สังคหะ : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 1 / 6

…เข้าไว้ ความสุขในชีวิตสมรสจะมีเอง แต่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าตรัสเรื่องมงคลสมรสไว้สั้นๆ เพียงคำเดียว ว่า สังคหะ แปลว่า การสงเคราะห์กัน และให้ปฏิบัติตามหลัก “สังคหวัตถุ ๔” เพื่อเป็นการยึดเหนี่ยวน้ำใจกัน ดังนี้ ๑.…

การสร้างความรักยั่งยืนในชีวิตสมรสเริ่มต้นจากการปฏิบัติสังคหวัตถุ ๔ ซึ่งประกอบด้วยการให้ปัน การพูดจาไพเราะ การประพฤติตนเป็นประโยชน์ และการวางตัวให้เหมาะสม หากคู่รักเข้าใจและปฏิบัติตามหลักเหล่านี้ จะสร้

…สัมมาสัมพุทธเจ้าทรงสอนให้ยึดเหมือนกัน แต่แทนที่จะสอน ให้ยืดด้วยด้าย ทรงสอนให้ยึดด้วยคุณธรรมเรียกว่า สังคหะ แทน การ สงเคราะห์ที่ทั้งสองฝ่ายปฏิบัติต่อกัน จะเป็นเงื่อนใจ ๒ วง วงหนึ่งคล้อง ไว้ในใจสามีอีกวงหนึ่ง…

เนื้อหาเกี่ยวกับหน้าที่ที่สามีควรปฏิบัติต่อภรรยา เช่น การให้เกียรติและไม่ดูหมิ่น การไม่มีความรักกับหญิงอื่น และการให้ความเป็นใหญ่กับภรรยา นอกจากนี้ยังมีหน้าที่ของภรรยาที่มีต่อสามี เช่น การจัดการงานบ้า

…ชญ์องอาจในพระปริยัติ เป็นครู เป็นภาชนะแห่คารวะ ด้วยเศียรเกล้า แล้วจักพรรณนาโดยย่อ ซึ่งพระอภิธัมมัตถ สังคหะ เป็นที่ยังปีติให้เจริญยิ่งแก่เหล่าภิกษุ นักอภิธรรม เพราะกุลบุตรทั้งหลาย ไม่ สามารถจะรู้อรรถในบททั้ง…

เนื้อหานี้กล่าวถึงอภิธัมมัตถสังคหะและอภิธัมมัตถวิภาวินี โดยเริ่มจากการไหว้พระพุทธเจ้าและพระสงฆ์ ต่อต้านอุปสรรคทางอรรถศาสตร์ที่เป็นความ…

…้ เพราะแสดงอาการแห่งอันกล่าวรวบรวมเป็นหมวดๆ และเพราะแสดงชื่อตามอรรถ ฯ ส่วนประโยชน์ท่านแสดงด้วยบทว่า สังคหะ โดยความเป็นบทยังประโยชน์ให้สำเร็จ เพราะเมื่อมีการรวบ รวมอรรถในพระอภิธรรมไว้เป็นหมวดๆ ความเข้าในสภาพ…

บทนี้กล่าวถึงการเริ่มต้นของปกรณ์อภิธัมมัตถสังคหบาลี โดยท่านอาจารย์อนุรุทธเน้นการนอบน้อมต่อพระรัตนตรัยและการแสดงความหมายผ่านข้อต่างๆ ที่เกี่ยวข้องกับพระอภิธรรมเพื่อให้เข้าใจในสภาพของอรรถที่มีอยู่ในพระอ

…การ คือ ธรรม ๑๒-๑๑-๑๐ และ ๒ ฯ ธรรม ๗ ที่เหลือประกอบได้ในอเหตุกจิตตุป- บาททั้งหมด กทั้งหมด ตามสมควร, สังคหะ ๓๓ อย่าง ท่านอาจารย์กล่าวไว้ โดยพิสดารอย่างนี้ ฯ ผู้ ศึกษาทราบสัมประโยคและสังคหะ แห่งเจตสิก ที่ไม่แ…

