มโนธาต : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 2 / 5

…ปาตีติ สมพนฺโธ ๆ จกฺขุวิญญาณญจ โสตวิญญาณญจ จกฺขุโสตวิญญาณ ฯ มชฺเญ วิญญาณสาท โลโป ฯ จกฺขุโสตวิญญาณญจ มโนธาตุ จ สนฺตีรณญจ อภิ.๑๕๕

ในเอกสารนี้ได้กล่าวถึงการศึกษาเกี่ยวกับอภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ซึ่งเป็นแนวคิดที่เกี่ยวข้องกับธรรมและการวิเคราะห์ในเนื้อหาเกี่ยวกับความรู้และความเข้าใจในหลักธรรมการปฏิบัติ โดยศึกษาในบทต่างๆ และการประยุกต์

… ภาโค) - หน้าที่ 424 อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา หน้า 424 จกฺขุ...รณานิ อกุสลวิปกานิ จ ตานิ จกฺขุโสตวิญญาณ มโนธาตุสนตีรณานิ จาติ อกุสล...รณานิ ฯ อกุส...รณานนติ อุปปาตีติ สมพนฺโธ ฯ อุปปาตีติ สมภวตีติ กตฺตา ฯ อุปฺปช…

ในหน้า 424 ของอภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา มีการตรวจสอบและอภิปรายเกี่ยวกับการรับรู้ทางจิตวิญญาณ ซึ่งแบ่งเป็นหมวดหมู่ต่างๆ ของประสบการณ์และการรับรู้ที่เกิดขึ้นในชีวิตของเรา รวมถึงการระบุลักษณะต่างๆ ของจิตที่สั

…วาติ กมฺม ๆ ผริตวาติ ติฏฐิติ ปุพพกาลกิริยา [๒๔] หทย...จ อิติ ตสฺมา หทยวัตถุ ฯ หรตีติ หทย์ ย วัตถุ ฯ มโนธาตุมโนวิญญาณธาตุโย นิสสยปัจจัยภาเวน หรติ เนติ อิติ ตสฺมา ติ วัตถุ ทรีย์ ฯ หร หรเณ ฯ กาเลตุยาทนา ยปจฺจโ…

…ะธาตุต่างๆ ที่เกี่ยวข้องกับการทำความเข้าใจในปัญญาและวิบากของวัตถุ โดยเน้นถึงนิสสยและการโต้ตอบระหว่างมโนธาตุและมโนวิญญาณธาตุ ซึ่งถือเป็นปัจจัยสำคัญในการทำความเข้าใจวัดถุและสาเหตุการเกิดต่างๆ นอกจากนี้ยังครอบ…

… รูเปติ อาธาร์ เทว ธาตุโย ฯ นิปผนนภูติก อาธาร์ ยาส์ ธาตูน ตา นิปผนนภูติกาธารา ฯ พหุพพิหิ ฯ เทว ธาติ มโนธาตุมโนวิญญาณธาตุโย ฯ กาโม จ รูปญฺจ กามรูป กามรูปตณหา ฯ กามรูป เอเตส์ สตฺตานํ อตฺถิติ กามรูป์ ฯ รูเป อน…

เนื้อหาในอภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา ให้ข้อมูลลึกซึ้งเกี่ยวกับปรัชญาและธรรมะที่สำคัญ โดยเฉพาะในหน้า 43 เนื้อหาเกี่ยวกับวิญญาณ รูป และธาตุ โดยการจำแนกกลุ่มของรูปและอาศัยการวิเคราะห์อย่างละเอียด เพื่อน

…ฯ ปุริมสิทธสมพนโธ อุปนิสสโย เหตุ ยสสา วีถียา สา ปุริมสิทธสมพนธูปนิสยา ฯ ปุริมคหิตสมพนธูปนิสสยคหิตาย มโนธาตุยาตยธิปปาโย ฯ สห อธิปเปาเยน วตฺตตีติ สาธิปปาโย ฯ สาธิปปาโย จ โส วิกาโร อภิ.๑๕๕

เนื้อหาในหน้าที่ 74 ของอภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา อธิบายหลักการและการสังเกตในบริบทของอภิธรรม โดยใช้สัญญาณและลักษณะต่างๆ เพื่ออธิบายความหมายของอุทกสหจริตและการเคลื่อนไหวในสถานการณ์ต่างๆ พร้อมตัวอย่างและการวิ

…ิชจตุชนกุโต- จิชาตาทิวเสน ปญฺจกเรโท ฯ จกฺขุวิญเญยย....มโนวิญเญยฺยา ทิวเสน ฉกฺกเมโท ฯ จกฺขุวิญเญยย...มโนธาตุวิญเญยฺยมโน- วิญญาณธาตุวิญฺเญยฺยาทิวเสน สตฺตกเภโท ฯ ทวาราทวาราทิวเสน อฏฺฐกเภโท ฯ อฏฺฐินฺทฺริยานินทร…

