อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา: ทุติโย ภาโค
…วุจจโต จิตตุปปาทนฺติ
นปัสกลิงค์ วตฺตพฺพ์ กสฺมา ตถา ทวนเทวยาที่สุตฺเต วุตฺตสฺส
๑. อยมตโถ วิคคเหน น สเมติ, เอตฺถ สภาเว อวยโว...อิติ ตสฺมา อยู่ อวยโว
สมโหติ เอว มยุห์ มติ ฯ
อภิ.๑๐๘
เนื้อหานี้เป็นการศึกษาด้านอภิธรรมที่เกี่ยวข้องกับจิตและการอุปปาท โดยกล่าวถึงแนวทางการตีความและวิเคราะห์จิตวิทยาในที่ต่างๆ เพื่อเข้าใจพฤติกรรมและการเกิดขึ้นของจิต จึงมีการวิจัยในมิติทั้งทางทฤษฎีและปฏิบ