ความหมายของอหิริกะและอโนตตัปปะในอภิธัมมัตถสังคหบาลี : หน้า 87/442

4 ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 87 ด้วยอำนาจการถือเอาอารมณ์ ก็เป็นโดยอาการ คือปิดบังสภาพ ตามเป็นจริงของอารมณ์นั้นทีเดียว ฯ บุคคล หรือหมวดธรรมที่ชื่อว่าอหิริกะ เพราะอรรถว่า ไม่ละอาย ภาวะแห่งบุคคลหรือแห่งหมวดธรรมที่ไม่มีความละอาย คือไม่เกลียดฯ ชื่อว่าอหิริกกะ อหิริกกะนั้นนั่นแล ชื่อว่าอหิริกะ ฯ ที่ชื่อว่าอโนตตัปปะ เพราะอรรถว่า ไม่สะดุ้ง (ไม่เกรงกลัว)ฯ ในอหิริกะและอโนตตัปปะนั้น อหิริกะมีลักษณะไม่เกลียดกายทุจริต เป็นต้น ดุลสุกรบ้านไม่เกลียดคุณนั้น ๆ อโนตตัปปะ มีอันไม่เกรง กลัวกายทุจริตนั้นเป็นลักษณะ ดุจตั๊กแตนไม่กลัวไฟฉะนั้น ๆ เพราะเหตุนั้น พระโบราณาจารย์จึงได้กล่าวไว้ว่า บุคคลผู้มีไม่หิริ ย่อมไม่เกลียดบาป เหมือน สุกรไม่เกลียดคูถฉะนั้น บุคคลผู้ไม่มี โอตตัปปะ ย่อมไม่กลัวบาป ดุจตักแตน ไม่กลัวไฟฉะนั้น ન ภาวะแห่งจิตฟุ้ง ชื่อวาอุทธัจจะ ฯ อุทธัจจะนั้น มีความไม่สงบ แห่งจิตเป็นลักษณะ ดุจเถ้าฟุ้งกระจายเพราะถูกหินกระทบฉะนั้น ๆ สภาพที่ชื่อว่าโลภะ เพราะอรรถว่า ติด (ข้องเกี่ยว) ฯ โลภะ นั้น มีการเกี่ยวเกาะอารมณ์เป็นลักษณะ เหมือนลิงติดตังฉะนั้น ๆ ความต่างกันแห่งฉันทะและโลภะนี้อย่างนี้ คือ เพียงความที่จิตอยาก หน่วงเหนี่ยวเป็นฉันทะ ความเกี่ยวเกาะในอารมณ์นั้นเป็นโลภะ ฯ ทิฏฐิ มีลักษณะเชื่อมั่นอย่างผิด ๆ ว่า สิ่งนี้เท่านั้นจริง สิ่งอื่นเปล่าๆ จริงอยู่