…อย่างลึกซึ้งและช่วยให้ผู้ศึกษาสามารถทราบถึงความแตกต่างในการทำงานของเจตสิกที่ไม่มีการแยกจากจิต รวมถึงสังคหะและประเภทของเจตสิกตามที่อาจารย์ได้กล่าวไว้ โดยเปิดโอกาสให้ผู้เรียนมีความเข้าใจที่ถูกต้องในธรรม ๗ ที่…

…าลี และอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกา - หน้าที่ 117 ปริเฉทที่ ๓ ชื่อว่าปกิณณกสังคหวิภาค ในปกรณ์อภิธัมมัตถ က สังคหะ จบด้วยประการฉะนี้ ๆ

…่ ๓ [ข้อความเบื้องต้น] บัดนี้ ท่านอาจารย์เพื่อแสดงการสงเคราะห์จิตและสิกตามที่ กล่าวแล้ว เข้าในปกิณณกสังคหะ โดยการจำแนกธรรมมีเวทนาเป็นต้น และการจำแนกจิตตุปบาทที่ต่างกัน โดยความต่างแห่งธรรมมีเวทนา เป็นต้นนั้น…

เนื้อหานี้กล่าวถึงการจำแนกธรรมในอภิธัมมัตถสังคหะ โดยเฉพาะการวิเคราะห์จิตและสิกตามที่ประสบการณ์ต่าง ๆ สื่อถึง เป็นการชี้ให้เห็นการประสานกันของจิตและเ…

…ี้ ข้าพเจ้า (พระสุมังคลาจารย์) จักกล่าวสมุจจัย (การรวม) คือสมุจจัยราศี (กองการรวม) ซึ่งต่างด้วยอกุศลสังคหะเป็นต้น แห่งสภาวธรรมเหล่านั้น ตามที่ประกอบกันได้ คือตามสมควรแก่การ ประกอบกัน ด้วยอำนาจการรวมอย่างหนึ…

เนื้อหาเกี่ยวกับอภิธัมมัตถสังคหะชี้ให้เห็นถึงการจัดกลุ่มวัตถุธรรมที่มีลักษณะต่างๆ โดยแบ่งแยกตามอำนาจและคุณภาพของธรรม มีการสงเคราะห์ธ…

…ชทานให้เหมาะแล ทั่วถึง ไม่เช่นนั้นก็จะพึงยังอรดีคือความริษยาให้เกิดในหมู่ชน เสียผลในทางรักษาสามัคคี สังคหะ ที่พระเจ้ามุรธาภิษิตตราชทรงบำเพ็ญชอบ ย่อมเป็นอุบายประกอบชักนำให้เกิดสามัคคีธรรม เป็น กำลังแห่งพระรา…

บทความนี้นำเสนอความสำคัญของการสงเคราะห์ประชาชนโดยพระมหากษัตริย์ และบทบาทของสามัคคีธรรมในการสร้างความมั่นคงให้แก่พระราชอาณาจักร การมีพระมหากรุณาธิคุณในชีวิตประชาชนช่วยให้เกิดความสงบและความสุข ในขณะเดีย

…ข้าไว้ ความสุข ในชีวิตสมรสจะมีเอง แต่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าตรัส เรื่องมงคลสมรสไว้สั้นๆ เพียงคำเดียวว่า สังคหะ แปลว่า การสงเคราะห์กัน และให้ปฏิบัติตามหลัก สังคหวัตถุ ๔ เพื่อเป็นการยึดเหนี่ยวน้ำใจกัน ดังนี้ ๑. ท…

การมีชิวิตสมรสที่ยั่งยืนนั้น จำเป็นต้องมีการให้และแบ่งปันกัน โดยเฉพาะในเรื่องการเงินและความรู้สึก พระสัมมาสัมพุทธเจ้าตรัสสั้นๆ ว่าการสงเคราะห์กันคือกุญแจสำคัญ โดยการปฏิบัติตามหลักสังคหวัตถุ ๔ ซึ่งรวมถ

…พาน ชื่อว่านิโรธ โลกุตตรมรรค ท่านเรียกว่ามรรค ฯ ธรรมที่สัมปยุตตด้วยมรรค ๆ และผล พ้นจากสัจจะ ๔ ฯ สัพพสังคหะ กล่าวไว้โดยประเภท ๕ อย่าง ฉะนี้แล ન ปริเฉทที่ ๒ ชื่อว่าสมุจจยสังคหวิภาค ในอภิธัมมัตถสังหะ จบด้วยประ…

