หน้าหนังสือทั้งหมด

ธาตุ 18 และลักษณะของมัน
242
ธาตุ 18 และลักษณะของมัน
11.3 ธาตุ 18 11.3.1 ลักษณะของธาตุ 18 ธาตุทั้ง 18 แบ่งเป็น 3 หมวด คือ 1. ธาตุรับ ได้แก่ จักขุธาตุ คือ ธาตุเห็น หรือธาตุรับรูป โสตธาตุ คือ ธาตุได้ยิน หรือธาตุรับเสียง มานธาตุ คือ ธาตุได้กลิ่น หรือธา…
ธาตุ 18 แบ่งออกเป็น 3 หมวด ได้แก่ ธาตุรับ ซึ่งรวมถึง จักขุธาตุ, โสตธาตุ, มานธาตุ, ชิวหาธาตุ, กายธาตุ, และ มโนธาตุ ที่เกี่ยวข้องกับการรับรู้ทางกายและใจ ธาตุกระทบ ซ…
ธาตุ 18 ประการในพุทธศาสนา
145
ธาตุ 18 ประการในพุทธศาสนา
1. จักขุธาตุ รูปธาตุ จักขุวิญญาณธาตุ 2. โสตธาตุ สัททธาตุ โสตวิญญาณธาตุ 3. ฆานธาตุ คันธธาตุ ฆานวิญญาณธาตุ 4. ชิวห…
เนื้อหานี้สำรวจธาตุ 18 ประการในพุทธศาสนา ประกอบไปด้วย จักขุธาตุ, โสตธาตุ, ฆานธาตุ, ชิวหาธาตุ, กายธาตุ, และมโนธาตุ ซึ่งแบ่งออกเป็นพวกใหญ่ๆ สี่สิบเจ็ดพวกตามลักษณะอาก…
ธาตุ 18 และวิญญาณในสรรพสิ่งที่มีชีวิต
154
ธาตุ 18 และวิญญาณในสรรพสิ่งที่มีชีวิต
…อมกันของธาตุทั้ง 18 สภาพของตนมีคุณสมบัติเช่นใด ก็รักษาสภาพของตนไว้อย่างนั้นเสมอ ไม่เปลี่ยนแปลง เช่น จักขุธาตุ มีสภาพใสสมควรให้สีต่างๆ มาปรากฏขึ้นเมื่อได้รับการกระทบ เมื่อจักขุธาตุนี้เกิดอยู่ กับใครก็ตาม ไม่ว่า…
เนื้อหานี้ชี้ให้เห็นถึงความหมายของวิญญาณว่าเป็นความรู้แจ้งในอารมณ์ ซึ่งเกิดจากการกระทบกับอายตนะทั้งภายนอกและภายใน หนุนสำรวจธาตุ 18 ที่รวมการรู้ต่างๆ ที่เกิดจากตา หู จมูก ลิ้น กาย และใจ ความเป็นไปของชี
วิสุทธิมคฺคสฺส - อายตน ธาตุ นิทฺเทโส
65
วิสุทธิมคฺคสฺส - อายตน ธาตุ นิทฺเทโส
ประโยค๘ - วิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณวิเสสสฺว (ตติโย ภาโค) - หน้าที่ 65 อายตน ธาตุ นิทฺเทโส อิท ตาว อายตนานํ วิตถารกถามุข ฯ ตทนนุตรา ปน ธาตุโย อฏฐารส ธาตุโย จกฺขุธาตุ รูปธาตุ จักขุวิญญาณธาตุ โสตธาตุ สททธา
…แนกอายตนและธาตุในมุมมองของพระพุทธศาสนา โดยเน้นการชี้แจงความสัมพันธ์และลักษณะของธาตุแต่ละประเภท เช่น จักขุธาตุ รูปธาตุ และอื่นๆ ในการทำความเข้าใจสิ่งต่างๆ รอบตัวและประสบการณ์ที่เกิดขึ้นในชีวิตประจำวัน อธิบายถึง…
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 340
340
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 340
…ญาณธาตุทั้ง ๒ แล้วจึงตรัสไว้ ๑๘ อย่าง รวมกับอายตนะ ๑๑ ที่เหลือ เพราะฉะนั้น ท่านอาจารย์จึงกล่าวคำว่า จักขุธาตุ เป็นต้น ฯ เหตุของลำดับ (แห่งการแสดงธาตุ ๕ มีจักขุธาตุ เป็นต้น) บัณฑิตพึงทราบตามนัยที่กล่าวแล้ว (ในอ…
