หน้าหนังสือทั้งหมด

การจัดหมวดหมู่ของอินทรีย์
173
การจัดหมวดหมู่ของอินทรีย์
8.5 การจัดหมวดหมู่ของอินทรีย์ 22 และมนะ อินทรีย์ 22 สามารถจัดแบ่งได้ทั้งหมด 5 หมวด ดังนี้คือ 1. หมวดที่เป็นอายตนะ ได้แก่ อินทรีย์
ในพุทธศาสนา อินทรีย์สามารถจัดประเภทได้เป็น 5 หมวด ได้แก่ อินทรีย์อายตนะ 6 ซึ่งเกี่ยวข้องกับการรับรู้โดยการมองเห็น เสียง …
ความรู้เกี่ยวกับอินทรีย์ในพระพุทธศาสนา
174
ความรู้เกี่ยวกับอินทรีย์ในพระพุทธศาสนา
“ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย เมื่อใด เรารู้ทั่วถึงความเกิด ความดับ คุณ โทษ และอุบาย เครื่องสลัดออกแห่งอินทรีย์ 6 ประการนี้ ตามความเป็นจริง เมื่อนั้น เราจึงปฏิญาณตนว่า ได้ตรัสรู้พระอนุตตรสัมมาสัมโพธิญาณในโลก พร้…
บทความนี้กล่าวถึงการเข้าใจอินทรีย์ในพระพุทธศาสนา ซึ่งประกอบด้วยอินทรีย์ 22 ชนิด และอธิบายถึงความสำคัญของอินทรีย์ทั้ง 6, 3 และ 5 ประการ…
สติและอินทรีย์ 5 ในการบรรลุธรรม
179
สติและอินทรีย์ 5 ในการบรรลุธรรม
…ุนั้น ท่านจึงกล่าวว่า ก็แลสติจำปรารถนาในที่ทั้งปวง ในการบรรลุธรรมที่มีข้อปฏิบัติและผลต่างกัน ก็เพราะอินทรีย์ 5 นี้เป็นตัวกำหนด ดังที่พระพุทธเจ้าตรัสไว้ว่า ปฏิปทา 4 คือ ทุกขา ปฏิปทา ทนุธาปฏิญญา ปฏิบัติลำบาก บร…
…ทของสติที่สำคัญในชีวิตประจำวันและการปฏิบัติธรรม สติทำหน้าที่ทำให้จิตใจสงบและไม่ตกไปสู่อุทธัจจะ โดยมีอินทรีย์ 5 เป็นตัวกำหนดการบรรลุธรรม พระพุทธเจ้าตรัสเกี่ยวกับปฏิปทาที่มีผลลัพธ์แตกต่างกันตามความเข้มแข็งของอิ…
บทที่ 8 อินทรีย์ 22
158
บทที่ 8 อินทรีย์ 22
บทที่ 8 อินทรีย์ 22 ในบทเรียนที่ผ่านมา เราได้ศึกษาเกี่ยวกับขันธ์ อายตนะ และธาตุมาแล้ว ซึ่งเป็นส่วน ที่ทำให้เราเห็นภู…
ในบทนี้ได้ศึกษาอินทรีย์ 22 ซึ่งหมายถึงธรรมชาติที่เป็นใหญ่ในแต่ละหน้าที่ที่แตกต่างกัน เช่น ตาเป็นใหญ่ในการเห็น, หูในการฟัง, …
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา
381
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา
… ๆ กิสมิญจิ โปฏฐเก จตฺตาริ ปญฺจ วาติ จปเนตนฺติ จสทฺโท อตฺถิ ฯ จสทฺทรหิตปาโฐ ยุตโต ๆ เตชาติ ติกข์ ย์ อินทรีย์ ฯ ติกข์ อินทรีย์ เยส์ ปุคคลาน เต ติกฺขินทริยา ฯ โมทตีติ มุท ย อินฺทฺริย์ โมทติ น ฤทธติ อิติ ตสฺมา ต…
วิจารณ์ถ้อยคำและข้อสังเกตเกี่ยวกับอภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา โดยใช้แหล่งข้อมูลต่าง ๆ อธิบายถึงการบรรยายธรรมและการพิจารณาจิตซึ่งเป็นหัวใจสำคัญของการปฏิบัติในทางธรรมและการศึกษาธรรมะของพระพุทธศาสนา สาม
พระสารบุตรเถรและความเชื่อในอินทรีย์ ๕
116
พระสารบุตรเถรและความเชื่อในอินทรีย์ ๕
…ระอรหัต พร้อมด้วยปฏิสันถารหลาย ของภิกษุ เหล่านันแล้ว ศรฺษเรียกพระสารบุตรเถรเข้ามา ศรฺษถามปัญหาปรารถ อินทรีย์ ๕ อย่างนี้ว่า " สารบุตร เธอเชื่อหรือ ?, อินทรีย์คืออัครธา คันบุคคลเชื่อแล้ว ทำไมมากแล้ว ยอมหยิ่งถ้อ…
…ยวกับพระสารบุตรเถรที่ปรากฏในพระเทววัน การสนทนาของพระศาสดาที่ทรงสอบถามพระสารบุตรถึงความเชื่อในอัครธา อินทรีย์ ๕ และความเข้าใจในธรรมนั้น เพื่อตอบปัญหาเกี่ยวกับการเชื่อในหลักธรรมที่ถูกต้อง โดยพระศาสดาชี้ให้เห็นถ…
วิปัสสนาภูมิในอินทรีย์ 22
181
วิปัสสนาภูมิในอินทรีย์ 22
อินทรีย์ 22 ซึ่งเป็นวิปัสสนาภูมินี้ มีลักษณะเหมือนประมวลรวม เรื่องของขันธ์ อายตนะ ธาตุ มาอยู่ในนี้ด้วยกัน แต…
บทที่ 8 อินทรีย์ 22 เน้นการศึกษาองค์ประกอบของขันธ์ อายตนะ และธาตุ ที่มีความสัมพันธ์กันในวิปัสสนาภูมิ โดยนักศึกษาได้ร…
วิธีการปฏิบัติธรรมและองค์ประกอบของจิต
281
วิธีการปฏิบัติธรรมและองค์ประกอบของจิต
…ัจจัยจึ่งทั้งหลายอันสัมปฏิฏักษอาหารนั้น และแห่งกฏุตตรูปทั้งหลายด้วย" ดังนี้อีกด้วย [แก่อนิทรีปัญจ] อินทรีย์ ๒๐ เวียนติหนี่งและปุริสันทรี ผู้อุทานโดยความคือเป็นใหญ่ ชื่ออิ่นทรีย์ปัจจัย ก็แปลอิทรีย์ ๒๐ นั้น อิ…
ในเนื้อหานี้ได้กล่าวถึงความสำคัญของเจตนาและวิญญาณที่เป็นอาหารปัจจัยในสัมมาปฏิธรรม รวมถึงลักษณะของอินทรีย์ที่มีทั้งประเภทที่เกี่ยวข้องกับรูปและอรูป ในการทำความเข้าใจถึงการพัฒนาจิตและผลกระทบที่มีต่อธรรมชาติข…
ความน่าอัศจรรย์ของธรรมวินัยและการปฏิบัติ
50
ความน่าอัศจรรย์ของธรรมวินัยและการปฏิบัติ
