หน้าหนังสือทั้งหมด

การวิเคราะห์ทุกข์และความดับทุกข์ในอภิธัมมัตถสังคหบาลี
342
การวิเคราะห์ทุกข์และความดับทุกข์ในอภิธัมมัตถสังคหบาลี
…พราะกระทำวิเคราะห์ว่า ทุกข์ ย่อมเกิด จากตัณหานี้ ฯ เหตุเกิดแห่งทุกข์ ชื่อว่าทุกขสมุทัย ฯ ที่ชื่อว่า ทุกขนิโรธ เพราะอรรถว่า เป็นที่ หรือเป็นเครื่องดับคือความไม่เกิด ขึ้นแห่งทุกข์ฯ ธรรมชาติที่ชื่อว่าทุกขนิโรธคาม…
…ุแห่งทุกข์นั้นมีชื่อเรียกว่า 'ทุกขสมุทัย' พร้อมแสดงให้เห็นถึงความดับแห่งทุกข์ในธรรมชาติที่เรียกว่า 'ทุกขนิโรธ' ซึ่งเป็นเครื่องดับความไม่เกิดขึ้นแห่งทุกข์ นอกจากนี้ยังมีการพูดถึงธรรม ๖๕ อย่างที่มีอำนาจแห่งเจตสิ…
วิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณ์วิเสสสฺว
78
วิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณ์วิเสสสฺว
ประโยค๘ - วิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณ์วิเสสสฺว (ตติโย ภาโค) - หน้าที่ 78 วิสุทธิมคเค ตปปฏิปกฺขตตาติปิ ทุกขนิโรธนุติ วุจจติ ฯ ทุกขสฺส วา อนุปปาท- นิโรธปัจจยตา ทุกขนิโรธนฺติ ฯ จตุตถสัจจ์ ปน ยสฺมา เอต ทุกขนิโรธ คาน…
เอกสารนี้จัดทำขึ้นเพื่ออธิบายเกี่ยวกับวิสุทธิมคฺคสฺสและแนวคิดเกี่ยวกับอริยสัจจ์ในพระพุทธศาสนา โดยชี้ให้เห็นถึงความสัมพันธ์ระหว่างทุกข์และการปลดปล่อยจากทุกข์ รวมถึงการนำเสนออริยสัจจ์ 4 ประการที่พระพุทธ
อริยสัจ 4: ความจริงอันประเสริฐ
156
อริยสัจ 4: ความจริงอันประเสริฐ
ทุกขสมุทัย ทุกขนิโรธ และทุกขนิโรธคามินีปฏิปทา” ทั้ง 4 ข้อนี้คือ อริยสัจ 4 นั่นเอง สำหรับพุทธดำรัสก่อนพุทธปรินิพพานนั้นพร…
อริยสัจ 4 เป็นแก่นสารของพระพุทธศาสนา ประกอบด้วยความจริงเกี่ยวกับทุกข์และทางดับทุกข์ โดยแต่ละองค์ประกอบถูกระบุอย่างชัดเจน เช่น ทุกข์ที่มี 12 ชนิด เช่น ชาติทุกข์ ชราทุกข์ และมรณทุกข์ รวมไปถึงการตีความขอ
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา
269
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา
…ุก...โรโธติ สัญญา ฯ ทุกขสฺส นิโรโธ เอตฺถ เอเตน วาติ ทุกข...โรโธ ฯ สตฺตมี ตติยาพหุพพิหิ ฯ ยา ธมมชาติ ทุกขนิโรธ์ คจนติ บุคคลา เอตาย ธมมชาติยา ติ ทุกขนิโรธ์ ปฏิปชฺชนฺติ จ อิติ ตสฺมา สา ธมฺมชาติ ทุกฺข...ปทา นาม ฯ …
