ปวัติกาล : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 2 / 2

…ภูมิย์ ท่านกล่าวไว้ด้วยอำนาจฌานที่เป็น ฌานจตุกกนัยฯ ประกอบความว่า "ต่อจากนั้นไป รูปเท่านั้นเป็นไป ในปวัติกาลและในเวลาเคลื่อนไป ด้วยอำนาจแห่งภวังค์และจุติ เหมือน อย่างนั้นแล้วก็ดับไป "ฯ บทว่า เตสุ คือ บรรดาพรห…

ในบทนี้กล่าวถึงการพินาศของโลกซึ่งเกิดจากไฟ น้ำ และลม โดยอธิบายถึงอำนาจของฌานที่ส่งผลต่อการพินาศในแต่ละชั้นของพรหมโลก คำอธิบายสรุปถึงการเปลี่ยนแปลงของโลกในแต่ละกลุ่มเวลา โดยแบ่งแยกตามพฤติกรรมและอำนาจที

…่าวคำว่า "วิถีจิตฺตวเสเนว" เป็นต้น ฯ ประกอบความว่า "ข้าพเจ้าได้กล่าวสังคหะ ชื่อปวัติสังคหะ ไว้แล้วไปปวัติกาลด้วยอำนาจวิถีจิต คือในกาลอื่นจากปฏิสนธิกาล อันเป็นที่สุดแห่งจิตจิต อย่างนี้คือ ตามนัยที่กล่าวแล้ว (ใ…

เนื้อหาเกี่ยวกับอภิธัมมัตถสังคหะและวิถีของการสงเคราะห์จิตที่พระอาจารย์ได้กล่าวถึง โดยเริ่มจากการแสดงวิถีจิตฺตวเสเนว และปวัติสังคหะในสองกาล ได้แก่ กาลแห่งปฏิสนธิและจุติจิต รวมถึงการอธิบายคำว่าอบายและสุ

…้แล ฯ ฯ [สังคหาคาถา] มหัคคตกุศล ท่านกำหนดไว้ตามภูมิ ย่อม ให้วิบากที่แม้นกันเกิดขึ้น ในปฏิสนธิกาล และปวัติกาล ด้วยประการฉะนี้ ฯ

เนื้อหาที่กล่าวถึงพระโยคาวจรที่เจริญฌานในชั้นต่างๆ ของพรหม โดยเริ่มจากปฐมฌานจนถึงปัญจมฌาน ซึ่งแต่ละระดับจะนำไปสู่วิสัยโคตรที่แตกต่างกัน เช่น การเกิดในพวกพรหมชั้นต่างๆ เช่น ปาริสัชชา ปุโรหิตา และมหาพรห

…ารมณ์ ฯ บรรดากรรม ๔ อย่างเหล่านี้ อกุศลกรรมที่เว้นจากอุทธัจจะ ย่อมให้เกิดปฏิสนธิ ในอบายภูมิ ฯ ส่วนในปวัติกาล อกุศลกรรม๑๒ อย่าง แม้ทั้งหมด ย่อมเผล็ดอกุศลวิบาก ๒ ในกามโลกแม้ทั้งหมดและ ในอรูปโลกตามสมควร ฯ แม้กาม…

…์ที่มีผลต่อการปฏิสนธิในอบายภูมิและสุคติ พร้อมอธิบายถึงผลของอกุศลกรรมในแต่ละภูมิและวิบากที่เกิดขึ้นในปวัติกาล การวิเคราะห์นี้มาจากมติของพระเถระซึ่งให้ความสำคัญกับการแสดงวิบากในระดับต่างๆ เพื่อทำความเข้าใจในธรร…

… แต่สำหรับพวกอสัญญีสัตว์ มีรูปเท่านั้นเป็นปฏิสนธิฯ อนึ่ง ต่อจากปฏิสนธินั้นเป็นไป รูปนั่นเอง เป็นไปในปวัติกาล และ ในเวลาเคลื่อน แล้วก็ดับไป ฯ ปฏิสนธิ 5 อย่างนี้ ชื่อว่ารูปาวจร ปฏิสนธิฯ [กำหนดอายุของพรหม ๑๖ ชั้…

