หน้าหนังสือทั้งหมด

เจตสิก และ อภิธรรมในพระพุทธศาสนา
7
เจตสิก และ อภิธรรมในพระพุทธศาสนา
… ปีติ ฉินฺโท เจติ ฉ อิเม อ เจตสิกา ปกิณณกา นาม ๆ เอามิเม" เตรส เจตสิกา อญฺญสมานาติ เวทิตพฺพา ฯ โมโห อหิริก อโนตฺตปป์ อุทธจจ์ โลโภ ทิฏฐิ มาโน โทโส อิสสา มจฉริย์ กุกกุจจ์ ถิ่น มิทธ์ วิจิกิจฉา เจติ จุทฺทสิเม เ…
บทนี้เสนอความรู้เกี่ยวกับเจตสิกและอภิธรรมในพระพุทธศาสนา โดยแสดงรายละเอียดของเจตสิกประเภทต่าง ๆ รวมถึงธรรมที่เกี่ยวข้อง อภิธรรมตลอดจนลักษณะเจตสิกที่ส่งผลต่อจิตและการกระทำของบุคคล ให้ผู้เรียนเข้าใจความห
อภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลิยา - หน้าที่ 8
8
อภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลิยา - หน้าที่ 8
…วิวชฺชิตาฯ ปญฺจปญฺญาส ฉสฏฐยฏ ฐสตฺตติ ติสตฺตติ เอกปญฺญาส เจกูน- สตฺตติ สปฺปกิณฺณกาฯ อกุสเลสุ ปน โมโห อหิริก อโนตฺตปป์ อุทธจฺจญฺจาติ จตุตาโรเม เจตสิกา สพฺพากุศลสาธารณา นาม สพฺเพสุปิ ทวาทสา กุสเลส ลพภนฺติ ฯ โล…
เนื้อหาในหน้าที่ 8 ของอภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลิยา นำเสนอการทำงานของจิตในหลายระดับและบทบาทของเจตสิกา ในการประมวลผลและตัดสินใจของจิตทั้งในภาวะปกติและสมาธิ จิตเป็นตัวการสำคัญในการสร้างประสบการณ์และการตัดสินใจ
อภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียา
41
อภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียา
…อญฺญินทรีย์ อญฺญาตาวินฺทฺริยญฺจ ฯ นว พลานิ สทฺธาพล วิริยพล์ สติพล สมาธิพล ปัญญาพล หิริพล โอตฺตปุปพล อหิริกพล อโนตฺตปปพลญฺจ ฯ จตฺตาโร อธิปตี ฉนฺทาธิปติ วิริยาธิปติ จิตตาธิปติ วีมสาธิปติ จ ฯ จตฺตาโร อาหารา กว…
เนื้อหาดังกล่าวประกอบด้วยการวิเคราะห์อภิธรรมและความสำคัญของการปฏิบัติธรรมในชีวิตประจำวัน โดยนำเสนอในรูปแบบที่ให้ความเข้าใจง่าย เช่น การเจริญสติ การมีความตั้งใจที่ถูกต้อง และการพัฒนาปัญญา นอกจากนี้ยังม
อภิธรรมมาตวิภาวินีและการวิเคราะห์เนื้อหา
221
อภิธรรมมาตวิภาวินีและการวิเคราะห์เนื้อหา
…ญฺเญส์ อคฺคหฌนฺติ อิทเมเตสํ อนุกุกเมน เทศนาย การณนฺติ อลมติปปญฺเจน ฯ อสทฺธิย โกสชฺชปมาทอุทฺธจจอวิชชาอหิริกอโนตฺตปุปสงฺขาเต ปฏิปกฺขธมฺเมหิ อกมปิยตฺเถน สมปยุตฺตธมฺเมสุ ถิรภาเวน จ สุทธาที่น สตฺต พลานิ ฯ อหิริก
เนื้อหาเกี่ยวกับอภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียา และการวิเคราะห์ถึงความหมายในแง่ต่าง ๆ รวมถึงการแสดงออกและการเห็นต่าง ๆ ของดำรงชีวิตในมิติของอภิธมฺมะและแนวทางศึกษาทางจิตวิญญาณ โดยเฉพาะความสัมพันธ์ระหว่างลักษณะทา
