มหาภูตรูป : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ

…มขันธ์ 3 คือ เวทนาขันธ์ สัญญาขันธ์ สังขารขันธ์ (เจตนา ผัสสะ มนสิการ จัดเป็น สังขารขันธ์) รูป ได้แก่ มหาภูตรูป 4 และรูปที่อาศัยมหาภูตรูป (อุปาทายรูป) 24 มหาภูตรูป 4 คือ ธาตุ 4 ได้แก่ ปฐวีธาตุ คือ ธาตุดิน มีลักษ…

…นนามธรรม 5 อย่าง ได้แก่ เวทนา สัญญา เจตนา ผัสสะ และ มนสิการ มีการจำแนกเป็นนามขันธ์ 3 ส่วนรูปเรียกว่ามหาภูตรูป 4 ซึ่งได้แก่ ปฐวีธาตุ อาโปธาตุ เตโชธาตุ และ วาโยธาตุ นอกจากนี้ยังมีสฬายตนะซึ่งประกอบด้วย 6 แดนติดต่…

…ามสืบต่อแห่งรูป 3. ชรตารูป คือ ความทรุดโทรมแห่งรูป 4. อนิจจตารูป คือ ความปรวนแปรแตกสลายแห่งรูป เมื่อมหาภูตรูป 4 และอุปทายรูปอาศัยซึ่งกันและกันแล้ว มหาภูตรูป 4 จึงเกิดขึ้น ถึงแม้ว่าอุปทายรูปจะเกิดขึ้นเพราะอาศัย…

…ูปแบบต่างๆ ทั้งกายวิญญัติ รูปที่มีอาการ การเคลื่อนไหว การเจริญร่วมกัน หรือการเสื่อมโทรม โดยอธิบายถึงมหาภูตรูป 4 และความสัมพันธ์ระหว่างมันกับอุปทายรูป รวมถึงการแยกประเภทเวทนา 3 อย่างที่เกิดขึ้นจากการประสบการณ์ท…

…ธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 260 ปฐวีธาตุ อาโปธาตุ เตโชธาตุ วาโยธาตุ ชื่อว่ามหาภูตรูป ๑ จักขุ โสตะ ฆานะ ชิวหา กาย ชื่อว่าปสาทรูป ๑ รูป เสียง กลิ่น รส และโผฏฐัพพะ กล่าวคือภูตรูปทั้ง ๔ เว…

เอกสารนี้นำเสนอการศึกษาเกี่ยวกับรูปทรงและธาตุต่างๆ ในอภิธัมมะ โดยแยกรูปทรงออกเป็นประเภทต่างๆ เช่น มหาภูตรูป, ปสาทรูป, และลักษณะรูป รวมถึงการแสดงออกถึงลักษณะต่างๆ ที่สำคัญในการดำรงชีวิตและการเข้าถึงความรู้ในอ…

…็นสหชาตปัจจัยอย่างเดียวไม่จัดว่าเป็นอัญญมัญญปัจจัย เพราะ นามซึ่งมีปกติเป็นสหชาตปัจจัยแก่จิตตชรูป และมหาภูตรูปซึ่งมีปกติเป็น สหชาตปัจจัยแก่อุปาทายรูปเป็นอัญญมัญญปัจจัย ท่านมิได้ยกขึ้นไว้ จริงอยู่ ถ้าหากว่าความเ…

ข้อความนี้ได้กล่าวถึงปัจจัยต่างๆ ในหลักอภิธัมในภาษาไทย โดยระบุถึงความแตกต่างระหว่างสหชาตปัจจัยและอัญญมัญญปัจจัย รวมถึงการอธิบายเกี่ยวกับนิสสยปัจจัยและอุปนิสสยปัจจัย รวมถึงการทำความเข้าใจในธรรมและวิญญา

…ัจจัย เพราะเมื่อตน ไม่เกิด แม้ธรรมทั้งหลายที่จะเกิดร่วม กันก็ไม่เกิด ฯ ธรรมทั้งหลาย คือ อรูปขันธ์ ๔ มหาภูตรูป ๔ และธรรมที่เป็นวัตถุวิบากในขณะปฏิสนธิฯ ธรรมที่เป็นปัจจัยแก่ธรรม ที่ค้ำจุนแก่ตน โดยความเป็นธรรมอุปถ…

เนื้อหานี้เกี่ยวข้องกับอธิบายถึงนิโรธและจุติจิต โดยชี้ให้เห็นถึงความสำคัญของธรรมที่มีความเกี่ยวข้องกันในการเกิดขึ้นของสิ่งต่างๆ นอกจากนี้ยังกล่าวถึงสหชาตปัจจัยซึ่งแสดงถึงธรรมที่เกิดร่วมกัน และอัญญามัญ

