อายตน : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 16 / 25

…ิยา ปญฺจิกา นาม อตฺถโยชนา (ตติโย ภาโค) - หน้าที่ 286 อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา หน้า 286 มชฺฌิมรุจิกานญฺจ อายตนคคหณ์ มุทินทริยาน วิตถารรุจิกานัญจ ธาตุคุคหณนฺตติ วจนสุส คหณ์ ฯ ติกฺขิ....นญชาติ คหฌนฺติ สมพนฺโธ ฯ ข…

บทนี้เกี่ยวข้องกับการวิเคราะห์อภิธรรมในบริบทของตำราอภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา โดยมุ่งเน้นการตีความความหมายของคำศัพท์และหลักการต่างๆ ที่สัมพันธ์กับการดำเนินชีวิตและความทุกข์ในแบบที่อาจจะเต็มไปด้วยเหตุผลโดยเฉ

… ฯ รูปา...ฉาติ พาหิ...นานิติ วิเสสน์ ฯ พา....นิติ สฤณี ฯ อปิสทฺโท สมฺปิณฺฑนตฺโถ ฯ วาสทฺโท วิกปุโป ฯ อายตน์ นามาติ สัญญา ฯ อาเย ตโนติ อายญุจ ตนยตีติ อายตน ฉอายตน ๆ ฉ จ ตานิ อายตนานิ ๑. นามรูปปจฺจยาตีติ ฯ อภ…

ในเอกสารนี้มีการนำเสนอการวิเคราะห์ด้านอภิธรรมจากหนังสืออภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา โดยเฉพาะในเรื่องของ อตฺถโยชนา ที่ช่วยให้ผู้อ่านสามารถเข้าใจหลักการและวิธีการในการศึกษาพระธรรมอย่างลึกซึ้ง รวมไปถึงกา

…ฯ ทวินน์ เหตูน วเสนาติ สมพนฺโธ ๆ จนฺโท ติณณญจ ทวินนญชาติ โยเชตพฺโพ ฯ วเสนาติ ปญฺญาติ ตติยาวิเสนน์ ฯ อายตนติ ด. ฎีกายมุปน เหตโวติ ทิสสติ ฯ อภิ.๒๓๘

ในบทนี้ได้พูดถึงอภิธมฺมตฺถวิภาวินิยาและความสำคัญของผลปัญจจกที่เกี่ยวข้องกับวิญญาณ โดยเน้นการวิเคราะห์เหตุปัจจัยต่างๆ ที่ส่งผลกระทบต่อการดำรงอยู่และประสบการณ์ทางจิตใจ รวมถึงแนวคิดเกี่ยวกับนิพฺพตฺตและอุ

…ถวิภาวินิยา ปญฺจิกา นาม อตฺถโยชนา (ตติโย ภาโค) - หน้าที่ 538 นวมปริจเฉทตฺถโยชนา หน้า 539 อาทิสทุเทน อายตนาทีน สงฺคหณ์ ฯ อารพภาติ สงขิปตวาติ ปุพฺพกาลกิริยา ฯ กลา...นาติ สงฺขิตฺวาติ ตติยาวิเสสน์ ฯ กลาปวเสนาต…

เนื้อหาเกี่ยวกับอภิธมฺมตฺถวิภาวินิยาและการศึกษาความหมายของคำศัพท์ต่างๆ ซึ่งสำคัญต่อการทำความเข้าใจในธรรมะ รวมถึงการอภิปรายเกี่ยวกับความไม่เที่ยงของชีวิต ธรรมชาติของรูปและการแยกแยะลักษณะอันแตกต่างโดยอิ

…์ อาการสุส รสสติ นการโลปญฺจ กตฺวา ฯ ทุติยา รูปวิญญาเณน วา อญฺจิตพฺพ์ ปาปุณิตพฺพฤติ วิญญาณญจ์ ฯ ตเทว อายตน์ ทุติยารูปสฺส อธิฏฐานตฺตาติ วิญญาณญจายตน์ ฯ เสส์ ปุริมสมิ ฯ นาสฺส ปฐมารูปสฺส กิญจน์ อปฺปมตฺตก อนฺตม…

ผลงานเรื่องอภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลีนี้เน้นการศึกษาเกี่ยวกับอภิธรรมและการตีความของวิญญาณตามหลักปรัชญาพุทธ ที่นำเสนอแนวคิดหลากหลายเกี่ยวกับธรรมชาติของวิญญาณและการตีความอภิธรรมในความหมายต่าง ๆ โดยยกตัวอย่างภา

