หน้าหนังสือทั้งหมด

ความเข้าใจทางธรรมเกี่ยวกับธาตุ
146
ความเข้าใจทางธรรมเกี่ยวกับธาตุ
…ัติรูป 2 (กายวิญญัติ วจีวิญญัติ) ประกอบไปด้วยอิริยาบถทั้ง 4 และเกิดจากสมุฏฐานทั้ง 4 ครบบริบูรณ์ (อัชฌัตติกวิเสส) ส่วนธาตุทั้ง 4 ที่เกิดภายนอกสัตว์ มิได้เป็นที่อาศัยเกิดของรูปต่าง ๆ ดังกล่าว ไม่ประกอบด้วยอิ…
บทความนี้เสนอความเข้าใจเกี่ยวกับธาตุต่างๆ ในชีวิตและระบบธรรมชาติ การแบ่งแยกธาตุภายในและภายนอก และความสัมพันธ์ระหว่างธาตุ การทำงานของธาตุต่างๆ ในการปฏิบัติและการเป็นอยู่ของสิ่งมีชีวิต ซึ่งรวมถึงบทบาทขอ
หน้า2
122
… 6 อายตนะ 12 6.1 ความหมายของอายตนะ 6.2 คุณสมบัติของอายตนะ 6.3 ประเภทของอายตนะ 6.3.1 อายตนะภายใน (อัชฌัตติกายตนะ) 6.3.2 ลักษณะของอายตนะภายใน 6.3.3 อายตนะภายนอก (พาหิรายตนะ) 6.4 การทำหน้าที่ของอายตนะ 6.5 อาย…
การสำรวจอายตนะ 12 ในพระอภิธรรมปิฎก
127
การสำรวจอายตนะ 12 ในพระอภิธรรมปิฎก
…ยตนะ รสายตนะ โผฏฐัพพายตนะ ธัมมายตนะ ในอายตนะเหล่านั้น สามารถจัดได้เป็น 2 ประเภท คือ อายตนะภายใน (อัชฌัตติกาย ตนะ) และอายตนะภายนอก (พาหิรายตนะ) จักขายตนะ โสตายตนะ ฆานายตนะชิวหายตนะ กายายตนะ และมนายตนะ จัดเป…
อายตนะมีคุณสมบัติสำคัญแบ่งออกเป็น 5 อย่าง โดยอายตนะภายในเป็นที่เกิดของวิถีจิตและมีอายตนะภายนอกทำหน้าที่เป็นที่ประชุมของวิถีจิต ทั้งภายในและภายนอกมีทั้งหมด 12 ประการ รวมถึงจักขายตนะ, โสตายตนะ และรูปายต
อายตนะภายใน (อัชฌัตติกายตนะ)
128
อายตนะภายใน (อัชฌัตติกายตนะ)
6.3.1 อายตนะภายใน (อัชฌัตติกายตนะ)' 1. จักขายตนะ หมายถึง แดนติดต่อคือ ตา ตา หมายถึง ประสาทที่รับรูปต่างๆ ได้ อยู่ใน ลูกนัยน์ตาบ…
อายตนะภายในประกอบด้วยประสาท 6 ชนิด ได้แก่ ตา ที่สัมผัสรูปภาพ, หู ที่สัมผัสเสียง, จมูก ที่สัมผัสกลิ่น, ลิ้น ที่สัมผัสรสชาติ, กาย ที่สัมผัสสัมผัสต่างๆ และใจ ที่คือจิตหรือมนุษย์ ประสาทต่างๆ มีโครงสร้างแล
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 261
261
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 261
…่เป็น ภายในและรูปภายนอกเป็นต้น ฉะนั้น ๆ อย่างไร ? คือรูปแม้ทั้ง ๕ อย่าง กล่าวคือปสาทรูป ๕ ชื่อว่าอัชฌัตติกรูป (รูปภายใน) รูปนอกนี้ ชื่อว่าพาหิรรูป (รูปภายนอก) ๆ รูปทั้ง 5 อย่าง คือปสาทรูป ๕ กับ หทัยรูป ๑ ช…