เอกสารนี้ว่าด้วยอภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ซึ่งเกี่ยวข้องกับการวิเคราะห์แนวคิดทางธรรมต่างๆ โดยมีการอธิบายถึงวิธีการเข้าถึงและการเข้าใจในเรื่องต่างๆ ของจิตและรูปแบบต่างๆ ของวิญญาณ รวมไปถึงการสำรวจประโยชน์ของ

…สฺส ภาโว ฌานยุคภาโว ๆ ปจฺฉา ชาโต ปัจฉิโม ฯ วิตกโก ปจฺฉโม ยาม ฌาน เค ติ วิตกกปัจฉิม ๆ หิสทฺโท ทฬห์ ฯ มโนธาตุน ติก มโนธาตุตติก ฯ สนตีรณาน ติก สนตีรณตติก ฯ ทวิปญฺจวิญญาณ์ จ มโนธาตุตติกญจ สนตีรณฤติกญฺจ ทวิ....ก…

เนื้อหาในหน้าที่ 221 จะกล่าวถึงหลักการและเทคนิคในการเข้าใจอภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา โดยอธิบายถึงการใช้ปัญญาในการวิเคราะห์จิตและการจัดการกับอารมณ์ เช่น อุเบกขาเหมือนในการจัดการทุกข์และสุข พร้อมทั้งการเข้าถึ

…ฺญสมานา ทวาทส ธมฺมา สงฺคห์ คจฺฉนฺติ ฯ ตถา โวฏฐวเน” ฉนฺทปีติ วชฺชิตา ฯ สุขสนฺตีรณ ฉนฺทวิริยวชฺชิตา ฯ มโนธาตุติกา ન เหตุกปฏิสนธิยุคเล ฉนฺทปีติวิริยวชฺชิตา ฯ ทวิปญฺจวิญญาเณสุ ปกิณณกวชฺชิตา ฯ เต เอว สงฺคยฺหนฺติ…

เนื้อหาภายในเอกสารสำรวจอรรถบทของอภิธมฺมและเจตสิก, โดยมีการวิเคราะห์ถึงทุติยปริจฺเฉโทและกิจกรรมทางจิตที่เกี่ยวข้อง. ยังอธิบายถึงการจัดกลุ่มของจิตตามหลักอภิธรรม, การเปรียบเทียบและการสังเคราะห์ประเด็นหลั

…วารวินิมุตตานี ฯ เต ทวิปญฺจวิญญาณานิ เจว มหคฺคตโลกุตตรชวนาน เจติ ฉัตตีส ยการหเมกทวาริกจิตตานี นาม ฯ มโนธาตุกมฺปน ปญจทวาริก ฯ สุขสนตีรณโวฏฐวนกามาวจรชวนาน ฉทวาริกจิตตานี ฯ อุเปกขา สหคตสนฺตีรณมหาวิปากานิ ฉทวาร…

เนื้อหานี้สำรวจการศึกษาอภิธรรมจากอภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียาที่เน้นการเข้าใจจิตตาและรูปธรรมในมิติความรู้ต่างๆ โดยมีการแบ่งประเภทของจิตภายใน ห้าหมวด และการวิเคราะห์ถึงธรรมชาติของจิตตาในกรอบของพระอภิธรรม พร้อ

…กมุมกมุมนิมิตตคตินิมิตต สมมตมาลมพนํ โหติ ฯ เตส จกฺขุวิญญาณาที่นี่ ยถากกม รูปาท เอเกกาลมุพนานิ เอว ฯ มโนธาตุกมฺปน รูปาทิปญฺจาลมพน์ ฯ เสสานิ กามาวจรวิปากาน หสนจิตฺตญฺจ สพฺพถาปิ กามาวจรา ลมพนาเนว ฯ อกุสลานิ เจ…

บทที่เกี่ยวกับอภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลีนี้นำเสนอแง่มุมต่างๆของอภิธรรมและการควบคุมสติ ผ่านการแยกประเภทและวิเคราะห์องค์ความรู้ตามหลักต่างๆ เช่น รูป ธาตุ และวิญญาณ ทั้งยังพูดถึงลักษณะของการปฏิบัติและการเข้าถึง