เนื้อหาอธิบายเกี่ยวกับธาตุและอริยสัจในอภิธัมมัตถสังคหบาลี โดยอธิบายลำดับการแสดงธาตุ 5 ซึ่งรวมถึงจักขุธาตุและความเข้าใจเกี่ยวกับอริยบุคคลที่สามารถเข้าถึงสัจจะได้ ผ่านการปฏิบัติและการตรัสรู้ในธรรมทุกข์ สมุทั…
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
315
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
…สายตนะ (อายตนะคือรส) ๑ โผฏฐัพพายตนะ (อายตนะคือโผฏฐัพพะ) ๑ ธัมมายตนะ (อายตนะคือธรรม) ๑ ฯ ธาตุ ๑๘ คือ จักขุธาตุ ๑ โสตธาตุ ๑ ฆานธาตุ 9 ชิวหาธาตุ ๑ กายธาตุ ๑ รูปธาตุ ๑ สัททธาตุ ๑ คันธธาตุ ๑ รสธาตุ ๑ โผฏฐัพพธาตุ ๑ …
บทความนี้นำเสนอความเข้าใจในอภิธัมมัตถสังคหบาลีและอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา โดยเน้นไปที่ธรรม ๓๓ ในโลกุตตรจิต รวมถึงขันธ์ ๕ อุปาทานขันธ์ ๕ อายตนะ ๑๒ และธาตุ ๑๘ ซึ่งสำคัญต่อการศึกษาและเข้าใจอริยสัจ ๔ในพุทธศ
องค์ธาตุแห่งประสาทสัมผัส
150
องค์ธาตุแห่งประสาทสัมผัส
จักขุธาตุนี้เป็นรูปธรรมมีสภาพแตกสลายอยู่เสมอ ประสาทตาที่ดีใช้ประกอบการเห็น รูปภาพสีต่าง ๆ ได้อยู่นี้ เพราะอาศ…
บทความนี้อธิบายเกี่ยวกับองค์ธาตุทั้งห้าของประสาทสัมผัส ได้แก่ จักขุธาตุ (ตา), โสตธาตุ (หู), ฆานธาตุ (จมูก), ชิวหาธาตุ (ลิ้น), และกายธาตุ (กาย) ซึ่งแต่ละองค์ธาตุมีลักษณะแตก…
ธาตุทั้ง 7 และการรับรู้สัมผัส
149
ธาตุทั้ง 7 และการรับรู้สัมผัส
…ชชา ไม่รู้สภาวะของรูปและเจตสิกที่เกิดดับ และไม่รู้นิพพานที่พ้นจากการเกิดดับ 7.4.2 ธาตุรับ 6 ธาตุ 1. จักขุธาตุ ได้แก่ เป็นธาตุแท้อันที่ 1 ที่มีหน้าที่รับสี องค์ธรรมได้แก่ จักขุปสาท คือ ประสาทตามีสัณฐานใส ขนาดเท…
…รเกิดและดับซึ่งเป็นธรรมชาติของธาตุ พร้อมทั้งการเกิดกิเลสจากการไม่เข้าใจสภาวะ นอกจากนี้ยังมีการพูดถึงจักขุธาตุซึ่งเป็นธาตุแรกที่ทำหน้าที่รับสีในการมองเห็น โดยสรุปเนื้อหาจะช่วยให้ผู้อ่านเข้าใจการทำงานของธาตุในร่…
ธาตุกระทบและอายตนะ
147
ธาตุกระทบและอายตนะ
…นะภายใน 6 18 (ธาตุรู้) เกิดการกระทบของอายตนะภายนอก กับอายตนะภายใน 13. จักขุวิญญาณธาตุ 1. รูปธาตุ 7. จักขุธาตุ 2. สัททธาตุ 8. โสตธาตุ 14. โสตวิญญาณธาตุ 3. คันธธาตุ 9.มานธาตุ 15. ฆานวิญญาณธาตุ 4. รสธาตุ 10. ชิวห…
เบื้องต้นของการศึกษาในเรื่องธาตุกระทบ พบว่าอายตนะภายนอกและอายตนะภายในมีการกระทบกันซึ่งเกิดจากการรับรู้ทางประสาทต่างๆ รวมถึงจักขุวิญญาณธาตุและธาตุสัมผัสทั้ง 6 ซึ่งส่งผลต่อการสร้างบาปและบุญในชีวิตประจำว