เนื้อหานี้กล่าวถึงอธิบายแนวความหมายของทุกขนิโรธในอรรถกถาของอภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา โดยมีการกล่าวถึงวิธีการและทางออกในการหลุดพ้นจากทุกข์ โยชนาเกี่ยวข้อ…
การปฏิบัติธรรมและการหลุดพ้นจากทุกข์
201
การปฏิบัติธรรมและการหลุดพ้นจากทุกข์
พระมหาเอซ รุ่นปี ๒๕๔๔ ๒๐๑ อริยเจ้า ๔ เป็นใจคน คือ ทุกข์รณีสัจ ทุกขสมุทัยรณีสัจ ทุกขนิโรธรณีสัจ และทุกขนิโรธคามีนปฏิปทาริยสัจ ดู่อนภิญจ&#ฺ;หลาย เพราะฉะนั้นแนละ เธอทั้งหลาย พึงกระทำความเพีย…
พระมหาเอซ รุ่นปี ๒๕๔๔ ๒๐๑ ได้อธิบายเกี่ยวกับอริยเจ้า ๔ ซึ่งประกอบด้วย ทุกข์, ทุกขสมุทัย, ทุกขนิโรธ, และทุกขนิโรธคามีนปฏิปทา โดยสนับสนุนให้ผู้คนเข้ามาเข้าใจถึงความทุกข์และปฏิบัติธรรมอย่างเร่งด่วนเพื่…
วิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณวิเสสสฺว
97
วิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณวิเสสสฺว
…โต สพฺพญญวจนโต จ ปรมตฺเถน [๒] นาวิชุชมาน ฯ วุตตกเหต อตฺถิ ภิกฺขเว อชาติ อภูติ อกต์ อสังขตนฺติ ฯ อิท ทุกขนิโรธ นิทเทเส วินิจฉัยกถามุข ฯ ทุกขนิโรธคามินีปฏิปทานิทเทเส วุตตา ปน อฏฺฐ ธมฺมา กาม ขนฺธนิทเทเสส อตฺถโต ป…
เนื้อหาเกี่ยวกับวิสุทธิมคฺคสฺสที่นำเสนอปรัชญาและแนวทางการปฏิบัติในศาสนา โดยเน้นที่การทำความเข้าใจในความรู้ที่เกี่ยวกับทุกข์ ความดับทุกข์ และการเข้าถึงนิพพาน ซึ่งมุ่งหวังให้ผู้อ่านได้สัมผัสถึงหลักธรรมท
สมเด็จพระญาณสังวร และหลักธรรมของพระพุทธศาสนา
167
สมเด็จพระญาณสังวร และหลักธรรมของพระพุทธศาสนา
…แสดงว่า พระพุทธเจ้าทรงตรัสรู้พระธรรม คือทรงตรัสรู้อริยสัจจ์ ๔ ได้แก่ ทุกข์ ทุกขสมุทัยเหตุเกิด ทุกข์ ทุกขนิโรธ ความดับทุกข์ ทุกขนิโรธคามินีปฏิปทา ทางปฏิบัติให้ถึงทางดับทุกข์ ตามที่แสดงนี้ธรรม คือสัจจะ ความทุกข์…
บทความนี้พูดถึงสมเด็จพระญาณสังวร สมเด็จพระสังฆราชสกลมหาสังฆปริณายก และการรับพระราชทานเพื่อประดับพระปัญญาบารมี นอกจากนี้ยังกล่าวถึงความสำคัญของธรรมและวินัยในชีวิต โดยเน้นที่ความแตกต่างระหว่างกุศลธรรมกั
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
315
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
…าณธาตุ ๑ มโนธาตุ ๑ ธัมมธาตุ ๑ มโนวิญญาณธาตุ ๑ ฯ ด 0 อริยสัจ ๔ คือ ทุกขอริยสัจ ๑ ทุกขสมุทัยอริยสัจ ๑ ทุกขนิโรธ อริยสัจ ๑ ทุกขนิโรธคามีนีปฏิปทาอริยสัจ ๑ ฯ 0
