สมาธิ : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 55 / 144

110 DOU สมาธิ 8 วิ ปั ส ส น า กัมมัฏฐาน

…อายตนะภายนอก (พาหิรายตนะ) 6.4 การทำหน้าที่ของอายตนะ 6.5 อายตนะ 12 ตามทัศนะของพระมงคลเทพมุนี 112 DOU สมาธิ 8 วิ ปั ส ส น า กัมมัฏฐาน

…นต์, ประมวลศัพท์ศาสนา, กรุงเทพฯ : คลังวิทยา, หน้า 703. 2 เจตสิก หมายถึง อารมณ์ที่เกิดกับจิต 114 DOU สมาธิ 8 วิ ปั ส ส น า กัมมัฏฐาน

ในบทเรียนนี้นักศึกษาได้ศึกษาอายตนะ 12 ซึ่งมีความหมายหลายประการ โดยเฉพาะการทำให้จิตและเจตสิกกว้างขวางขึ้น อายตนะแบ่งออกเป็นอายตนะภายในและภายนอก โดยมีตัวอย่างจากประสาทตากับสีในการทำให้เกิดการเห็น การกระ

…ในเมื่ออายตนะ หรือเหตุมีอยู่ เมื่ออายตนะมีอารมณ์จึงมี อายตนะ ไม่มีอารมณ์จะเกิดขึ้นไม่ได้เลย 116 DOU สมาธิ 8 วิ ปั ส ส น า กัมมัฏฐาน

อายตนะเป็นที่เกิดแห่งวิถีจิต ซึ่งหมายถึงการรวมกันของอารมณ์และวิถีจิตที่ต้องอาศัยอายตนะ ทั้ง 6 ได้แก่ ตา หู จมูก ลิ้น กาย และใจ หน้าที่ของอายตนะคือการเป็นสถานที่เกิดและประชุมของอารมณ์ซึ่งมีความสำคัญในค

…ันเอก ปิ่น มุทุกันต์, แนวสอนธรรมะตามหลักสูตรนักธรรมตรี, กรุงเทพฯ : คลังวิทยา, 2514 หน้า 45. 118 DOU สมาธิ 8 วิ ปั ส ส น า กัมมัฏฐาน

อายตนะภายในประกอบด้วยประสาท 6 ชนิด ได้แก่ ตา ที่สัมผัสรูปภาพ, หู ที่สัมผัสเสียง, จมูก ที่สัมผัสกลิ่น, ลิ้น ที่สัมผัสรสชาติ, กาย ที่สัมผัสสัมผัสต่างๆ และใจ ที่คือจิตหรือมนุษย์ ประสาทต่างๆ มีโครงสร้างแล

…์ทางใจ หรือรู้เรื่องในใจ สรุปได้ว่า อายตนะ 6 อารมณ์ 6 และวิญญาณ 6 มีความเกี่ยวเนื่องกัน คือ 120 DOU สมาธิ 8 วิ ปั ส ส น า กัมมัฏฐาน

พระสัมมาสัมพุทธเจ้าตรัสถึงความเสื่อมโทรมของร่างกายตามอายุที่เพิ่มขึ้น และอธิบายถึงอายตนะ ในที่นี้หมายถึงการสัมผัสและการรับรู้ซึ่งเกิดจากการติดต่อกับสิ่งภายนอก มีการจำแนกอายตนะ 6 ประการ ได้แก่ รูป เสีย

…ียกว่า จิต เจตสิกมีความเจริญกว้างขวางเพราะอาศัยการกระทบเชื่อมต่อของอายตนะภายใน ภายนอกนี้เอง 122 DOU สมาธิ 8 วิ ปั ส ส น า กัมมัฏฐาน

บทความนี้พูดถึงการเชื่อมต่อระหว่างอายตนะที่เรียกว่า ตา หู จมูก และอื่น ๆ กับผลที่เกิดขึ้น เช่น การเห็น สี การได้ยิน เสียง และการรู้กลิ่น นอกจากนี้ยังกล่าวถึงความสำคัญของอายตนะภายในและภายนอกในการกระตุ้

…กันแหละ แต่ว่า ไม่ถึงกับฆ่า ไม่ถึงตาย เมื่อแตกกายทำลายขันธ์จากมนุษย์โลก ไปอยู่มหาตาปนรกโน้น 124 DOU สมาธิ 8 วิ ปั ส ส น า กัมมัฏฐาน