ธาตุกระทบและธาตุรับในพุทธศาสนา
146
ธาตุกระทบและธาตุรับในพุทธศาสนา
…โผฏฐัพพธาตุ คือ เครื่องกระทบกายต่าง ๆ 6. ธัมมธาตุ คือ เครื่องกระทบใจต่าง ๆ ธาตุรับ 6 ธาตุ ได้แก่ 1. จักขุธาตุ คือ ประสาทตา 2. โสตธาตุ คือ ประสาทหู 3. ฆานธาตุ คือ ประสาทจมูก 4. ชิวหาธาตุ คือ ประสาทลิ้น 5. กายธา…
…มธาตุ ซึ่งช่วยให้เข้าใจการสัมผัสโลก สิ่งที่เกี่ยวข้องกับการรับรู้ถูกจำแนกเป็นธาตุรับ 6 ประเภท รวมถึงจักขุธาตุ, โสตธาตุ, ฆานธาตุ, ชิวหาธาตุ, กายธาตุ และ มโนธาตุ โดยธาตุรับเหล่านี้เกี่ยวข้องกับการรับรู้การรับรู้…
องค์ประกอบของธาตุทั้ง 18
143
องค์ประกอบของธาตุทั้ง 18
7.2 องค์ประกอบของธาตุทั้ง 18 ธาตุ แบ่งออกเป็น 18 ประการ มีชื่อเรียกดังต่อไปนี้ 1. จักขุธาตุ : จักขุ ชื่อว่า ธาตุ เพราะทรงไว้ซึ่งความใสที่รูปารมณ์มากระทบได้ องค์ธรรม ได้แก่ จักขุปสาท 2. โสตธาต…
ธาตุทั้ง 18 มีบทบาทสำคัญในการเข้าสัมผัสโลกผ่านประสาทสัมผัสต่างๆ อาทิเช่น จักขุธาตุที่เกี่ยวข้องกับการมองเห็นและโสตธาตุที่เกี่ยวข้องกับการได้ยิน โดยแต่ละธาตุมีองค์ธรรมที่สัมพันธ์และให…
สวดมนต์ ฉบับวัดพระธรรมกาย
132
สวดมนต์ ฉบับวัดพระธรรมกาย
… ชิวหายะตะนัง ระสายะตะนัง กายายะตะนัง โผฏฐัพพายะตะนัง มะนายะตะนัง ธัมมายะตะนัง ฯ อัฏฐาระสะ ธาตุโย ฯ จักขุธาตุ รูปะธาตุ จักขุ วิญญาณะธาตุ โสตะธาตุ สัททะธาตุ โสตะวิญญาณะธาตุ ฆานะธาตุ คันธะธาตุ ฆานะวิญญาณะธาตุ ชิ…
เนื้อหานี้ประกอบไปด้วยบทสวดมนต์และคำสอนเกี่ยวกับธรรมะที่สำคัญจากวัดพระธรรมกาย ซึ่งรวมถึงการสวดที่เกี่ยวข้องกับวิปัสสนาและขันธ์ทั้งห้าซึ่งมีบทบาทสำคัญในการเข้าใจธรรมะและการฝึกสมาธิ เพื่อพัฒนาคุณภาพชีวิ
การแผ่เมตตาและการบรรเทาความโกรธ
58
การแผ่เมตตาและการบรรเทาความโกรธ
…ยตนะ คันธายตนะ ชิวหายตนะ รสายตนะ กายายตนะ โผฏฐัพพายตนะ มนายตนะ ธัมมายตนะ หรือ ในธาตุ 18 นั้น เราโกรธจักขุธาตุ รูปธาตุ จักขุวิญญาณธาตุ หรือโกรธโสตธาตุ สัททธาตุ โสตวิญญาณธาตุ หรือโกรธมานธาตุ คันธธาตุ ฆานวิญญาณธา…
การแผ่เมตตาเป็นวิธีหนึ่งที่ช่วยให้เกิดความสุขและสามารถเข้าถึงพรหมโลกรวมทั้งวิธีการบรรเทาความโกรธโดยการพิจารณาและแยกธาตุต่าง ๆ ให้เห็นว่า ธาตุเป็นสิ่งที่ไม่ควรนำมาสู่ความโกรธอย่างแน่นอน หากเรามีการพิจา
การทำงานของธาตุและการรับรู้อารมณ์ในธรรมกาย
243
การทำงานของธาตุและการรับรู้อารมณ์ในธรรมกาย