…นัยนี้ก็มีรัตนะมากมาย หลายชนิด รัตนะในธรรมวินัยนั้นมีดังนี้ คือ สติปัฏฐาน 4 สัมมัปปธาน 4 อิทธิบาท 4 อินทรีย์ 5 พละ 5 โพชฌงค์ 7 อริยมรรคมีองค์ 8 ดูก่อนปหาราทะ ข้อที่ธรรมวินัยนี้มีรัตนะมากมายหลายชนิด รัตนะในธรร…
บทเรียนในธรรมวินัยนี้ชี้ให้เห็นถึงความน่าอัศจรรย์ของธรรมที่มีรสเดียวคือวิมุตติรส เช่นเดียวกับมหาสมุทรที่มีรสเค็ม และบรรดารัตนะมากมายในธรรมวินัยอาทิ สติปัฏฐาน 4, สัมมัปปธาน 4, อิทธิบาท 4 นิยมในฟิลด์การ
ขันธ์ ๕ และ ความเข้าใจในโลกภายนอก
112
ขันธ์ ๕ และ ความเข้าใจในโลกภายนอก
…นหนึ่ง ที่ว่าพระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงเป็นผู้รู้แจ้งโลก จึงหมาย ถึงการที่พระองค์ทรงรู้ถึงจริต อัธยาศัย อินทรีย์ กรรม ทิฏฐิ ธรรมอันทําให้เกิดแห่งสัตว์ทั้งหลายอย่างกระจ่างแจ้ง ทรงรู้ถึง ลักษณะของขันธ์ ๕ อันเป็นไปต…
…์ ๕ และการเข้าใจโลกภายนอก โดยมีการอธิบายถึงการรู้แจ้งของพระสัมมาสัมพุทธเจ้าเกี่ยวกับจริต, อัธยาศัย, อินทรีย์, กรรม, ทิฏฐิ และธรรมที่เป็นไปตามกฎแห่งไตรลักษณ์ รวมถึงการเป็นสารถีฝึกบุรุษที่เหนือกว่าใครในแนวคิดพร…
วิปัสสนากัมมัฏฐานและความหมายของวิปัสสนา
65
วิปัสสนากัมมัฏฐานและความหมายของวิปัสสนา
…กล่าวไว้ในพระไตรปิฎกมีอยู่ 6 อย่าง หรือที่ภาษาพระเรียกว่า มีภูมิ 6 ได้แก่ ขันธ์ 5 อายตนะ 12 ธาตุ 18 อินทรีย์ 22 อริยสัจ 4 ปฏิจจสมุปบาท การศึกษาวิปัสสนาในแนวทางปฏิบัติ เป็นการศึกษาตั้งแต่กายธรรมโคตรภู จนถึงกาย…
…ายเป็นการรู้ที่ตรงตามความจริง แล้วกล่าวถึงวิธีการศึกษาที่มี 6 ภูมิ ได้แก่ ขันธ์ 5 อายตนะ 12 ธาตุ 18 อินทรีย์ 22 อริยสัจ 4 ปฏิจจสมุปบาท ต้องอาศัยกายธรรมในการมองเห็นและเข้าใจสภาพภพในมุมมองของวิปัสสนา
การศึกษาอินทรีย์และอริยสัจ 4
7
การศึกษาอินทรีย์และอริยสัจ 4
บทที่ 8 อินทรีย์ 22 145 8.1 ความหมายของอินทรีย์ 148 8.2 องค์ประกอบของอินทรีย์ 22 148 8.3 ลักษณะของอินทรีย์ 22 150 8.…
บทที่ 8 แนะนำความหมายและองค์ประกอบของอินทรีย์ รวมถึงลักษณะและความสัมพันธ์ในเทศนา ข้ามมาที่บทที่ 9 พูดถึงอริยสัจ 4 ความสำคัญและกิจในอริยสัจสี่บท ม…
MD 408 สมาธิ 8: วิปัสสนากัมมัฏฐาน
