หน้าหนังสือทั้งหมด

อากาสธาตุและวิญญาณธาตุในระบบธรรมชาติ
41
อากาสธาตุและวิญญาณธาตุในระบบธรรมชาติ
…กาศธาตุ หรือ ธาตุอากาศ คือ ช่องว่าง ที่ว่าง ความว่างเปล่า สถานที่ที่ไม่มีปฐวีธาตุ อาโปธาตุ เตโชธาตุ วาโยธาตุ หรือช่องว่างที่อยู่ระหว่างธาตุต่างๆ ซึ่งอากาสธาตุนี้มีทั้งอากาศธาตุที่อยู่ภายในและ ภายนอกร่างกาย อา…
อากาสธาตุเป็นช่องว่างในร่างกายและภายนอก มีอากาสธาตุภายในและภายนอก เช่น ช่องต่างๆ ในร่างกายและสถานที่ที่ไม่มีธาตุ ส่วนวิญญาณธาตุทำให้มีชีวิต มีการรับรู้จาก 6 ธาตุที่สำคัญ เช่น ตา หู จมูก ซึ่งเชื่อมโยงก
ธาตุทั้งหลายเป็นไตรลักษณ์
47
ธาตุทั้งหลายเป็นไตรลักษณ์
…เป็นมนุษย์หรือสัตว์ หากแยกออกแล้วก็เป็นเพียงการประชุมรวมกันของธาตุ 6 คือ ปฐวีธาตุ อาโปธาตุ เตโชธาตุ วาโยธาตุ อากาสธาตุ และวิญญาณธาตุ สิ่งอื่นก็เช่นกันเมื่อแยกออกแล้วล้วนประกอบขึ้นด้วยธาตุทั้งหลาย เว้นแต่เพียง…
บทความนี้กล่าวถึงไตรลักษณ์ของธาตุทั้งหลายในพระพุทธศาสนา โดยระบุว่า ทุกสิ่งในโลกเกิดจากการรวมตัวของธาตุหก ได้แก่ ปฐวี อาโป เตโช วาโย อากาส และวิญญาณ ธาตุเหล่านี้ไม่สามารถถือเป็นตัวตนที่มั่นคงได้ เมื่อส
จริตและสาเหตุที่มีความแตกต่างกันตามคัมภีร์
97
จริตและสาเหตุที่มีความแตกต่างกันตามคัมภีร์
…ีราคจริต ผู้ที่มีราคจริต ธาตุทั้ง 4 คือ ปฐวีธาตุ (ธาตุดิน) อาโปธาตุ (ธาตุน้ำ) เตโชธาตุ (ธาตุไฟ) และ วาโยธาตุ (ธาตุลม) มีกำลังเสมอทัดเทียมกัน 2. ถ้าในขณะที่บำเพ็ญบุญกุศลนั้น เกิดมีความขุ่นเคือง เสียใจ เสียดาย …
เนื้อหานี้กล่าวถึงจริตในมนุษย์ที่แบ่งออกเป็นสามประเภท คือ สัทธาจริต, พุทธจริต, และราคจริต โดยแต่ละประเภทมีลักษณะและพฤติกรรมที่แตกต่างกัน โดยมีสาเหตุที่มาจากการบำเพ็ญบุญกุศล รวมถึงภพภูมิก่อนเกิดที่มีผล
การพิจารณาอาการทางกายกับการปฏิบัติกัมมัฏฐาน
103
การพิจารณาอาการทางกายกับการปฏิบัติกัมมัฏฐาน
…ยความเป็นปฏิกูลต่อไป ถ้าธาตุนิมิตปรากฏ ก็บอกว่าผู้เจริญเคยพิจารณาความเป็นปฐวีธาตุ อาโปธาตุ เตโชธาตุ วาโยธาตุ มาแต่ภพก่อน ๆ ฉะนั้นธาตุนิมิตจึงปรากฏ เป็นอันได้ชื่อว่า ธาตุกัมมัฏฐาน เป็นกัมมัฏฐาน เหมาะสำหรับผู้น…
บทความนี้นำเสนอการพิจารณาอาการทางกายเพื่อการปฏิบัติกัมมัฏฐาน โดยกล่าวถึงทั้งวัณณนิมิต ปฏิกูลนิมิต และธาตุนิมิต ซึ่งอาจารย์จะให้ความเข้าใจแก่ผู้เจริญในการพิจารณาในแต่ละประเภท อธิบายถึงวิธีการและความหมา
ลักษณะและประเภทของธาตุในธรรมชาติ
145
ลักษณะและประเภทของธาตุในธรรมชาติ