เนื้อหาตำราอธิบายถึงอายตนะในโลกที่มีการดึงดูดรูป เสียง กลิ่น รส และสัมผัสซึ่งส่งผลต่อจิตใจมนุษย์ นอกจากนี้ยังสนทนาเกี่ยวกับผลของบาปที่ก่อให้เกิดกรรมต่างๆ โดยเฉพาะเรื่องอเวจีและอนันตริยกรรมที่ส่งผลต่อก

…ายตนะที่กล่าว แล้วนี้โลกายตนะทั้งนั้น โลกันต์โน่น โน่นก็เป็นโลกายตนะ อเวจีตลอดถึง เนวสัญญาน 126 DOU สมาธิ 8 วิ ปั ส ส น า กัมมัฏฐาน

บทความนี้พูดถึงอายตนะและการดึงดูดในมนุษย์ ว่ามีการดึงดูดเกิดขึ้นอย่างไร อายตนะมนุษย์ที่จะดึงดูดเข้าสู่มดลูกได้เกิดจากความบริสุทธิ์ของกาย วาจา ใจ รวมถึงการเห็นภาพจิตในรูปฌานต่างๆ ที่เกี่ยวข้องกับการเกิ

…อาการ 7.4 ลักษณะของธาตุ 18 7.4.1 ธาตุกระทบ 6 ธาตุ 7.4.2 ธาตุรับ 6 ธาตุ 7.4.3 ธาตุรู้ 6 ธาตุ 130 DOU สมาธิ 8 วิ ปั ส ส น า กัมมัฏฐาน

… 2535, หน้า 139. 2 พันเอก ปิ่น มุทุกันต์, ประมวลศัพท์ศาสนา, กรุงเทพฯ : คลังวิทยา, หน้า 218. 132 DOU สมาธิ 8 วิ ปั ส ส น า กัมมัฏฐาน

บทที่ 7 นี้กล่าวถึงความหมายและลักษณะของธาตุในวิปัสสนาภูมิ ซึ่งแตกต่างจากธาตุที่เข้าใจทั่วไป โดยธาตุหมายถึงสิ่งที่อยู่ตามธรรมชาติ ไม่มีผู้สร้างและไม่มีอัตตา รวมถึงการสำรวจถึงธาตุต่าง ๆ อาทิเช่น ธาตุ 4,

…หน้าที่ ธาตุทั้ง 18 นี้เมื่อจำแนกเข้าในชุดเดียวกัน ทำหน้าที่ด้วยกัน จำแนกออกเป็น 6 หมวด คือ 134 DOU สมาธิ 8 วิ ปั ส ส น า กัมมัฏฐาน

เนื้อหานี้อธิบายถึงธาตุวิญญาณในพระพุทธศาสนา แบ่งเป็นการได้ยิน (โสตวิญญาณ), การรู้กลิ่น (ฆานวิญญาณ), การรู้รส (ชิวหาวิญญาณ), การสัมผัส (กายวิญญาณ) และการรู้อารมณ์ (มโนธาตุ) ทั้งหมดนี้มีบทบาทสำคัญในการศ

…รส 5. กายวิญญาณธาตุ คือ ธาตุที่รู้กายสัมผัส 6. มโนวิญญาณธาตุ คือ ธาตุที่รู้ความรู้สึกนึกคิด 136 DOU สมาธิ 8 วิ ปั ส ส น า กัมมัฏฐาน

บทความนี้นำเสนอเกี่ยวกับธาตุกระทบ 6 ประเภท ได้แก่ รูปธาตุ, สัททธาตุ, คันธธาตุ, รสธาตุ, โผฏฐัพพธาตุ และ ธัมมธาตุ ซึ่งช่วยให้เข้าใจการสัมผัสโลก สิ่งที่เกี่ยวข้องกับการรับรู้ถูกจำแนกเป็นธาตุรับ 6 ประเภท

…วย่อมหายไปสิ้น ถ้าไปเห็นรสตาม ความเป็นจริงว่า กระทบลิ้นแล้วดับไปก็จะเกิดความทุกข์ไม่สิ้นสุด 138 DOU สมาธิ 8 วิ ปั ส ส น า กัมมัฏฐาน

