DOU : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 261 / 271

…้อ 42 หน้า 40. * ทีฆนิกาย มหาวรรค, มก. เล่มที่ 13 ข้อ 57 หน้า 165. บ ท ที่ 10 ป ฏิ จ จ ส มุ ป บ า ท DOU 201

พระพุทธองค์ทรงเห็นว่าธรรมที่ตรัสรู้มีความลึกซึ้งและยากแก่การเข้าใจ ดังนั้นจึงใช้เวลาหลังตรัสรู้ถึง 7 สัปดาห์ในการพิจารณา นอกจากนี้ ทรงพบว่า ปฏิจจสมุปบาทเป็นหนทางที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าก่อนหน้านี้เคยเดิ

…นึ่ง ทำหน้าที่เชื่อมต่อภพ เรียกว่า ปฏิสนธิวิญญาณ * อภิธรรมปิฎก วิภังค์, มก. เล่มที่ 77 ข้อ 487. 202 DOU ส ม า ชิ 8 วิ ปั ส ส น า กัมมัฏฐาน

ปฏิจจสมุปบาท ประกอบด้วย 12 องค์ที่สำคัญ ได้แก่ อวิชชา (ความไม่รู้), สังขาร (ความคิดปรุงแต่งและการแสดงออก) และวิญญาณ (การรู้แจ้งอารมณ์ต่าง ๆ) ซึ่งมีการจำแนกไว้เพื่อให้ง่ายต่อการศึกษา นอกจากนี้ยังมีการส

…ือสิ่งเร้าแล้วเป็นปัจจัยให้เกิดความรู้สึกเป็นสุขเป็นทุกข์ หรือเฉยๆ บ ท ที่ 10 ป ฏิ จ จ ส มุ ป บ า ท DOU 203

นามรูปในพระพุทธศาสนาแบ่งเป็นนามธรรม 5 อย่าง ได้แก่ เวทนา สัญญา เจตนา ผัสสะ และ มนสิการ มีการจำแนกเป็นนามขันธ์ 3 ส่วนรูปเรียกว่ามหาภูตรูป 4 ซึ่งได้แก่ ปฐวีธาตุ อาโปธาตุ เตโชธาตุ และ วาโยธาตุ นอกจากนี้ย

…กาย (สุขเวทนา) 2. ความรู้สึกเป็นสุขทางใจ (โสมนัสเวทนา) 3. ความรู้สึกเป็นทุกข์ทางกาย (ทุกขเวทนา) 204 DOU ส ม า ชิ 8 วิปัสสนากัมมัฏฐาน

ผัสสะมี 6 อย่าง ประกอบด้วยจักขุสัมผัส โสตสัมผัส ฆานสัมผัส ชิวหาสัมผัส กายสัมผัส และมโนสัมผัส โดยแต่ละสัมผัสต้องมีธรรม 3 อย่างมาประจวบกันจึงเกิดผัสสะ ส่วนเวทนานั้นเป็นการเสวยอารมณ์ที่เกิดจากสัมผัสดังกล

…่เป็นกามาวจร 2. รูปภพ ภพที่เป็นรูปาวจร 3. อรูปภพ ภพที่เป็นอรูปาวจร บ ท ที่ 10 ป ฏิ จ จ ส มุ ป บ า ท DOU 205

เนื้อหาในบทนี้สรุปความรู้สึกทางใจและการแยกแยะตัณหาที่เกิดจากความอยากมีความสุขหรือความทุกข์ การวิเคราะห์เวทนาที่แบ่งเป็น 2 ชนิด ได้แก่ เวทนาทางกายและเวทนาทางใจ ตัณหาที่เกิดขึ้นแบ่งเป็นต่าง ๆ ตามรูป เสี

…วิภังค์, มก. เล่มที่ 77 ข้อ 265 หน้า 435. อภิธรรมปิฎก วิภังค์, มก. เล่มที่ 77 ข้อ 267 หน้า 436. 206 DOU สมาธิ 8 วิปัสสนากัมมัฏฐาน

อภิธรรมกล่าวถึงอุปาทานเป็นปัจจัยให้เกิดกรรมภพและอุปปัตติภพ โดยกรรมภพหมายถึงเจตนาและธรรมที่มีออภิชฌา แบ่งออกเป็นกุศลกรรมและอกุศลกรรมที่จะนำไปสู่กามภพ รูปภพ และอรูปภพ ขณะที่อุปปัตติภพคือภาวะที่เกิดขึ้นห

… หน้า 82 * สังยุตนิกาย นิทานวรรค, มก. เล่มที่ 26 ข้อ 114 หน้า 203. บ ท ที่ 10 ป ฏิ จ จ ส มุ ป บ า ท DOU 207

