ้าแล้ว พระองค์จึงกราบทูลถามปัญหาเรื่อง สามัญญผลต่อพระสัมมาสัมพุทธเจ้าซ้ำอีกคำรบหนึ่ง สามัญญผลประกา…
บทที่ ๕ ของหนังสือกล่าวถึงการศึกษาสามัญญผลและการตอบปัญหาที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าได้กราบทูลให้ความเห็นเกี่ยวกับมิจฉาทิฏฐิของครูทั้ง 5 โดยไม่ต้องตำหนิใครเลย พระองค์ได้ใช้วิธีการถ…
คุณธรรมพื้นฐานในการบวชเป็นบรรพชิต
92
คุณธรรมพื้นฐานในการบวชเป็นบรรพชิต
…วามเคารพกราบไหว้ และในขณะเดียวกัน พระเจ้าอชาต ศัตรูยังสามารถตรองเห็นคำสอนที่แฝงอยู่ในคำถามสมมุติของ พระสัมมาสัมพุทธเจ้าอีกว่า ๑. คุณธรรมพื้นฐานที่ผู้บวชจะต้องมี คือ สัมมาทิฏฐิ หรือความเข้าใจถูกต้อง บางทีใช้ว่าความเห…
เมื่อบวชเป็นบรรพชิต พระองค์ยังต้องเคารพและทำความเข้าใจคุณธรรมพื้นฐาน เช่น สัมมาทิฏฐิ ที่เกี่ยวกับการกระทำดีและชั่ว รวมถึงการเข้าใจว่าวัตถุประสงค์ของการบวชคือการสร้างบุญบารมีในชีวิตเพื่อชาติ การให้ทานแ
การบวชและผลที่ได้จากการบวชในพระพุทธศาสนา
94
การบวชและผลที่ได้จากการบวชในพระพุทธศาสนา
…ของนักบวช แม้เบื้องต้น ดังนั้น จึงไม่ทราบถึงประโยชน์ของการบวช คือ ไม่ทราบถึงสามัญญผลนั่นเอง จากนั้น พระสัมมาสัมพุทธเจ้าจึงตรัสถามพระเจ้าอชาต ศัตรูว่า ทรงพบคำตอบหรือยังว่าผลของการบวชมีหรือไม่ พระ เจ้าอชาตศัตรูก็ทรงตอ…
…ำถามเกี่ยวกับผลดีของการบวช และแสดงให้เห็นถึงความไม่รู้จักวัตถุประสงค์และคุณธรรมที่แท้จริงของการบวช. พระสัมมาสัมพุทธเจ้าตรัสถามพระเจ้าอชาตศัตรูเกี่ยวกับผลของการบวชและพระเจ้าอชาตศัตรูตอบว่ามีผลในปัจจุบัน แต่ยังมีสามัญ…
ผลของการบวชในพระพุทธศาสนา
95
ผลของการบวชในพระพุทธศาสนา
สามัญญผลประการที่สอง เพื่อเป็นการทําความเข้าใจให้หนักแน่นยิ่งขึ้น ในครั้งที่ สองพระสัมมาสัมพุทธเจ้าจึงตรัสถามพระเจ้าอชาตศัตรูให้ต้อง ทรงขบคิดอีกครั้งหนึ่งว่า ถ้าหากชาวนาผู้มั่งคั่ง เคยเสียภาษี ให…
ในเรื่องนี้ พระสัมมาสัมพุทธเจ้าได้ตรัสถามพระเจ้าอชาตศัตรูเกี่ยวกับความสำคัญของการบวช โดยพระเจ้าอชาตศัตรูได้ยืนยันว่าแม้ชาวนาผู้…
พระพุทธคุณและสามัญญผล
96
พระพุทธคุณและสามัญญผล
คําตอบของพระสัมมาสัมพุทธเจ้าเป็นที่กระจ่างในพระทัย ของพระเจ้าอชาตศัตรูเป็นอย่างยิ่ง ทรงรู้สึกเสมือนได้เสวยน้ำ อมฤต จึงกระหาย…
เนื้อหานี้พูดถึงความเข้าใจลึกซึ้งของพระเจ้าอชาตศัตรูเกี่ยวกับพระสัมมาสัมพุทธเจ้า โดยทรงรู้สึกถึงพระพุทธคุณอันยิ่งใหญ่ที่ชัดเจนในพระทัย และความกระหายที่จะเข้าใจสามัญญผลอย่างต่อเ…
พระพุทธคุณและการแสดงธรรมของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า
97
พระพุทธคุณและการแสดงธรรมของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า
…จรรย์อันบริสุทธิ์ พร้อมทั้งอรรถ ทั้งพยัญชนะบริบูรณ์สิ้นเชิง” พระพุทธคุณ ๙ ต พระพุทธคุณอันประเสริฐของพระสัมมาสัมพุทธเจ้าที่ทรง แสดงแก่พระเจ้าอชาตศัตรูนั้น ประกอบด้วยองค์ ๔ คือ ๑. ทรงเป็นพระอรหันต์ ๒. ทรงเป็นผู้ตรัสรู…
พระสัมมาสัมพุทธเจ้าได้ทรงแสดงธรรมที่งามยิ่งในเบื้องต้น, ท่ามกลาง, และที่สุด โดยทรงเน้นพระปริยัติธรรมที่เป็นฐานการศึ…
พระอรหันต์: ความหมายและลักษณะ
99
พระอรหันต์: ความหมายและลักษณะ
…รัตนะ” เพราะเหตุนี้จึงทรงพระนามว่า “พระอรหันต์” นัยที่ ๒ ทรงหักกำจักร “กำจักร” หมายถึงกิเลสทั้ง ปวง พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงหักกิเลสเหล่านั้นด้วยศาสตรา คือ ปัญญา เพราะเหตุนี้จึงทรงพระนามว่า “พระอรหันต์” นัยที่ ๓ ทรงคว…
บทความนี้จะกล่าวถึงนัยต่างๆ ที่เกี่ยวข้องกับพระอรหันต์ในพุทธศาสนา โดยเฉพาะการพิสูจน์ความบริสุทธิ์และการหักกิเลสผ่านความรู้และปัญญา นอกจากนี้ยังพูดถึงคุณสมบัติที่ทำให้พระองค์ควรแก่การบูชา และความมั่นคง
ความหมายของพระอรหันต์และพระสัมมาสัมพุทธเจ้า
100
ความหมายของพระอรหันต์และพระสัมมาสัมพุทธเจ้า
ว่า “พระอรหันต์” ๒. ทรงเป็นผู้ตรัสรู้เองโดยชอบ พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงพระนามว่า “สัมมาสัมพุทโธ” แปลตามศัพท์ว่า ตรัสรู้ด้วยพระองค์เองโดยชอบ หรือโดยถูกต้อง เมื่อพิจา…
บทความนี้อภิปรายเกี่ยวกับคำว่า ‘พระอรหันต์’ และ ‘สัมมาสัมพุทธเจ้า’ โดยอธิบายถึงความหมายที่เกิดจากการตรัสรู้ด้วยพระองค์เองอย่างถูกต้อง สัมมาสัมพุทโธแปลว่า การตรัสรู้ด้วยความเข้าใจแท้จริง โดยอิงจากบาลีใ
หลักการสำรวมในพระพุทธศาสนา
104
หลักการสำรวมในพระพุทธศาสนา
… แทนที่จะเป็นคุณแก่ ร่างกาย กลับเป็นโทษ ๔) ชาคริยานุโยค คือ การประกอบความเพียรที่ทำให้ ตื่นอยู่เสมอ พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงรู้สึกพระองค์อยู่เสมอ นิวรณ์เข้าครอบงำไม่ได้ ๕) สัทธา คือ ความเชื่อมั่นในความจริงและความดี พร…
…ั่นในความจริงและความดี ซึ่งเป็นหลักการที่ควรปฏิบัติตามเพื่อบรรลุสู่การปฏิบัติธรรมอย่างถูกต้อง ตามที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าได้ทรงอธิบายไว้ในชาดกต่าง ๆ นอกจากนี้ยังย้ำความสำคัญของการรู้สึกตัวและการพัฒนาจิตใจเพื่อหลีกเลี่…