…รที่พระองค์ทรงเข้าถึงพรหมโลกด้วยพระฤทธิ์ พร้อมทั้ง พระวรกายอันสำเร็จแต่จิต และพระวรกายอันประกอบด้วย มหาภูตรูป ๔ นี้ เป็นสิ่งที่น่าอัศจรรย์ ทั้งไม่เคยมีมาก่อนเลย พระเจ้าข้า” พระผู้มีพระภาคเจ้าตรัสว่า “ดูก่อนอาน…

เนื้อหาพูดถึงความเข้าถึงพรหมโลกของพระพุทธองค์ผ่านฤทธิ์และการประกอบด้วยมหาภูติ รูป 4 โดยพระอานนท์ ได้สอบถามถึงภูมิธรรมและความอัศจรรย์ของการเข้าถึงพระพรหมโลก พร้อมกับการชวนให้เห็นถึงลักษณะพิเศษของกายของ

…ะคืออะไร รูปน่ะคือร่างกายประกอบด้วยธาตุทั้ง 4 ดิน น้ำ ไฟ ลม ผสมกันอยู่นี้ ถ้าว่า แยก ออกไปก็เป็น 28 มหาภูตรูป 4 อุปาทายรูป 24 เป็นรูป 28 ประการดังนี้ นี่แหละมีรูปเท่านี้ เป็นเบญจขันธ์นี้ รูป 28 เวทนา สัญญา สัง…

การแบกขันธ์ 5 ทำให้เกิดทุกข์ หากไม่สามารถปล่อยวางได้ การปล่อยวางขันธ์นี้จะนำไปสู่ความสุข การเข้าใจในรูป เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ เป็นสิ่งสำคัญเพื่อการปฏิบัติที่ถูกต้องในการปล่อยวางในชีวิตจริง การตั้ง

…ึ่งลักษณะและหน้าที่ของธาตุ 4 ได้กล่าวไว้แล้วในเรื่องจตุธาตุววัตถาน 2. อุปาทายรูป หมายถึง รูปที่อาศัยมหาภูตรูปเกิด (คุณสมบัติที่มีอยู่ในรูป) ถ้าไม่มี มหาภูตรูป อุปาทายรูปก็มีไม่ได้ อุปาทายรูป 24 ประกอบด้วย จักข…

…ุลมที่มีหลายลักษณะ เช่น อุทฺธงฺคมวาโยและอโธคมวาโย นอกจากนี้ยังพูดถึงอุปาทายรูปซึ่งหมายถึงรูปที่อาศัยมหาภูตรูปเกิด และประสาทสัมผัสที่เกี่ยวข้อง เช่น ประสาทตาและประสาทหู บทความนี้เป็นการสรุปสาระสำคัญเกี่ยวกับการ…

…ห็นได้ด้วยตาทิพย์ เช่น รูปของเทวดา พรหม เป็นต้น รูป หรือร่างกาย มีส่วนประกอบที่สำคัญ 2 อย่าง คือ 1. มหาภูตรูป 4 แปลว่า รูปที่เป็นใหญ่ปรากฏชัดเจน ได้แก่ ธาตุดิน ธาตุน้ำ ธาตุไฟ ธาตุลม ลักษณะของธาตุทั้ง 4 คือ ธาต…

…่ทำให้ขันธ์ 5 มีชีวิตที่ไม่สามารถบังคับบัญชาได้ องค์ประกอบของขันธ์ 5 ได้แก่ รูปขันธ์และองค์ประกอบของมหาภูตรูป 4 คือ ธาตุดิน ธาตุน้ำ ธาตุไฟ และธาตุลม ซึ่งมีลักษณะเฉพาะต่างๆ ที่ส่งผลต่อการดำรงอยู่ของชีวิต

…ู่กับลมหายใจเข้าออก 1 ผูกพันอยู่ กับอิริยาบถ 1 ผูกพันอยู่กับความเย็นความร้อน 1 ผูกพันอยู่กับมหาภูต (มหาภูตรูป 4 คือ ดิน, น้ำ, ไฟ, ลม) 1 ผูกพันอยู่กับอาหาร 1 ชีวิตนี้นั้น ได้ความเป็นไปสม่ำเสมอแห่งลมหายใจเข้าและ…

เนื้อหาเกี่ยวกับการพิจารณาอันตรายจากสัตว์มีพิษ เช่น งูและแมลงป่อง ที่อาจเป็นสาเหตุให้เกิดความตาย พร้อมกับการระลึกถึงความอ่อนแอของอายุที่ผูกพันกับการหายใจ และการเดินทางของอิริยาบถในชีวิตมนุษย์ ทั้งนี้ส