…ูปภายในและรูปภายนอก พร้อมทั้งปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อความเป็นสังขตะ โลกิยะ และกามาวจร รูปต่างๆ เช่น อัชฌัตติกรูป และพาหิรรูป ถูกนำมาเปรียบเทียบเพื่อชี้ให้เห็นถึงลักษณะและฟังก์ชันของรูประยะใกล้และไกล นอกจากนี้…
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
262
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
…าที่ 262 [สังคหคาถา] ก็ บัณฑิต ผู้เห็นประจักษ์ ย่อมจำแนกรูป ไว้แม้ ๒ อย่าง โดยความต่างแห่งรูป มี อัชฌัตติกรูปเป็นต้น ตามสมควร ด้วย ประการฉะนี้แล ฯ นี้เป็นรูปวิภาคในรูปสังคหะ [รูปสมุฏฐานนัย] เหตุ ๔ ประการ ค…
เนื้อหาเกี่ยวกับการจำแนกรูปในอภิธัมมัตถสังคหะ ซึ่งมีการแบ่งรูปออกเป็น ๒ อย่างตามสมควรทั้งภายในและภายนอก โดยการพิจารณาจากเหตุที่สำคัญ ๔ ประการคือ กรรม จิต ฤดู และอาหาร ซึ่งส่งผลต่อการเกิดรูปอย่างต่อเนื
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 284
284
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 284
…การเป็นอรรถนั้น ท่านอนุรุทธาจารย์สงเคราะห์ เอกวิธนัยทั้งหมดมีนัยว่า อพฺยากต์ เป็นต้น ๆ ที่ชื่อว่าอัชฌัตติกรูป เพราะ พิง คืออิงอาศัยตน กล่าวคืออัตภาพเป็นไป ฯ รูปธรรม แม้เหล่าอื่น ซึ่งมีอยู่ในภายในก็จริง ถึง…
เนื้อหานี้กล่าวถึงรูปธรรมจำแนกตามลักษณะต่าง ๆ เช่น อเหตุกะ, สปัจจยะ, สาสวะ และอัชฌัตติกรูป พร้อมการอธิบายเกี่ยวกับการเข้าใจในธรรมชาติของรูปตามหลักอภิธัมมะ โดยเน้นบทบาทของอารมณ์และการอิงอ…
อภิธัมมัตถสังคหบาลี: การศึกษาเกี่ยวกับรูปและวิญญาณ
285
อภิธัมมัตถสังคหบาลี: การศึกษาเกี่ยวกับรูปและวิญญาณ
…งคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 285 ประการนอกนี้ ชื่อว่าพาหิรรูป เพราะเกิดในภายนอกจากอัชฌัตติก รูปนั้นฯ รูปมีจักขุเป็นต้นนั่นแล จัดเป็นวัตถุรูป 1 รูป ๒๒ ประการ นอกนี้ก็ไม่ใช่วัตถุรูปฯ รูปแม้ทั้…
เนื้อหานี้ดำเนินการศึกษาเกี่ยวกับอภิธัมมัตถสังคหบาลี โดยละเอียดเกี่ยวกับรูปและวิญญาณ ซึ่งรวมถึงการอธิบายถึงพาหิรรูปและการมีส่วนร่วมของปัจจัยต่าง ๆ ที่มีผลต่อจักขุวิญญาณและชีวิตรูปในบริบทของอภิธรรมซึ่ง
อธิบายลำไส้และกาลในวิทยาทิพย์
14
อธิบายลำไส้และกาลในวิทยาทิพย์