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - เจตสิกสังคหวิภาค
70
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - เจตสิกสังคหวิภาค
…ตพึงทราบว่า อัญญาสมานา (มีเสมอแก่จิตเหล่าอื่น) ด้วยประการอย่างนี้ ฯ ๑ เจตสิก ๑๔ เหล่านี้ คือ โมหะ ๑ อหิริกะ อโนตตัปปะ ๑ อุทธัจจะ ๑ โลภะ ๑ ทิฏฐิ ๑ มานะ ๑ โทสะ ๑ อิสสา ๑ มัจฉริยะ ๑ กุกกุจจะ ๑ ถีนะ ๑ มิทธะ ๑ ว…
เนื้อหาเกี่ยวกับอภิธัมมัตถสังคหบาลี และการศึกษาเจตสิกที่มีการอธิบายถึงธรรม ๕๒ ประการที่ประกอบกับจิตและการเกิดดับในที่เดียวกัน โดยการจำแนกความหมายของเจตสิกประเภทต่างๆ เช่น ผัสสะ, เวทนา, และเจตนา รวมถึง
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
72
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
…เจตสิก มี ๕๕-๖๖-๗๘- ๓๓-๕๑ และ ๖๘ ตามลำดับ ฯ ก็บรรดาอกุศลเจตสิกทั้งหลาย เจตสิก ๔ เหล่านี้ คือ โมหะ ๑ อหิริกะ ๑ อโนตตัปปะ ๑ อุทธัจจะ ๑ ชื่อว่าสัพพากุศลสาธารณะได้ใน อกุศลจิตแม้ทั้งหมด ๑๒ ฯ โลภะ ได้ในอกุศลจิต ๘…
เนื้อหาเกี่ยวกับอภิธัมมัตถสังคหบาลีและอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกาในหน้าที่ 72 เน้นการวิเคราะห์จิตและเจตสิกต่างๆ โดยมีการแบ่งประเภทจิตตามที่เห็นในตำรา ศึกษาเรื่องการเกิดของอารมณ์ภายในจิตที่สัมพันธ์กับวิจาร,
ความหมายของอหิริกะและอโนตตัปปะในอภิธัมมัตถสังคหบาลี
87
ความหมายของอหิริกะและอโนตตัปปะในอภิธัมมัตถสังคหบาลี
…อาอารมณ์ ก็เป็นโดยอาการ คือปิดบังสภาพ ตามเป็นจริงของอารมณ์นั้นทีเดียว ฯ บุคคล หรือหมวดธรรมที่ชื่อว่าอหิริกะ เพราะอรรถว่า ไม่ละอาย ภาวะแห่งบุคคลหรือแห่งหมวดธรรมที่ไม่มีความละอาย คือไม่เกลียดฯ ชื่อว่าอหิริกกะ…
เนื้อหานี้เกี่ยวกับการอธิบายธรรมะที่เรียกว่าอหิริกะและอโนตตัปปะ, ซึ่งสัมพันธ์กับภาวะจิตใจที่ไม่มีความรู้สึกละอายและไม่กลัวต่อความผิดหรือบาป. อหิริกะมี…
อภิธัมมัตถสังคหบาลี: การศึกษาเกี่ยวกับอนุสัยและสัญโญชน์
310
อภิธัมมัตถสังคหบาลี: การศึกษาเกี่ยวกับอนุสัยและสัญโญชน์
…นะ ความถือตัว ๑ ทิฏฐิ ความเห็นผิด ๑ วิจิกิจฉา ความสงสัย ๑ ถีนะ ความท้อแท้ ๑ อุทธัจจะ ความฟุ้งซ่าน ๑ อหิริกะ ความไม่ละอาย ๑ อโนตตัปปะ ความไม่เกรงกลัว ๑ ฯ ก็บรรดาอกุศลธรรมมีอาสวะเป็นต้น ท่านประสงค์เอาตัณหาซึ่…
ในบทนี้ได้กล่าวถึงอนุสัยซึ่งประกอบด้วยกามราคานุสัย, ภวราคานุสัย, ปฏิฆานุสัย และอื่นๆ ที่มีผลต่อกิเลสในจิตใจ นอกจากนี้ยังพูดถึงสัญโญชน์ซึ่งประกอบด้วยกามราคสัญโญชน์, ปฏิฆสัญโญชน์ และอวิชชาสัญโญชน์ที่มีอ
อภิธัมมัตถสังคหบาลี - โทมนัสสิทรีย์และอธิปติ