…เป็นลักษณะ ทำให้รูปเกิดร่วม สุกงอม เป็นกิจ ทำให้รูปที่เกิดร่วมด้วย ให้อ่อนนิ่ม เป็นอาการปรากฏ ปรากฏ วาโยธาตุ มีความเคร่งตึง เป็นลักษณะ มีการไหว เป็นกิจ มีการเคลื่อนย้าย เป็นอาการ 5. สมุฏฐานโต โดยสมุฏฐาน หรือโ…
…มปัจจุบัน อธิบายถึงธาตุต่างๆ เช่น ปฐวีธาตุที่มีความแข็ง, อาโปธาตุที่มีการไหล, เตโชธาตุที่อบอุ่น, และวาโยธาตุที่มีความเคร่งตึง รวมถึงการกำเนิดและความแตกต่างของธาตุแต่ละชนิดในรูปแบบที่ไม่เสถียร ยกตัวอย่างการปรา…
อิตถินทรีย์และปุริสินทรีย์: ความเข้าใจในเพศและชีวิต
162
อิตถินทรีย์และปุริสินทรีย์: ความเข้าใจในเพศและชีวิต
… ก็มีชื่อต่าง ๆ กัน ชื่อว่า ผม เล็บ ฟันเป็นต้น ครั้นจัดเป็นหมวดๆ ก็เรียก ปฐวีธาตุ อาโปธาตุ เตโชธาตุ วาโยธาตุ ครั้นว่าธาตุทั้ง 4 ประการ ประชุมกันเข้าเป็นอันหนึ่งอันเดียวกัน ก็เรียกว่า รูปชีวิตินทรีย์ มีตัวอย่า…
บทความนี้นำเสนอการศึกษาเกี่ยวกับอิตถินทรีย์และปุริสินทรีย์ ซึ่งแสดงถึงลักษณะของทรวดทรงและกิริยาอาการของเพศหญิงและเพศชาย โดยอิตถินทรีย์เป็นรูปธรรมที่ทำให้สามารถระบุเพศหญิงได้ ขณะเดียวกันปุริสินทรีย์เป็
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา
59
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา
…ที่ชนกญฺจ ติ จิตตญชาติ อภิ...จิตต์ - อภิ...จิตตโต สมุฎฐาตีติ อภิ... สมุฏฐานา ๆ อภิ....สมุฏฐานา จ สา วาโยธาตุ จาติ อภิ...ธาตุ ฯ สห ชายตีติ สหช์ ฯ สหชญฺจ ติ รูปญชาติ สหชรูป์ ฯ จลน์ จลิต ฯ สนุกมานญฺจ สนธารณญจ จล…
เนื้อหานี้พูดถึงอภิธมฺมตฺถวิภาวินิยาและการตีความในพระพุทธศาสนา โดยเน้นที่ความหมายของคำต่างๆ เช่น วิญญาณ และ ธรรมชาติ รวมทั้งบทบาทของคำศัพท์ทางธรรมในความเข้าใจของสภาวะต่างๆ ที่เกิดขึ้น ทั้งนี้ข้อมูลที่
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา - หน้าที่ 64
64
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา - หน้าที่ 64
…อกา....วีถียนฺติ ชวเนสูติ อาธาโร ฯ สตฺตสูติ ชวเนสูติ วิเสสน์ ฯ ชวเนสูติ นิทธารณ์ ฯ สตฺต....ภูฐานาติ วาโยธาตุติ วิเสสน์ ฯ วาโยธาตุ จอยตีติ เหตุกตฺตา ฯ วิญญ...สหิตา วาติ วาโยธาตุติ วิเสสน์ ฯ ปฐม...ฐานาทีที่ติ ว…
…ิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ได้เสนอเรื่องราวเกี่ยวกับการศึกษาและการอภิปรายเกี่ยวกับเทสนฺตโร, การอุปปัตติ, และวาโยธาตุ โดยมีเนื้อหาเกี่ยวกับการสนทนาและรายละเอียดถึงแง่มุมต่าง ๆ ของวาโยธาตุและการอภิธมฺม รวมถึงความสัมพัน…
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา
69
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา
…ิเสสน์ ฯ อิตรมปีติ จลตีติ กตฺตา ฯ สุกข...ปิรุฑนฺติ อุปมา ฯ วิชาติ อุปมาโชตโก ฯ ปฐมชวนาทีสุ สมุฏฐิตา วาโยธาตุโย ตาม ขณ รูปาน จาเลต์ น สกโกนติ ตสฺมา ตา วิญญฤติวิการสหิตา น โหนติ กสฺสจิ สงฺกา สิยา ฯ ตสฺมา ติ นิเ…
เนื้อหานี้เจาะลึกถึงหลักอภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา ซึ่งมีการอธิบายถึงข้อปลีกย่อยต่างๆ ที่เกี่ยวข้องกับจิตวิญญาณและการปฏิบัติ เพื่อให้เกิดความสุขในชีวิต โดยการนำเสนอแนวคิดที่สำคัญเกี่ยวกับสภาพแวดล้อม
อภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียา
33
อภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียา
…หาภูตานํ อุปาทาย รูปญเจติ ทุวิธี เจต์ รูป์ เอกาทสวิเธน สงฺคห์ คานติ ฯ กก ปฐวีธาตุ อาโปธาตุ เตโชธาตุ วาโยธาตุ จ มหาภูตรูปนนาม จกฺขุ โสต
เนื้อหาเกี่ยวกับอภิธมฺมตฺถสงฺคหและปริจฺเฉโทหลายเรื่อง เช่น ปฏิสนธิ, จุติ และการวิเคราะห์จิตฺตเจตสิก โดยมีการพูดถึงบรรทัดฐานและการแบ่งประเภทต่างๆ ของธรรมฝ่ายจิต โดยบทต่อไปนี้จะแยกแยะความเข้าใจในประเภทข
อธิบายรูปทรงและธาตุในอภิธัมมะ
260
อธิบายรูปทรงและธาตุในอภิธัมมะ
0 ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 260 ปฐวีธาตุ อาโปธาตุ เตโชธาตุ วาโยธาตุ ชื่อว่ามหาภูตรูป ๑ จักขุ โสตะ ฆานะ ชิวหา กาย ชื่อว่าปสาทรูป ๑ รูป เสียง กลิ่น รส และโผฏฐัพพะ กล่าวค…
เอกสารนี้นำเสนอการศึกษาเกี่ยวกับรูปทรงและธาตุต่างๆ ในอภิธัมมะ โดยแยกรูปทรงออกเป็นประเภทต่างๆ เช่น มหาภูตรูป, ปสาทรูป, และลักษณะรูป รวมถึงการแสดงออกถึงลักษณะต่างๆ ที่สำคัญในการดำรงชีวิตและการเข้าถึงควา
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 279
279
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 279
…ภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 279 วาจานั้น ๆ ในวิญญัติทั้ง ๒ นั้น วิการแห่งวาโยธาตุซึ่งมีจิตยังความ คิดที่จะก้าวไปข้างหน้าเป็นต้นให้เกิดเป็นสมุฏฐาน ที่เป็นเหตุทำร่วมกัน ในการค้ำจุนทรง…
…ในหน้า 279 ของอภิธัมมัตถสังคหบาลีและอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา กล่าวถึงการเคลื่อนไหวของวิญญัติที่เกิดจากวาโยธาตุ ซึ่งมีจิตเป็นตัวขับเคลื่อน และความสัมพันธ์ระหว่างการเคลื่อนไหวของการดำเนินการกายและการมีส่วนร่วมของ…
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
280
