หน้าหนังสือทั้งหมด

อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา
29
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา
…านิติ รูปรสาที่นิติ วิเสสน์ ฯ กัมปนาติ ปฏิเสโธ ฯ ภินนนิสสยาติ ปสาทาติ วิเสสน์ ฯ ปลาทาติ ลิงฺคตฺโถ ๆ อาโป...ตนฺติ วจนสฺส เหตุ ญาเป็นโต อาห อาโปตุยาทิ ฯ [๒๓] อาโป... ยตฺตา อาโป...สงขาตนฺติ วจน์ อาจริเยน วุต…
เนื้อหานี้นำเสนอข้อคิดเห็นเกี่ยวกับอภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกาและเจาะลึกถึงแนวคิดที่เกี่ยวข้องกับรูปรสาต่าง ๆ รวมทั้งวิเคราะห์คำที่ใช้ในเนื้อหาอย่างละเอียด เพื่อทำความเข้าใจในจุดหลักและเบื้องหลังที่ซ
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา
155
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา
…ิยา ปญฺจิกา นาม อตฺถโยชนา (ทุติโย ภาโค) - หน้าที่ 155 ตติยปริจเฉทตฺถ โยชนา หน้า 155 ปทสฺส วิเสสน์ ฯ อาโป เอว ธาตุ อาโปธาตุ ฯ วชฺชียเตติ วชฺชิต ย์ ภูตตฺตย์ อาโปธาตุยา กฤตภูตาย วชฺชัยเต อิติ ตามา ติ ภูตตฺตย…
…ืออภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา กล่าวถึงการวิเคราะห์และอธิบายเกี่ยวกับธาตุธรรมอย่างละเอียด โดยเน้นที่อาโปธาตุ และการจำแนกสิ่งต่างๆที่เกิดจากธาตุดังกล่าว อาทิ การสัมผัส และการมีอยู่ของธาตุ ทั้งนี้ยังมีการเช…
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา
17
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา
…รโย ๆ [๑๕] โย สภาโว สหชาตรูปาน อาเปติ ปตฺถรติ วา โย สภาโว สหชาตรูปาน อปฺปายติ...อิติ ตสฺมา โส สภาโว อาโป ฯ อาเปตีติมสฺส วิวรณ์ ปตฺถรตีติ ฯ อาเปตีติ อาปุพฺโพ ปา ปตฺถราณ ฯ ติ ฯ จุฬาทิโต เณณุชาติ เณ ฯ สห...น…
…ิธมฺมตฺถวิภาวินิยา พูดถึงการจำแนกและอธิบายธาตุต่างๆ ที่เกี่ยวข้องกับธรรมชาติของสสาร เช่น ปฐวีธาตุและอาโป โดยมีการแสดงถึงการเคลื่อนไหวและปฏิสัมพันธ์ของธาตุ พร้อมทั้งสัญญีที่ช่วยในการวิเคราะห์และเข้าใจความเ…
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา
466
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา
…โยชนา (ตติโย ภาโค) - หน้าที่ 464 นวมปริจเฉทตฺถโยชนา หน้า 465 นย์ อติทสเสนโต อาห ตถาตุยาท ฯ ตถา เอวํ อาโป...สุปิ นโย ฯ ตถาติ นิทสฺสน์ ฯ อาโป... ปีติ นโยติ อาธาโร ฯ อปิสทฺโท สมฺปิณฺฑนตฺโถ ฯ [๓๑๐] ภูตกสิณาที…