บทความนี้นำเสนอความเข้าใจในอภิธัมมัตถสังคหบาลีและอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา โดยเน้นไปที่ธรรม ๓๓ ในโลกุตตรจิต รวมถึงขันธ์ ๕ อุปาทานขันธ์ ๕ อายตนะ ๑๒ และธาตุ ๑๘ ซึ่งสำคัญต่อการศึกษาและเข้าใจอริยสัจ ๔ในพุทธศ
อภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียา
231
อภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียา
…ปตตตา ฯ นามรูปตทุภยสมมูฬหวเสน หิ ๑. สี. ม. ทุกฺขวิจิตฺตตาการณตตา ฯ ๒. ส. ม. อิติสุทโท นตฺถิ ฯ ๓. ส. ทุกขนิโรธ... ฯ ๔. ส. ม. มโตติ มคฺโคติ ฯ ๕. ส. ม. วุตตาติ ฯ
เนื้อหานี้กล่าวถึงอภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียา พิจารณาเกี่ยวกับมรรคและเหตุแห่งทุกข์ในบริบทของข้อความสำคัญในพระพุทธศาสนา พร้อมทั้งวิเคราะห์ปรัชญาที่เกี่ยวข้องกับตณหาที่เป็นส่วนหนึ่งของทุกข์และการปฏิบัติเพื่อก
หน้า10
116
บุคคลพึงรู้จักอริยสัจ แม้ทั้ง ๔ คือ ทุกข์ ทุกขสมุทัย ทุกขนิโรธ และมรรคมีองค์ ๘ ๑๐๐.--ทะ เรามิ ขุ.เถรี.มก.๕๔/๓๐๐/๔๖๔
การเปลี่ยนแปลงของชีวิตและธรรมะ
176
การเปลี่ยนแปลงของชีวิตและธรรมะ
…สัตว์เดรัจฉาน ในเปตติวิสัย มีมากกว่า ข้อนั้นเพราะเหตุไร เพราะไม่เห็น อริยสัจ ๔ คือ ทุกข์ ทุกขสมุทัย ทุกขนิโรธ ทุกขนิโรธคามินี
บทนี้อธิบายถึงการเปลี่ยนแปลงของชีวิตที่มีลักษณะเหมือนรถที่ซื้อมาใหม่แต่เมื่อเวลาผ่านไปก็เสื่อมสภาพ การประคับประคองร่างกายให้เกิดประโยชน์สูงสุดผ่านการสร้างความดี และการเข้าถึงพระรัตนตรัยเพื่อนำไปสู่ชีว
การเกิดใหม่ในพระพุทธศาสนา
174
การเกิดใหม่ในพระพุทธศาสนา
…สัตว์เดรัจฉาน ในเปตติวิสัย มีมากกว่า ข้อนั้นเพราะเหตุไร เพราะไม่เห็นอริย สัจ ๔ คือ ทุกข์ ทุกขสมุทัย ทุกขนิโรธ ทุกขนิโรธคามินีปฏิปทา ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย เพราะฉะนั้นแล เธอทั้งหลาย พึงกระทำ ความเพียรเพื่อรู้ตามคว…
เนื้อหานี้พูดถึงการเกิดใหม่จากมนุษย์ไปยังสถานการณ์ต่างๆ ในพระพุทธศาสนา โดยระบุว่า สัตว์ที่จุติจากมนุษย์จะไปเกิดในเทวดาหรือมนุษย์ มีน้อย ในขณะที่มีมากที่จะไปเกิดในนรกและเป็นสัตว์เดรัจฉาน เนื้อหายังกล่า
นิโรธอริยสัจในพระพุทธศาสนา
194
นิโรธอริยสัจในพระพุทธศาสนา