…โต” เวเนยฺยวเสน อุปจโย สนฺตตีติ วิชิตวา วุตตตตา ฯ เอวญฺจ กตฺวา ตาส์ นิทเทเส อตฺถโต อเภท ทสฺเสตุ๊ โย อายตนานิ อาจโย โส รูปสฺส อุปจโย โย รูปสฺส อุปจโย โส รูปสุส สนฺตตีติ วุตต์ ฯ เอกาทสวิธมฺปีติ สภาคสงฺคหวเสน…

เนื้อหาในบทนี้พูดถึงอภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียา รวมถึงรายละเอียดของอภิธรรมมาตุวิภาวินีในแง่มุมต่าง ๆ นำเสนอตั้งแต่การปฏิสนธิ จนถึงหลายด้านของรูปและจิตในฐานะที่เป็นศาสตร์อันลึกซึ้ง นอกจากนี้ยังมีการอธิบายถึง

…าฆานาน วเสน ติกฺขตต์ ทส อนุธ พธิรอนุธาฆานพธิราฆานกาน วเสน ติกฺขตต์ นา อนุธพธิราฆาน กสฺส จ วเสน อฏฺฐ อายตนานิ วตฺตพฺพาน สิ ฯ น ปานว วุฒิตานิ ฯ ตสฺมา นตฺถิ อุปปาติกสฺส ฆานเวกลุอนุติ ฯ ตถา จ วุตติ ยมกฏฐกถาย อ…

อภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียา เป็นเอกสารที่สำคัญในการศึกษาวิชาอภิธรรม แสดงให้เห็นถึงความเกี่ยวข้องของการเกิดและการดับของความรู้และประสบการณ์ต่างๆ ร่วมกับการวิเคราะห์ศาสตร์ต่างๆ ที่เกี่ยวข้อง เช่น มนุษย์ สรรพส

…ปวตฺตนฺตาน อากรฏฐานตาย ทวาราลมพนโต สโมสรนฺตานํ สโมสรณฏฐานตาย ตตฺเถว อุปฺปชฺชนฺตานํ สัญชาติฏฐานตาย จ อายตนาน ๆ ตานิ ปน ทวารภูตานิ อชฺฌตฺติกายตนาน 2 อาลมพนภูตานิ จ พาหิรายตนาน ฉาติ ทวาทสวิธานีติ อาห จกฺขวายต…

เนื้อหานี้ประกอบด้วยการศึกษาเกี่ยวกับอภิธานศัพท์ในอภิธัมมบท โดยมีการอธิบายถึงการเกิดและอายตนที่เกี่ยวข้องกับกายและอารมณ์ และอธิบายถึงความสัมพันธ์ระหว่างอารมณ์และสสารทุกข์ รวมถึงการเข้าใจเจตนาร…

… วุตตกเหตุ อาจริเยน วฏฺฏธมฺเมสุ อสฺสาท ตทสฺสาทูปเสจน์ วินิพฺภุชฺช นิทสเสต์ ขนฺธทวยมุทาหฏนฺติ ฯ นน จ อายตนธาตุสุ นิพฺพานํ สงฺคหิต ขนฺเธสุ กสฺมา น สงฺคหิตนฺติ อาห เภทาภาเวนาติอาทิ ฯ อตีตาที่เภทภินนานญฺหิ ราส…

ในเนื้อหานี้ได้พูดถึงอภิธรรมและการศึกษาเกี่ยวกับทุกข์และวิธีการดับทุกข์ โดยมุ่งเน้นไปที่เจตสิกาและฤษีต่างๆ ที่สามารถตระหนักและพัฒนามนุษย์ให้ดีขึ้น ว่าด้วยความจริงของทุกข์และปฏิปทาในการดับทุกข์ การค้นห

…ถารรุจิวเสน จ ติวิธา สตฺตา ฯ เตสุ นามสมมุฬหาน ขนฺธคฺคหณ์ นามสฺส ตตฺถ จตุธา วิกฤตตฺตา ฯ รูปสมมุฬหานํ อายตนคุคหณ์ รูปสฺส [๑] อฑฺฒกาทสธา วิกฤตตฺตา ฯ อุภัยสมมุฬหานํ ธาตุคคหณ์ อุภเยสมปิ ตตฺถ วิตถารโต วิกฤตตตา ฯ…

