ธรรมะเกี่ยวกับการเข้าสัญญาเวทยิตนิโรธ : หน้า 447/585

ธรรมะเพื่อประชsl สัญญาเวทยิตนิโรธ ๔๔๖ ในมหาปรินิพพานสูตร มีข้อความอยู่ตอนหนึ่งที่กล่าวถึง การเข้าฌานในระดับต่างๆ ของพระผู้มีพระภาคเจ้า รวมไปถึง การเข้าสัญญาเวทยิตนิโรธไว้ว่า เมื่อพระผู้มีพระภาคเจ้าทรง ประทานปัจฉิมโอวาทแก่ภิกษุสงฆ์ และพุทธบริษัทที่มาประชุม กันเรียบร้อยแล้ว พระองค์ทรงอยู่ในท่าสีหไสยาสน์ ทรงหลับตา เข้าออกฌานต่างๆ คือปฐมฌาน เมื่อฟอกจิตอยู่ในปฐมฌาน จนละเอียดแล้ว ก็ออกจากปฐมฌาน ทรงเข้าออกทุติยฌาน ฟอกจิตให้สะอาดยิ่งๆ ขึ้น และเข้าออกตติยฌาน จตุตถฌานไป ตามลำาดับ ทรงเข้าอากาสานัญจายตนฌาน ฟอกจิตในอรูปฌาน สมาบัติให้ละเอียดหนักยิ่งขึ้นไปอีก ครั้นออกจากอากาสานัญ จายตนฌานแล้ว ทรงเข้าออกวิญญาณัญจายตนฌาน อากิญจัญ ญายตนฌาน และเนวสัญญานาสัญญายตนฌาน จากนั้นก็ทรง เข้าสัญญาเวทยิตนิโรธสมาบัติ ในสมัยนั้น พระอานนท์ได้ถามพระอนุรุทธะว่า “พระผู้มี พระภาคเจ้า ทรงปรินิพพานแล้วหรือยัง” ก็ได้รับคำตอบว่า “พระพุทธองค์ยังไม่ปรินิพพานแต่กำลังเข้าสัญญาเวทยิตนิโรธอยู่ ต่อมาเมื่อพระองค์ฟอกจิตในสุดละเอียด ในสัญญาเวทยิตนิโรธ สมาบัติแล้ว ก็ออกจากสัญญาเวทยิตนิโรธสมาบัติ แล้วถอย กลับมาที่เนวสัญญานาสัญญายตนฌาน อากิญจัญญายตนฌาน วิญญาณัญจายตนฌาน อากาสานัญจายตนฌาน ทรงเข้าออก