ยถา : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 13 / 80

…เอาใจใส่ ๑ ด้วยความไม่ประมาท เลินเล่อ ๑ ด้วยความระวัง ๑ ด้วยความปราบปราม ๑ มคธ : เตเนว ภควา โลกนาโถ ยถา ปริสสยสงฺขาโต โอโฆ นาภิกีรติ, ตเถว อตฺตโน อตฺตโน นิวาสภูตคามาทิ- สงฺขาตสฺส ทีปสฺส อภิปาลนตฺถาย เจว …

หลักการแต่งไทยในแนวมคธ ป.ธ.๙ ๓๑๗ อธิบายถึงการอ้างพระพุทธพจน์และการพิจารณาเนื้อหาก่อนการอ้าง ควรจำแนกอย่างชัดเจนระหว่างพระพุทธพจน์แท้กับการขยายความจากผู้แต่ง เพื่อหลีกเลี่ยงการเข้าใจผิด อาทิเช่น การอธิ

…ย่าเผลอ ๗. นิบาตที่ต้องเรียงไว้ต้นประโยค มี สเจ ยที่ นน อโห ยนนูน หนุท เป็นหิ อถ อถโข อถวา อปเปวนาม ยถา เสยฺยถา ตถา เอว์ (ที่แปลว่า ฉันนั้นด้วยประการฉะนี้ นิบาตที่ต้องเรียงไว้เป็นที่ ๒ เสมอ มี หิ จ ปน กิ…

บทความนี้พูดถึงการเรียงประโยคในภาษาไทยและกฎเกณฑ์การเขียนศัพท์มคธ เช่น การจัดเรียงประโยคให้ถูกต้องตามหลักการ และการเขียนศัพท์ที่ต้องทำตามมาตรฐาน เพื่อป้องกันการเขียนผิดพลาด นอกจากนี้ยังมีการเน้นถึงนิบา

…และเคลื่อนไหวไปมา ได้เป็น วาโยธาตุ (ธาตุลม) จากนี้ก็มีการพิจารณาทั้งทางวาจาและใจพร้อมกันไป มีดังนี้ ยถา ปฏิจจ กฏฐา เอว ปฏิจจ อฏฐยาที่ อาคารนฺติ ปวุจฺจติ สรีรนุติ ปรุจจติ ฯ อาศัยไม้เป็นต้น แล้วเรียกว่าบ้า…

เนื้อหานี้พูดถึงการพิจารณาร่างกาย ว่าประกอบไปด้วยธาตุต่างๆ โดยเฉพาะการอาศัยของไม้ อิฐ ปูน และร่างกายที่ประกอบด้วยกระดูก เส้นเอ็น และหนัง การมองเห็นด้วยใจตามหลักที่พระสารีบุตรแนะนำให้รู้ว่า ที่อาศัยของ

… เป็นต้นทางแห่งความสุข และความสําเร็จที่แท้จริง มีวาระพระบาลีใน ขุททกนิกาย วิมานวัตถุว่า “อุชชงฺคโล ยถา เขตเต พีช์ พหูปิ โรปิต น ผลํ วิปุล์ โหติ ตเถว ทานํ พหุก น ผลํ วิปุล์ โหติ ยถาปิ ภทฺทเก เขตเต สมฺมาธ…

เนื้อหาเกี่ยวกับความปรารถนาของมนุษย์ในการแสวงหาความสำเร็จแต่กลับพบน้อยคนเข้าใจที่มาของความสุขที่แท้จริง วิธีการที่จะเข้าถึงความสุข ต้องเริ่มจากการทำให้จิตใจหยุดนิ่ง และสำรวจธรรมะที่สอนให้เรารู้จักทางส

…ะนํ้า) เกิดใน ฉะนั้น ୭ อิจฉิต ปตฺถิต ยุห่ สพฺเพ ปูเรนฺตุ สงฺกปฺปา, ขิปฺปเมว สมิชฺฌตุ; จนฺโท ปณฺณรโส ยถา อิจฺฉินํ ปตฺถิติ์ ตุยฺห์ ขิปฺปเมว สมิชฺฌตุ; สพฺเพ ปูเรนฺตุ สงฺกปฺปา, มณิ โชติรโส ยถาติ สิ่งที่ต้องก…

