อภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียา : หน้า 231/280

ประโยค - อภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียา สห อภิธรรมมภาวิภาวินีนาม อภิธมฺมตฺถสังคหฎีกา - หน้าที่ 230 สตฺตมปริจเฉทวณฺณนา หน้าที่ 231 ตทุกย์ นิสสาย อุปฺปนฺนาน ตตฺตกานเมว วิญญาณาห์ ปริยาเยน กเมน ธาตุโย อฏฐารส ภวนฺติ ฯ ติสโส ภูมิโย อิมสฺสาติ ติภูมิ ฯ ติภูมิเยว เตภูมิก ฯ วตฺตติ เอตฺถ กมุม ตพุฒิปาโก วาติ วฏฏ ฯ ตณฺหาติ กาม ตณฺหาทิวเสน ติวิธา ปุน ฉฬารมฺมณวเสน อฏฐารสวิธา อตีตา นาคตปจฺจุปฺปนฺนวเสน จตุปัญญาสวิธา อชฺฌตฺติกพาหิรวเสน อฏฺฐสตเภท จ ตัณหา ฯ กสฺมา ปน อญฺเญ ปี ทุกฺขเหตุสุ สนฺเตสุ ตณฺหาเยว สมุทโยติ วุตตาติ ฯ ปธานการณฤตา ฯ กมฺมวิจิตฺตตาเหตุภาเวน หิ กมฺมสฺส สหายภารูปคมเนน จ ทุกฺข วจิตตการณฤตา" ตัณหา ทุกฺขสฺส วิเสสการณนฺติ ฯ มคฺโคติ นิโรธคามินีปฏิปทานาเมน” วุตฺโต มคฺโค โลกุตตโร มคฺโคติ มโตติ ปุน มคฺคคฺคหณ์ โยเชตพฺพฯ มคฺคยุตฺตา อฏฺฐงคิกวินิมุตฺตา เสสา มคฺคสมฺปยุตฺตา ผสฺสาทโย ผลกฺเจว สสมฺปยุตฺตนฺติ เอเต จตุหิ สจฺเจริ วินิสสฎา วินิคคตา นิปปริยายโต ๆ ปริยายโต ปน อญฺญาตาวินทริยนิทเทเสปิ มคฺคงค์ มคฺคปริยาปนนนฺติ วุตตตตา ผลธมฺเมสุ สมมาทิฏฐิอาทีน มคฺคสจฺเจ อิตเรสญฺจ มคฺคผลสมปยุตฺตานํ สงฺขารทุกฺขสามญฺเญน ทุกฺขสจฺเจ สงฺคโห สกกา กาตุ ฯ เอวหิ สติ สจจเทสนายปี สพฺพสงฺคาริกตา อุปฺปนฺนา โหติ ฯ กสฺมา ปเนเต ขนฺธาทโย พหู ธมฺมา วุตตา ฯ ภควตาปี ตเถว เทสิตตฺตา ฯ ภควตาปี กสฺมา ตถา เทสิตาติ ฯ ติวิธสตฺตานุคหสฺส อธิปเปตตตา ฯ นามรูปตทุภยสมมูฬหวเสน หิ ๑. สี. ม. ทุกฺขวิจิตฺตตาการณตตา ฯ ๒. ส. ม. อิติสุทโท นตฺถิ ฯ ๓. ส. ทุกขนิโรธ... ฯ ๔. ส. ม. มโตติ มคฺโคติ ฯ ๕. ส. ม. วุตตาติ ฯ