ตถาคต : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 4 / 12

…า 53. ฐิตินารถ ณ พัทลุง (2530), เข็มทิศชีวิต, หน้า 78-79. * พระสุตตันตปิฎก สังยุตตนิกาย มหาวารวรรค, ตถาคตสูตร, มก. เล่ม 31 ข้อ 1665 หน้า 421. - ไวพจน์ แปลว่า คำที่เขียนต่างกันแต่มีความหมายเหมือนกัน หรือใกล…

บทความนี้นำเสนอแนวคิดเกี่ยวกับการดับตัณหาผ่านคำสอนของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า โดยยกตัวอย่างการเปรียบเทียบตัณหากับทะเลที่ไม่มีวันเต็ม การเข้าถึงพระนิพพานนั้นถูกแบ่งออกเป็น 2 ประเภท คือ สอุปาทิเสสนิพพาน และ

…ล้ว พระพุทธองค์จะทรงแนะนำให้ยิ่งขึ้นไปว่า เมื่อภิกษุเป็นผู้ประกอบเนือง ๆ ซึ่งความเป็นผู้ตื่นอยู่ได้ ตถาคตย่อมแนะนำเธอให้ยิ่งขึ้นไปว่า ดูก่อนภิกษุ มาเถิดเธอจงเป็นผู้ประกอบด้วยสติสัมปชัญญะ คือ ทำความรู้สึกตั…

พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงสอนการแบ่งเวลาทำภาวนาเป็นอย่างดี โดยเน้นให้พระภิกษุมีความเพียรในการเอาชนะกิเลส ซึ่งการปฏิบัติธรรมในขั้นตอนที่ 5 และ 6 จะเน้นไปที่การมีสติสัมปชัญญะและการเสพเสนาสนะอันสงัด เพื่อปฏิ

…มกข์แก่สาวก อันจะ เป็นเหตุให้พระศาสนานี้ดำรงอยู่ได้นาน พระผู้มีพระภาคเจ้าตรัสว่า “จงรอก่อน สารีบุตร ตถาคตผู้เดียวจักรู้กาลในกรณีนั้น ก็ บรรดาภิกษุ 500 รูปนี้ภิกษุที่ทรงคุณธรรมอย่างต่ำ ก็เป็นโสดาบัน มีความไ…

บทความนี้สำรวจเกี่ยวกับอายุการดำรงอยู่ของพระพุทธศาสนา โดยยกตัวอย่างอายุของพระสัมมาสัมพุทธเจ้าทั้งสามองค์และการบัญญัติคำสอนและวินัยที่ช่วยรักษาศาสนาให้ยั่งยืน ตัวอย่างที่นำเสนอ ได้แก่ ความสำคัญของการบั

…รับปรุงแก้ไขเป็นระยะๆ ในอปริหานิยธรรมพระสัมมาสัมพุทธเจ้าตรัสไว้อย่างชัดเจนว่า “ไม่ให้บัญญัติสิ่งที่ ตถาคตมิได้บัญญัติไว้..... ไม่ให้เพิกถอนสิ่งที่ตถาคตบัญญัติไว้แล้ว ให้สมาทานประพฤติอยู่ใน สิกขาบททั้งหลายต…

เนื้อหาวิเคราะห์ถึงลักษณะของสิกขาบทในพระพุทธศาสนาที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงบัญญัติ ไม่ได้เกิดจากมติคณะสงฆ์ และไม่เป็นไปตามระบบประชุมปรึกษาหารือเหมือนกฎหมายในทางโลก การเริ่มต้นนี้มาจากความรู้แจ้งโลกของพ

…ติบาตไม่สมควรแก่พระผู้มีพระภาคเลย ไฉนพระองค์จึงตรัสว่า ฆ่าเขาเสีย ฯ ภ. จริงเกสี ปาณาติบาตไม่สมควรแก่ตถาคต ตถาคตไม่สำคัญบุรุษนั้นว่า ควรว่ากล่าว ควรสั่งสอน นี้เป็นการฆ่าอย่างดีในวินัยของพระอริยะ เรื่องนี้ก็…

บทสนทนานี้สะท้อนถึงวิธีการฝึกบุรุษที่เหมาะสมตามที่พระพุทธเจ้าตรัส พุทธองค์ได้ใช้การเปรียบเทียบกับการฝึกม้าเพื่อนำธรรมะมาถ่ายทอด นายเกสีเห็นความเข้าใจที่ลึกซึ้งในธรรมข้อนี้ นอกจากนี้ยังแสดงถึงวิธีการสอ