เนื้อหาในหน้าที่ 464 ถึง 465 เกี่ยวกับอภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา อธิบายเกี่ยวกับธาตุทั้งสี่ ได้แก่ ดิน น้ำ ไฟ ลม และการแยกประเภทของกสิณต่างๆ เพื่อการศึกษาทางวิทยาศาสตร์ ในที่นี้มีการพูดถึงการแยกประเ
สมาธินิทฺเทโส: การอธิบายธาตุต่างๆ
165
สมาธินิทฺเทโส: การอธิบายธาตุต่างๆ
…ฺฌตฺติ ปจฺจตฺติ กักขฬ บริคต์ อุปาทินน์ อย วุจฺจตาวุโส อรุณฤติกา ปฐวีธาตุติ จ กตมา จาวุโส อชฺฌตฺติกา อาโปธาตุ ย อชฺฌตฺติ ปจฺจตฺติ อาโป อาโปคต์ อุปาทินน์ เสยฺยถีท ปิตติ ฯเปฯ มุตติ ย วา ปนญญมปี กิญจิ อชฺฌตต์…
…บายเกี่ยวกับสมาธิและธาตุต่างๆในวิสุทธิมคฺคสฺส โดยเน้นถึงข้อดีและลักษณะของธาตุทั้งสี่ ได้แก่ อักขละ, อาโป, เตโช, และวาโย ทั้งนี้มีการพูดถึงวัสดุที่เกี่ยวข้องกับสมาธิ ผ่านการอธิบายถึงแนวโน้มและการปรองดองในก…
ธาตุ 4 ในร่างกายมนุษย์
144
ธาตุ 4 ในร่างกายมนุษย์
1. วจนตกโต โดยความหมายแห่งศัพท์ คือ ดินที่เรียกว่า ปฐวี เพราะแผ่ไป น้ำที่ เรียกว่า อาโป เพราะเอิบอาบให้ชุ่มอยู่ หรือให้เต็มอยู่ ไฟ เรียกว่า เตโช เพราะทำให้ร้อน ลม เรียกว่า วาโย เพราะพัดให…
เนื้อหาเกี่ยวกับธาตุ 4 ในร่างกายมนุษย์ ซึ่งประกอบไปด้วย ปฐวี (ดิน), อาโป (น้ำ), เตโช (ไฟ) และ วาโย (ลม) โดยแต่ละธาตุมีบทบาทที่สำคัญในความเป็นอยู่ของร่างกาย ซึ่งปฐวีมีส่วนช่…
อาโปกสิณ: การปฏิบัติเพื่อหลีกเลี่ยงโทษ
195
อาโปกสิณ: การปฏิบัติเพื่อหลีกเลี่ยงโทษ
…น้ำซึ่งเป็นที่อาศัยของมัน) ตั้งจิตไว้ใน บัญญัติธรรม ( คือโลกโวหาร )ตามที่เป็นคำใช้กันมาก ภาวนาไปว่า อาโป อาโป โดยที่เป็นนามเด่นในบรรดานามของน้ำทั้งหลาย เช่น อมพุ อุทก์ วาริ สลิล เมื่อเธอภาวนาไปอย่างนั้น น…
ในบทนี้กล่าวถึงการปฏิบัติต่ออาโปกสิณ โดยให้หลีกเลี่ยงการใช้น้ำที่มีสีและใช้ผ้าสะอาดในการนำเสนอน้ำเพื่อให้เกิดวิธีการภาวนาที่ถูกต้อง …
การวิเคราะห์ธาตุในวิสุทธิมรรค
22
การวิเคราะห์ธาตุในวิสุทธิมรรค
…ก " เป็นอันท่านสงเคราะห์เอา (สิ่งที่เป็น) ปฐวีธาตุ (อันพึงมีอยู่) ในส่วน (แห่งธาตุ) ๓ ที่เหลือด้วย [อาโป] สิ่งใดเอิบอายไปได้ คือไปถึงที่นั้น ๆ ได้ โดยภาวะคือไหลไป เหตุนั้น สิ่งนั้นจึงชื่อว่า อาโป สิ่งใดใน…