เนื้อหานี้เสนอความเข้าใจเกี่ยวกับธรรม ๖๕ ที่สัมพันธ์กับเจตสิกและนิพพาน ในการศึกษาอุปาทานขันธ์ ๕ ร่วมกับการพิจารณาความสัมพันธ์ของทวารอารมณ์และธาตุที่มีอยู่ให้กว้างขวาง โดยชี้ให้เห็นถึงความแตกต่างระหว่า

…เฉลียวฉลาด มีความจำดี จึงสามารถเรียนมูลกัจจายน์ได้ถึง 3 จบ เรียนพระธรรมบท 8 ภาค มังคลัตถทีปนี และสารสังคหะ จนชำนาญ และสามารถสอนผู้อื่นได้ ในสมัยนั้น นักเรียนแต่ละท่านเรียนไม่เหมือนกัน ใครต้องการเรียนอะไรก็ส…

เนื้อหาเล่าถึงความอดทนของหลวงปู่ในการบิณฑบาต ขณะที่ท่านอดอาหารหลายวัน แต่ก็ยังมีเมตตาต่อสุนัขที่ไม่มีกิน นำไปสู่การสร้างบุญ บทเรียนจากการเผชิญหน้ากับความยากลำบากในชีวิต และการตั้งใจที่จะช่วยเหลือผู้อื

…วิถีจิตเกิด ดังนี้ ไว้โดยไม่แปลกกันฯ ปัจฉิมวาระ เท่านั้น ท่านอนุรุทธาจารย์กล่าวไว้ ในปกรณ์อภิธัมมัตถสังคหะนี้ ด้วยอำนาจโมฆวาร เพราะไม่มีวิถีจิตเกิดโดยประการทั้งปวงฯ แต่ใน ปกรณ์อื่น (คือปรมัตถวินิจฉัย) แม้วา…

เนื้อหานี้สื่อถึงหลักการทางอภิธัมมะ เกี่ยวกับวิบากและการเกิดของวิถีจิต ซึ่งได้รับการอธิบายโดยนักปราชญ์ที่อ้างอิงจากอรรถกถาต่างๆ โดยเฉพาะในเรื่อง 'โวฏฐัพพนะ' และบทวิเคราะห์ของอาจารย์อนุรุทธาเกี่ยวกับจิ

…ธรรมทั้ง 4 มีจิตเป็นต้น ที่ได้จำแนกไว้แล้วโดยปริเฉททั้ง ๖ ฯ พรรณนาความปริเฉทที่ ๖ แห่งฎีกาอภิธัมมัตถสังคหะ ชื่อว่าอภิธัมมัตถวิภาวินี จบด้วยประการฉะนี้ ฯ ๆ

บทความนี้นำเสนอแนวคิดเกี่ยวกับอภิธัมมัตถสังคหะและอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกา โดยเน้นคำอธิบายเกี่ยวกับคุณธรรมและจิตที่มีความสำคัญในการเข้าใจปรมัตถธรรมทั…

…ร์ทางพระพุทธศาสนาได้แสดงประเภทของกิเลสไว้มากมาย ในปริเฉทที่ 7 สมุจจยสังคหวิภาค แห่งคัมภีร์อภิธัมมัตถสังคหะ ได้ประมวลสรุปหมวดธรรมแห่งอกุศลไว้ 9 หมวด 55 ประเภท คือ 1) อาสวะ 4 2) โอฆะ 4 3) โยคะ 4 4) คันถะ 4 5)…

บทนี้นำเสนอประเภทของกิเลสตามคัมภีร์อภิธัมมัตถสังคหะ ซึ่งแบ่งออกเป็น 9 หมวด โดยชี้แจงรายละเอียดของแต่ละประเภท ได้แก่ อาสวะ, โอฆะ, และประเภทอื่นๆ ที่มีผล…