8
MD 408 สมาธิ 8: วิปัสสนากัมมัฏฐาน
…ัมมัฏฐาน ศึกษาหลักในการเจริญวิปัสสนากัมมัฏฐาน ได้แก่ กิเลส กรรม วิบาก ภพภูมิ ขันธ์ 5 อายตนะ ธาตุ 18 อินทรีย์ 22 อริยสัจ 4 และปฏิจจสมุปบาท รวมทั้งวิปัสสนาภูมิที่เป็นหลัก ปฏิบัติที่เกี่ยวข้องกับวิชชาธรรมกาย 2. …
รายวิชา MD 408 สมาธิ 8 มุ่งเน้นการศึกษาเกี่ยวกับวิปัสสนากัมมัฏฐาน เริ่มจากหลักทางพระพุทธศาสนา เช่น กิเลส กรรม วิบาก ฯลฯ และเสนอแนวทางการปฏิบัติที่เกี่ยวข้องกับวิชชาธรรมกาย โดยนักเรียนจะได้รับความรู้ แ
แนวคิดเกี่ยวกับอินทรีย์ 22 ประการ
157
แนวคิดเกี่ยวกับอินทรีย์ 22 ประการ
แนวคิด 1. อินทรีย์ หมายถึง ความเป็นใหญ่ในหน้าที่ของตน มีองค์ประกอบอยู่ 22 ประการ 2. อินทรีย์แต่ละอย่างมีลักษณะเฉพาะของ…
เนื้อหาเกี่ยวข้องกับแนวคิดและองค์ประกอบของอินทรีย์ที่มีอยู่ 22 ประการ โดยแบ่งออกเป็น 5 หมวดคือ หมวดอายตนะ หมวดภาวะ หมวดเวทนา หมวดพละ และหมวดโลกุตตระ เ…
แนวคิดเกี่ยวกับขันธ์ 5 และอริยสัจ 4
235
แนวคิดเกี่ยวกับขันธ์ 5 และอริยสัจ 4
…ันอยู่ถัดจากอายตนะ 12 ในกลางกำเนิด ธาตุธรรมเดิม เป็นส่วนที่ควบคุมระบบการรับรู้ของร่างกายและจิตใจ 4. อินทรีย์ 22 มีลักษณะเป็นดวงกลม 22 ดวง ซ้อนอยู่ถัดจากธาตุ 18 เป็นส่วน ควบคุมภาวะต่าง ๆ ของชีวิตและการบรรลุธรร…
…่วนหยาบ อายตนะ 12 ที่แบ่งออกเป็นอายตนะภายในและภายนอก ธาตุ 18 ซึ่งควบคุมการรับรู้ ของร่างกายและจิตใจ อินทรีย์ 22 ที่เกี่ยวข้องกับการบรรลุธรรม อริยสัจ 4 ที่เกี่ยวข้องกับการบรรลุธรรม และปฏิจจสมุปบาทที่เป็นสายของ…
การทำงานของใจและอารมณ์
246
การทำงานของใจและอารมณ์
…ๆ เข้าไปข้างใน ใสละเอียดยิ่งกันไปตามลำดับแล้วเพ่งต่อไปที่กลางธาตุ 18 ดวงสุดท้ายในชั้นที่ 29 ก็จะเห็นอินทรีย์ 22 ซ้อนเรียงตามลำดับอินทรีย์เป็นชั้นๆ กันเข้าไปข้างใน 11.4 อินทรีย์ 22 อินทรีย์ 22 จะมีลักษณะเป็นดว…
…ไม่ให้จิตใจถูกดึงไปตามอำนาจของอารมณ์จนเกิดความทุกข์ นอกจากนี้ ยังมีการพูดถึงการพิจารณาธาตุละเอียดและอินทรีย์ต่างๆ ที่ซ้อนกันอยู่ในจิตใจ โดยเฉพาะอินทรีย์ 22 และการใช้ธรรมกายเพื่อทำความเข้าใจ.
