อภิธัมมัตถสังคหบาลี: การศึกษาเกี่ยวกับอนุสัยและสัญโญชน์ : หน้า 310/442

ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 310 อนุสัย (กิเลสที่นอนเนื่องอยู่) ๓ คือ กามราคานุสัย อนุสัย คือกามราคะ ๑ ภวราคานุสัย อนุสัยคือภวราคะ ๑ ปฏิฆานุสัย อนุสัยคือปฏิฆะ ๑ มานานุสัย อนุสัยมานะ ๑ ทิฏฐานุสัย อนุสัย คือทิฏฐิ ๑ วิจิกิจฉานุสัย อนุสัยคือวิจิกิจฉา ๑ อวิชชานุสัย อนุสัย คืออวิชชา ๑ ฯ สัญโญชน์ (กิเลสเครื่องผูก) ในพระสุตตันตะ ๑๐ คือกาม ราคสัญโญชน์ ๑ รูปราคสัญโญชน์ ๑ อรูปราคาสัญโญชน์ ๑ ปฏิฆ สัญโญชน์ ๑ มานสัญโญชน์ ๑ ทิฏฐิสัญโญชน์ ๑ สีลัพพตปรามาส- สัญโญชน์ ๑ วิจิกิจฉาสัญโญชน์ ๑ อุทธัจจสัญโญชน์ ๑ อวิชชา สัญโญชน์ ๑ ฯ 0 สัญโญชน์ในพระอภิธรรมแม้อื่นอีก ๑๐ คือ กามราคสัญโญชน์ ๑ ภวราคสัญโญชน์ ๑ ปฏิฆสัญโญชน์ ๑ มานสัญโญชน์ ๑ ทิฏฐิ สัญโญชน์ ๑ สีลัพพตปรามาสสัญโญชน์ ๑ วิจิกิจฉาสัญโญชน์ ๑ อิสสาสัญโญชน์ ๑ มัจฉริยสัญโญชน์ ๑ อวิชชาสัญโญชน์ ๑ ฯ 0 ด กิเลส (เครื่องทำให้ใจเศร้าหมอง) ๑๐ คือ โลภะ ความโลภ ๑ โทสะ ความขัดเคือง ๑ โมหะ ความแลง ๑ มานะ ความถือตัว ๑ ทิฏฐิ ความเห็นผิด ๑ วิจิกิจฉา ความสงสัย ๑ ถีนะ ความท้อแท้ ๑ อุทธัจจะ ความฟุ้งซ่าน ๑ อหิริกะ ความไม่ละอาย ๑ อโนตตัปปะ ความไม่เกรงกลัว ๑ ฯ ก็บรรดาอกุศลธรรมมีอาสวะเป็นต้น ท่านประสงค์เอาตัณหาซึ่ง มีกามภพนั้นเป็นที่ตั้ง โดยชื่อว่ากามภพ ในอกุศลสังคหะนี้ ฯ ทิฏฐิคตะ นั่นแล ที่เป็นไปแล้วอย่างนั้น ท่านเรียกว่า สีลัพพตปรามาส (การยึด ๆ