คาถาธรรมบทนี้พูดถึงสภาพจิตและความรู้สึกต่างๆ ที่เกิดขึ้นในชีวิต โดยเฉพาะการฟุ้งซ่านของจิตใจและความรักที่เกิดจากการเชื่อมโยงกันในอดีตและปัจจุบัน คาถายังสอนให้เห็นถึงไฟของความทุกข์และความเสื่อมเสียที่เก

…ยง, ความกังวลย่อมไม่มีแก่ผู้เห็นอยู่ อปฺปมาโท อมต์ ปท ปมาโท มจฺจโน ปท อปฺปมตฺตา น มียนฺติ เย ปมตฺตา ยถา มหา เอต์ วิเสสโต ญตฺวา อปฺปมาเท ปโมทนฺติ เต มายิโน สาตติกา ผุสนติ ธีรา นิพฺพานํ อปฺปมาทมุหิ ปณฺฑิตา…

บทความนี้เน้นถึงความสำคัญของการไม่ประมาทซึ่งนำไปสู่อมตะและการหลุดพ้นจากความมืดมัวของโมหะ โดยแสดงให้เห็นว่าความไม่ประมาทและการเข้าใจในธรรมช่วยให้บัณฑิตบรรลุถึงนิพพานและหลุดพ้นจากความทุกข์ที่เกิดจากการป

…ด มีปกติใคร่ครวญแล้วจึงทำ สำรวมแล้ว เลี้ยงชีพโดยธรรม และ ไม่ประมาท. เรื่องพระจูฬปันถกเถระ [๑๓] ปทุม ยถา โกกนุท สุคนธ ปาโต สิยา ผุลุลมวีตคนธ์, องฺคีรส ปสฺส วิโรจมาน, ตปนฺตมาทิจจมิว ตลิกเขต ดอกบัวโกกนุท มี…

คาถาธรรมบท ภาค ๑-๔ เน้นถึงความสำคัญของการมีสติกับความเพียรในชีวิต ซึ่งนำไปสู่การเข้าถึงพระนิพพานและชีวิตที่มีคุณค่า โดยอธิบายถึงลักษณะของผู้บรรลุ ธรรมที่มีความขยันและสติ โดยชี้ให้เห็นถึงความสำคัญของกา

…น ตัณหาพร้อมทั้งราก ปรินิพพานแล้ว ตสฺส โสกปเรตสฺส วีณา กจฺฉา อภิสฺสถ ตโต โส ทุมมโน ยกโข ตตฺเถวนฺตรชายถาติ พิณได้พลัดตกจากรักแร้ของมารนั้น ผู้อันความโศกครอบง่า ล่าดับ นั้น ยักษ์นั้นเสียใจ ได้หายไปในที่นั้…

ศาลาธรรมบท ภาค ๑-๘ สอนให้เห็นถึงการหลุดพ้นจากความทุกข์และการชนะมาร พร้อมแนวทางการรักษาศีลและความไม่ประมาท เพื่อการเดินทางไปสู่การปรินิพพาน โดยอธิบายถึงธรรมชาติของความโศกและการไม่ประสบทางของคนที่มีศีลแ

…ย่อมดัดศร ช่างถากทั้งหลายย่อมถากไม้, บัณฑิตทั้งหลายย่อมฝึกตน ๖. เรื่องพระลกุณฏกภัททิยเถระ [๖๕] เสโล ยถา เอกฆโน เอวํ นินทาป สาสุ วาเตน น สมีรติ น สมมิญฺชนฺติ ปณฺฑิตา ภูเขาศิลาล้วน เป็นแท่งเดียว ย่อมไม่สะเ…

คาถาธรรมบทนี้ประกอบด้วยบทเรียนที่มีคุณค่าในธรรม โดยเสนอการเรียนรู้จากประสบการณ์ของพระมหากัปปินเถระและบัณฑิตต่างๆ ผ่านบทกวีที่มีความหมายลึกซึ้ง ซึ่งชี้ให้เห็นถึงการปฏิบัติธรรมและการอบรมตัวเองในแนวทางที

…มือนรอยของนกทั้งหลายใน อากาศฉะนั้น. ๕. เรื่องพระมหากัจจายนเถระ [๗๕] ยสุสินฺทฺริยานิ สมถงฺคตานิ อาสา ยถา สารถนา สุทนฺนตา ปในมานสุส อนาสวสุส เทวาปิ ตสฺส ปิหยนฺติ ตาทิโน