…ริจเฉโท หน้าที่ 19 เอกนฺเตน ปญฺจ ปสาทวากูน นิสสาเยว ปวตฺตนฺติ ฯ ปญจทวารา วชฺชนสมฺปฏิจฉนฺนสงฺขาตา ปน มโนธาตุ หทย์ นิสสิตาเยว ฯ ตถาวเสสา มโนวิญญาณธาตุสูงขาตา จ สนฺตีรณมหาวิปากปฏิฆ ทวยปฐมมคฺคหสนรูปาวจรวเสน หทย…

บทนี้นำเสนอแง่มุมต่าง ๆ ของอภิธรรม โดยเฉพาะการศึกษาเกี่ยวกับจิตและการปฏิบัติทางธรรม รวมถึงแนวคิดเรื่องการเกิดขึ้นและการกระทำต่าง ๆ ที่มีผลต่อตัวตนและจิตใจ ซึ่งมีความสำคัญต่อการพัฒนาจิตวิญญาณและการบรรล

…าตุ รสธาตุ โผฏฐพฺพธาตุ จักขุวิญญาณ ธาตุ โสตวิญญาณธาตุ ฆานวิญญาณธาตุ ชิวหาวิญญาณธาตุ กาย- วิญญาณธาตุ มโนธาตุ ธมฺมธาตุ มโนวิญญาณธาตุ จ ฯ จตฺตาริ อริยสจฺจาน ทุกข์ อริยสัจจ์ ทุกขสมุทโย อริยสัจจ์ ทุกขนิโรโธ อริย…

เนื้อหาเกี่ยวกับอภิธรมที่ให้ความเข้าใจเกี่ยวกับธาตุต่างๆ ที่อยู่ในจิตและการรับรู้ รวมถึงการกล่าวถึงอริยสัจสี่ที่สำคัญต่อการศึกษาทางพุทธศาสนา โดยเฉพาะความทุกข์และการไปสู่การหลุดพ้นจากทุกข์ ซึ่งเน้นถึงก

…โยชนา ฯ ตถาติ อิมินา อญฺญสมาเน ปจฺจามสติ ฯ มโนวิญญาณธาตุยา วัย วิสิฎฐมนนกิจจาโยคโต มนนมตฺตา” ธาตุติ มโนธาตุ ฯ อเหตุก ปฏิสนธิยุคเลติ อุเปกฺขาสนฺตีรณทวเยฯ ทวาทส หสนจิตฺเต เอกาทส โวฏฺฐพฺพนสุขสนตีรเณสุ ทส มโนธา…

เนื้อหานี้ตรวจสอบแนวคิดเกี่ยวกับอภิธรรมและทุกข์ในจิตใจ โดยวิพากษ์วิจารณ์ถึงอุเปกขาและบทบาทของอธิโมกฺขในกระบวนการคิด สอดแทรกความเข้าใจในพระไตรปิฎกเน้นที่การประวัติศาสตร์ทางจิตใจและการแยกแยะอาการทางจิตข

…ฺมตฺถวิภาวินี หน้าที่ 130 ปญฺจวิญญาณาเนว นิสสตฺตนิชชีวตเถน ธาตุโยติ ปญฺจ วิญญาณธาตุโย มนนมตฺตา ธาตุ มโนธาตุ ฯ มโนเยว วิสิฎฐ วิชานนกิจจโยคโต วิญญาณ์ นิสสตฺตนิชชีวิตเป็น ธาตุ จาติ มโนวิญญาณธาตุ มนโส วิญญาณธาต…

บทนี้กล่าวถึงการสำรวจอภิธรรมที่เกี่ยวข้องกับวิญญาณและธาตุต่างๆ โดยเน้นการศึกษาเรื่องมโนและการมีชีวิตอยู่ในบริบทต่างๆ ที่เกี่ยวข้องกับอภิธรรมต่างๆ เช่น อภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลี และความสัมพันธ์ระหว่างธาตุ วิ

…ิ นิยเมต ยา วิภูตมาลมพนนติอาทิ วุตต์ ฯ เอตถาติ มโนทวาร ฯ เอกจิตตาฬิส ปญจทวาราเวณิการ์ ทวิปญฺจวิญญาณ มโนธาตุตฺตยวเสน เตรสจิตตาน ตตฺถ อปปวตฺตนโต ๆ ปริตฺต ชวนนโย ฯ બૈ ધ્વ วิภูตาวิภูตเภโท นตฺถิ อารมฺมณสฺส วิภูต…

ในหน้าที่นี่มีการอภิปรายเกี่ยวกับอภิธรรมอย่างละเอียด โดยเฉพาะอย่างยิ่งเรื่องมโนทวาริกจิตฺตาและการอธิบายเรื่องอารมณ์ที่เกี่ยวข้องกับเวลา ทั้งในอดีตและอนาคต รวมถึงการชี้ให้เห็นถึงวิธีการตีความในบริบทของ