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
…ตุแห่งการเกิดในที่อื่นนั้น ได้แก่การเกิดในที่นั้นร่วมกับ สหชาตรูปเหล่านั้น ดุจรูปที่เกิดพร้อมกับตน (วาโยธาตุ) เกิดในที่อื่นจาก ทีอันรูปซึ่งเกิดในชวนะหลังตั้งอยู่แล้วฉันนั้นนั่นเอง 1 ก็ในรูปเหล่านั้น เมื่อจิตต…
…วของคู่โคที่ถูกเทียมในแอกต่าง ๆ และผลกระทบที่มีในสิ่งที่เกิดขึ้นจากสหชาติรูป โดยใช้ตัวอย่างเกี่ยวกับวาโยธาตุและการเกิดในที่อื่น นอกจากนี้ยังได้กล่าวถึงการเคลื่อนไหวซึ่งเกิดจากจิตตชรูป และการที่ธรรมทั้งหลายจะต…
สมาธินิทฺเทโส: การอธิบายธาตุต่างๆ
165
สมาธินิทฺเทโส: การอธิบายธาตุต่างๆ
…ฌตฺติ ปจฺจตฺติ เตโช เตโชคต์ อุปาทินน์ อย วุจฺจตาวุโส อชฺฌตฺติกา เตโชธาตุติ จ กตมา จาวุโส อชฺฌตฺติกา วาโยธาตุ ย อชฺฌตต์ ปจจตต์ วาโย วาโยคต์ อุปาทินฺนํ เสยฺยถีท อุทธังคมา วาตา อโธคมาวาตา กุจนิสยาวาตา โกฏฐาสยาวา…
เนื้อหานี้มีการอธิบายเกี่ยวกับสมาธิและธาตุต่างๆในวิสุทธิมคฺคสฺส โดยเน้นถึงข้อดีและลักษณะของธาตุทั้งสี่ ได้แก่ อักขละ, อาโป, เตโช, และวาโย ทั้งนี้มีการพูดถึงวัสดุที่เกี่ยวข้องกับสมาธิ ผ่านการอธิบายถึงแ
วิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณวิเสสสุล (ทุติโย ภาโค)
168
วิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณวิเสสสุล (ทุติโย ภาโค)
…ฤทธลักขณ์ อยู่ ปฐวีธาตุ ย์ อาพนธนลูกขณ์ อยู่ อาโปธาตุ ย ปริปาจนลูกขณ์ อย เตโชธาตุ ย วิตถานลักขณ์ อย วาโยธาตุ เอว์ มนสิกโรโต ปนสฺส กมฺมฏฺฐานํ ปากฏ โหติ ฯ นาติติกฺขปญฺญสฺส ปน เอว์ มนสิกโรโต อนธการ อวิภูต โหติ ฯ…
ในบทนี้ได้พูดถึงการศึกษาเกี่ยวกับความเชื่อมโยงระหว่างธาตุทั้งสี่ ได้แก่ ดิน น้ำ ไฟ ลม กับการฝึกภาวนา และการพัฒนาความสามารถของภิกขุในด้านทิกฺขปญฺญา โดยเน้นถึงสถานะและลักษณะเฉพาะของธาตุต่างๆ รวมทั้งการท
สมาธินิทฺเทโส: วิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณวิเสสสุล
169
สมาธินิทฺเทโส: วิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณวิเสสสุล
… ทรวภาโว วา อย อาโปธาตุ โย ปริปาจนภาโว วา อุณหภาโว วา อย เตโชธาตุ โย วิตถานภาโว วา สมุทรณภาโว วา อย วาโยธาตุ เอว์ สังขิตเตน ธาตุโย ปริคคเหตุวา ปุนปฺปุนํ ปฐวีธาตุ อาโปธาตุ ธาตุมตฺตโต นิสฺสตฺตโต นิชชีวโต อาวชุช…
บทความนี้ได้กล่าวถึงความสำคัญของสมาธิในการปฏิบัติธรรม โดยมีการศึกษาเกี่ยวกับความสัมพันธ์ระหว่างธาตุต่างๆ และการสร้างสรรค์จิตวิญญาณในชีวิตประจำวัน อธิบายถึงวิธีการและสภาวะที่สามารถนำไปสู่การบรรลุภาวะใด
