การดูแลผู้เฒ่าและความกตัญญู : หน้า 6/24

เอาเงินไปให้เตียไว้แล้ว ถ้าใครจะมาขอมาหยิบมายืมอะไร ให้ไปเอากับเตีย ได้ผลทันตาเห็น ที่บ้านเตียบ้านแม่กลับครึกครื้นขึ้นมาอีกที ลูก หลานกลับมาเต็มบ้าน หลานได้มากราบอากงกราบอามา กราบ กราบย่า ลูกกลับบ้านมากราบมาไหว้ เขยสะใภ้ยังมาหา บ้านผู้เฒ่าค่อยกลับมี ชีวิตชีวาขึ้นใหม่อีกครั้งหนึ่ง ทำให้ผู้เฒ่ากระปรี้กระเปร่า เป็นการต่ออายุ ผู้เฒ่าไปได้อีกเหมือนกัน อย่างนี้จะถือว่าเป็นอุบายก็เป็นอุบายที่เป็นกุศล ท่านเรียกว่า กุศโลบาย พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงสรรเสริญ ทำเถอะไม่มี พิษไม่มีภัย ไม่ใช่เป็นเหลี่ยมเป็นคูอะไร น่าทำ วิธีการใด ๆ ที่จะทำให้ผู้เฒ่าอายุยืน ถ้าทำแล้วไม่ผิดศีลผิดธรรม ละก็ทำเถอะนะ ทำแล้วได้บุญด้วย แต่ชนิดซื้อเหล้าไปฝากพ่อนี้ไม่เอานะ อย่างนี้ทั้งลูกทั้งพ่อลงนรกด้วยกันทั้งคู่ แหม...ไปต่างประเทศมาได้ไฟสวย ๆ มาฝากแม่ จะให้แม่เล่นให้ชื่นใจ ไม่เอา อย่างนี้อย่าไปทำ อย่างนี้ไม่เป็นบุญ ไมเปนกุศล ผู้เฒ่าไม่ชอบย้ายจากบ้านเดิม ธรรมชาติของทาน ผู้เฒ่ามีอยู่อย่างหนึ่งคือ ไม่ ท่านมีลูกเล็ก ๆ อยู่พร้อมหน้า หรือเมื่อตอนที่ท่านทั้งสอง มาลงหลักปักฐานอยู่ด้วยกัน ไม่ชอบย้ายจากบ้านเดิม ชอบย้ายจากบ้านเดิม สมัยที่ สมัยที่ท่านมีลูกเล็ก ๆ อยู่ พร้อมหน้า หรือเมื่อตอน ที่ท่านทั้งสองมาลงหลัก ปักฐานอยู่ด้วยกัน บางทีเนื่องจากเรามีความ จ่าเป็นเรื่องอาชีพเรื่องการทํา พระคุณแม่ 48 มาหากิน ต้องไปอยู่ไกล ๆ ญาติพี่น้องก็มีน้อย ไม่อยากปล่อยให้ท่านอยู่ตาม ลำพัง รบเร้าให้ท่านมาอยู่ด้วยกับเรา ท่านก็ไม่มา รู้ว่าท่านเคยอยู่ชนบท ไม่ชอบมาอยู่กรุงเทพฯ กับเรา ท่านรำคาญเสียงรถกึ่งๆ กัง ๆ เอ้า เราก็ อุตส่าห์ไปจัดที่จัดทางปลูกบ้าน ให้อยู่ห่างจากตัวเมือง รถราหาไว้พร้อม จะได้อยู่กันสะดวกทั้งครอบครัว ท่านก็ไม่ยอมมาอีก รบเร้าหนักๆ เข้า ท่านว่าอย่างไร ท่านบอก “ลูกเอ๋ย ไม่ใหญ่นะย้ายแล้วมันจะเฉานะลูก” ท่านว่าเชียวแหละ ก็จริงของท่าน ต้นประดู่ต้นโต ๆ ดอกสวยสะพรั่ง เรา อยากได้มาปลูกไว้ที่บ้าน แต่ใครลองไปย้ายมันซิ มันเฉาทันตาเห็นเลย ผลสุดท้ายก็ต้องทิ้ง ทิ้งต้นประดู่ไว้ในป่า เหมือนทิ้งคุณพ่อคุณแม่ผู้เฒ่า ของเราไว้ที่บ้านนอกบ้านเดิมนั่นแหละ บางทีท่านก็บอกต่อไปว่า “เอาแม่มาอยู่อย่างนี้ แล้วเอ็งก็ปล่อย ให้แม่นั่งคุยแต่กับคนใช้ เดี๋ยวแม่กลุ่มตาย รอบ ๆ บ้านแม่ไม่รู้จักใครสัก คน หาคนที่รู้ใจคุยด้วยก็ไม่ได้ พวกเอ็งพอเช้าก็ไปทำงาน กว่าจะกลับ บ้านก็เย็นก็ค่ำ” ท่านไม่เอากับเราหรอก อย่างดีมาอยู่ด้วยเป็นครั้งคราว ๕ วัน ๗ วัน ท่านก็เบื่อ เดี๋ยวท่านก็จะกลับแล้ว เพราะฉะนั้น การเลี้ยงแม่ไม่ง่าย นอกจากเราจะรู้ใจท่านเสียจริงๆ ทุกอย่าง ท่านชอบอะไรคุ้นอย่างไร บันดาลให้ได้ทั้งหมด อย่างนี้จึงพอมี หวังพาท่านมาดูแลอย่างใกล้ชิดได้ ไปดูลูกกตัญญูเขาเลี้ยงแม่ สมเด็จกรมพระยาดำรงราชานุภาพ เมื่อท่านเป็นรัฐมนตรีว่าการ กระทรวงมหาดไทย ท่านดูแลแม่ของท่านน่าซาบซึ้งใจจริงๆ ท่านทําอย่างไร 49 พระคุณแม่