…สัณฐานกลมใสสะอาด บริสุทธิ์ ขนาดประมาณเท่าหัวเหา ตั้งอยู่ตรงกลางแววตาทั้งซ้าย ตรงกลางจักขุประสาทก็มี จักขุธาตุซึ่งใสสะอาดบริสุทธิ์กว่าและเล็กกว่าจักขุประสาท ซ้อนอยู่ข้างในเข้าไป สำหรับเห็นรูป ซึ่งรูปนั้นเป็นสีต…
เนื้อหานี้สอนเกี่ยวกับการทำงานของธาตุธรรมในตัวมนุษย์ ซึ่งเกี่ยวข้องกับการรับรู้ผ่านกายและใจ โดยแบ่งประเภทของธาตุออกเป็น ชิวหาวิญญาณธาตุ, กายวิญญาณธาตุ และมโนวิญญาณธาตุ ที่มีบทบาทสำคัญในการสัมผัส และรั
การดูและการได้ยิน: ธรรมชาติของความรู้สึก
244
การดูและการได้ยิน: ธรรมชาติของความรู้สึก
…ต่ดวงกลมขาวใสบริสุทธิ์มาจรดที่กลางจักขุประสาทที่ตรงกลาง แววตาทั้งซ้ายขวานั้นเพราะกลางจักขุประสาทก็มีจักขุธาตุสำหรับเห็นรูปและมีจักขุวิญญาณธาตุ สำหรับรับรู้ว่าเป็นรูปอะไรซ่อนอยู่ด้วยแล้ว และการเห็นนี้ไม่เฉพาะแต…
บทความนี้อธิบายถึงการเห็นและการได้ยินผ่านจักขุประสาทและโสตประสาท โดยเน้นว่าข้อมูลผ่านเข้ามาทางรูปและเสียงนั้น ต้องผ่านการประมวลผลของธาตุธรรมที่ซับซ้อนในร่างกายอย่างไร และเนื้อหายังสำรวจถึงการทำงานของด
วิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณวิเสสสฺว
213
วิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณวิเสสสฺว
… เกเส ปฐวีธาตุ กักขฬ ลักขณาติอาทินา นเยน พาจตุตาลีสาย ธาตุโกฏฐาเสสุ จตุนน จตุนน์ ธาตูน วเสน เสเสส จ จักขุธาตุอาที่สุ รูปปริคคหมุเขสุ สพฺพ์ นยเภท อนุคนฺตฺวา โยชนา กาตพฺพาฯ ยสมา จ เอว สุวิสุทธรูปปริคคหสฺเสว ตสฺส…
บทความนี้นำเสนอแนวความคิดในวิสุทธิมคฺคสฺสที่เกี่ยวข้องกับการรับรู้และธาตุต่างๆ ที่มีอิทธิพลต่อประสบการณ์ของมนุษย์ โดยเฉพาะเน้นในการอภิปรายถึงคุณลักษณะของธาตุต่างๆ และวิธีการที่เกี่ยวข้องกับการรับรู้ทั
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๑ - โกรธและธรรมเกี่ยวกับขันธ์
180
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๑ - โกรธและธรรมเกี่ยวกับขันธ์
…ั้น เจ้า โกรธจักขวายตนะหรือ โกรธรูปายตนะหรือ ฯลฯ โกรธมนายตนะหรือ โกรธธัมมายตนะหรือ มิฉะนั้น เจ้าโกรธจักขุธาตุหรือ โกรธรูปธาตุ หรือ โกรธจักขุวิญญาณธาตุหรือ ฯลฯ โกรธมโนธาตุหรือ โกรธ ธัมมธาตุหรือ โกรธมโนวิญญาณธาต…
ในบทนี้พูดถึงการโกรธซึ่งเกี่ยวข้องกับขันธ์ ๕ และธาตุต่างๆ เช่น ธาตุดิน น้ำ ไฟ ลม รวมถึงความสัมพันธ์กับอายตนะ ๑๒ และธาตุ ๑๘ การเข้าใจถึงความโกรธ และฐานที่ตั้งของมัน เป็นสิ่งสำคัญเพื่อไม่ให้เกิดความวุ่น