…ด้เฉพาะผู้ที่เพ่งกสินจนได้ฌานที่ 4 มาแล้ว จึงจะสามารถเจริญ กัมมัฏฐานหมวดนี้ได้ ข. ภูตกสิณ (กสิณ คือ มหาภูตรูป) 4 มี ปฐวี (ดิน) อาโป (น้ำ) เตโช (ไฟ) วาโย (ลม) ค. อาโลกสิณ กำหนดแสงสว่างเป็นอารมณ์ การกำหนดนิมิตเป…

กัมมัฏฐานนี้ใช้ได้เฉพาะผู้ที่ได้ฌานที่ 4 แล้ว ผู้ปฏิบัติสามารถเลือกกัมมัฏฐานจาก 10 รูปแบบ โดยเน้นที่อาโลกสิณและภูตกสิณ เพื่อให้เหมาะสมกับจริตของแต่ละบุคคล พระมงคลเทพมุนีเสนอวิธีนี้ว่าเป็นอุปการคุณต่อน

…ม่เข้าใจ รูป น่ะคือร่างกาย ประกอบด้วยธาตุทั้ง ๔ ดิน น้ำ ไฟ ลม ผสมกันอยู่นี้ ถ้าว่าแยกออกไปก็เป็น ๒๔ มหาภูตรูป ๔ อุปาทายรูป ๒๔ เป็นรูป ๒๘ ประการดังนี้ นี่แหละมีรูปเท่านี้ เป็นเบญจขันธ์นี้ รูป ๒๘ เวทนา สัญญา สัง…

บทความนี้นำเสนอวิธีการปล่อยขันธ์ ๕ ที่ไม่ใช่ของเล็กน้อยและไม่ใช่ของปล่อยง่าย ซึ่งถ้าปล่อยไม่ได้ก็จะเป็นทุกข์ แต่ถ้าปล่อยได้จะเป็นจัตุรัสในการใช้ชีวิต ขันธ์ ๕ ประกอบไปด้วย รูป, เวทนา, สัญญา, สังขาร และ

… ตัวตนเรา นี้แหละ ภิกษุ สามเณร อุบาสก อุบาสิกานี้แหละ มีอยู่ ๕ เท่านั้นแหละ รูป ๑ นาม ๔ รูป ๑ ก็คือ มหาภูตรูป ทั้ง ๔ ดิน น้ำ ไฟ ลม ที่ประชุม เป็นร่างกายนี้ นี่เรียกว่ารูปขันธ์ เวทนา ก็เวทนา ความรับอารมณ์ ความร…

ขันธ์ ๕ อธิบายถึงธรรมชาติของมนุษย์ที่ประกอบไปด้วยรูป เวทนา สัญญา สังขาร และวิญญาณ โดยรูปเป็นส่วนที่มองเห็น ในขณะที่เวทนาคือความรู้สึกที่เกิดจากอารมณ์ต่างๆ เช่น ความสุขและความทุกข์ สัญญาคือการจำและรับร

…ล้ว ราวกับท่อนไม้ไม่มี ประโยชน์อะไร” สังขารร่างกายที่เราอาศัยใช้ในการสร้างบารมีในโลกนี้ ประกอบไปด้วยมหาภูตรูป ๔ คือ ธาตุดิน น้ำ ไฟ ลม ธาตุทั้ง ๔ นี้

การเดินทางในสังสารวัฏเป็นการที่ยาวไกลและไม่รู้ว่าจะถึงจุดหมายเมื่อใด หากไม่มีหลักของชีวิตก็จะต้องวนเวียนอยู่ในความทุกข์ แต่ผู้ที่เข้าถึงพระธรรมกายจะพบกับความสุขและปลอดภัย เมื่อตื่นรู้สัจธรรมตามคำสั่งส

…อความว่างเปล่า ช่องว่างอื่นๆ ที่อยู่ภายในร่างกาย อากาสธาตุภายนอก คือ ความว่างเปล่า ช่องว่างต่างๆ ที่มหาภูตรูป 4 คือ ธาตุดิน ธาตุน้ำ ธาตุไฟ ธาตุลม ไม่สัมผัสถูกต้องที่อยู่ภายนอกร่างกาย เช่น ช่องว่างระหว่างอนุภาค…

อากาสธาตุเป็นช่องว่างในร่างกายและภายนอก มีอากาสธาตุภายในและภายนอก เช่น ช่องต่างๆ ในร่างกายและสถานที่ที่ไม่มีธาตุ ส่วนวิญญาณธาตุทำให้มีชีวิต มีการรับรู้จาก 6 ธาตุที่สำคัญ เช่น ตา หู จมูก ซึ่งเชื่อมโยงก