วิสุทธิมคฺคสฺส ปกรณวิเสสกุล
186
วิสุทธิมคฺคสฺส ปกรณวิเสสกุล
…เหตุวา อุทธังคมา วาตา นาม อิมสฺม สรีเร ปาฏิเยกโก โกฏฐาโส อเจตโน อยากโต สุญโญ นิสฺสตฺโต วิตถมานากาโร วาโยธาตุติ อโธคมาวาตา นาม กุจนิสยา วาตา นาม โกฏฐาสยา วาตา นาม องคมงคานุสารีโน วาตา นาม อสฺสาสปสฺสาสา วาตา นา…
บทเรียนเกี่ยวกับวิสุทธิมคฺคสฺส มุ่งเน้นการทำความเข้าใจเกี่ยวกับธาตุต่าง ๆ และกระบวนการฝึกสติ โดยใช้การวิเคราะห์ทางจิตใจและร่างกายรวมถึงความสำคัญของการมีสมาธิโดยเฉพาะในการปฏิบัติธรรมที่นำมาสู่การเข้าถึ
วิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณวิเสสสุล (ทุติโย ภาโค)
194
วิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณวิเสสสุล (ทุติโย ภาโค)
…โย โหติ เตโชธาตุ ปฐวีปติฏฐิตา อาโปสงฺคหิตา วาโยวิตถมภิตา ติณณ์ มหาภูตานํ ปริปาจน์ หุตวา ปจฺจโย โหติ วาโยธาตุ ปฐวีปติฏฐิตา อาโปสงฺคหิตา เตโช ปริปาจิตา ติณณ์ มหาภูตาน วิตฺถมภน์ หุตวา ปจฺจโย โหติ เอวํ ปจฺจยโต มน…
บทความนี้นำเสนอเรื่องราวเกี่ยวกับวิสุทธิมคฺค และปัจจัยของธาตุทั้งสี่ ได้แก่ ปฐวี, อาโป, เตโช, และวาโย โดยอธิบายถึงการจัดตั้งและปฏิสัมพันธ์ของธาตุเหล่านี้ที่มีผลต่อธรรมชาติของสิ่งที่มีชีวิต นอกจากนี้ยั
สมาธินิทฺเทโสและกลุ่มสมุฏฐาน
195
สมาธินิทฺเทโสและกลุ่มสมุฏฐาน
…เสน จ ปจฺจโย โหติ น ชนกวเสน อิตเรส์ ติสนฺตติกาน นิสสยองถือวิคตปจฺจยวเสเนว น ปริปาจนวเสน น ชนกวเสน ฯ วาโยธาตุ เจตฺถ อิตราส์ ติณณ์ สหชาตาทิวเสน เจว วิตฺถมฺภนวเสน จ ปจฺจโย โหติ น ชนกวเสน อิตเรส์ ติสนฺตติกาน นิสส…
บทความนี้นำเสนอเกี่ยวกับสมาธินิทฺเทโสและกลุ่มสมุฏฐานซึ่งประกอบด้วยมหาภูติต่างๆ เช่น ปฐวี, อาโป, เตโช และ วาโย โดยมีการอธิบายถึงปัจจัยที่ส่งผลต่อการเกิดขึ้นของสิ่งต่างๆ ในธรรมชาติ และการสัมพันธ์ระหว่าง
วิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณวิเสสสุล
196
วิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณวิเสสสุล
…ปปีฬนสุส ปจฺจโย โหติ ฯ สาว อาโปธาตุยา อนุคตา ปติฏฺฐาปนสุส ปฐวีธาตุยา ปน อนุคตา อาโปธาตุ อวิกเขปนสฺส วาโยธาตุยา อนุคตา เตโชธาตุ อุทธรณสฺส เตโชธาตุยา อนุคตา วาโยธาตุ อติหรณวีติหรฌาน ปจฺจโย โหติ ฯ เอว์ ปัจจยวิภา…
ในเนื้อหานี้ นำเสนอแนวคิดเกี่ยวกับวิสุทธิมคฺคสฺสและปฏิจจา ทั้งในส่วนของการกำหนดธาตุในพระพุทธศาสนา รวมถึงความสัมพันธ์แนวปฏิบัติที่เกี่ยวข้องกับธาตุต่างๆ เช่น ปฐวี, อาโป, วาโย และเตโช โดยเน้นความสำคัญขอ