การทำงานของใจ: ความสัมพันธ์ของจิตกับฐานทั้ง 7 : หน้า 17/265

ดวงจิต ดวงวิญญาณ เบาะน้ำเลี้ยงหัวใจ- ความรู้ ความคิด ความจํา เห็น จำ คิด รู้ 4 อย่างนี้เข้ามารวมเป็นจุดเดียวกัน เรียกว่า ใจ การที่พระมงคลเทพมุนีอธิบายลักษณะของที่ตั้งใจว่าอยู่ที่เบาะน้ำเลี้ยงหัวใจ และมี ความเห็นอยู่ที่ท่ามกลางกาย ความจำอยู่ที่ท่ามกลางเนื้อหัวใจ ความคิดอยู่ท่ามกลางดวงจิต ความรู้ อยู่ท่ามกลางดวงวิญญาณเช่นนี้ เป็นการอธิบายลักษณะการทำงานของเห็น จำ คิด รู้ที่เดินทาง ออกมาจากศูนย์กลางกาย เพราะในภาคปฏิบัติพบว่า ใจนั้นอยู่ที่ศูนย์กลางกาย แต่เมื่อใจทำ หน้าที่ในการรับอารมณ์ทางอายตนะต่าง ๆ ใจซึ่งเป็นเหมือนสถานีต้นจะส่งเห็น จำ คิด รู้ ออก มาเพื่อทำหน้าที่รับอารมณ์ โดยจะส่งผ่านมาที่หัวใจก่อน ซึ่งเป็นเหมือนสถานีกลาง ที่จะเชื่อมโยง ระหว่างส่วนละเอียดกับส่วนหยาบ คือ ประสาทตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ เมื่อความเห็น ความจำ ความคิด ความรู้ มาอยู่ที่หัวใจแล้ว ก็จะส่งไปยังฐานต่าง ๆ ทั้ง 5 ฐาน คือ เพลาตา กลางถูก เพดานปากที่อาหารสำลัก ปากช่องคอเหนือลูกกระเดือก กลางลำตัว ซึ่งเป็นศูนย์รวมอายตนะ ต่าง ๆ เมื่อรับอารมณ์ต่าง ๆ แล้วก็จะส่งสัญญาณกลับไปที่หัวใจ และกลับไปที่ศูนย์กลางกาย ดังนั้น อาจกล่าวได้ว่า สถานีต้นของใจจะอยู่ที่ศูนย์กลางกายฐานที่ 7 สถานีกลางจะ อยู่ที่เนื้อหัวใจคอยเป็นตัวเชื่อมระหว่างหยาบและละเอียด สถานีปลายจะอยู่ตามฐานต่างๆ อีก 5 ฐาน จากที่กล่าวมาข้างต้น นักศึกษาจะเห็นว่า จิตเป็นแค่ส่วนหนึ่งของใจ หัวของใจจะอยู่ที่ กลางทรวงอก ตัวของใจจะอยู่ที่ฐานที่ 7 1.1.2 ความสำคัญของฐานทั้ง 7 ฐานทั้ง 7 ฐานนี้มีความสำคัญ พระมงคลเทพมุนีกล่าวว่า นอกจากเป็นทางไปเกิด มาเกิด ตื่นหลับ ไปสู่อายตนนิพพาน แล้วยังสัมพันธ์เกี่ยวกับเรื่องกาย ใจ จิต วิญญาณ ฐานทั้ง บทที่ 1 ความรู้เบื้องต้นเกี่ ย ว กั บ วิ ปั ส ส น า DOU 7