บทความนี้กล่าวถึงสัททธาตุ คันธธาตุ และรสธาตุซึ่งเป็นรูปธรรมในการกระทบโสตธาตุ จมูก และลิ้นตามลำดับ โดยมีความสำคัญต่อการรับรู้ผ่านประสาทสัมผัสต่างๆ สัททธาตุเป็นคลื่นที่กระทบโสตธาตุทำให้เกิดการรับรู้เสีย

…จริงแล้ว ก็จะมีอุปาทานยึดถือว่า กายของเรา เป็นเช่นนี้ย่อมทำให้เกิดทุกข์อย่างไม่มีที่สิ้นสุด 140 DOU สมาธิ 8 วิ ปั ส ส น า กัมมัฏฐาน

บทความนี้อธิบายเกี่ยวกับองค์ธาตุทั้งห้าของประสาทสัมผัส ได้แก่ จักขุธาตุ (ตา), โสตธาตุ (หู), ฆานธาตุ (จมูก), ชิวหาธาตุ (ลิ้น), และกายธาตุ (กาย) ซึ่งแต่ละองค์ธาตุมีลักษณะแตกสลายอยู่เสมอและทำหน้าที่ในการ

…พแตกดับเปลี่ยนแปลงอยู่ทุกขณะ หากไม่มีปัญญารู้ทันก็จะเกิดอุปาทาน ทำให้ เกิดทุกข์ไม่มีสิ้นสุด 142 DOU สมาธิ 8 วิ ปั ส ส น า กัมมัฏฐาน

เนื้อหาเกี่ยวกับวิญญาณธาตุในพระพุทธศาสนาที่มีการอธิบายว่ามีหน้าที่การรับรู้ตามความรู้สึกห้าอย่าง ได้แก่ จักขุวิญญาณ, โสตวิญญาณ, ฆานวิญญาณ, ชิวหาวิญญาณ และ กายวิญญาณ ซึ่งมีผลกระทบต่อความทุกข์ในชีวิตและ

…ำแบบประเมินตนเองหลังเรียนบทที่ 7 และกิจกรรมในแบบฝึกปฏิบัติบทที่ 7 แล้วจึงศึกษาบทที่ 8 ต่อไป 144 DOU สมาธิ 8 วิปัสสนากัมมัฏฐาน

เนื้อหานี้ชี้ให้เห็นถึงความหมายของวิญญาณว่าเป็นความรู้แจ้งในอารมณ์ ซึ่งเกิดจากการกระทบกับอายตนะทั้งภายนอกและภายใน หนุนสำรวจธาตุ 18 ที่รวมการรู้ต่างๆ ที่เกิดจากตา หู จมูก ลิ้น กาย และใจ ความเป็นไปของชี

…นทรีย์ 22 8.4 ลักษณะความสัมพันธ์ของอินทรีย์ในลำดับของเทศนา 8.5 การจัดหมวดหมู่ของอินทรีย์ 22 146 DOU สมาธิ 8 วิ ปั ส ส น า กัมมัฏฐาน

…ะราชวรมุนี (ประยุทธ์ ปยุตฺโต), พจนานุกรมพุทธศาสตร์, ด่านสุทธาการพิมพ์ จำกัด, 2528, หน้า 419 148 DOU สมาธิ 8 วิ ปั ส ส น า กัมมัฏฐาน

ในบทนี้ได้ศึกษาอินทรีย์ 22 ซึ่งหมายถึงธรรมชาติที่เป็นใหญ่ในแต่ละหน้าที่ที่แตกต่างกัน เช่น ตาเป็นใหญ่ในการเห็น, หูในการฟัง, และอื่นๆ โดยอินทรีย์ทั้งหมดมีหน้าที่เฉพาะที่ไม่แทรกแซงกัน อธิบายองค์ประกอบของ

…นบริวารแวดล้อม จักขุปสาทเป็นวัตถุที่เกิดแห่งจักษุ วิญญาณ และเป็นพนักงานที่ให้เห็นรูปทั้งปวง 150 DOU สมาธิ 8 วิ ปั ส ส น า กัมมัฏฐาน

บทความนี้สำรวจปัญญินทรีย์และลักษณะของอินทรีย์ โดยกล่าวถึงความเป็นใหญ่ของปัญญินทรีย์ในเรื่องต่างๆ เช่น การรู้ไตรลักษณ์, โสตาปัตติมรรคญาณ, และอรหัตตผลญาณ รวบรวมถึงการทำงานของจักขุนทรีย์ที่รับสี การทำงาน