เนื้อหานี้กล่าวถึงคาถาธรรมบทที่เชื่อมโยงกับธรรมะโดยเฉพาะเรื่องของการไม่ยึดติดในโภชนะและการดับทุกข์ โดยยกตัวอย่างบุคคลที่สามารถบรรลุถึงความว่างและไม่มีการยึดถือ สื่อถึงการปฏิบัติธรรมอย่างลึกซึ้งที่เข้า

…กุกนฺโต ภย่ สพพั ขีณา อสฺส ภวเนตติ, นิพภย์ มรณ์ โหติ อนเปกฺขสฺส คามณี, ขีณส์โยชโน อิสิ, ทิฏฐา ธมฺมา ยถา ตถา, ภารโวโรป ยถาติ ท่านผู้เป็นนายบ้าน ทุกข์ทางใจย่อมไม่มีแก่ท่านผู้ไม่มีความห่วงใย, ท่านผู้แสวงหาค…

บทความนี้กล่าวถึงความสงบและความไม่หวาดกลัวของผู้ที่เข้าใจในธรรมและมีศีลธรรม แนวคิดนี้แสดงให้เห็นถึงคุณค่าของการมีจิตที่มั่นคง การไม่วิตกกังวลต่อความตาย ผู้ที่ฝึกฝนธรรมะจะผ่านทุกข์และภัยพิบัติไปได้ง่าย

…วจ ผรุส์ กญฺจิ วุตฺตา ปฏิวเทยุยุ นํ ทุกขา หิ สารมุภกถา สเจ เนเรส อตฺตานํ ปฏิทณฑา เสยย ติ กโส อุปหโต ยถา เอส ปตฺโตสิ นิพฺพานํ สารมฺโภ เต น วิชฺชตีติ เธออย่าได้กล่าวคำหยาบกะใครๆ ชนเหล่าอื่น ถูก เธอว่าแล้ว …

บทความนี้นำเสนอแนวคิดเกี่ยวกับการแสวงหาความสุขโดยไม่เบียดเบียนผู้อื่น โดยมีการพูดถึงพระโกณฑธานเถระซึ่งเตือนให้ระวังการกล่าวแข่งขันที่อาจนำไปสู่อทุกข์ การต่อสู้เพื่อความสุขควรมาจากการไม่สร้างความเดือดร

๑๑ เรื่องอุโบสถกรรม ยถา ทณฺเฑน โคปาโล คาโว ปาเชติ โคจ เอว์ ชรา จ มจฺจุ จ อายุ ปาเชนฺติ ปาณินนฺติ นายโคบาล ย่อมต้อนโคทั้งหลา…

เนื้อหามีการกล่าวถึงอุโบสถกรรมซึ่งเปรียบเทียบการต้อนโคกับการควบคุมอายุของสัตว์ อีกทั้งมีการพูดถึงการทำกรรมของคนพาลที่ทำไม่ดีแล้วไม่รู้สึกตัว ทำให้ประสบปัญหาเหมือนถูกไฟไหม้และบทเรียนจากพระมหาโมคคัลลานเ

…องพระปิโลติกเถระ หิรินิเสโธ ปุริโส โกจิ โลกสฺมิ วิชฺชติ โย นิทฺนํ อปโพเธติ อสฺโส ภนฺโร กสามิว อสฺโส ยถา ภนฺโร กสานิวิฏโฐ อาตาปิโน สํเวคิโน ภวาถ สทฺธาย สีเลน จ วีริเยน จ สมาธินา ธมฺมวินิจฉเยน จ สมฺปนฺนวิช…

เรื่องราวกล่าวถึงพระปิโลติกเถระว่าเป็นบุคคลที่หายากในโลก ผู้ซึ่งสามารถควบคุมจิตใจและความคิดได้ โดยแสดงถึงความสำคัญของการมีศรัทธา ศีล วิริยะ และสมาธิ การพัฒนาคุณธรรมเหล่านี้จะช่วยให้บุคคลสามารถกำจัดควา

…่น้อยนี้ได้ เรื่องสุขสามเณร อิจฉิต ปตฺถิติ ตุยห์ ชิปปเมว สมิชฌ สพฺเพ ปูเรนฺตุ สงฺกปปา จนฺโท ปณฺณรโส ยถา อิจฉิต ปตฺถิติ ตุยฺห์ ขิปปเมว สมิชฌ สพฺเพ ปูเรนฺตุ สงฺกปฺปา มณี โชติรโส ยถาติ สิ่งที่ท่านมุ่งหมายแล…

