คุณสมบัติของพุทธบริษัท : หน้า 58/63

อุ้มบุญ อ่านอัตรา ข้ออนาคต เรื่อง : พระมหาพงศ์ศักดิ์ ฐานปญฺโญ, ดร. ย้อนอดีต...ท่องประวัติศาสตร์พระพุทธศาสนา ตอนที่ 21 : คุณสมบัติของพุทธบริษัทเช่นไรที่พระพุทธองค์ทรงปรารถนา เมื่อกลุ้มกลดวิชามีคุณธรรมาในพระพุทธศาสนา บางงวดเข้ามาเป็นพระภิกษุภูกัน บางแสดงตนเป็นอาบาสิกาขา ต่างตั้งใจประพฤติปฏิบัติธรรมตามเพศภาวะของตน จนเป็นเหตุให้พระศาสนาของพระชนสิขเจราจาไปทั่วแผ่นดินอินเดียในยุคกัน และสามารถทอดฟอตอมาถึงในปัจจุบันนานนับกว่า 2,600 ปี แต่ทว่ากว่าสาม “คุณสมบัติของพุทธบริษัท” เป็นปัจจัยสำคัญใน “มหาปรินิพพาณสูตร” ที่ว่า "มารผู้มาบ เขายังไม่บรรินพน ตราบเท่าที่กูกพักทั้งหลายผู้สถาของเรา...ภิกษุณีทั้งหลายผู้สถาของเรา...อุบาสิกาทั้งหลายผู้สถาของเรา ยังไม่เนียนแหลมไม่ได้รับการแนะนำ ไม่กล้ากล้า ไม่เป็นนพุทธ ไม่ทรงธรรม ไมปฏิบัติธรรมสมควรแก่ธรรม ไม่ปฏิบัติชอบ ไม่ปฏิบัติตามธรรม เรียนกฎอาจารย์ของตนแล้ว แต่ยังบอก แสดง บัญญัติ กำหนนด เปิดเผยจำแนก ทำให้ง่ายไม่ได้ ยังแสดงธรรมเป็นปฏิภาริ ปราบปรามที่เกิดขึ้นให้เรียนร้อยโดยไตรคารม ไม่ได้" (ทิม. ๑๐/๒๖๒/๑๓/๓๕ แปล มจร.) จากสิ่งที่พระพุทธองค์ตรัสไว้ เราสามารถแบ่งคุณสมบัติของพุทธบริษัทได้ 3 ระดับ ได้แก่ ระดับที่ 1: ระดับแห่งการเรียนรู้ กล่าวคือ พระพุทธบริษัทจงศึกษาพระธรรมวินัยของพระศาสนาให้ตกตา มาความเอียงแฉม เป็นผู้ทรงธรรม ระดับที่ 2: ระดับแห่งการฝึกตนเอง กล่าวคือ เมื่อศึกษารับรู้ภาคีแล้ว พึงลงมือประพฤติปฏิบัติ เพื่อเป็นพานในภาระตรัสรู้ธรรมของพระพุทธองค์ และจะได้ก้าวเข้าสู่ในระดับต่อไป คือ ระดับที่ 3: ระดับแห่งการเผยแผ่ธรรม กล่าวคือ การนำสิ่งที่ได้ศึกษาทั้งภาคปฏิบัติและสิ่งที่ลงมือปฏิบัติ นำมาจะแกะแนะแะและแสดงธรรมมีภาวะวิภาวรี คือ อภิปรายภิราธิ อนุสาสนีปฏิวิธิ ใส่งงานในเบื้องต้น ท่ามกลาง และเบื้องปลาย เพื่อเป็นอุปกรณ์แก่อนุชนุ่มในภิกษุที่ละตามมา อันทั้งสามมาถบรรจบมาถึงหลายให้ร้อยโดยขอบธรรมดังจะเห็นได้ว่า คุณสมบัติพระพุทธองค์ได้คือสิ่งที่พระศาสดามีปรารถนาหรือไม่เป็นสิ่งที่พระศาสดาทรงปรารถนาให้บังเกิดมีแก่พุทธบริษัทผู้เป็นเสาหลักของพระศาสนา จึงควรเราจะต้องตั้งใจศึกษาและประพฤติปฏิบัติ เพื่อให้บรรลุประโยชน์ทั้งแก่ตนเอง แก่ผู้อื่น และแก่พระศาสนาสืบต่อไป "มหาปรินิพพานสูตร" นี้เป็นเสมือน “มรดกธรรม” ที่พระศาสดามอบให้แก่พุทธบริษัท เพราะได้บันทึกเหตุการณ์ประวัติศาสตร์สำคัญก่อนที่พระพุทธองค์จะทรงดับขันธปรินิพพาน รวมถึงระบบในการจัดการ ระเบียบข้อปฏิบัติทั้งหลายที่สำคัญ ๆ ต่างก็ปรากฏอยู่ในพระสูตรนี้ ซึ่งเราจะศึกษไปด้วยกันในระดับต่อ ๆ ไป