…องถึงบ่อยๆ ในเวลากลางคืน แล้วประกอบการงานในเวลากลางวันด้วยกายและวาจา” 4. คำว่า พราหมณ์ เป็นชื่อของ “ตถาคตอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า” 5. คำว่า สุเมธ เป็นชื่อของ “ภิกษุผู้เป็นเสขะ หรือ ภิกษุที่ยังไม่เป็นพระอรหัน…

…องคำศัพท์ต่างๆ ที่ถูกกล่าวถึงในพระไตรปิฎก เช่น จอมปลวกหมายถึงร่างกายที่ไม่เที่ยง, พราหมณ์เป็นชื่อของตถาคตอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า, สุเมธคือภิกษุผู้เป็นเสขะ โดยแต่ละคำมีความหมายที่สัมพันธ์กับการศึกษาธรรมและกา…

…ล คือ ผลของความเป็นสมณะที่เห็นประจักษ์ในปัจจุบันว่ามีอยู่หรือไม่ พระผู้มีพระภาคเจ้าตรัสว่า มหาบพิตร ตถาคตจะขอย้อนถามก่อน โปรดตรัสตอบตามที่ พอพระทัย สมมติว่า มีบุรุษผู้เป็นทาสของพระองค์ ซึ่งคอยปรนนิบัติรับใ…

เอกังสพยากรณียปัญหาเป็นปัญหาที่ต้องตอบโดยนัยเดียว โดยเปรียบเทียบระหว่างบุคคล 3 จำพวกคือ สัทธาวิมุตตบุคคล กายสักขีบุคคล และทิฏฐิปัตตบุคคล ซึ่งแต่ละกลุ่มมีคุณสมบัติที่แตกต่างกันไป ในการตอบปัญหาดังกล่าว

…มู่สัตว์ พร้อมทั้งสมณพราหมณ์ เทพ และมนุษย์ เราไม่เล็งเห็นบุคคลที่เราควรไหว้ ควรลุกรับ เพราะว่า เมื่อตถาคตไหว้ หรือ ลุกรับ ศีรษะของบุคคลนั้นก็จะพึงขาดตกไป จากนั้นเวรัญชพราหมณ์และพระผู้มีพระภาคเจ้าได้สนทนาโต…

การแสดงธรรมด้วยการย้อนถามช่วยให้ผู้ฟังมีส่วนร่วมในการรับฟังมากขึ้น โดยจะต้องตรองคำถามและคิดหาคำตอบ ทำให้พวกเขาตั้งใจฟังและเข้าใจธรรมะได้ดีกว่าเมื่อไปนั่งฟังเฉยๆ มีตัวอย่างจากการสนทนาระหว่างพระผู้มีพระ

…กิด ภ. มีอยู่จริงๆ พราหมณ์ เหตุที่เขากล่าวหาเราว่า ไม่ผุดเกิด ชื่อว่ากล่าวถูก เพราะการ เกิดในภพใหม่ ตถาคตละได้แล้ว แต่ไม่ใช่ “ไม่ผุดเกิด” ดังที่ท่านมุ่งกล่าว จากนั้นพระผู้มีพระภาคเจ้าตรัสว่า ดูก่อนพราหมณ์ …

เนื้อหานี้พูดถึงการสนทนาระหว่างพระโคดมและพราหมณ์ โดยเน้นการเปรียบเทียบลูกไก่และกระเปาะฟองเพื่ออธิบายความรู้แจ้ง การเกิดใหม่ และการทำลายอวิชชา นอกจากนั้นยังพูดถึงปัญหาที่จะต้องจำแนกความหมายที่พระพุทธเจ

…เอียดดังนี้ 1.6.1) การขับพิษด้วยการขับถ่าย ครั้งหนึ่งพระผู้มีพระภาคเจ้ารับสั่งกับพระอานนท์ว่า กายของตถาคตหมักหมมไปด้วย โทษ ตถาคตต้องการจะฉันยาถ่าย พระอานนท์จึงแจ้งเรื่องนั้นแก่หมอชีวกโกมารภัจจ์ ๆ คิดว่า กา…

ในสมัยพุทธกาล มีวิธีการขับพิษออกจากร่างกายตามบันทึกในพระไตรปิฎก 3 วิธี ได้แก่ การขับพิษด้วยการขับถ่าย, การเดินจงกรม และการอบร่างกายในเรือนไฟ โดยในแต่ละวิธีมีความสำคัญและรายละเอียดเฉพาะ เช่น การขับพิษด