…านี้เกี่ยวกับการตีความธาตุตามหลักวิสุทธิมรรค โดยเจาะลึกถึงการจำแนกธาตุอย่างละเอียด เช่น ปฐวีธาตุ และอาโป รวมถึงการอธิบายลักษณะและอำนาจต่าง ๆ ของธาตุ ซึ่งเน้นการเข้าใจในภาวะการทำงานของธาตุทั้งสามอย่างชัดเจ…
สมุนไพรสำหรับกาย
232
สมุนไพรสำหรับกาย
…นฺติ อปิ๎ฤตกา เอตฺถ๎ สงฺสุขสํตวาอาทิปสุตา อิมิ อปโร โยเนวทพูโฺ ฑดา ตกฺกา สํตาอาทิปสุตาอาทิปสุตา อาโป อปโปร โยเนวทพูโฺ ฑดา ตกฺกา เอตฺถูปา อาโป ฑฒฺ ฅอฺมึ ฎ เวทิตพุทฺธ์ ปนา อาธร โส สงฺลิกนูคฺ โปติ กฤวต…
ในเนื้อหานี้กล่าวถึงการใช้สมุนไพรที่มีประโยชน์ต่อร่างกาย โดยมีการนำเสนอคำสอนจากพระพุทธวาจาเกี่ยวกับผลของสมุนไพร ทั้งในแง่ของการรักษาและการใช้ในชีวิตประจำวัน เพื่อส่งเสริมความรู้และการใช้สมุนไพรอย่างปล
การศึกษาเรื่องโทษและธาตุในพระพุทธศาสนา
227
การศึกษาเรื่องโทษและธาตุในพระพุทธศาสนา
…ย ๓๗. ภูมิ ดินที่อยู่ด้านบน พื้นดิน หน้าดิน ปรวี ดินที่อยู่ลึก ดินชั้นล่าง ดินที่เป็นธาตุ ๓๘. อาโป น้ำที่เป็นธาตุดั้งเดิม อุปปิตวา น้ำใช้ทั่วไป ปานิย น้ำดื่ม ปริโกheus น้ำใช้ น้ำที่ค้นจากผลไม้…
…ุทธศาสนา เช่น โทษที่น่าดูเดีย, โทษทางพระวิชัย, โทษที่เกิดจากความพลังเผลอ และประเภทของธาตุต่างๆ เช่น อาโป คือ น้ำที่เป็นธาตุดั้งเดิม, วาโย คือ ลมที่เป็นธาตุดั้งเดิม, และ เตโช คือ ไฟที่เป็นธาตุดั้งเดิม. ควา…
ความเข้าใจในนิพพานตามพระพุทธศาสนา
173
ความเข้าใจในนิพพานตามพระพุทธศาสนา
…ที่ปรากฏอยู่ในขุททกนิกาย อุทาน และอิติวุตตกะ ตรัส ยืนยันไว้ว่า อตฺถิ ภิกฺขเว ตทายตน์ ยตฺถ เนว ปฐวีน อาโป น เตโช น วาโย น อากาสานัญจายตน์ น วิญญาณญจายตนํ น อากิญฺจญฺญายตน์ น เนวสนาสัญญายตน์ นาย โลโก น ปรโล…
บทความนี้กล่าวถึงความแตกต่างของนิพพาน 2 ประการคือ สอุปาทิเสสนิพพานและอนุปาทิเสสนิพพาน พร้อมทั้งการดำรงอยู่ของอินทรีย์ 5 ของภิกษุที่หลุดพ้นจากกิเลส โดยพระอรหันต์จะมีสุขทุกข์อยู่บ้างในขณะที่ยังมีชีวิต แ
ธาตุทั้งหลายเป็นไตรลักษณ์
47
ธาตุทั้งหลายเป็นไตรลักษณ์
…เป็นที่สุด คือ ถ้าเป็นมนุษย์หรือสัตว์ หากแยกออกแล้วก็เป็นเพียงการประชุมรวมกันของธาตุ 6 คือ ปฐวีธาตุ อาโปธาตุ เตโชธาตุ วาโยธาตุ อากาสธาตุ และวิญญาณธาตุ สิ่งอื่นก็เช่นกันเมื่อแยกออกแล้วล้วนประกอบขึ้นด้วยธาต…
