การสำรวมในธรรมวินัย : หน้า 110/265

สพฺพตฺถ สํวโร สพฺพตฺถ สํวโต ภิกฺขุ สพฺพทุกฺขา ปมจฺจติ แปลเนื้อความว่า สำรวมตาได้ ยังประโยชน์ให้สำเร็จ สำรวมหูได้ ยังประโยชน์ให้สำเร็จ สำรวมจมูกได้ ยังประโยชน์ให้สำเร็จ สำรวมลิ้นได้ ยังประโยชน์ให้สำเร็จ สำรวมกายได้ยังประโยชน์ให้สำเร็จ สำรวมวาจาได้ยังประโยชน์ให้สำเร็จ สำรวมใจได้ยังประโยชน์ให้สำเร็จ สำรวมในที่ทั้งหมด ปรากฏว่ายังประโยชน์ให้สำเร็จโดยแท้ ผู้ศึกษาธรรมวินัย เป็นผู้สำรวมแล้วในอินทรีย์ทั้งหลาย ในอินทรีย์ทั้งสิ้น เมื่อสำรวมได้เช่นนี้ตัดสินว่า สพฺพทุกขา ปมุจฺจติ ย่อมหลุดพ้นจากทุกข์ทั้งปวง ไปด้วยประการดังนี้ นี่สังวรกถา แสดงการสำรวม แต่ว่าที่กล่าวมานี้ ตามวาระพระบาลีคลี่ความเป็นสยามภาษา ถ้าจะอรรถาธิ บายขยายความในการที่ปล่อยขันธ์ 5 เป็นลำดับไป ขันธ์ทั้ง 5 คือ รูป เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ ที่เราแบ่งเป็นภาระหนักอยู่ ในบัดนี้ แล้วอวดดีด้วยนะ ภาระของตัวหนักพออยู่แล้ว ยังอวดดีไปแบกภาระของคนอื่นเขาเข้า อีกด้วย เอากันละตรงนี้ อวดดีแบกภาระของคนอื่นเขาเข้าด้วย ไม่ใช่แบกน้อยด้วย บางคนแบก หลายๆ ขันธ์ แอบไปแบกเข้า 5 ขันธ์ อีกแล้ว หญิงก็ดีชายก็ดี แอบไปแบกเข้าอีก 5 ขันธ์ แล้ว รวมของตัวเข้าเป็น 10 ขันธ์แล้ว หนักเข้าก็หลุดออกมาเป็น 5 ขันธ์ เป็น 15 ขันธ์ แล้วแบกเอาไป แบกเอาไปเฮอะ เอ้า หนักเข้าๆ หลุดออกมาอีก 5 ขันธ์แล้ว เป็น 20 ขันธ์ แล้วนานๆ หลาย ๆ ปีเข้าหลุดออก มาอีก 5 ขันธ์แล้ว เป็น 25 ขันธ์ นาน ๆ หลุดออกมาอีก 5 ขันธ์แล้ว เอ้าเป็น 30 ขันธ์ ดังนี้แหละ บางคนแบกถึง 40, 50, 60, 70, 80, 90 บางคนถึง 100 ขันธ์ สมภารแบก ตั้งพันขันธ์เชียวนา ไม่ใช่น้อยๆ นั่นอวดดีละ ถ้าอวดดีอย่างนี้ ต้องหนักมาก เขาจึงได้ชื่อว่า สมภาร สัมภาระ แปลว่า หนักพร้อม หนักรอบตัว พ่อบ้าน แม่บ้าน พ่อครัว แม่ครัวก็เหมือนกัน หนักใหญ่อีกเหมือนกัน หนักรอบอีกเหมือนกัน เพราะแบกขันธ์ทั้งนั้น ที่ทุกข์ยากลำบากกันหนักหนาทีเดียว เพราะแบกขันธ์เหล่านี้แหละ ต้องปลูก บ้านเป็นหย่อม ๆ เป็นหลัง เป็นพืดไป นั่นเพราะอะไร บริหารขันธ์ แบกขันธ์ทั้งนั้น แบกภาระที่ หนักทั้งนั้น ไม่ใช่เล็กน้อย ไม่ใช่พอดีพอร้าย 100 DOU สมาธิ 8 วิ ปั ส ส น า กัมมัฏฐาน