…้พระผู้มีพระภาคเองก็ไม่อาจจะช่วยอะไรได้ พระองค์ ตรัสว่า “ดูก่อนพราหมณ์ ในเรื่องนี้เราจะทำอย่างไรได้ ตถาคตเป็นเพียงผู้บอกหนทาง” นักศึกษาทุกท่านจึงควรศึกษาพระธรรมคำสอนของพระสัมมาสัมพุทธเจ้าให้เข้าใจ และ นำมา…

เนื้อหาอภิปรายเกี่ยวกับการศึกษาและการปฏิบัติพุทธธรรม โดยเสนอแนะให้ผู้อ่านนำคำสอนจากพระไตรปิฎกมาปฏิบัติในชีวิตประจำวัน เพื่อให้เกิดประโยชน์สูงสุดและพ้นจากทุกข์สู่การบรรลุนิพพาน เน้นว่าความรู้นั้นไม่มีค

…า ยังมี ทันทียักษ์จะพูดอะไรต่อไป พระพุทธองค์ก็ทรง ล่วงรู้ความคิดของยักษ์ทันที จึงทรงตอบไปว่า จะเรียกตถาคตไปไยเล่า ตถาคตรู้ว่าท่านจะ จับเราโยนข้ามมหาสมุทร แล้วตรัสต่อไปว่า ปัญหาที่ท่านคิดจะถามเรานั้น พ่อของ…

เนื้อหาเกี่ยวกับการสนทนาและการเปิดเผยความรู้ของพระพุทธองค์ที่แสดงถึงความสามารถในการรู้ใจผู้อื่น โดยมีการสนทนากับยักษ์และพระเจ้าอชาตศัตรู ผ่านการตรัสถึงความสำคัญของสมาธิและความบริสุทธิ์ในการทำงานของจิต

…ถนา ความเป็นใหญ่ แต่เพราะมหาบพิตรทรงเห็น ความผิดโดยเป็นความผิดจริงแล้ว ทรงสารภาพ ตามเป็นจริง ฉะนั้น ตถาคตขอรับทราบความ ผิดของมหาบพิตร ก็การที่บุคคลเห็นความผิด โดยเป็นความผิดจริง แล้วสารภาพตามเป็น จริง รับส…

เนื้อหาพบว่าการสารภาพความผิดในพระพุทธศาสนาเป็นวัฒนธรรมที่ปฏิบัติกันในหมู่พระอริยะบุคคล การทรงสารภาพดังกล่าวไม่ใช่การไถ่บาป แต่เป็นการแสดงความรับผิดชอบและสำนึกผิด เพื่อให้สามารถปรับปรุงตัวเองและดำเนินช

…ารภด้วยดี โดยชอบ ดูก่อนอานนท์ ผู้นั้น เมื่อปรารถนา ก็จึงดำรงอยู่ได้ตลอดกัป เกินกว่ากับ ดูก่อนอานนท์ ตถาคตแลได้เจริญอิทธิบาท 4 แล้ว ได้ทำให้มากแล้ว ได้ ทำให้เป็นประหนึ่งยานแล้ว ได้ทำให้เป็นประหนึ่งวัตถุที่ต…

เนื้อหาเกี่ยวกับพุทธประวัติในช่วงมัชฌิมกาลที่แสดงความตั้งใจของพระพุทธองค์ในการบำเพ็ญบารมีเพื่อการตรัสรู้เป็นพระสัมมาสัมพุทธเจ้า โดยพระองค์ไม่เคยย่อท้อแม้จะต้องเผชิญกับอุปสรรคต่างๆ เป็นระยะเวลานานถึง 4

…ญะ ประสูติจากพระครรภ์ของพระมารดา เมื่อนั้นแผ่นดินนี้ย่อมสะเทือน หวั่นไหวได้ 5. ดูก่อนอานนท์ เมื่อใด ตถาคตตรัสรู้อนุตตรสัมมาสัมโพธิญาน เมื่อนั้น แผ่นดินนี้ย่อมสะเทือน หวั่นไหวได้ 6. ดูก่อนอานนท์ เมื่อใด ตถา…

ในบทนี้ พระอานนท์ได้สอบถามพระพุทธองค์ถึงสาเหตุของแผ่นดินไหว พระพุทธองค์ได้ตรัสถึง 8 ปัจจัยที่ทำให้เกิดแผ่นดินไหว อาธิ เช่น การเคลื่อนของพระโพธิสัตว์ และเมื่อพระพุทธองค์ตรัสรู้ตามพระธรรมคำสอนต่างๆ พระอ

