หน้าหนังสือทั้งหมด

การพัฒนาจิตในพระพุทธศาสนา
13
การพัฒนาจิตในพระพุทธศาสนา
…รค ได้แสดงรายชื่อของการปฏิบัติประกอบด้วยการปฏิบัติตาม 4 พรหมวิหาร 4 สติปัฏฐาน 4 สัมปราย 4 อธิษฐาน 4 อินทรีย์ 5 โภชนงค์ 7 มรรคมองค์ 8 อภิภาวะ 8 วิภวิธ 8 กลิ่น 10 สัญญา 20 อนุสตติ 10 อินทรีย์ 5 พล 5 ประกอบด้วยม…
เนื้อหาในหนังสือเล่มนี้เสนอการอธิษฐานและการพัฒนาจิตตามหลักธรรมในพระพุทธศาสนา โดยเฉพาะการปฏิบัติตามวิธีการต่างๆ ที่นำไปสู่ความบริสุทธิ์และการหลุดพ้น พระพุทธเจ้าทรงแสดงให้เห็นถึงการปฏิบัติที่เอื้อให้สาว
การวิเคราะห์ความเห็นในคัมภีร์ กถาวัตถุอรรถถกา
11
การวิเคราะห์ความเห็นในคัมภีร์ กถาวัตถุอรรถถกา
…ลายที่ว่า "ทุกข์เท่านั้นเป็นฝันไป- ผันนะ(สำเร็จมาจากเหตุ) ส่วนธรรมที่เหลือคือ ขันธ์ อายตนะ ธาตุ อินทรีย์ เป็นอนุปริปันนะแนะ (ไม่สำเร็จจากเหตุ)" เพราะอาศัยคำ [ที่พูเป็นคำถามในปฐม] ว่า "ทุกข์นี้เท่านั้…
…รปกะ และนิยายสรรพสิวะ ซึ่งมีความเห็นตรงข้ามกัน จุดสำคัญคือการกล่าวถึงธรรม 5, อายตนะ 12, ธาตุ 18, และอินทรีย์ 22 ที่มีผลต่อการพิจารณาสภาวะต่างๆ ในอดีต อนาคต และปัจจุบัน โดยยกตัวอย่างคำถามที่ปรากฏในคัมภีร์ เพื่…
วิสุทธิมคฺค: ศาสตร์แห่งความบริสุทธิ์
20
วิสุทธิมคฺค: ศาสตร์แห่งความบริสุทธิ์
…ิอาทินา นเยน เอกวิธี อชฺฌตฺติก พาหิริ โอฬาริก สุขุม ทูเร สนฺติเก นิปผนน์ อนุปุพนน์ ปสาทรูป นปสาทรูป อินทรีย์ อนินทรีย์ อุปาทินน์ อนุปาทินนนฺติอาทิวเสน ทุวิธฯ ตตฺถ จกฺขาทิ ปัญจวิธี อตฺตภาว์ อธิกิจจ ปวตฺตตตา อร…
บทนี้นำเสนอความเข้าใจเกี่ยวกับวิสุทธิมคฺค โดยมีการอธิบายเกี่ยวกับเหตุและอเหตุในสภาวะแห่งสติ พร้อมทั้งวิเคราะห์และชี้แจงแนวทางการปฏิบัติที่เกี่ยวข้องกับการบรรลุถึงสภาวะที่บริสุทธิ์ คำอธิบายมีความสลับซั
ความน่าอัศจรรย์ของธรรมวินัยและการปฏิบัติ
50
ความน่าอัศจรรย์ของธรรมวินัยและการปฏิบัติ
…นัยนี้ก็มีรัตนะมากมาย หลายชนิด รัตนะในธรรมวินัยนั้นมีดังนี้ คือ สติปัฏฐาน 4 สัมมัปปธาน 4 อิทธิบาท 4 อินทรีย์ 5 พละ 5 โพชฌงค์ 7 อริยมรรคมีองค์ 8 ดูก่อนปหาราทะ ข้อที่ธรรมวินัยนี้มีรัตนะมากมายหลายชนิด รัตนะในธรร…
บทเรียนในธรรมวินัยนี้ชี้ให้เห็นถึงความน่าอัศจรรย์ของธรรมที่มีรสเดียวคือวิมุตติรส เช่นเดียวกับมหาสมุทรที่มีรสเค็ม และบรรดารัตนะมากมายในธรรมวินัยอาทิ สติปัฏฐาน 4, สัมมัปปธาน 4, อิทธิบาท 4 นิยมในฟิลด์การ