… ภวติ เอเตน อิตถาทอภิธาน พุทธ จาติ กตฺวา ฯ ตมฺปเนต์ กายินทรีย์ วิย สกลสรีร์ ผริตวา ติฏฐิติ ฯ หทยเมว มโนธาตุมโนวิญญาณธาตูน นิสสัยตฺตา วัตถุ จาติ หทยวัตถุ ฯ ตถาหิ ติ ธาตุทวยนิสสัยภาวลักขณ์ ฯ ตญฺจ หทยโกสพุทนฺต…

…นการพิจารณาเกี่ยวกับธาตุในมโนอาการและวิญญาณ รวมถึงการอธิบายลักษณะและสภาวะต่าง ๆ ของอาการทางจิต เช่น มโนธาตุและวิญญาณธาตุ ร่วมถึงการนำเสนอแนวคิดเกี่ยวกับการอธิบายพฤติกรรมที่ส่งผลต่อชีวิตและการสนับสนุนความเข้…

…ระทบนั้น หรือไม่ให้จิตสันดานเป็นไปด้วยอำนาจ แห่งภวังค์ น้อมไปเพื่อความเป็นวิถีจิต ได้แก่กิริยาอเหตุกมโนธาตุจิต (มโนธาตุฝ่ายอเหตุกกิริยาจิต) ฯ ภวังคจิตที่เป็นอนันตรปัจจัยแก่อาวัชชนจิต ชื่อว่ามโนทาวาร เพราะ เ…

เนื้อหาอธิบายเกี่ยวกับอเหตุกิริยาจิตและความหมายในบริบทของอภิธัมมัตถสังคหบาลี รวมถึงผสมผสานแนวคิดเกี่ยวกับจิตและธรรม โดยมีการกล่าวถึงการศึกษาต่าง ๆ ที่เชื่อมโยงกับความเป็นไปของวิบากและจิตในทางปฏิบัติซึ

…่าง คือ ธรรม ๑๒ มีในหมื่นจิต ธรรม ๑๑ มีใน โวฏฐัพพนจิต และสุขสันตีรณจิต ธรรม ๑๐ มีในจิต ๕ ด้วยสามารถ มโนธาตุ ๓ และเหตุกปฏิสนธิทั้งคู่ ธรรม ๑ มีในทวิปัญจวิญญาณ ฯ บทว่า เตตฺติวิธสงฺคหา ความว่า การสงเคราะห์ (กา…

เนื้อหานี้เกี่ยวกับอภิธัมมัตถสังคหบาลีและอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา เน้นการประมวลธรรมและการรวมกลุ่มประเภทต่างๆ ของจิตตามอภิธรรม ที่กล่าวถึงการแสดงความแตกต่างของจิตในบริบทต่างๆ โดยแบ่งอย่างชัดเจนตามคุณลักษ

…ิจและทาลัมพนกิจ ฯ โวฏ ฐพพนจิตมีกิจ ๒ เหมือนกัน ด้วยอำนาจแห่งโวฏฐัพพนกิจ และ อาวัชชนกิจ ฯ ส่วนชวนจิต มโนธาตุ ๓ และทวิปัญจวิญญาณที่เหลือ แม้ทั้งหมด มีกิจเดียว ตามควรแก่การสมภพ ฉะนี้แล ฯ [สังคหคาถา] จิตตุปบาท …

บทบาทและลักษณะของจิตในอภิธัมมัตถสังคหบาลีและอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา แสดงให้เห็นถึงความแตกต่างของประเภทจิตและกิจที่เกี่ยวข้อง เช่น มหาวิบากและสันติรณจิต ซึ่งมีบทบาทแตกต่างกันในกระบวนการทางจิตวิญญาณ พระผ

…ัญจวิญญาณ และมหัคคตชวนะ โลกุตตรชวนจิต ชื่อว่าเอกทวาริกจิต (จิตที่เป็นไปในทวารเดียว) ตามสมควร ฯ ส่วน มโนธาตุ ๓ ชื่อว่าปัญจทวาริกจิต (จิตเป็นไปในทวารทั้ง ๕)ฯ สุข สันตีรณจิต โวฏฐพนจิต และกามาวจรชวนะ ชื่อว่าฉทว…

บทความนี้นำเสนอรายละเอียดเกี่ยวกับทวารทั้งห้าตามอภิธัมมัตถสังคหะ ได้แก่ จักขุทวาร, โสตทวาร, มานทวาร, ชิวหาทวาร, กายทวาร, และมโนทวาร โดยอธิบายถึงการเกิดของจิต ๔๖ ภายใต้ปัญจทวารและทวารวินิมุตจิตที่มีงาน