ในบทนี้ได้พูดถึงวิบากแห่งฌานและปฏิสนธิ 5 อย่าง ที่สร้างขึ้นจากการมีรูป และอายุของพรหมแต่ละชั้น กล่าวถึงการจัดแบ่งอายุของพรหมแต่ละกลุ่มตามจำนวนกัลป์ และรายละเอียดเกี่ยวกับปฏิสนธิ ที่เกี่ยวข้องกับอำนาจแ

…ี่ ๕ [ชื่อวิถีมุตตสังคหวิภาค] [สังคหคาถา] สังคหะที่ชื่อว่าปวัติสังคหะ ซึ่งข้าพเจ้า ได้กล่าวไว้แล้วในปวัติกาล ด้วยอำนาจ แห่งวิถีจิตอย่างนั้น บัดนี้ ข้าพเจ้าจะกล่าว ในปฏิสนธิกาล (คือในเวลาปฏิสนธิ) ฯ [หมวด ๔ มีภ…

ในบทที่ 5 ของอภิธัมมัตถสังคหบาลี นี้เฉลยแนวคิดเรื่องวิถีมุตตสังคหะ และจตุกกะ ๔ หมวดต่าง ๆ ที่สำคัญอย่างยิ่งสำหรับผู้ศึกษาพุทธศาสนา เพื่อให้เข้าใจเกี่ยวกับภูมิ ๔ ที่ทำให้เกิดการเวียนว่ายตายเกิดได้อย่าง

…ล่าวการสงเคราะห์ ชื่อว่าปวัติสังคหะ คือการสงเคราะห์ที่มีชื่อ อย่างนั้น แห่งจิตตุปบาท ในปฏิสนธิกาลและปวัติกาล ที่ท่านกำหนด โดยความต่างแห่งภูมิทั้ง ๓ มีกามาวจรภูมิเป็นต้น และแห่งบุคคลมี ทวิเหตุกบุคคลเป็นต้น ซึ่…

บทความนี้กล่าวถึงการสงเคราะห์จิตตุปบาทผ่านการตีความอภิธัมมัตถสังคหะ โดยแบ่งแยกเป็นภูมิและบุคคลเพื่อแสดงการเปลี่ยนแปลงและความสัมพันธ์ระหว่างจิต โดยอ้างอิงจากการแสดงปวัติสังคหะ และครอบคลุมการศึกษาที่รู้

…ว่า ปวัติสังคหะ ที่ท่านกำหนดด้วยจิตดวงก่อน และดวงหลัง โดยความต่างแห่งภูมิ และ บุคคล ในปฏิสนธิกาล และปวัติกาล ตามสมควรแก่ความเป็นไปโดยย่อ ฯ คือ อย่างไร ? ๆ พึงทราบนักกะ 5 หมวด ในวิถีสังคหะ คือ วัตถุ ๖ ทวาร ๖ อ…

เนื้อหานี้กล่าวถึงการศึกษาวิถีสังคหวิภาคในอภิธัมมัตถสังคหบาลี โดยเน้นการประมวลจิตตุปบาทและการกำหนดสิ่งต่างๆ ในการวิเคราะห์ซึ่งแบ่งออกเป็นนักกะ 5 หมวด ได้แก่ วัตถุ ทวาร อารมณ์ วิญญาณ วิถี และวิสัยปวัติ

…้วยอุเบกขา อาศัยธรรมที่สหรคตด้วยอุเบกขา ย่อมเกิดขึ้น ไม่ใช่เพราะเหตุเป็น ปัจจัย ดังนี้ ด้วยอำนาจแห่งปวัติกาลและปฏิสนธิกาล อย่างนี้ว่า ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่สหรคตด้วยอุเบกขาเป็นอเหตุกะเกิดขึ้น ขันธ์ ๑ อาศัย …

ในหน้านี้ของอภิธัมมัตถสังคหบาลี อธิบายถึงฐานแห่งสัมปฏิจฉันนจิตและการพิจารณาธรรมต่างๆ เช่น สันตีรณะ กับชวนะ และวิธีการที่สันตีรณะแสดงถึงปฏิสนธิภวังค์และจุติ โดยยกตัวอย่างการทำงานร่วมกันของขันธ์ในลักษณะ