หน้าหนังสือทั้งหมด

ความหมายของสัญญาในวิสุทธิมรรค
240
ความหมายของสัญญาในวิสุทธิมรรค
…(ที่บรรลุฌาน) นั้น จิตย่อมไม่ เป็นไปทางทวารทั้ง ๕ ก็จริงอยู่ ถึงเช่นนั้นการกล่าวถึงสัญญาเหล่านั้น ในอากาสานัญจายตนกถานี้ (อีก) บัณฑิตพึงทราบว่า เป็นการ กล่าวโดย (หมายจะ) สรรเสริญฌานนี้ เพื่อยังอุตสาหะให้เกิด (แ…
ในหน้าที่ 239 ของวิสุทธิมรรค ภาค ๒ ตอน ๑ มีการพูดถึงความหมายของสัญญาและทำให้เข้าใจว่าบุคคลผู้บรรลุฌานจะไม่มีสัญญาเหล่านั้น ซึ่งบางครั้งสามารถกล่าวถึงเพื่อสรรเสริญให้ผู้ปฏิบัติได้เข้าใจถึงคุณค่าในฌานนั
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฏีกา
57
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฏีกา
…ิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 57 เพราะอรรถว่า มีอากาศไม่มีที่สุดเป็นที่เกิดฯ กุศลจิตที่สัมปยุตด้วย อากาสานัญจาตนฌานนั้น ชื่อว่าอากาสานัญจายตนกุศลจิต ฯ [วิเคราะห์วิญญาณณัญจายตฌาน] วิญญาณนั่นแล ไม่มีที่สุด ชื่อว…
เนื้อหาเกี่ยวกับอภิธัมมัตถสังคหบาลีและอภิธัมมัตถวิภาวีนีฏีกา ศึกษาอากาศที่ไม่มีที่สุดและความหมายของวิญญาณในระดับต่างๆ โดยเฉพาะวิญญาณอนันตะและอรูปวิญญาณที่ ๒ ซึ่งมีความเกี่ยวพันกับการปฏิบัติธรรมและการบ
การเข้าถึงนิพพานและการตายด้วยนิพพาน
58
การเข้าถึงนิพพานและการตายด้วยนิพพาน
ลำดับที่ ๑๓ เข้านิพพานเป็นและนิพพานตาย ตลอดจนสุดหยาบสุดละเอียด วิธีเข้านิพพานเป็น นิพพานตาย ประกอบดวงธรรมที่ทำให้เป็นพระโสดา เป็นปฐมฌาน ประกอบดวงธรรมที่ทำให้เป็นพระสกิทาคามี เป็น ทุติยฌาน ประกอบดวงธรร
…ามี, พระอนาคามี และพระอรหัตต์ รวมถึงการเข้าใจในเหตุว่างจากฌานต่าง ๆ ที่นำไปสู่การเข้าถึงนิพพาน เช่น อากาสานัญจายตนะฌาน และวิญญาณัญจายตนะฌาน ซึ่งทั้งหมดนี้ช่วยให้ผู้ปฏิบัติทำความเข้าใจในเส้นทางการเข้าสู่นิพพานได…
นิพพานและอายตนะ
65
นิพพานและอายตนะ
…ฯ กล่าวไว้ว่า “อตฺถิ ภิกฺขเว ตทายตนํ ฯลฯ” ภิกษุทั้งหลาย อายตนะนั้นมีอยู่ ที่ดิน น้ำ ไฟ ลม ไม่มี เลย อากาสานัญจายตนะ วิญญาณัญจายตนะ อากิญจัญ ญายตนะ เนวสัญญานาสัญญายตนะ ก็มิใช่ โลกนี้ก็มิใช่ โลก อื่นก็มิใช่ ดวงจั…
เนื้อหาเกี่ยวกับนิพพานซึ่งเป็นสถานที่ที่ปราศจากสิ่งอื่นใด โดยสว่างไสวด้วยรัศมีธรรมที่เกิดจากความบริสุทธิ์ ไม่มีอารมณ์หรือความรู้สึก รวมทั้งการพูดถึงอายตนะที่ไม่สามารถจัดอยู่ในเงื่อนไขต่าง ๆ เช่น การเก