ข้ามภพข้ามชาติปัจจุบันสู่อนาคต
263
ข้ามภพข้ามชาติปัจจุบันสู่อนาคต
…นใจ มองลงไปเราเห็นกิเลสฟุ้ง ขุ่นตลอดเวลาเหมือนน้ำขุ่น ถูกกวนให้ตะกอนน้ำอุ่นตลอดเวลา เพราะเราไม่สำรวมอินทรีย์ จึง เกิดความขุ่นตลอดเวลา ฉะนั้นร่างกายของเราจึงมีการทำงาน บุญทำให้เกิด บาปทำให้ดับ เกิดดับ ๆ อยู่ตล…
เนื้อหาเกี่ยวกับการสัมพันธ์ระหว่างตัณหา อุปาทาน และกรรมในการเกิดดับของจิตที่เกิดอย่างรวดเร็วในทุกขณะ โดยคำว่า ชาติ ชรา มรณะ ไม่ใช่ภพชาติใหม่ แต่หมายถึงกระบวนการเกิดดับของจิตในทุกขณะ ผ่านการศึกษาธรรมกั
การศึกษาสมถะและวิปัสสนาในพระพุทธศาสนา
27
การศึกษาสมถะและวิปัสสนาในพระพุทธศาสนา
… ๑ จตุธาตุววัตถาน ๑ อรูปฌาน ๔ ทั้ง ๔๐ นี้เป็นภูมิของสมถะ วิปัสสนามีภูมิ 5 ขันธ์ ๕ อายตนะ ๑๒ ธาตุ ๑๘ อินทรีย์ ๒๒ อริยสัจ ๔ ปฏิจจสมุปบาทธรรม ๑๒ (ธรรมอาศัยซึ่งกันและกันเกิดขึ้น) นี้เป็นภูมิของ วิปัสสนา ภูมิสมถวิ…
…งับหรือทำใจให้นิ่ง ขณะเดียวกันวิปัสสนาก็มีการศึกษาภูมิที่แตกต่างกัน ซึ่งประกอบด้วยขันธ์ อายตนะ ธาตุ อินทรีย์ และอริยสัจ ก่อนที่จะทำสมถะได้ จะต้องมีการหยุดใจเสียก่อน พระมงคลเทพมุนีได้นำเสนอวิธีทำสมถะไปยังศูนย์…
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา
559
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา
…ณ์ ฯ สมป... ธมมาติ ชีวนที่ติ ปเท กตฺตา ฯ อิตีติ ชีวิตนฺติ ปเท เหตุ ฯ ตเทวาติ ปเท เอวสทฺโท ชีวิต เอว อินทรีย์ ชีวิตินทรียนติ อาธารณกมุมธารย์ ญาเปติ ฯ ชีวิเตน สห ชายนตีติ สหชาตา สมปยุตตธมฺมา ฯ อนุปาลียเต รกฺขิย…
บทนี้ให้ความสำคัญกับการสำรวจและวิเคราะห์ธรรมะในแง่มุมต่างๆ ผ่านอภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา โดยเน้นที่สมปยุตฺตธรรมที่กำหนดความสัมพันธ์ระหว่างสิ่งต่างๆ กับพื้นฐานทางจิต การวิเคราะห์ในเรื่องการมีชีวิตของธรรมชาต
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา
30
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา
…ฺส สรูป์ ฯ [๓๕] ยา ธมมชาติ ธมฺเม ปกาเรน...พุชฌติ อิติ ตสฺมา สา ธมฺมชาติ ปญฺญา ฯ สา เอว ปญฺญา ยถา....อินทรีย์ นาม อิติ ตสฺมา ปญฺญินทรีย์ ฯ ปสทฺโท ปการวางโกติ ญาเปต ปกาเรนาติ วุตต์ ฯ ปการสฺส สรูป์ ญาเปต อนิจจาท…
…วินิยา โดยกล่าวถึงธรรมชาติของปัญญาที่มีบทบาทสำคัญในการเข้าใจความเป็นจริง ตามหลักอภิธรรม โดยอธิบายถึงอินทรีย์และการถ่ายทอดความรู้ให้เข้าใจถึงสภาวะต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้องกับอนิจจาและทุกข์ในชีวิต โดยอ้างอิงถึงหลักธ…