คุณธรรมและการพัฒนาตนเอง : หน้า 56/63

สุป่าว่า บุคคลในโลกนี้ ที่จะทำตนให้มีคุณค่าทั้งในโลกนี้และยมอย่างต้องละจาก โลกนี้ไปสู่โลกหน้า และรับประกันได้ว่าจะไม่เสียใจในภายหลัง คือบุคคลที่มีคุณธรรมหรือ คุณลักษณ ดังนี้ ๑. มีศรัทธา ๒. มีจิจา ๓. มีมะ ๔. มีขันติ ๕. มีจาคะ ศรัทธา ลัศษณะ ทมะ ขืนติ และจาคะ เป็นคุณธรรมและนิสัยในใจคน เกิดจากการคิด พูด ทำ ช้า ๆ อย่างสมำเสมอ จนกลายเป็นการกระทำตามปกติ และติดเป็นนิสัยของเรา คุณธรรมประจำใจเกิดจากการที่เราทำจิตประจำวันๆ วันด้วยตนเอง บุคคลผูมีศรัทธาตรงนี้ ได้แก่ บุคคลผูชื่อธรรมของผูหมดใจเลอส คือ พระอร halt or พระพุทธเจ้า ได้เข้าอธิบายว่ามีผู้ไม่ประมาท และมีปัญญา มายังถึง เมื่อต้องในธรรมะที่พระพุทธองค์ ตรัสรู้โดยชอบด้วยพระองค์เองและนำมาถ่ายทอด ผู้เชื่ออย่างเข้าใจ ไปไหนใกล้ ๆ ตั้งใจ ลดนตรีรับฟัง ศึกษาคำสอนของพระของคนเข้าใจแล้ว ก็ ตั้งใจฝึก นำไปปฏิบัติด้วย ศรัทธา จึงนำมาซึ่งบาความสุข นำมาซึ่งทรัพย์ ทังโลกทรัพย์และโลกุตรทรัพย์ เมื่่อปฏิบัติ ถูกต้องยิ่ง ๆ ขึ้นไปแล้ว ผู้คนก็จะได้ปัญญาเพิ่มมากขึ้นไปตามลำดับ เหตุแห่งการได้ปัญญาคือ ทะ ๔ไม่มีอะไรทำให้ได้ปัญญายิ่งกว่าทะ ๔ ทะ คือ การฝึก การหยุด และการข่ม ปัญญาได้จากการฝึก การหยุด การข่ม แน่นอนต้องศึกษา ค้นคว้า แล้ว พอรู้ว่าสิ่งนี้แน่ ๆ ก็ยังใจฝึกเติมมั ย เมื่อศึกษ แล้วว่ารสิ่งที่เคยทำมันไม่ดี ไม่ถูก ก็ต้องหยุด การกระทำที่เป็นสัยเดิมนั้นเสีย แม้แต่จะให้มันสงบเสียแต่ตัวก็ให้มันไป ต้องข่มใจเลิกให้ได้ ถ้าจักหายอย่างนี้ ทั้งฝึก หยุด ป่ม ซึ่งรวมแล้วคือ ทะ ๔ เป็นด้านทางแห่งปัญญา แล้วจะรู้ได้อย่างไรก็เมื่อฝึกได้แล้ว หยุดดีแล้ว มิจำแล้ว มิทางเดียวคือ หมึ่นมองเข้าไปในตัว แล้วจะรู้ด้วยตนเองว่าฝึกพอแล้วหรือยัง หยุด พอแล้วหรือยัง มัตัวเองพอแล้วหรือยัง สัจจะ ผู้ใดมีสัตจะ ผู้ฝันจะมีชื่อเสียงและเป็นที่ยอมรับของคนทั่วไป คนจะมีชื่อเสียงได้ มีทางเดียว คือ ต้องเป็นคนพูดอย่างไรทำอย่างนั้น ทำอย่างไรพูดอย่างนั้น คนที่พูดอย่างไร ทำอย่างไรพูดอย่างนั้น คือ คนที่จริงจัง จริงใจ จริงจังกับทุกอย่างที่ทำ จริงใจกับ ทุกที่ทุกมา จริงแสนจริงกับการฝึกตัวเอง สัจจะคือเครดิตของคนเราและนำความน่าไว้นี้ เชื่อใจมาให้ผู้มีสัจจะนั้น ขนิษ เป็นที่มาแห่งทรัพย์หรือความรวย บุคคลที่มีงานทำ ขยัน ก็หาทรัพย์ได้ ขนิษ หรือความอดทนเป็นที่มาของความยืน ความยืนเป็นที่มาของความรวย ทรัพย์นั้นนำ ความปลื้มใจมาให้ได้ นำมาซึ่งความสุขทั้งทางโลกและทางธรรม ทั้งยังใช้อย่างและบรรเทาทุกข์ ที่เกิดได้ จากเหตุแห่งปัญญายิ่งกว่าจะแน่ ๔ มีการเป็นผู้ให้ในสิ่งที่ผู้อื่นปรารถนา ย่อมระงับ ทุกข์ที่เกิดแก่อื่นได้