ความเข้าใจในนิพพานตามพระพุทธศาสนา
173
ความเข้าใจในนิพพานตามพระพุทธศาสนา
…กาย อุทาน และอิติวุตตกะ ตรัส ยืนยันไว้ว่า อตฺถิ ภิกฺขเว ตทายตน์ ยตฺถ เนว ปฐวีน อาโป น เตโช น วาโย น อากาสานัญจายตน์ น วิญญาณญจายตนํ น อากิญฺจญฺญายตน์ น เนวสนาสัญญายตน์ นาย โลโก น ปรโลโก น เ อุโภ จนฺทิมสุริยา ตม…
บทความนี้กล่าวถึงความแตกต่างของนิพพาน 2 ประการคือ สอุปาทิเสสนิพพานและอนุปาทิเสสนิพพาน พร้อมทั้งการดำรงอยู่ของอินทรีย์ 5 ของภิกษุที่หลุดพ้นจากกิเลส โดยพระอรหันต์จะมีสุขทุกข์อยู่บ้างในขณะที่ยังมีชีวิต แ
แนวทางการหลุดพ้นจากทุกข์ในพระพุทธศาสนา
174
แนวทางการหลุดพ้นจากทุกข์ในพระพุทธศาสนา
ภิกษุทั้งหลาย อายตนะนั้นมีอยู่ ดิน น้ำ ไฟ ลม อากาสานัญจายตนะ วิญญาณัญจา ยตนะ อากิญจัญญายตนะ เนวสัญญานาสัญญายตนะ โลกนี้โลกหน้า ดวงจันทร์และ ดวงอาทิตย์ทั้งสอ…
เนื้อหาตรงนี้พูดถึงอายตนะที่มีอยู่ในสภาพต่างๆ เช่น ดิน น้ำ ไฟ ลม และการไม่เกิดขึ้นของสถานะต่างๆ สิ่งเหล่านี้ไม่สามารถมาใช้อ้างอิงเมื่อพูดถึงนิพพาน ผู้ที่รู้แจ้งด้วยตนเองสามารถหลุดพ้นจากสุขและทุกข์ได้
วิสุทธิมรรคแปล: ความแปลกในอากาสานัญจายตนะ
236
วิสุทธิมรรคแปล: ความแปลกในอากาสานัญจายตนะ
ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๑ - หน้าที่ 235 [ความแปลกในอากาสานัญจายตนะ] ส่วนความ (ต่อไป) นี้ เป็นความแปลก (ในอากาสานัญจาย ตนฌาน คือ) เมื่ออรูปาวจรจิตเกิดขึ้นอย่างนั้…
ในส่วนนี้ของวิสุทธิมรรคแปลกล่าวถึงความแปลกในอากาสานัญจายตนะ โดยเนื้อหาอธิบายถึงประสบการณ์ของภิกษุในการเพ่งพินิจอากาศและความรู้สึกที่เกิดขึ้นเมื่อกสิณถูกนำ…
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๑
226
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๑
… "ดูกรภิกษุทั้งหลาย เรากล่าวเมตตาเจโตวิมุติว่า มี สุภวิโมกข์เป็นอย่างยิ่ง กล่าวกรุณาเจโตวิมุติว่า มีอากาสานัญจายตน วิโมกข์เป็นอย่างยิ่ง กล่าวมุทิตาเจโตวิมุติว่า มีวิญญาณัญจายตนวิโมกข์ เป็นอย่างยิ่ง กล่าวอุเบกขา…
บทนี้กล่าวถึงเนื้อความที่ว่าด้วยความเป็นสุภปรมาและวิโมกข์ในพระพุทธศาสนา โดยใช้บริบทจากหลิททวสนสูตร กล่าวถึงการที่พระผู้มีพระภาคเจ้าตรัสถึงเมตตาและการพิจารณาอัปปมัญญาในสัญญาของพระโยคาวจร การนำจิตเข้าสู
วิสุทธิมคฺคสฺส: การศึกษาเกี่ยวกับอากาสานัญจายตน์