ขันธ์ ๕ และ ความเข้าใจในโลกภายนอก
112
ขันธ์ ๕ และ ความเข้าใจในโลกภายนอก
…นหนึ่ง ที่ว่าพระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงเป็นผู้รู้แจ้งโลก จึงหมาย ถึงการที่พระองค์ทรงรู้ถึงจริต อัธยาศัย อินทรีย์ กรรม ทิฏฐิ ธรรมอันทําให้เกิดแห่งสัตว์ทั้งหลายอย่างกระจ่างแจ้ง ทรงรู้ถึง ลักษณะของขันธ์ ๕ อันเป็นไปต…
…์ ๕ และการเข้าใจโลกภายนอก โดยมีการอธิบายถึงการรู้แจ้งของพระสัมมาสัมพุทธเจ้าเกี่ยวกับจริต, อัธยาศัย, อินทรีย์, กรรม, ทิฏฐิ และธรรมที่เป็นไปตามกฎแห่งไตรลักษณ์ รวมถึงการเป็นสารถีฝึกบุรุษที่เหนือกว่าใครในแนวคิดพร…
วิปัสสนากัมมัฏฐานและความหมายของวิปัสสนา
65
วิปัสสนากัมมัฏฐานและความหมายของวิปัสสนา
…กล่าวไว้ในพระไตรปิฎกมีอยู่ 6 อย่าง หรือที่ภาษาพระเรียกว่า มีภูมิ 6 ได้แก่ ขันธ์ 5 อายตนะ 12 ธาตุ 18 อินทรีย์ 22 อริยสัจ 4 ปฏิจจสมุปบาท การศึกษาวิปัสสนาในแนวทางปฏิบัติ เป็นการศึกษาตั้งแต่กายธรรมโคตรภู จนถึงกาย…
…ายเป็นการรู้ที่ตรงตามความจริง แล้วกล่าวถึงวิธีการศึกษาที่มี 6 ภูมิ ได้แก่ ขันธ์ 5 อายตนะ 12 ธาตุ 18 อินทรีย์ 22 อริยสัจ 4 ปฏิจจสมุปบาท ต้องอาศัยกายธรรมในการมองเห็นและเข้าใจสภาพภพในมุมมองของวิปัสสนา
การศึกษาอินทรีย์และอริยสัจ 4
7
การศึกษาอินทรีย์และอริยสัจ 4
บทที่ 8 อินทรีย์ 22 145 8.1 ความหมายของอินทรีย์ 148 8.2 องค์ประกอบของอินทรีย์ 22 148 8.3 ลักษณะของอินทรีย์ 22 150 8.…
บทที่ 8 แนะนำความหมายและองค์ประกอบของอินทรีย์ รวมถึงลักษณะและความสัมพันธ์ในเทศนา ข้ามมาที่บทที่ 9 พูดถึงอริยสัจ 4 ความสำคัญและกิจในอริยสัจสี่บท ม…
MD 408 สมาธิ 8: วิปัสสนากัมมัฏฐาน
8
MD 408 สมาธิ 8: วิปัสสนากัมมัฏฐาน
…ัมมัฏฐาน ศึกษาหลักในการเจริญวิปัสสนากัมมัฏฐาน ได้แก่ กิเลส กรรม วิบาก ภพภูมิ ขันธ์ 5 อายตนะ ธาตุ 18 อินทรีย์ 22 อริยสัจ 4 และปฏิจจสมุปบาท รวมทั้งวิปัสสนาภูมิที่เป็นหลัก ปฏิบัติที่เกี่ยวข้องกับวิชชาธรรมกาย 2. …
รายวิชา MD 408 สมาธิ 8 มุ่งเน้นการศึกษาเกี่ยวกับวิปัสสนากัมมัฏฐาน เริ่มจากหลักทางพระพุทธศาสนา เช่น กิเลส กรรม วิบาก ฯลฯ และเสนอแนวทางการปฏิบัติที่เกี่ยวข้องกับวิชชาธรรมกาย โดยนักเรียนจะได้รับความรู้ แ
แนวคิดเกี่ยวกับอินทรีย์ 22 ประการ
157
แนวคิดเกี่ยวกับอินทรีย์ 22 ประการ