…ุดผ่อง เมื่อ พระอานนท์เห็นเช่นนั้นจึงทูลสรรเสริญ พระพุทธองค์จึงได้ตรัสว่า “อานนท์ ในกาลทั้ง 2 กายของตถาคต ย่อมบริสทุธิ์ฉวีวรรณผุดผ่องยิ่ง คือ ในเวลาราตรีที่ตถาคตตรัสรู้อนุตตรสัมมาสัมโพธิญาณ และในเวลา ราตรี…

เรื่องราวการถวายบิณฑบาตจากนายจุนทะแก่พระสัมมาสัมพุทธเจ้า รวมถึงเหตุการณ์สำคัญระหว่างการเดินทางที่ส่งผลต่อพระองค์ และการทรงเจริญเรื่องราวอาหารที่ถวายและเรื่องอาพาธที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าเผชิญ รวมถึงความ

…พระไตรปิฎก ปรากฏอยู่ในพระสูตร 4 แห่ง ดังนี้ แห่งแรก อยู่ในพระสุตตันตปิฎก ทีฆนิกาย ปาฏิกวรรค ความว่า ตถาคตสฺส เหตุ วาเสฏฐ อธิวจน์ ธมฺมกาโย อิติปิ พฺรหฺมกาโย อิติปิ ธมฺมภูโต อิติปิ พฺรหฺมภูโต อิติปิฯ (ดูก่อน…

เนื้อหาเกี่ยวกับวิชชาธรรมกายที่หลวงปู่วัดปากน้ำได้ค้นพบ ซึ่งเป็นแก่นแท้ของพระพุทธศาสนา ที่หายไปนานถึง 2,000 ปีและได้รับการฟื้นฟูในยุคกึ่งพุทธกาล โดยอ้างอิงจากพระไตรปิฎกและหลักฐานต่างๆ เกี่ยวกับธรรมกาย

…นิยมเรียงไว้ หลัง เปตวา เช่น ความไทย : ได้ยินว่า เว้นฐานะนี้เสีย ชื่อว่าการจัดแจง ภัตตาหาร สำหรับพระตถาคต ย่อมไม่มีใน สถานที่อื่น ในพระไตรปิฎก เป็น ความไทย : : เปตวา กิร อิม ฐาน ที่สุ ปิฏเก อญฺญตฺถ ตถาคตสฺ…

บทความนี้สำรวจถึงกฎเกณฑ์การเรียงประโยคในพระไตรปิฎก รวมถึงศัพท์ที่ใช้ในบริบทต่าง ๆ และการแยกแยะของคำสำคัญ เช่น เปตวา การใช้ศัพท์ตำแหน่งและบทบาทในพระธรรมเพื่อเข้าใจบริบทและเจตนาในการสื่อสาร โดยเฉพาะในกา

…สา ปีละ 5 เดือน เป็น สำวจฉรสุส 2 มาสา - อนาถปิณฑิโกปิ วิสาขาปี มหาอุบาสิกา นิพัทธ์ ทิวสสฺส เทว วาเร ตถาคตสฺส อุปฏฺฐานํ คจฉนฺติ ฯ (๑/๔) ปญฺจมี อฏฐมี จาตุททสี ปณฺณรํสี ชุณหปกเข จตุตาโร, ตถา กาฬปกเขติ มาสสส อ…

มคธคือระบบที่เกี่ยวข้องกับการนับวัน เดือน ปี ซึ่งมีการใช้สำนวนไทยในการสร้างรูปแบบต่าง ๆ เช่น ทิวสสส เทว วารา สำหรับวันละสองครั้งเดือนละหกวัน ตลอดจนการใช้ในการสรรเสริญพระพุทธเจ้าและอาจารย์ โดยใช้สำนวนท

…รณีที่แยกส่วนย่อย ออกจากส่วนใหญ่ เพื่อ มิใช่เป็นการนับจำนวน เช่น กำหนดได้สะดวก : เอว เทเสนฺตสฺส ปูน ตถาคตสฺส สนฺติเก นิสินนาน เตส เอโก นิสินฺนโกว นิททาย, เอโก องฺคุลิยา ภูมิ วิลิขนฺโต นิสีทิ ฯ (๗/๒๕) อนึ่ง…

คู่มือฉบับนี้นำเสนอวิธีการใช้เอกศัพท์ที่แปลว่า 'หนึ่ง' ซึ่งทั้งเป็นสังขยาและสัพพนาม โดยมีการอธิบายถึงความแตกต่างและวิธีการใช้งานในประโยค รวมทั้งตัวอย่างการใช้คำในบริบทต่าง ๆ พร้อมทั้งความสำคัญของการแย