บทความนี้กล่าวถึงความเสื่อมโทรมของขันธ์ 5 ในแต่ละภพแต่ละชาติ ซึ่งอธิบายถึงความแก่ในปัจจัยต่าง ๆ เช่น รูป เวทนา สัญญา สังขาร และวิญญาณ ที่ส่งผลต่อการรับรู้ ส่วนความสัมพันธ์ของปฏิจจสมุปบาทอธิบายว่าทุก ๆ

…วามโศก ความคร่ำครวญ รำพัน ทุกข์ โทมนัส ความคับแค้นใจก็ดับ กองทุกข์ทั้งมวลก็ดับลงด้วยประการฉะนี้ 208 DOU สมาธิ 8 วิ ปั ส ส น า กัมมัฏฐาน

เนื้อหาเรื่องราวเกี่ยวกับการเชื่อมโยงปัจจัยต่างๆ ที่ก่อให้เกิดทุกข์ ตั้งแต่ความไม่รู้ (อวิชชา) จนถึงการเกิดและการตาย พร้อมทั้งการพูดถึงวิธีการดับทุกข์ โดยการเข้าใจว่าเมื่อปัจจัยหนึ่งดับไป ปัจจัยอื่นๆ

…่อความเข้าใจชีวิต ปฏิจจสมุปบาท, กรุงเทพฯ : ธรรมสภา, 2535, หน้า 96. บ ท ที่ 10 ป ฏิ จ จ ส มุ ป บ า ท DOU 209

เนื้อหาพูดถึงความเป็นเหตุปัจจัยของกันและกันในวงจรสังสารวัฏ โดยเฉพาะบทบาทของอวิชชาที่เป็นปัจจัยในการทำกรรมทั้งดีและชั่ว เจตนาอันเป็นมูลฐานของกรรมในระดับต่างๆ ตั้งแต่กามาวจรไปจนถึงอรูปาวจร โดยชี้ให้เห็น

…ิตวิทยาลัย จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, 2522 2 ขุททกนิกาย สุตตนิบาต, มก. เล่มที่ 47 ข้อ 367 หน้า 476. 210 DOU สมาธิ 8 วิปัสสนากัมมัฏฐาน

อวิชชาหรือความไม่รู้เป็นปัจจัยที่ทำให้คนทำชั่ว โดยเริ่มจากความชั่วทางใจซึ่งส่งผลให้เกิดการทำผิดทางกายและวาจา ความชั่วทำให้เกิดความทุกข์และส่งผลไปสู่อบายภูมิ ขณะเดียวกัน อวิชชาก็สามารถเป็นปัจจัยให้เกิด

…03 หน้า 384. 2 สังยุตตนิกาย สคาถวรรค, มก. เล่มที่ 25 ข้อ หน้า 386. บ ท ที่ 10 ป ฏิ จ จ ส มุ ป บ า ท DOU 211

บทความนี้จัดการกับความหมายของสังขารในฐานะที่เป็นปัจจัยที่ทำให้เกิดปฏิสนธิวิญญาณ โดยพระพุทธองค์ได้ชี้ให้เห็นว่าบุญและบาปที่เราทำจะปรากฏเป็นอารมณ์เมื่อใกล้ถึงช่วงเวลาตาย สังขารจะเป็นตัวผลักดันให้จิตเคลื

…รผลักไสขึ้นในจิตทันที พระพุทธองค์จึงตรัสว่าเวทนาเป็นปัจจัย ให้เกิดตัณหา อันเป็นต้นเหตุแห่งทุกข์ 212 DOU ส ม า ชิ 8 วิ ปั ส ส น า กัมมัฏฐาน

เนื้อหานี้สำรวจการทำงานของนามรูปและสฬายตนะ ซึ่งเป็นปัจจัยสำคัญในการรับรู้ทางอารมณ์ โดยการกระทบระหว่างอายตนะภายในและภายนอก เช่น ตา หู จมูก และวิญญาณ ทำให้เกิดผัสสะและเวทนา การรับรู้เหล่านี้มีผลกระทบต่อ

…่า อุปาทานเป็นปัจจัยให้เกิดภพ และกรรมภพนี้เองเป็นปัจจัยให้เกิดชาติ บ ท ที่ 10 ป ฏิ จ จ ส มุ ป บ า ท DOU 213

เนื้อหาอธิบายถึงความสัมพันธ์ระหว่างตัณหาและอุปาทาน ซึ่งตัณหาคือความอยากที่เป็นเหตุและอุปาทานคือความยึดมั่นถือมั่นที่เป็นผลจากตัณหา โดยมีการยกตัวอย่างถึงการยึดมั่นในสิ่งต่าง ๆ ที่เกิดจากความต้องการ ชี้

…ก์, มก. เล่มที่ 23 ข้อ 581 หน้า 251 * มัชฌิมนิกาย มูลปัณณาสก์, มก. เล่มที่ 17 ข้อ 128 หน้า 538. 214 DOU สมาธิ 8 วิปัสสนากัมมัฏฐาน