แนวคิด 1. อินทรีย์ หมายถึง ความเป็นใหญ่ในหน้าที่ของตน มีองค์ประกอบอยู่ 22 ประการ 2. อินทรีย์แต่ละอย่างมีลักษณะเฉพาะของ…
เนื้อหาเกี่ยวข้องกับแนวคิดและองค์ประกอบของอินทรีย์ที่มีอยู่ 22 ประการ โดยแบ่งออกเป็น 5 หมวดคือ หมวดอายตนะ หมวดภาวะ หมวดเวทนา หมวดพละ และหมวดโลกุตตระ เ…
แนวคิดเกี่ยวกับขันธ์ 5 และอริยสัจ 4
235
แนวคิดเกี่ยวกับขันธ์ 5 และอริยสัจ 4
…ันอยู่ถัดจากอายตนะ 12 ในกลางกำเนิด ธาตุธรรมเดิม เป็นส่วนที่ควบคุมระบบการรับรู้ของร่างกายและจิตใจ 4. อินทรีย์ 22 มีลักษณะเป็นดวงกลม 22 ดวง ซ้อนอยู่ถัดจากธาตุ 18 เป็นส่วน ควบคุมภาวะต่าง ๆ ของชีวิตและการบรรลุธรร…
…่วนหยาบ อายตนะ 12 ที่แบ่งออกเป็นอายตนะภายในและภายนอก ธาตุ 18 ซึ่งควบคุมการรับรู้ ของร่างกายและจิตใจ อินทรีย์ 22 ที่เกี่ยวข้องกับการบรรลุธรรม อริยสัจ 4 ที่เกี่ยวข้องกับการบรรลุธรรม และปฏิจจสมุปบาทที่เป็นสายของ…
การทำงานของใจและอารมณ์
246
การทำงานของใจและอารมณ์
…ๆ เข้าไปข้างใน ใสละเอียดยิ่งกันไปตามลำดับแล้วเพ่งต่อไปที่กลางธาตุ 18 ดวงสุดท้ายในชั้นที่ 29 ก็จะเห็นอินทรีย์ 22 ซ้อนเรียงตามลำดับอินทรีย์เป็นชั้นๆ กันเข้าไปข้างใน 11.4 อินทรีย์ 22 อินทรีย์ 22 จะมีลักษณะเป็นดว…
…ไม่ให้จิตใจถูกดึงไปตามอำนาจของอารมณ์จนเกิดความทุกข์ นอกจากนี้ ยังมีการพูดถึงการพิจารณาธาตุละเอียดและอินทรีย์ต่างๆ ที่ซ้อนกันอยู่ในจิตใจ โดยเฉพาะอินทรีย์ 22 และการใช้ธรรมกายเพื่อทำความเข้าใจ.
ข้ามภพข้ามชาติปัจจุบันสู่อนาคต
263
ข้ามภพข้ามชาติปัจจุบันสู่อนาคต
…นใจ มองลงไปเราเห็นกิเลสฟุ้ง ขุ่นตลอดเวลาเหมือนน้ำขุ่น ถูกกวนให้ตะกอนน้ำอุ่นตลอดเวลา เพราะเราไม่สำรวมอินทรีย์ จึง เกิดความขุ่นตลอดเวลา ฉะนั้นร่างกายของเราจึงมีการทำงาน บุญทำให้เกิด บาปทำให้ดับ เกิดดับ ๆ อยู่ตล…
เนื้อหาเกี่ยวกับการสัมพันธ์ระหว่างตัณหา อุปาทาน และกรรมในการเกิดดับของจิตที่เกิดอย่างรวดเร็วในทุกขณะ โดยคำว่า ชาติ ชรา มรณะ ไม่ใช่ภพชาติใหม่ แต่หมายถึงกระบวนการเกิดดับของจิตในทุกขณะ ผ่านการศึกษาธรรมกั
การศึกษาสมถะและวิปัสสนาในพระพุทธศาสนา
27
การศึกษาสมถะและวิปัสสนาในพระพุทธศาสนา
… ๑ จตุธาตุววัตถาน ๑ อรูปฌาน ๔ ทั้ง ๔๐ นี้เป็นภูมิของสมถะ วิปัสสนามีภูมิ 5 ขันธ์ ๕ อายตนะ ๑๒ ธาตุ ๑๘ อินทรีย์ ๒๒ อริยสัจ ๔ ปฏิจจสมุปบาทธรรม ๑๒ (ธรรมอาศัยซึ่งกันและกันเกิดขึ้น) นี้เป็นภูมิของ วิปัสสนา ภูมิสมถวิ…