บทความนี้พูดถึงการพัฒนาและเสริมสร้างจิตใจให้มีความสุขและสงบ โดยมีการอ้างอิงถึงความสำเร็จต่างๆ ที่เกิดจากความมุ่งมั่นในชีวิต เช่น การที่ความปรารถนาเต็มเปี่ยมดุจพระจันทร์ในวันเพ็ญ และการที่ความคิดต่างๆ

๒๙ เรื่องพระเทวทัต ยสฺส อจฺจนฺตทุสสีลย์ มาลวา สาลมิโวลต์ กโรติ โส ตถตฺตานํ ยถา นํ อิจฺฉตี ทิโสติ ความเป็นผู้มีศีลล่วงส่วน รวบรัด(อัตภาพ)ของ บุคคลใด ดุจเถาย่านทรายรัดรึงต้นสาละ ฉะ…

เรื่องพระเทวทัตสะท้อนถึงอาการของบุคคลที่วิเคราะห์การกระทำที่ไม่ดีและการล่วงละเมิดศีล เมื่อยกตัวอย่างการทำดีและการทำชั่วที่ดำเนินไปในสังคม นำเสนอภาพลักษณ์ของบุคคลที่มีศีลและบุคคลที่ไม่มีศีล พร้อมทั้งยก

…อยู๋ โส อินฺทโก ยกโข อติโรจติ อมเหหิ องกุโร เอตมพรวิ ทักขิเณ เยน สุญญต ทชชา ทานํ ปริตต จนฺโท ตารคเณ ยถาติ ๔๓ อังกุรเทพบุตร อันพระศาสดาผู้มีพระองค์อัน อบรมแล้ว ตรัสเตือนแล้ว ได้กราบทูลคำนี้ว่า ข้า พระองค์…

ธรรมเทศนานี้พูดถึงความสำคัญของการบำเพ็ญทาน โดยยกตัวอย่างจากคำของพระพุทธเจ้าที่ตรัสถึงผลของการถวายทาน ความหมายของทานที่ว่างเปล่า และการพิจารณากระทำทานที่ดีสู่ความเจริญรุ่งเรืองเหมือนพระจันทร์ในหมู่ดาว

…หปุผล วิเจยฺย ทานํ สุคตปฺปสตฺถ์ เย ทักขิเณยยา อิธ ชีวโลเก เอเตสุ ทินฺนานิ มหปุผลานิ พีชานิ วุตฺตานิ ยถา สุเขตเตติ

บทนี้กล่าวถึงความสำคัญของการทำบุญและการบริจาค โดยเปรียบเทียบผลลัพธ์ของการหว่านพืชในนาดอนกับการทำบุญให้กับผู้มีศีล การทำบุญแม้เล็กน้อยในหมู่ชนที่มีศีลจะนำไปสู่ผลดีและความสุขให้กับทายก นอกจากนี้ยังแสดงใ

๘๐ เรื่องกุลบุตรคนใดคนหนึ่ง ยถา นที จ ปนฺโถ จ ปานาคานํ สภา ปปา เอวํ โลกิตฺถิโย นาม เวลา ตาสํ น วิชฺชตีติ ธรรมดาสตรีในโลก โรงดื่ม ที…

เนื้อหานี้กล่าวถึงมลทินที่ปรากฏในชีวิตของผู้หญิงและคนทั่วไป โดยเฉพาะมลทินที่เกิดจากอวิชชาและความประพฤติชั่ว นอกจากนี้ยังพูดถึงการลบล้างมลทินเพื่อให้เกิดความบริสุทธิ์ในการปฏิบัติธรรมและวิถีชีวิต มลทินเ

๘๔ เรื่องเมณฑกเศรษฐี อตฺตโน ปน ททท โอปนาติ ยถา กุส สุทสฺสํ วชฺชมญฺเญสํ ปเรส หิ โส วชฺชานิ อตฺตโน ปน ฉาเทติ กลึว กิตวา สโฐติ. โทษของบุคคลอื่นเห็นได…

บทความนี้กล่าวถึงเรื่องของเมณฑกเศรษฐี โดยเฉพาะการมองเห็นโทษของผู้อื่นที่ทำได้ง่าย ในขณะที่ตนกลับมองไม่เห็นโทษของตนเอง เหมือนกับการโปรยแกลบเพื่อปกปิดข้อบกพร่อง นอกจากนี้ยังมีการกล่าวถึงพระอุชฌานสัญญีเถ