บทความนี้นำเสนออภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียา และ อภิธมฺมตฺถวิภาวินี โดยมีการอภิปรายในเชิงลึกเกี่ยวกับการแบ่งประเภทของธรรมและวิธีการแยกแยะปัจจัยต่างๆ ที่เกี่ยวข้อง โดยอธิบายถึงความสำคัญของการทำความเข้าใจดังกล่

…ูปนฺติ สรูเปกเสโส เวทิตพฺโพ ฯ จกฺขุวาทีนี้ 2 อชุณฤติกายตนาน เกสญจิ มเตน รูปาที่น ฉ พาหิรายตนานปี วา อายตน์ นาม ฯ ฉ อายตนานิ จ นฏฺฐา- ยานญฺจ สฬายตน ๆ จกฺขุสมผสฺสาทิวเสน ฉทวาริโก ผสฺโส ผสฺโส ๑. กตฺถจิ...สงฺข…

บทเรียนนี้กล่าวถึงอภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลิ เป็นการวิเคราะห์ลักษณะและบทบาทของอภิธรรมในพุทธศาสนา โดยเฉพาะเรื่องอวิชชาและอริยสัจสี่ รวมถึงการกลั่นกรองความเข้าใจที่เกี่ยวข้องกับการกระทำและเจตนาในศาสตร์ทางจิต แ

… อกิญจนะฯ ภาวะแห่งอภิญจนะนั้น ชื่อว่า อากิญจัญญะ ได้แก่ ความไม่มีแห่งอรูปวิญญาณที่ ๑ ๑ ฯ คำว่า ตเทว อายตน์ เป็นอาทิ เหมือนกับคำก่อนฯ

เนื้อหาเกี่ยวกับอภิธัมมัตถสังคหบาลีและอภิธัมมัตถวิภาวีนีฏีกา ศึกษาอากาศที่ไม่มีที่สุดและความหมายของวิญญาณในระดับต่างๆ โดยเฉพาะวิญญาณอนันตะและอรูปวิญญาณที่ ๒ ซึ่งมีความเกี่ยวพันกับการปฏิบัติธรรมและการบ

…ญา อย่างละเอียด ๆ แต่เพราะทำการทีฆะ ท่านอาจารย์จึงกล่าว เนว สญฺญานาสญฺญ์ฯ เนวสัญญานาสัญญานั่นแล เป็นอายตนะ เพราะ นับเนื่องในมนายตนะ และธัมมาตนะ เหตุนั้นจึงชื่อว่า เนวสัญญา นาสัญญายตนะ และธัมมายตนะ เหตุนั้น…

เนวสัญญานาสัญญายตนฌานหมายถึงอรูปฌานที่ ๔ ซึ่งไม่มีสัญญาหยาบ แต่ยังมีสัญญาละเอียดอยู่ โดยสัญญาในฌานนี้มีบทบาทในการกำหนดอารมณ์แห่งวิปัสสนา ผู้ที่ปฏิบัติฌานนี้จะไม่พบกิจแห่งสัญญาที่เด่นชัด แต่ยังมีกิจที่

…างละ ๑๐ ๆ แม้โดยมรรค สติปัฏฐาน สัมมัปปธาน อิทธิบาท อินทรีย์ พละ โพชฌงค์ สัจจะ สมถวิปัสสนา ธรรมขันธ์ อายตนะ ธาตุ อาหาร ผัสสะ เวทนะ สัญญา เจตนา จิตและนาม ด้วยสามารถแห่งบุคคลผู้จะรู้ได้ โดยอาการนั้น ๆ เพราะฉะ…

ในหน้าที่ 62 ของอภิธัมมัตถสังคหบาลีและอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกาได้กล่าวถึงการแจกแจงนัยที่เกี่ยวข้องกับโสดาปัตติมรรค โดยมีการแสดงออกถึงประเภทนัยที่เป็นจำนวนมาก ตัวอย่างเช่น การแจกออกเป็นจำนวน ๑๐๐๐ นัย โดย

… ได้แก่คตินิมิตมีนางอัปสร วิมาน ต้นกัลปพฤกษ์ และไฟนรกเป็นต้น อันสัตว์จึงใช้สอย ๆ จริงอยู่ รูปายตนะ (อายตนะคือรูป) ที่เป็นไป ในนางอัปสร วิมาน ต้นกัลปพฤกษ์ และครรภ์มารดาเป็นต้น เป็น นิมิตแห่งสุคติ รูปายตนะ ท…