…งับหรือทำใจให้นิ่ง ขณะเดียวกันวิปัสสนาก็มีการศึกษาภูมิที่แตกต่างกัน ซึ่งประกอบด้วยขันธ์ อายตนะ ธาตุ อินทรีย์ และอริยสัจ ก่อนที่จะทำสมถะได้ จะต้องมีการหยุดใจเสียก่อน พระมงคลเทพมุนีได้นำเสนอวิธีทำสมถะไปยังศูนย์…
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา
559
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา
…ณ์ ฯ สมป... ธมมาติ ชีวนที่ติ ปเท กตฺตา ฯ อิตีติ ชีวิตนฺติ ปเท เหตุ ฯ ตเทวาติ ปเท เอวสทฺโท ชีวิต เอว อินทรีย์ ชีวิตินทรียนติ อาธารณกมุมธารย์ ญาเปติ ฯ ชีวิเตน สห ชายนตีติ สหชาตา สมปยุตตธมฺมา ฯ อนุปาลียเต รกฺขิย…
บทนี้ให้ความสำคัญกับการสำรวจและวิเคราะห์ธรรมะในแง่มุมต่างๆ ผ่านอภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา โดยเน้นที่สมปยุตฺตธรรมที่กำหนดความสัมพันธ์ระหว่างสิ่งต่างๆ กับพื้นฐานทางจิต การวิเคราะห์ในเรื่องการมีชีวิตของธรรมชาต
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา
30
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา
…ฺส สรูป์ ฯ [๓๕] ยา ธมมชาติ ธมฺเม ปกาเรน...พุชฌติ อิติ ตสฺมา สา ธมฺมชาติ ปญฺญา ฯ สา เอว ปญฺญา ยถา....อินทรีย์ นาม อิติ ตสฺมา ปญฺญินทรีย์ ฯ ปสทฺโท ปการวางโกติ ญาเปต ปกาเรนาติ วุตต์ ฯ ปการสฺส สรูป์ ญาเปต อนิจจาท…
…วินิยา โดยกล่าวถึงธรรมชาติของปัญญาที่มีบทบาทสำคัญในการเข้าใจความเป็นจริง ตามหลักอภิธรรม โดยอธิบายถึงอินทรีย์และการถ่ายทอดความรู้ให้เข้าใจถึงสภาวะต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้องกับอนิจจาและทุกข์ในชีวิต โดยอ้างอิงถึงหลักธ…
วิทยาธรรมแปล ภาค ๓ ตอน ๑
19
วิทยาธรรมแปล ภาค ๓ ตอน ๑
…งนำพิสูจน์ได้อย่าง ไร” นี้ มีพระอานนท์ว่า เพราะเหตุที่ธรรมทั้งหลายอันแยกประเภทเป็น ขั้น อาณตนะ ธาตุ อินทรีย์ สังจะ และปฏิสังขรณ์มา เป็นดัง เป็น ภูมิ (คือเป็นพื้น) ของปัญญานี้ วิสุทธิ ๒ นี้คือ สีลวิสุทธิ และจิ…
…น้นที่ความสำคัญของปัญญาและปฏิสังขรณ์ต่างๆ ซึ่งพระอานนท์ได้กล่าวถึงประเภทธรรมต่างๆ รวมถึงอาณตนะ ธาตุ อินทรีย์ และสังจะ ที่เป็นพื้นฐานของปัญญา นอกจากนี้ยังมีการกล่าวถึงวิสุทธิ ๒ คือ สีลวิสุทธิ และจิตวิสุทธิ ที่…
การรู้แจ้งโลกและการฝึกอบรมจากพระสัมมาสัมพุทธเจ้า
69
การรู้แจ้งโลกและการฝึกอบรมจากพระสัมมาสัมพุทธเจ้า