…ไตรลักษณ์ของธาตุทั้งหลายในพระพุทธศาสนา โดยระบุว่า ทุกสิ่งในโลกเกิดจากการรวมตัวของธาตุหก ได้แก่ ปฐวี อาโป เตโช วาโย อากาส และวิญญาณ ธาตุเหล่านี้ไม่สามารถถือเป็นตัวตนที่มั่นคงได้ เมื่อสิ่งต่างๆ สลายไปตามเหต…
หน้า13
279
ขุมทรัพย์ทางปัญญาจากชาดก 279 โย เนว นินท์ น ปูนปปส์ อาทิยติ ครห์ โนปิ ปูช สิรี จ ลูกปี จ อเปติ ตมหา อาโป สุวฏฐิว ยถา ถามหา ฯ ผู้ใด ไม่ถือสา ไม่ว่าคำนินทา คำสรรเสริญ คำตำหนิ หรือแม้คำยกย่องบูชา สิริโชคและป…
โทษและความหมายต่างๆ
227
โทษและความหมายต่างๆ
…าย ดินที่อยู่ด้านบน พื้นดิน หน้าดิน ดินที่อยู่ลึก ดินชั้นล่าง ดินที่เป็นธาตุ น้ำที่เป็นธาตุเดิม ๔๐. อาโป อุทก์ อุท ทก์ นํ้าใช้ทั่วไป ปานีย์ นํ้าดื่ม ปริโภชนีย์ น้ำใช้ นํ้าที่คั้นจากผลไม้แล้วผสมกับสิ่งอื่น…
เนื้อหาเกี่ยวกับโทษต่างๆ ที่น่าติเตียนและโทษที่ควรงดเว้น รวมถึงการแบ่งประเภทของโทษตามศีลธรรมและความผิดที่เกิดจากความพลั้งเผลอ สาระสำคัญยังเน้นถึงธาตุทั้งสี่ ได้แก่ ดิน น้ำ ลม และไฟ โดยอธิบายถึงคุณสมบั
กัมมัฏฐานและการเลือกใช้อารมณ์ในการปฏิบัติ
112
กัมมัฏฐานและการเลือกใช้อารมณ์ในการปฏิบัติ
…านที่ 4 มาแล้ว จึงจะสามารถเจริญ กัมมัฏฐานหมวดนี้ได้ ข. ภูตกสิณ (กสิณ คือ มหาภูตรูป) 4 มี ปฐวี (ดิน) อาโป (น้ำ) เตโช (ไฟ) วาโย (ลม) ค. อาโลกสิณ กำหนดแสงสว่างเป็นอารมณ์ การกำหนดนิมิตเป็นดวงแก้วใส หรือองค์พร…
กัมมัฏฐานนี้ใช้ได้เฉพาะผู้ที่ได้ฌานที่ 4 แล้ว ผู้ปฏิบัติสามารถเลือกกัมมัฏฐานจาก 10 รูปแบบ โดยเน้นที่อาโลกสิณและภูตกสิณ เพื่อให้เหมาะสมกับจริตของแต่ละบุคคล พระมงคลเทพมุนีเสนอวิธีนี้ว่าเป็นอุปการคุณต่อน
การเจริญกสิณและอภิญญาในพระพุทธศาสนา
15
การเจริญกสิณและอภิญญาในพระพุทธศาสนา
2. ผู้หนึ่งย่อมรู้ชัดซึ่งอาโปกสิณทั้งเบื้องบน เบื้องต่ำ เบื้องขวาง ในทิศน้อยทิศใหญ่ หาประมาณมิได้ 3. ผู้หนึ่งย่อมรู้ชัดซึ่งเตโชกส…
…่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงใช้สอนพระสาวกเพื่อให้ได้บรรลุธรรมและอภิญญา โดยสามารถรู้ชัดในกสิณต่างๆ ได้แก่ อาโป, เตโช, วาโย, นีล, ปีต, โลหิต, โอทาต, อากาศ, และวิญญาณ รวมถึงทิศทั้งเบื้องบนและเบื้องล่าง การปฏิบัติ…
การใช้กสิณในการเจริญสมาธิ
22
การใช้กสิณในการเจริญสมาธิ