ระวังอารมณ์และการมีสติของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า
106
ระวังอารมณ์และการมีสติของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า
ระวังอารมณ์ พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงมีสติอยู่เสมอ โดยเฉพาะ อย่างยิ่ง สติที่ตรึกเข้าไปในกาย เวทนา จิต ธรรม ๑๑) ปัญญา คือ ความรอบรู…
พระสัมมาสัมพุทธเจ้าเป็นผู้ทรงมีสติอยู่เสมอ โดยเฉพาะในด้านกาย เวทนา จิต และธรรม ทรงมีปัญญารอบรู้ในกองสังขาร สามารถมอ…
การเสด็จเข้าสู่สุคติของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า
107
การเสด็จเข้าสู่สุคติของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า
…ีกด้วย เพราะเหตุนี้จึงทรง พระนามว่า “ทรงเป็นผู้ถึงพร้อมด้วยวิชชาและจรณะ” ๔. ทรงเป็นผู้เสด็จไปดีแล้ว พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงพระนามว่า “สุคโต” แปลว่า “ผู้เสด็จไปดีแล้ว” มีความหมายเป็น ๔ นัย คือ ๑) เสด็จไปดี ๒) เสด็จไปถ…
บทความนี้กล่าวถึงพระนาม 'สุคโต' ของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ซึ่งมีความหมายถึงการเสด็จไปดีอย่างมีความหมายทั้งในทางกาย วาจา และใจ โดยการประพฤติธรรมที่สม่ำเสม…
การทำความเข้าใจในพระนามของพระพุทธเจ้า
109
การทำความเข้าใจในพระนามของพระพุทธเจ้า
…่ง ตะลึงไปหมด ทรงพระดำเนินงามหรือเสด็จไปงามเช่นนี้ จึงทรง พระนามว่า “สุคโต” ๕. ทรงเป็นผู้รู้แจ้งโลก พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงพระนามว่า “โลกวิทู” แปลว่า “ผู้รู้แจ้งโลก” คำว่า โลก ในที่นี้ มีความหมายเป็น ๒ นัย คือ ๑๐๗
เนื้อหาว่าด้วยพระนามของพระพุทธเจ้า แสดงถึงความมั่นคงและอุดมคติ การเข้าถึงนิพพานแบบต่างๆ รวมถึงการเสด็จไปสู่แดนอันเกษมและการดำเนินชีวิตของพระองค์ ในฐานะที่ทรงพระเป็นผู้รู้แจ้งโลก ดึงดูดผู้ที่สงสัยให้เข
นัยของโลกในพระพุทธศาสนา
110
นัยของโลกในพระพุทธศาสนา
…เราบัญญัติโลกไว้ บัญญัติเหตุเกิดโลกไว้ บัญญัติความดับโลกไว้ และบัญญัติทาง อันจะให้ถึงความดับโลกไว้” พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงรู้แจ้งแทงตลอดถึงสภาพอัน แท้จริงของชีวิตคนเราว่า ต้องมีความแก่เฒ่า เจ็บไข้ได้ป่วย ต้องกระทบกั…
เนื้อหาพูดถึงความหมายของโลกตามที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าตรัส โดยเน้นถึงความจริงของชีวิตที่เป็นไปตามธรรมชาติ เช่น การเกิดแก่เจ็บตายและความทุกข์ พระพุทธเจ…