เนื้อหานี้เสนอความเข้าใจเกี่ยวกับความตายซึ่งเกิดจากกรรมที่มีผลกระทบ โดยเฉพาะในเหล่าสัตว์ที่เป็นพิเศษ เช่น สัตว์นรก ถึงแม้กรรมบางประการจะทำให้ถึงความตายได้ นักวิชาการยังพูดถึงความเกิดขึ้นแห่งความตายว่า

…มีคตินิมิตนั้นเป็นอารมณ์ไว้ และเพราะ ในมูลฎีกาทั้งหลาย พระฎีกาจารย์ได้กล่าวไว้แน่นอนว่า "วรรณายตนะ (อายตนะคือสี) อันกำลังแห่งกรรมให้ปรากฏ ย่อมถึงความเป็น อารมณ์ในมโนทวารอย่างเดียว เหมือนอารมณ์มาสู่คลองของช…

บทความนี้นำเสนอการวิเคราะห์ความหมายของกรรมนิมิตและคตินิมิตตามพระธรรมคำสอนในอภิธรรม โดยอธิบายความสำคัญของกรรมในจิตและการเกิดปฏิสนธิในอารมณ์ที่แตกต่างกัน โดยอ้างอิงคำพูดจากอาจารย์สำคัญอย่างท่านธรรมปาลาแ

…มีการกระทบ)ฯ กัมมชรูป (รูปเกิดแต่กรรม) ชื่อ อุปาทินนกรูป รูปนอกนี้ ชื่อว่าอนุปาทินนกรูป ฯ รูปายตนะ (อายตนะ คือรูป ชื่อสนิทัสสนรูป (รูปที่เห็นได้) รูปนอกนี้ ชื่ออนิทัสสนรูป (รูปที่เห็นไม่ได้)ฯ แม้รูปทั้ง ๕ …

เนื้อหานี้นำเสนอการวิเคราะห์รูปทั้ง ๑๒ อย่าง อธิบายถึงความแตกต่างระหว่างรูปภายในและรูปภายนอก พร้อมทั้งปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อความเป็นสังขตะ โลกิยะ และกามาวจร รูปต่างๆ เช่น อัชฌัตติกรูป และพาหิรรูป ถูกนำ

…ย์จึงได้ กล่าวคำว่า สพฺพานิปิ ปเนตานิ เป็นอาทิ ฯ บทว่า ยถาห์ ความว่า โดยสมควรแก่สัตว์ผู้มีภาวรูปและ อายตนะบริบูรณ์ ฯ พวกสัตว์ที่เกิดในที่หมักหมม มีดอกบัว, มลทินครรภ์ แห่งกุมารเป็นต้น ชื่อว่าสังเสทชะ ฯ เหล่…

…ตว์ตามที่เสนอในอภิธัมมัตถสังคหบาลี โดยมีการอธิบายถึงความสอดคล้องของแต่ละประเภทของสัตว์ที่มีภาวรูปและอายตนะในบริบทของการเกิดและปฏิสนธิกาล โดยยกตัวอย่างกลาปและแนวคิดที่เกี่ยวข้องกับความผิดเกิดขึ้นในสัตว์ต่าง…

| ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 301 จะต้องตรัสว่า อายตนะของอุปปาติกสัตว์บางชนิดมี 6 ดังนี้ 1 ส่วนสังเสทชสัตว์ ไม่มีฆานะ อันใคร ๆ ไม่อาจค้านได้ เพราะ บาลีมี…

เนื้อหานี้เน้นการอธิบายเกี่ยวกับอายตนะของอุปปาติกสัตว์ในอภิธัมมัตถสังคหบาลี โดยกล่าวถึงความสำคัญของสังเสทชสัตว์ที่ไม่มีฆานะ และรายงานข้อค…

…นขันธ์ ๕ พระนิพพานพ้น จากการสงเคราะห์เข้าในขันธ์ เพราะไม่มีการ จำแนก ฯ โดยความต่างแห่งทวารและอารมณ์ อายตนะมี ๑๒ และธาตุมี ๑๘ โดยลำดับแห่ง ทวารอารมณ์และวิญญาณที่อาศัยทวารและ อารมณ์ทั้ง ๒ และธาตุมี ๑๘ โดยลำด…

เนื้อหานี้เสนอความเข้าใจเกี่ยวกับธรรม ๖๕ ที่สัมพันธ์กับเจตสิกและนิพพาน ในการศึกษาอุปาทานขันธ์ ๕ ร่วมกับการพิจารณาความสัมพันธ์ของทวารอารมณ์และธาตุที่มีอยู่ให้กว้างขวาง โดยชี้ให้เห็นถึงความแตกต่างระหว่า