… ผสมกัน อ. อริตุฏ, อสุกิสุสล เป็นต้น. ส อาคม ใช้หลังๆๆ ในเมื่อวิทยาทิพย์นั้นประกอบด้วย วิภัตหมวด อัชฌัตติ เท่านั้น อ. ปติฏาฏซ, วาเจส, วาใส บางคราวก้ล อ อาคม หน้าชาตูซ้อนเข้าด้วย อ. อะสู่, อมาสิ, อูกโลสิ. เ…
เนื้อหานี้นำเสนอการอธิบายเกี่ยวกับลำไส้ในวิทยาทิพย์ที่มีความสำคัญต่อการนำเสนอข้อมูลด้านอายุและเวลาของสัตว์ โดยมีการพิจารณาอธิบายการใช้อาคมที่เกี่ยวข้องกับธาตุต่าง ๆ รวมถึงความหมายของคำนิยาม 'กาล' ที่ห
ประมวลปัญหาและลายลักษณ์อักษร (สำหรับเปรียญธรรมตรี)
138
ประมวลปัญหาและลายลักษณ์อักษร (สำหรับเปรียญธรรมตรี)
…บ้าง ? ค. มี ๖ วิถิตติ วิถิตติที่ซ้ากัน คือ ม มี มีนวัตตามนา และปัญญามี ส มีในวัตตามนา หิตตติ และอัชฌัตติ .เอ มีน วัตตามนา ปัญญามี และ ปริญญา. และ อัชฌัตติ มนุษ มีนวัตตามนา ปริญญาและอัชฌัตติ. อา โอ มีในหิต…
…ิถิตติและหมวดต่างๆ ที่เกี่ยวข้องในพระธรรม ซึ่งจัดเป็นหมวด 4 ได้แก่ วัตตามานา, ปัญญามี, สัตตมี และอัชฌัตติ โดยกำหนดว่าแต่ละหมวดมีความสำคัญต่อการศึกษาพระธรรมอย่างไร โดยเฉพาะ วัตตามานา และ อัชฌัตติ ที่ใช้มากท…
ประมวลปัญหาและละลายลิ้วเวท (สำหรับเปรียญธรรมตรี) - หน้า ที่ 140
142
ประมวลปัญหาและละลายลิ้วเวท (สำหรับเปรียญธรรมตรี) - หน้า ที่ 140
…ำอย่างไร ? จงแถลง. ง. มีคำคำเป็นบางอย่าง คือ อ อาม ประกอบได้เฉพาะแต่ ที่หน้าภาชนะอิริยบถ หิรถตนี อัชฌัตติ และกาลาติปิติ. อ อาคาม ประกอบได้เฉพาะแต่ที่ล้างดูในภริยบถซึ่งใช้วัตถดิ อัชฌัตติ ภวิสันทติ และกาลาติ…
เนื้อหานี้เกี่ยวกับการวิเคราะห์และตีความความหมายของคำโดยใช้บริบทต่างๆ. มีการขอให้ผู้เรียนอธิบายเกี่ยวกับสัตว์และกริยาในภาษาไทย, การใช้คำต่างๆ เช่น อคาม, อาคาม และ มาศัพท, พร้อมทั้งการแบ่งประเภทของคำใน
การใช้ไวยากรณ์และวิจิตติในภาษาไทย
123
การใช้ไวยากรณ์และวิจิตติในภาษาไทย
…ฉยย มากกว่า คฉล : อา กาลาติบตติ นิยมรสจะเป็น อ แล้วลง อิ อาคม เช่น อริวิสส อสกิสิส อริสสล : อิ อัชฌัตติ นิยมรสจะเป็น อิ แล้วลง ส อาคม เช่น อากิส อาคมิ : หิ ปัญจะมี ลงทั้งบ้างก็ได้ และนิยมทั้งสองอย่าง เช…
…อย่างประกอบเพื่ออธิบายวิจิตติที่นิยมใช้ในแต่ละรูปแบบ เช่น อนุติ, อู่, เอยย, อา กาลาติบตติ และ อิ อัชฌัตติ เพื่อให้สามารถเข้าใจวิธีการใช้ในชีวิตประจำวัน