312
อภิธัมมัตถสังคหบาลี - โทมนัสสิทรีย์และอธิปติ
…ตาวินทรีย์ ๑ ฯ พละ ๕ คือ สัทธาพละ ๑ วิริยพล ๑ สติพละ ๑ สมาธิพละ ๑ ปัญญาพละ ๑ หิริพละ ๑ โอตตัปปพละ ๑ อหิริกพละ ๑ อโนต ตัปปพละ ๑ ฯ อธิปติ ๔ คือ ฉันทาธิปติ วิริยาธิปติ วิมังสาธิต ๑ ด ๑ จิตตาธิปติ ๑ อาหาร ๔ คือ…
บทความนี้กล่าวถึงโทมนัสสิทรีย์และพละ ๕ ในอภิธัมมัตถสังคหบาลี โดยระบุถึงอิทธิพลของอินทรีย์ต่าง ๆ ที่มีต่อการเกิดญาณและชีวิต แต่ละองค์ของอินทรีย์มีบทบาทสำคัญต่อการฝึกจิตและการเข้าถึงอรหัตผล และสามารถแยก
บทวิเคราะห์อภิธัมมัตถสังคหบาลีและอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
324
บทวิเคราะห์อภิธัมมัตถสังคหบาลีและอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
…ะห์ลงใน ๔ ฐาน, มานะและอุทธัจจะ สงเคราะห์ลงใน ๓ ฐาน, ถีนะสงเคราะห์ลงใน ๒ ฐาน, บาป คือ กุกกุจจะ มิทธะ อหิริกะ อโนตตัปปะ อิสสะ และนิคูหนา (มัจฉริยะ) สงเคราะห์ลงในฐานเดียว ฯ [อธิบายองค์ฌานและองค์มรรค คำที่ควรกล…
บทความนี้นำเสนอการสงเคราะห์บาปในอภิธัมมัตถสังคหบาลี โดยมีการแบ่งหมวดธรรม 14 อย่าง รวมถึงการอธิบายองค์ฌานและองค์มรรคอย่างละเอียด ข้าพเจ้าได้กล่าวถึงประเภทของบาป ตั้งแต่โลภะ อวิชชา และปฏิฆะ ซึ่งมีการจัด
วิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณวิเสสสฺว
45
วิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณวิเสสสฺว
…อาคตา เอกาทส เยวาปนกา จตฺตาโร อนิยตา ตโยติ อฏฐารส ตตฺถ ผสฺโส เจตนา วิตกโก วิจาโร วิริย์ ชีวิต สมาธิ อหิริก อโนตฺตปป์ โทโส โมโหติ อิเม สรูเป็น อาคตา เอกาทส ฯ ฉนฺโท อธิโมกฺโข อุทฺธจจ์ มนสิกาโรติ อิเม เยวาปนกา…
เนื้อหานี้นำเสนอมุมมองของวิสุทธิมคฺคสฺสและทฤษฎีที่เกี่ยวข้องกับมิจฉาทิฏฐิ ความรู้ รวมถึงการจำแนกประเภทของการรับรู้และสภาวะต่าง ๆ ของจิตใจ การวิเคราะห์ทางจิตและÝความเป็นจริงต่าง ๆ อธิบายถึงทฤษฎีที่สำคั
วิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณวิเสสสฺว
46
วิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณวิเสสสฺว
…ฺภโว วิเสโส ฯ โมหมูเลส ทวีสุ วิจิกิจฉาสมปยุตเตน ตาว ผสฺโส เจตนา วิตกโก วิจาโร วิริย ชีวิต จิตตฏฐิติ อหิริก อโนตฺตปป์ โมโห วิจิกิจฉาติ สรูเป็น อาคตา เอกาทส อุทธจจ์ มนสิกาโรติ เยวาปนกา เทว จาติ เตรส ฯ ตตฺถ จิ…
เนื้อหานี้กล่าวถึงครับเกณฑ์และแนวความคิดที่สำคัญของวิสุทธิมคฺคสฺส ซึ่งอธิบายถึงภาวะต่างๆ ของจิตและระดับการสำนึกในแง่พุทธศาสนา มีการอภิปรายถึงจิตตคติต, ทว่าจิตจะผสานกับเหตุการณ์และพฤติกรรมในทางพุทธศาสต