…กิดจากตัณหา 3 นี้ ได้มีแล้วแก่สรรพสัตว์ทั้งหลายตาม ลำาดับของภพ 9.3.3 นิโรธอริยสัจ นิโรธเรียกเต็มว่า ทุกขนิโรธ แปลว่า ความดับทุกข์ เพราะความสิ้นไปของตัณหา ดังพระพุทธพจน์ในธัมมจักกัปปวัตนสูตรที่ว่า โย ตสฺสาเยว ต…
ในทัศนะพระมงคลเทพมุนีว่าตัณหาที่เกิดขึ้นในภพ 3 ทำให้มนุษย์ยังคงทุกข์ แม้จะหลุดพ้นจากกามภพไปสู่รูปภพและอรูปภพก็ยังพบความทุกข์ได้อยู่ นิโรธหมายถึงการดับทุกข์ด้วยการสงบกิเลส ซึ่งมี 5 ขั้นตอน นิโรธที่กล่า
สัมมาทิฏฐิ และ สัมมาสังกัปปะ
194
สัมมาทิฏฐิ และ สัมมาสังกัปปะ
…ณ บุคคลจะเป็นสัมมาทิฏฐิโดยสมบูรณ์นั้นจะต้องละกิเลสได้แล้วโดยสิ้นเชิง คือ รู้ในทุกขสมุทยอริยสัจ รู้ในทุกขนิโรธอริยสัจ รู้ในทุกขนิโรธคามินีปฏิปทาอริยสัจ แล้วปฏิบัติถอนซึ่งอวิชชา และตัณหา เมื่อเป็น ดังนั้นแล้วย่อ…
… เช่น การทำบุญและผลของกรรมที่ทำดีและทำชั่ว ในระดับสูงหมายถึงความรู้ในอริยสัจ 4 คือ ทุกข์ ทุกขสมุทัย ทุกขนิโรธ และทุกขโรธคามินีปฏิปทา ซึ่งต้องละกิเลสและเข้าใจเบื้องหลังของปรากฏการณ์ เพื่อไม่เห็นผิดพลาดในชีวิต ส…
ความรู้แจ้งโลกของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า
68
ความรู้แจ้งโลกของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า
…ัติว่า “ทุกขสมุทัยอริยสัจ” ทรงรู้แจ้งแทงตลอดถึงการหยุดเวียนว่ายตายเกิดในวัฏสงสาร ซึ่งทรงบัญญัติว่า “ทุกขนิโรธ ทรงรู้แจ้งแทงตลอดถึงวิธีปฏิบัติ เพื่อหยุดการเวียนว่ายตายเกิด ซึ่งทรงบัญญัติว่า “ทุกขนิโรธคามินี อริ…
บทนี้วิเคราะห์ถึงความรู้แจ้งของพระสัมมาสัมพุทธเจ้าที่ทรงเป็นผู้รู้แจ้งโลกหรือ “โลกวิทู” โดยมีแนวคิดเกี่ยวกับโลกทั้ง 2 นัย ได้แก่ ร่างกายและการเวียนว่ายตายเกิด ในบทนี้กล่าวถึงการรู้แจ้งถึงความทุกข์และว
พระพุทธศาสนาและการดับทุกข์
168
พระพุทธศาสนาและการดับทุกข์
…็น เช่น ไม่ อยากเรียนซ้ำชั้น ไม่อยากเป็นคนแก่ ไม่อยากเจ็บป่วย ไม่อยากมีผมหงอก เป็นต้น 3. นิโรธ หรือ ทุกขนิโรธ แปลว่า ความดับสนิทแห่งทุกข์ พระพุทธเจ้าทรงสอนว่า การดับทุกข์ต้องดับที่เหตุซึ่งทำให้ทุกข์เกิด เมื่อเ…
บทความนี้พูดถึงแนวคิดของพระพุทธเจ้าที่กล่าวถึงสมุทัยซึ่งเป็นสาเหตุที่ทำให้เกิดทุกข์ มีกามตัณหา, ภวตัณหา และวิภวตัณหาเป็น 3 ประการสำคัญ จากนั้นเน้นความสำคัญของนิโรธหรือการดับทุกข์ ที่เกิดจากการดับตัณหา