เนื้อหาเกี่ยวกับกรรมภพเป็นปัจจัยให้เกิดชาติ โดยทำให้ประชาชนเข้าใจว่ากรรมเปรียบเหมือนไร่นาที่ทำให้พืชงอกงาม ถ้ากรรมดีผลจะนำไปสู่วิถีที่ดี ในขณะที่กรรมชั่วจะนำไปสู่สิ่งไม่ดี ชีวิตที่แตกต่างกันของมนุษย์น

…่มีการเกิด) สังยุตตนิกาย นิทานวรรค, มก. เล่มที่ 26 ข้อ 60 หน้า 96. บ ท ที่ 10 ป ฏิ จ จ ส มุ ป บ า ท DOU 215

เนื้อหานี้กล่าวถึงความสัมพันธ์ระหว่างจิตและกาย โดยเฉพาะอาการป่วยที่เกิดจากอวิชชาและอาสวะ และการแสดงปฏิจจสมุปบาทโดยพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ที่แสดงถึงเหตุและผลเพื่อให้เห็นถึงความทุกข์และสิ่งที่เกิดขึ้นในชีว

…้งมวลนี้ ย่อมมีด้วยประการอย่างนี้” สังยุตตนิกาย นิทานวรรค, มก. เล่มที่ 26 ข้อ 28-29 หน้า 49-50. 216 DOU สมาธิ 8 วิ ปั ส ส น า กัมมัฏฐาน

บทความนี้ศึกษาทุกข์ที่เกิดจากกรรรมและการเข้าใจอวิชชาเป็นหัวหน้าแห่งเหตุทั้งปวง โดยอธิบายการเชื่อมโยงของอาหาร 4 ประเภทและความสัมพันธ์ของตัณหา, เวทนา, ผัสสะ, สฬายตนะ, นามรูป และวิญญาณ ภายในพระพุทธศาสนา.

…ัญในพระพุทธศาสนา, กรุงเทพฯ : สำนักพิมพ์บรรณาการ, 2524 หน้า 650-651 บ ท ที่ 10 ป ฏิ จ จ ส มุ ป บ า ท DOU 217

เนื้อหานี้กล่าวถึงการแสดงปฏิจจสมุปบาทซึ่งมีจุดเริ่มที่แตกต่างกัน เพื่อช่วยให้ผู้ปฏิบัติสามารถเข้าใจและกำจัดทุกข์ได้อย่างตรงจุด โดยเปรียบเทียบเป็นการหาทางออกจากเถาวัลย์ที่มีการตัดและดึงเพื่อใช้งาน นอกจ

…คือ อวิชชา ได้แล้ว ความคิด ที่จะทำบาปย่อมไม่มี ความคิดทำบุญก็ไม่มี เพราะไม่มีสังขารความปรุงแต่ง 218 DOU สมาธิ 8 วิ ปั ส ส น า กัมมัฏฐาน

ในบทความนี้จะกล่าวถึงความหมายของตัณหา อวิชชา และความเชื่อมโยงกับกรรมที่ส่งผลต่อสังขารและผลของกรรม ที่เกิดขึ้นในชีวิตของปุถุชน เราจะทำความเข้าใจกระบวนการดับวงจรปฏิจจสมุปบาท เพื่อสร้างความเข้าใจในการพ้น

…ุกข์ ความรู้สึกว่าไม่สุขไม่ทุกข์ ได้แก่ รู้สึกเป็นกลาง ๆ หรือเฉย ๆ บ ท ที่ 10 ป ฏิ จ จ ส มุ ป บ า ท DOU 219

การดับสังขารคือการดับความคิดที่ปรุงแต่งทั้งดีและชั่ว ส่วนการดับวิญญาณเกี่ยวข้องกับการดับการรับรู้จากประสาทสัมผัสทั้ง 6 เช่น การเห็น การได้ยิน การดมกลิ่น และอื่นๆ ซึ่งนำไปสู่การดับนามรูปที่เกี่ยวข้องกั

…ังจากเป็นพระอรหันต์แล้ว จึงไม่เรียกว่า เป็นกรรม แต่เรียกว่า กิริยาจิตต์ คือ สักแต่ว่าเป็นกิริยา 220 DOU สมาธิ 8 วิ ปั ส ส น า กัมมัฏฐาน

การดับตัณหาและอุปาทานถือเป็นทางในการดับเส้นทางการเกิดและการตายตามแนวคิดของพระพุทธศาสนา โดยการดับตัณหานั้นหมายถึงการดับความอยากในรูปรวมถึงสิ่งต่าง ๆ ที่เราอยากได้ เมื่อเราเลิกยึดมั่นในอุปาทานแล้วจะสามา