อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - ประมวลธรรมและจิต : หน้า 108/442

ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 108 (ประมวล) ๔ อย่าง คือ ธรรม ๑๒ มีในหมื่นจิต ธรรม ๑๑ มีใน โวฏฐัพพนจิต และสุขสันตีรณจิต ธรรม ๑๐ มีในจิต ๕ ด้วยสามารถ มโนธาตุ ๓ และเหตุกปฏิสนธิทั้งคู่ ธรรม ๑ มีในทวิปัญจวิญญาณ ฯ บทว่า เตตฺติวิธสงฺคหา ความว่า การสงเคราะห์ (การประมวล) ๓๓ อย่าง คือ ในอนุตตรจิต (โลกุตตจิต) มีการสงเคราะห์ (การประ มวล) ๕ อย่าง ในมหัคคตจิตก็มี ๕ อย่างเหมือน ในกามาวจร โภณ- จิตมีการสงเคราะห์ (การประมวล) ๑๒ อย่าง ในอกุศลจิต มีการ สงเคราะห์ (การประมวล) ๓ อย่าง ในอเหตุกจิต มีการสงเคราะห์ (การประมวล) ๔ อย่าง ฯ บัณฑิต ครั้นทราบสัมประโยคที่กล่าวไว้ด้วยอำนาจการกำหนดจิต และการสงเคราะห์ (การประมวล) ที่กล่าวไว้ด้วยอำนาจการกำหนด เจตสิกราสี แห่งเจตสิกที่ไม่แยกจากกันกับจิต ด้วยประการอย่างนี้ คือ โดยนัยตามที่กล่าวแล้ว จึงแสดงความแตกต่างเท่ากับจิตตามสมควรแก่ การประกอบฯ อธิบายว่า บัณฑิตพึงกล่าวโดยนัยเป็นต้นว่า เจตสิกที่ ทั่วให้แก่จิตทุกดวง มีเพียง ๒, แต่อย่างหนึ่ง ๆ มีถึง ๘๕ เพราะเกิด ขึ้นในจิต ๔๕, ในบรรดาปกิณณกเจตสิก วิตกมี ๕๕ อย่าง เพราะเกิดใน จิต ๕๕ พรรณนาความปริเฉทที่ ๒ แห่งอภิธัมมัตถสังหฎีกา ชื่ออภิธัม มัตถวิภาวินี จบด้วยประการฉะนี้แล ฯ