สามัญญผลลำาดับที่ ๔
250
สามัญญผลลำาดับที่ ๔
…มโน้มน้อมจิตไปเพื่ออาสวักขยญาณ ย่อมรู้ชัด ตามเป็นจริงว่า นี้ทุกข์ นี้ทุกขสมุทัย (เหตุแห่ง ทุกข์) นี้ทุกขนิโรธ (ความดับทุกข์) นี้ทุกขนิโรธ คามินีปฏิปทา (ทางดับทุกข์) ย่อมรู้ชัดตาม เป็นจริงว่า เหล่านี้อาสวะ (กิเ…
เมื่อผู้ที่เจริญภาวนาสามารถประคองจิตให้เป็นสมาธิและบริสุทธิ์จากกิเลส จิตจะสว่างไสว บรรลุอันหยั่งรู้เกี่ยวกับอริยสัจ ๔ และหลุดพ้นจากกิเลสทั้งหมด นั่นคือการบรรลุอรหัตตผล ซึ่งเป็นสามัญญผลสูงสุดที่พุทธเจ้
การเจริญภาวนาและการหลุดพ้นจากอาสวะ
138
การเจริญภาวนาและการหลุดพ้นจากอาสวะ
…อมโน้มน้อมจิตไปเพื่อ อาสวักขยญาณ ย่อมรู้ชัดตามเป็นจริงว่า นี้ทุกข์ นี้ทุกขสมุทัย (เหตุแห่งทุกข์) นี้ทุกขนิโรธ (ความดับทุกข์) นี้ทุกขนิโรธคามินีปฏิปทา (ทางดับทุกข์) ย่อมรู้ ชัดตามเป็นจริงว่า เหล่านี้อาสวะ (กิเล…
บทความนี้กล่าวถึงการเจริญภาวนาเพื่อให้จิตใจบริสุทธิ์และหลุดพ้นจากอาสวะที่ทำให้เกิดทุกข์ อธิบายถึงการเข้าถึงอาสวักขยญาณซึ่งคือความรู้ที่สามารถทำให้เห็นตามความเป็นจริงและชื่อของวิชชาที่เกิดจากการเจริญภา
สาระสำคัญแห่งถมมจักภัณฑ์สูตร
7
สาระสำคัญแห่งถมมจักภัณฑ์สูตร
…อ “ต้นเหตุ ๓” (กามตุณหา ภวตุณหา วิภวตุณหา) “ทุกข์นิโรธอริยสัจ” (นิรโทษ) คือ “ความดับแห่งทุกข์” และ “ทุกขนิโรธคามินิปฏิปทา” (มรรค) คือ “อริยมรรคองค์ ๘” มี “สัมมาทิฏฐิ” เป็นต้น และ “สัมมาสมาทิ” เป็นที่สุด๒.๒ “รอ…
ถมมจักภัณฑ์สูตรเป็นพระสูตรที่สำคัญในพระพุทธศาสนา ซึ่งพระพุทธองค์ทรงแสดงแก่ปัญจคีรีทั้ง ๕ โดยมีการเน้นถึงการเว้นจากหนทางสุดโต่งทั้ง ๒ ทาง และการปฏิบัติตามมัชฌิมาปฏิปทา มีการกล่าวถึงอริยสัจ ๔ ที่ประกอบไ
ความสงบสุขและอริยมรรค 8
201
ความสงบสุขและอริยมรรค 8
…นสนิท ที่กล่าวนี้เป็นกระบวนการของอริยมรรคอันประกอบด้วยองค์ 8 ซึ่งเป็นปฏิปทานำไปสู่ ความดับทุกข์ หรือทุกขนิโรธคามินีปฏิปทาอริยสัจ 9.4 กิจในอริยสัจ 4 กิจ คือ หน้าที่ในอริยสัจ 4 ข้อใดมีหน้าที่อย่างไร รวมเรียกว่า …
การที่ความสงบสุขอันเกิดจากการตัดกิเลสได้เป็นไปยั่งยืน คือ นิพพาน ซึ่งหมายถึงความดับทุกข์ ควบคู่กับกระบวนการของอริยมรรค 8 ที่นำไปสู่ความดับทุกข์ ทุกกิจในอริยสัจ 4 มีความสำคัญ ไม่เพียงแค่ความรู้ทั่วไป แ