…แล้วต้องหมั่นดูแลรักษาให้สะอาด มิให้มีฝุ่นละอองมา แปดเปื้อน เหมือนกับการรักษาพระพุทธรูปฉะนั้น 1.4.2 อาโปกสิณ (กสิณน้ำ) ในการเจริญสมาธิโดยใช้อาโปกสิณ ควรได้นิมิตคือน้ำ เป็นน้ำที่จัดทำขึ้นหรือน้ำตาม ธรรมชาต…
เนื้อหานี้กล่าวถึงการใช้กสิณในการเจริญสมาธิ ซึ่งประกอบด้วยการเริ่มต้นจากปฐวีกสิณและอาโปกสิณ ผู้ปฏิบัติควรทบทวนวิธีการพิจารณาและเพ่งดูสภาวะต่างๆ อย่างไม่ลำเอียง จนเกิดอุคคหนิมิตที่ชัดเจนแล…
การพิจารณาธาตุทั้ง 4 ในร่างกาย
129
การพิจารณาธาตุทั้ง 4 ในร่างกาย
…พิจารณาเห็นกายอันนี้นี่แล ตามที่ ตั้งอยู่ ตามที่ดำรงอยู่ โดยความเป็นธาตุว่า มีอยู่ในกายนี้ ปฐวีธาตุ อาโปธาตุ เตโชธาตุ วาโยธาตุ ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย เปรียบเหมือนคนฆ่าโค หรือลูกมือของคนฆ่าโคผู้ขยัน ฯลฯ วาโยธ…
…วตนจะช่วยขจัดความสำคัญในตัวบุคคลออกไปได้ เมื่อเข้าใจว่าร่างกายนี้ประกอบด้วยธาตุต่างๆ เช่น ปฐวี ธาตุ อาโป ธาตุ เตโช ธาตุ และ วาโย ธาตุ เพียงอย่างเดียว ซึ่งจะนำไปสู่การเข้าใจในธรรมชาติของชีวิตและการลดละความ…
ความเข้าใจทางธรรมเกี่ยวกับธาตุ
146
ความเข้าใจทางธรรมเกี่ยวกับธาตุ
…าวคือ ธาตุเหล่านี้แบ่งแยกได้เฉพาะแต่ลักษณะ รส ปัจจุปัฏฐาน แต่อวินิพโภครูป คือ สี กลิ่น รส โอชา ปฐวี อาโป เตโช วาโย แยกไม่ได้ 8. สภาควิสภาคโต โดยความเข้ากันได้และเข้ากันไม่ได้ คือ ปฐวีและอา โปธาตุ เข้ากันไ…
บทความนี้เสนอความเข้าใจเกี่ยวกับธาตุต่างๆ ในชีวิตและระบบธรรมชาติ การแบ่งแยกธาตุภายในและภายนอก และความสัมพันธ์ระหว่างธาตุ การทำงานของธาตุต่างๆ ในการปฏิบัติและการเป็นอยู่ของสิ่งมีชีวิต ซึ่งรวมถึงบทบาทขอ
การรับรู้ทางประสาทสัมผัสและอายตนะ
129
การรับรู้ทางประสาทสัมผัสและอายตนะ
…ลักษณะคล้ายกีบเท้าแพะ มีอาการอย่างเดียวกับประสาทตา และประสาทหู คือธาตุ 4 เกื้อหนุน โดยปฐวีคอยทรงไว้ อาโปคอยเชื่อมประสาน เตโชคอยอบให้อบอุ่น และ วาโยคอยพัดให้เคลื่อนไหว อุต จิต อาหารคอยค้ำจุน ชีวิตคอยตามเลี…
…บรู้ทางประสาทสัมผัสทั้งห้าคือ ตา หู จมูก ลิ้น และกาย ที่ได้รับการสนับสนุนจากธาตุทั้งสี่ ได้แก่ ปฐวี อาโป เตโช และวาโย ที่ช่วยให้ชีวิตดำเนินไปอย่างมีความหมาย โดยการสัมผัสกับสิ่งเร้าภายนอก ซึ่งสร้างการนึกคิ…