142
วิสุทธิมคฺคสฺส: การศึกษาเกี่ยวกับอากาสานัญจายตน์
…(ทุติโย ภาโค) - หน้าที่ 142 วิสุทธิมคเค อปปนานโย ปเนตฺถ วุตฺตนเยเนว เวทิตพฺโพ ฯ เอตตาวตา เจส สพฺพโส อากาสานัญจายตน์ สมติกุกมุม อนนต์ วิญญาณนฺติ วิญญาณญจายตน์ อุปสมฺปชฺช วิหรตีติ วุจจติ ฯ ตตฺถ สพฺพโสติ อิท วุตตน…
เนื้อหาในบทนี้เสนอความเข้าใจเกี่ยวกับวิสุทธิมคฺคสฺสและอธิบายถึงอาการต่างๆ ของอากาสานัญจายตน์ผ่านการวิเคราะห์ทางพุทธศาสนา ในแต่ละขั้นของการปฏิบัติและการบรรลุรู้ตลอดจนแนวทางที่กระทำได้ซึ่งส…
อรูปาวจรจิตและอากาสานัญจาตนะ
56
อรูปาวจรจิตและอากาสานัญจาตนะ
…วยสามารถการเรียงบทวิเสสนะไว้ข้างหลัง เหมือนในประโยคว่า อคุยาหิโต เป็นต้นฯ อากาสานันตะนั่นแล ชื่อว่า อากาสานัญจะ ด้วยสามารถภาวปัจจัยลงในอรรถของตน (คือความเท่าตัวเดิม) ฯ อากาสานัญจะนั่นแล เป็นที่เกิดแห่งฌานนั้น พ…
…สานญฺจาตน์ ที่ถือว่ามีความไม่สุดทาง เหนือกว่าสิ่งที่มองเห็นและเป็นที่เกิดแห่งฌาน ระบุถึงความสำคัญของอากาสานัญจาตนะในแง่ของการเรียนรู้และธรรมประจำใจ การวิเคราะห์คำและความหมายที่เกี่ยวข้องกับฌานและอากาสาในบริบททา…
ภูมิและชั้นของปรโลก
22
ภูมิและชั้นของปรโลก
…ที่ตั้งสูงกว่ารูปพรหมขึ้นไปเป็น ชั้นตามลำดับ มีขนาดใหญ่ขึ้นไปเรื่อยๆ ชั้นบนสุดจะมีขนาดใหญ่ที่สุด 1. อากาสานัญจายตนภูมิ 2. วิญญาณัญจายตนภูมิ 3. อากิญจัญญายตนภูมิ 4. เนวสัญญานาสัญญายตนภูมิ 1.2.2 ที่ตั้งปรโลกฝ่ายท…
เนื้อหานี้กล่าวถึงการแบ่งประเภทของภูมิในปรโลก โดยแบ่งเป็น 2 ประเภทหลักคือ เทวภูมิและทุคติ เทวภูมิประกอบด้วยภูมิต่าง ๆ เช่น จาตุมหาราชิกา, ตาวติงสา, ยามา ซึ่งจัดอยู่ในกามภพและมีการจัดแบ่งขึ้นอยู่กับชั้
การบรรลุอรูปพรหมและความสำคัญของการสร้างบุญ
149
การบรรลุอรูปพรหมและความสำคัญของการสร้างบุญ
1. อากาสานัญจายตนภูมิ คือ ภูมิอันเป็นที่อยู่ของผู้บรรลุอากาสานัญจายตนฌาน หรืออรูปฌาน ที่ 1 คือ บำเพ็ญฌานโดยเอาอาก…
…กับอรูปพรหม ซึ่งเป็นภูมิที่ผู้บรรลุอรูปฌานเข้าสู่ และรายละเอียดเกี่ยวกับภูมิที่สำคัญต่างๆ อย่างเช่น อากาสานัญจายตนภูมิ, วิญญาณัญจายตนภูมิ เป็นต้น อธิบายถึงคุณสมบัติและอายุของอรูปพรหมในแต่ละชั้น และบรรยายถึงความ…
การหาความสุขจากการสัมผัสพระนิพพานในปัจจุบัน
173
การหาความสุขจากการสัมผัสพระนิพพานในปัจจุบัน
