อภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลี: การสำรวจวิญญาณและธาตุ : หน้า 130/280

ประโยค - อภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียา สห อภิธรรมมาตวิภาวินีนาม อภิธมฺมตฺถสังคหฎีกา - หน้าที่ 129 อภิธมฺมตฺถวิภาวินี หน้าที่ 130 ปญฺจวิญญาณาเนว นิสสตฺตนิชชีวตเถน ธาตุโยติ ปญฺจ วิญญาณธาตุโย มนนมตฺตา ธาตุ มโนธาตุ ฯ มโนเยว วิสิฎฐ วิชานนกิจจโยคโต วิญญาณ์ นิสสตฺตนิชชีวิตเป็น ธาตุ จาติ มโนวิญญาณธาตุ มนโส วิญญาณธาตุติ วา มโนวิญญาณธาตุ ฯ สา หิ มันโตเยว อนนตรปัจจัยโต สมุย มนโสเยว ปัจจยภูตาติ มนโส สมพนธินี โหติ ฯ สนตีรณฤตยสฺส อฏฐมหาวิปากาน ปฏิฆ ทวยสฺส ปฐมมคฺคสฺส หสิตุปปาทสฺส ปณฺณรสรูปาวจรานญฺจ วเสน ปวดตา ยถาวุตฺตมโนธาตุวิญญาณธาตุหิ” อวเสสา มโนวิญญาณ- ธาตุสงฺขาตา จ ตึสธมฺมา น เกวล์ มโนธาตุเยว ตถา หทย์ นิสสา เยว ปวตฺตนฺตีติ สมพนฺโธ ฯ สนฺตีรณมหาวิปากานิ หิ เอกาทส ทวาราภาวโต กิจจาภาวโต จ อารุปเป น อุปฺปชฺชนฺติ ฯ ปฏิฆสฺส อนิวรณาวตฺถสฺส อภาวโต ต์สหคตจิตฺตทวย์ รูปโลเกปิ นตฺถิ ฯ ปเคว อารุปเป ฯ ปฐมมคโคปิ ปรโตโฆสปจฺจยาภาเวน" สาวกาน อนุปฺปชฺชนโต พุทฺธปจฺเจกพุทธาน จ มนุสฺสโลกโต อญฺญตฺถ อนิพ พฤตนโต ๆ หสนจิตฺตญฺจ กายาภาวโต รูปาวจราน อรูปีน รูปวิราค ภาวนาวเสน ตทารมุมเณสุ ฌาเนสุปิ วิรตตภาวโต อรูปภเวน อุปฺปชฺชนฺตีติ สพฺพานิปิ เอตานิ เตจตตาฬิสจิตตานี หทย์ นิสสาเยว ปวตฺตนฺติ ฯ ปญจรูปาวจรโต" อวเสสานิ ทวาทสโลกิยกุสลานิ ปฏิฆทวยโต อวเสสานิ ทสากุสลานิ ปญฺจทวาราวชุชนหสนรูปา- วจรกริยาห์ อวเสสานิ เตรสกริยาจิตตานี ปฐมมคฺคโต อวเสสาน ๑. ส. อนนตรปัจจัยภูตาติ ฯ ๒. สี....ปญฺจวิญญาณธาตุ ฯ ๓. อิมสฺมี จาเน อลุตฺตสมาโส กโต ฯ ๔. สี, เตตุส... ฯ ๕. สี....วจรกุศลโตฯ