…้นหนึ่ง ที่ว่าพระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงเป็นผู้รู้แจ้งโลก จึงหมายถึงการที่พระองค์ทรงรู้ถึงจริต อัธยาศัย อินทรีย์ กรรม ทิฏฐิ ธรรมอันทำให้เกิดแห่งสัตว์ทั้งหลายอย่างกระจ่างแจ้ง ทรงรู้ถึงลักษณะของขันธ์ 5 อันเป็นไปตาม…
ในเนื้อหานี้ได้เสนอความคิดเห็นเกี่ยวกับสัตว์ผู้เกิดโดยอาศัยขันธ์ 5 และโลกภายนอกที่สัตว์อาศัยอยู่ การที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงรู้แจ้งโลกคือการเข้าใจถึงจริต อัธยาศัย และองค์ประกอบของจักรวาล พระองค์ทรงมี
ความสำคัญของพระอภิธรรมปิฎกในพระพุทธศาสนา
13
ความสำคัญของพระอภิธรรมปิฎกในพระพุทธศาสนา
… อนุโลมและปฏิโลมจนชำนาญ ทรงทราบว่า ธรรมนี้ ชื่อสติปัฏฐาน อริยมรรคมีองค์ ๘ ขันธ์ ๕ อายตนะ ๑๒ ธาตุ ๑๘ อินทรีย์ ๒๒ อริยสัจ ๔ เหตุ ๙ อาหาร ๔ ผัสสะ ๗ เวทนา ๗ สัญญา ๗ เจตนา ๗ จิต ๗ ธรรมทั้งหมดเหล่านี้ แบ่งเป็นกา มา…
เนื้อหาเกี่ยวกับการศึกษาพระอภิธรรมปิฎกที่มีความสำคัญในพระพุทธศาสนา โดยกล่าวถึงการตรัสรู้ของพระสัมมาสัมพุทธเจ้าในช่วงแรก การพิจารณาอภิธรรมที่ทอดเวลาเป็นสัปดาห์ และการสอนให้แก่พระสาวกเพื่อให้เข้าใจในธรร
บิล ธิรา จา: สมถวิปัสสนา
32
บิล ธิรา จา: สมถวิปัสสนา
…า จตุธาตุววัตถาน ๑ อรูปฌาน ๔ ทั้ง ๔๐ นี้ เป็นภูมิของสมถะ วิปัสสนามีภูมิ ๖ ขันธ์ ๕ อายตนะ ๑๒ ธาตุ ๑๘ อินทรีย์ ๒๒ อริยสัจ๔ ปฏิจจสมุปบาทธรรม ธรรมอาศัยซึ่งกันและกันเกิดขึ้น ธรรมอาศัยซึ่งกันและกันดับไป นี้เป็นภูมิ…
เอกสารนี้กล่าวถึงบิลธิรา จา และการศึกษาภูมิของสมถะและวิปัสสนาในพระพุทธศาสนา โดยแบ่งออกเป็นส่วนต่างๆ เช่น อรูปฌาน ๔, วิปัสสนามีภูมิ ๖, ขันธ์ ๕, อายตนะ ๑๒ และอื่นๆ โดยใช้หลักการเจริญภาวนา สมถะและวิปัสสน
การเข้าใจนิพพานในพระพุทธศาสนา
171
การเข้าใจนิพพานในพระพุทธศาสนา
…้วเพราะรู้โดยชอบ ภิกษุนั้นย่อม เสวยอารมณ์ทั้งที่พึงใจและไม่พึงใจ ยังเสวยสุขและทุกข์อยู่ เพราะความที่อินทรีย์ 5 เหล่าใด เป็นธรรมชาติไม่บุบสลาย อินทรีย์ 5 เหล่านั้นของเธอยังตั้งอยู่นั่นเทียว ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย…
ในพระพุทธศาสนา นิพพานแบ่งออกเป็นสองประเภท คือ สอุปาทิเสสนิพพาน ซึ่งหมายถึงสถานะที่ยังมีเบญจขันธ์อยู่ และอนุปาทิเสสนิพพานซึ่งไม่มีเบญจขันธ์เหลือ เป็นการดับกิเลสอย่างสมบูรณ์ พระมงคลเทพมุนี (สด จันทสโร)