…ไร่ นา บ้าน แต่ทั้งตนและของของตนนั้น มันถูกประกอบขึ้นจากธาตุต่างๆ อย่างเช่น ตัวเราก็ถูกประกอบขึ้นจากมหาภูตรูป (รูปต้นเดิม) มีธาตุดิน ธาตุน้ำ ธาตุลม ธาตุไฟ ประกอบ เข้าด้วยกันจนเป็นตัวเรา แต่พอแยกธาตุเหล่านี้ออก…

เนื้อหานี้ให้ความเข้าใจเกี่ยวกับกฎของไตรลักษณ์ในพุทธศาสนา โดยอธิบาย 3 ลักษณะ ได้แก่ อนิจจัง (ความไม่เที่ยง), ทุกขัง (ความเป็นทุกข์) และอนัตตา (ไม่ใช่ตัวตนที่แท้จริง) โดยเฉพาะเกี่ยวกับความเปลี่ยนแปลงขอ

…น ก็แล้วแต่อำนาจแห่งการกระทำที่ตนทำไว้ครั้งเมื่อเป็นมนุษย์ ส่วนร่างกายที่ไม่มี จิตที่เรียกว่า คนตาย มหาภูตรูปอันประกอบด้วยธาตุ 4 ก็แตกทำลายสลายไปสู่สภาพเดิม เมื่อนักศึกษาทราบวิธีการเปลี่ยนภพแล้ว ต่อไปนักศึกษาจ…

ในส่วนนี้จะมีการพูดถึงลักษณะของปรโลกหรือสถานที่หลังความตายซึ่งสอดคล้องกับหลักคำสอนของพระพุทธศาสนา ซึ่งเน้นให้เห็นจริงและพิสูจน์ได้ ไม่ใช่การเชื่อโดยปราศจากเหตุผล โดยมีการแบ่งประเภทของภพ 3 และการเดินทา

…าตปัจจัย มี ๓ อย่าง คือ ธรรมทั้งหลาย คือจิตและเจตสิกเป็นปัจจัยแก่กันและกัน และแก่รูปที่เกิดร่วม ๑ ๑ มหาภูตรูปเป็นปัจจัยแก่กันและกัน และแก่ อุปาทายรูป ๑ ในขณะปฏิสนธิ วัตถุและวิบากเป็นปัจจัยแก่กันและกัน ๑ ฯ อัญญ…

…จัย อัญญมัญญปัจจัย และอื่น ๆ ที่เป็นส่วนสำคัญในการเกิดนามรูป การเกิดร่วมกันของจิตและเจตสิก สหชาต และมหาภูตรูป ซึ่งจะช่วยให้เข้าใจถึงการพิจารณาและศึกษานามรูปได้ชัดเจนยิ่งขึ้น

…ูปทั้งหลายที่ไม่ติดกัน ชื่อว่า อสัมผัฏฐตา ฯ เพราะเหตุนั้น พระผู้มีพระภาคเจ้าจึงได้ตรัสไว้ว่า รูป ที่มหาภูตรูปทั้ง ๔ ไม่ถูกร้อง (ชื่อว่าปริเฉทรูป)ฯ [อธิบายวิญญัติรูป ๒ ] ન ธรรมชาติที่ชื่อว่ากายวิญญัติ เพราะอรรถ…

เนื้อหาได้กล่าวถึงความหมายของคำว่า 'อากาส' และ 'อากาสธาตุ' รวมถึงการกำหนดรูปที่เกิดขึ้นในกระบวนการของกลาปต่าง ๆ ตามหลักอภิธัมมศึกษา นอกจากนี้ ยังอธิบายถึงธรรมชาติของกายและวาจาในการแสดงออกถึงความประสงค

…ิสนธิมา ៨ [ภัยที่เกิดเพราะอาหารเป็นเหตุ] ในอาหาร ๔ อย่างนั้น ภัยคือความนิยมยินดี ย่อมมีในเพราะ * คือมหาภูตรูป ๔ และ สี กลิ่น รส โอชา

บทความนี้เป็นการวิเคราะห์และอธิบายเกี่ยวกับอาหารเรปฏิกูลสัญญา พร้อมพูดถึงประเภทอาหาร ๔ อย่าง ได้แก่ กพฬิงการาหาร, ผัสสาหาร, มโนสัญเจตนาหาร และวิญญาณาหาร รวมถึงความหมายของอาหารแต่ละประเภทและผลกระทบที่เ