…นรูป เสียง กลิ่น รส สัมผัส ที่มาเคาะใจทั้งหลับทั้งตื่น สูงขึ้นไป สุขสูงขึ้นไปกว่านี้ เข้าถึงอรูปฌาน อากาสานัญจายตนฌาน วิญญานัญจายตน ฌาน อากิญจัญญายตนฌาน เนวสัญญานาสัญญายตนฌาน เมื่อไปถึงอรูปฌานเช่นนั้นละก็ ความย…
เนื้อหาเกี่ยวกับการหาความสุขจากการสัมผัสพระนิพพานในปัจจุบันโดยการปฏิบัติความดีและการทำสมาธิ โดยมีการอธิบายถึงการเข้าถึงระดับฌานต่าง ๆ และความสุขจากการบรรลุฌานดังกล่าว รวมถึงความสำคัญของพระพุทธศาสนาในก
ปฏิเวธในจตตุถฌาน
227
ปฏิเวธในจตตุถฌาน
…งธรรมที่ทำให้เป็นกายอรูป พรหมละเอียด ซึ่งนั่งอยู่กลางดวงจตุตถฌานเพื่อที่จะเข้าอรูป ฌานต่อไป คือ เข้าอากาสานัญจายตนฌาน วิญญาณัญจายตน ฌาน อากิญจัญญายตนฌาน เนวสัญญานาสัญญายตนฌาน โดยใช้กายอรูปพรหมละเอียดกายเดียวเข้…
ปฏิเสธในจตตุถฌานคือการใช้กายอรูปพรหมละเอียดเพื่อเข้าสู่ฌานต่างๆ เช่น อากาสานัญจายตนฌาน และอื่นๆ โดยใช้สมาธิเบื้องสูงที่เกิดจากการเจริญสมถภาวนา ทำให้สามารถหยุดนิ่งอยู่ที่ศูนย์กลางด…
การศึกษาครุกรรมฝ่ายกุศลกรรมในพระพุทธศาสนา
96
การศึกษาครุกรรมฝ่ายกุศลกรรมในพระพุทธศาสนา
…านกุศล 2. ทุติยฌานกุศล 3. ตติยฌานกุศล 4. จตุตถฌานกุศล 5. ปัญจมฌานกุศล 2 อรูปฌานกุศล 4 ประการ คือ 1. อากาสานัญจายตนฌานกุศล 2. วิญญาณัญจายตนฌานกุศล 3. อากิญจัญญายตนฌานกุศล ปานียชาดก, อรรถกถาขุททกนิกาย ชาดก, มก. เ…
บทความนี้กล่าวถึงครุกรรมฝ่ายกุศลกรรมที่เกิดจากการบำเพ็ญสมถกรรมฐาน โดยมีมหัคคตกุศล 9 ประการ ซึ่งแบ่งเป็นรูปกุศล 5 ประการและอรูปกุศล 4 ประการ ข้อมูลอิงจากพระไตรปิฎกเกี่ยวกับพระเจ้าพาราณสีซึ่งทรงบรรลุฌาน
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒
254
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒
…นั้นของเขาเป็นกรรมภพ ดังนี้เป็นต้น อีกคนหนึ่ง ปรารถนาว่าเราจักเสวยสมบัติในอรูปภพ แล้ว เจริญสมาบัติมีอากาสานัญจายตนะเป็นอาทิ เพราะกามุปาทานเป็น ปัจจัยเช่นเดียวกัน ครั้นบริบูรณ์ไปด้วยภาวนา เขา (ตายไป) ก็เกิด ในอร…
เนื้อเรื่องเกี่ยวกับกรรมที่เป็นเหตุแห่งการอุบัติในสภาวะต่างๆ ไม่ว่าจะเป็นอบาย สวรรค์ หรือพรหมโลก อธิบายถึงการประพฤติและการเจริญภาวนาเป็นปัจจัยที่นำพาไปสู่การเกิดในภพที่ดีตามกรรมที่สร้างขึ้น ทุกอย่างขึ
วิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณวิเสสสุล
141
วิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณวิเสสสุล
… 141 อารุปปนิทฺเทโส วุตติ ตสฺมี อากาเส จิตต์ ฐเปติ สณฺฐเปติ อนนต์ ผรติ เตน วุจจติ อนตฺโต อากาโสติ ฯ อากาสานัญจายตน์ อุปสมฺปชฺช วิหรตีติ เอตฺถ ปน ฯ นาสฺส อนุโตติ อนนต์ ฯ อากาส์ อนนต์ อากาสานนฺติ ฯ อากาสานนฺตเมว …
เนื้อหานี้กล่าวถึงอากาสานัญจายตน์และการทำงานของจิตภายในหลายมิติในธรรมะ วิญญาณที่เปลี่ยนแปลงตามอากาศและวัฏจักรของจิตใจเป็นสิ่งสำค…
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - การพิจารณาอายุของพรหมและเทวดา
192
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - การพิจารณาอายุของพรหมและเทวดา
…ั้นอรูปฌาน ๔] บรรดาอรูปฌาน ๔ เหล่านั้น สองหมื่นกัลป์ เป็นประมาณแห่งอายุ ของเหล่าเทวดา ผู้เข้าถึงชั้นอากาสานัญจาตนะ, สี่หมื่นกัลป์ เป็นประ มาณแห่งอายุของพวกเทวดา ผู้เข้าถึงวิญญาณัญจายตนะ, หากหมื่น กัลป์ เป็นประม…
…ฌาน 4 ประเภท ปิฏิสนธิทั้ง 4 ระบุว่าเป็นอรูปปฏิสนธิ โดยมีการวิเคราะห์อายุของเทวดาต่างๆ ที่สำคัญในชั้นอากาสานัญจาตนะ และชั้นวิญญาณัญจายตนะ พร้อมกล่าวถึงกรรม 12 อย่างที่เกี่ยวข้องกับการเกิดและสนับสนุนอำนาจแห่งกิจ …
สมาธิและฌานตามหลักคำสอนของพระมงคลเทพมุนี
62
สมาธิและฌานตามหลักคำสอนของพระมงคลเทพมุนี
…ุดนิ่งกลางดวงถูกส่วนมีผุดขึ้นมาอีกดวงหนึ่งเป็นดวงที่สี่จตุตถ ฌาน เข้าถึงกายอรูปพรหม เข้าอรูปฌาน คือ อากาสานัญจายตนะ วิญญาณัญ จายตนะ อากิญจัญญายตนะ เนวสัญญานาสัญญายตนะ” มูลนิธิพุทธภาวนาวิชชาธรรมกาย, ชีวประวัติ ผ…
ในบทนี้อธิบายการเข้าถึงกายมนุษย์ละเอียดและกายทิพย์ โดยเริ่มจากการหยุดใจที่กลางดวงธรรม จนมีการสร้างดวงปฐมมรรคของกายละเอียดขนาดเท่าฟองไข่แดง การปฏิบัติต่อไปจะนำไปสู่การเข้าถึงฌานต่าง ๆ ประกอบไปด้วยฌาน 1
พุทธิจริตและกัมมัฏฐานในหลักสมาธิ
111
พุทธิจริตและกัมมัฏฐานในหลักสมาธิ
…10 อย่าง ก. อรูปกัมมัฏฐาน 4 คือ การเอาอารมณ์ที่ไม่มีรูปมาเป็นที่ตั้งแห่งการทำงานของใจ ประกอบด้วย 1. อากาสานัญจายตนะ กำหนดช่องว่างอันหาที่สุดมิได้ ซึ่งเกิดจากการเพิกกลิ่นออกไป เป็นอารมณ์ 2. วิญญาณัญจายตนะ กำหนดว…
บทความนี้กล่าวถึงพุทธิจริตที่เกี่ยวข้องกับการเจริญกัมมัฏฐาน 4 อย่าง ได้แก่ มรณานุสติ อุปสมานุสติ อาหาเรปฏิกูลสัญญา และจตุธาตุววัฏฐาน ซึ่งสนับสนุนให้มีการพิจารณาถึงคุณธรรมในการตอบแทนสังคม นอกจากนี้ยังแ