… ด้วยอำนาจแห่งการจำแนก และด้วยอำนาจแห่งจิตและเจตสิก ที่สัมปยุตด้วยเหตุ มีโลภะเป็นต้นนั้น ชื่อว่าเหตุสังคหะ ฯ สัมพันธ์ความว่า ชื่อว่าเหตุมี 5 อย่าง ฯ ก็ความ เป็นเหตุ คือความที่เหตุเหล่านั้นเป็นรากเหง้า กล่าว…

เนื้อหานี้เน้นการวิเคราะห์อุเบกขาเป็นกลางซึ่งเกี่ยวข้องกับมหัคคตจิตและโลกุตตรจิต มาจากการสังเคราะห์โลภะและเหตุอันมีส่วนเกี่ยวโยง สิ่งเหล่านี้ถูกพิจารณาว่าเป็นรากเหง้าของการดำรงอยู่ของธรรม โดยใช้หลักกา

…ธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 201 พรรณนาความปริเฉทที่ ๕ [ข้อความเบื้องต้น] ก็พระอาจารย์ครั้นแสดงวิถีสังคหะ (คือการสงเคราะห์วิถีจิต) ด้วยคำมีประมาณเพียงเท่านี้แล้ว บัดนี้ เมื่อเริ่มแสดงวิถีมุตตสังคหะ (คือการ…

เนื้อหาเกี่ยวกับอภิธัมมัตถสังคหะและวิถีของการสงเคราะห์จิตที่พระอาจารย์ได้กล่าวถึง โดยเริ่มจากการแสดงวิถีจิตฺตวเสเนว และปวัติสังคหะใน…

…ท่านผู้ ปราศจากราคะ เกิดจากติเหตุกกามาวจร- กิริยา ฯ นี้เป็นปวัตินับแห่งวิถีจิตในมโนทวาร ในวิสัยปวัติสังคหะนี้ ก็บรรดาอารมณ์มีอนิฏฐารมณ์เป็นต้นนี้ ในอนิฏฐารมณ์ ปัญจวิญญาณ สัมปฏิจฉันนะ สันตีรณะ และตทาลัมพนะ เ…

เนื้อหาในหน้านี้กล่าวถึงการศึกษาอภิธัมในส่วนของอัปปนาและความสัมพันธ์กับกุศลและอกุศล โดยเฉพาะการแบ่งประเภทอัปปนาตามที่เกี่ยวข้องกับบ่อนบุญและจิตวิญญาณ เช่น อัปปนาที่เกิดจากโสมนัสรวมถึงการวิเคราะห์หลักก

ประโยค(ตอน) - ปฐมสมันปะสาทิกาเละ 2 - หน้า 61 แล้วก็เที่ยวไป เพราะเหตุนี้ พระธรรมสังคหะจะทั้งหลายจิงกล่าวว่า สนานจาริยา อานิจจุตตา [ดังตัวอย่างแสดงของลัษณภิรัษฎา อนันตุภิตา] หลายวกว่า เย…

…รเรียนรู้จากสิ่งรอบตัว โดยเฉพาะอย่างยิ่งในการคุ้นเคยและประสบการณ์ร่วมกันที่สามารถเกิดขึ้นได้ พระธรรมสังคหะชี้ให้เห็นถึงธรรมชาติและภูมิปัญญาในจักรวาล เมื่อภิกษุได้สร้างความสัมพันธ์กับสัตว์ในสภาพแวดล้อมของตนเ…

…วิปัสสนากรรมฐานอยู่ที่สำนักวิปัสสนาสาสนยิตสา พระนครย่างกุ้ง พระเทศพม่า ตามคำอาราธนาของสมาคมพุทธ สาสนสังคหะอยู่นั้น ปรากฏว่าท่านได้รับศิษย์บรรพชิตสำคัญรูปหนึ่ง ให้เข้าปฏิบัติวิปัสสนากรรมฐานในสำนัก แล้วเฝ้าฟู…

พระอาจารย์ภัททันตะ อาสภเถระ ธัมมาจริยะ เป็นศิษย์ของพระมหาสี สะยาดอร์ และได้บำเพ็ญศาสนกิจด้านวิปัสสนาในโรงเรียนนักบวชของพระพุทธศาสนา พระองค์มีประวัติที่น่าสนใจในฐานะผู้สืบทอดวิปัสสนามาจากครูบาอาจารย์ ม