หน้าหนังสือทั้งหมด

พระมงคลเทพมุนี (สด จนฺทสโร) 183
31
พระมงคลเทพมุนี (สด จนฺทสโร) 183
…ระอนาคา เมื่อถึงพระอ นาคา หมดจากปฏิฆะ กามราคะ อย่างละเอียด แต่ยังหมักหมมอยู่ในรูปราคะ อรูปราคะ มานะ อุทธัจจะ อวิชชา จึงหยุดนิ่งต่อเข้าถึงกายอนาคาละเอียด ใจพระอนาคาละเอียดหยุดนิ่งเห็นกายพระอรหัต ก็รู้ตัวว่…
เนื้อหานี้สำรวจการเข้าถึงกายธรรมและพัฒนาความเข้าใจเกี่ยวกับกรรมวัฏฏและกิเลสวัฏฏในบริบทของพระพุทธศาสนา เน้นบทบาทของความไม่ประมาทในการเข้าถึงพระอรหัต รวมถึงการวิเคราะห์อาสวะและสังโยชน์ที่ต้องพ้นจาก กิจท
สาระสำคัญของการเจริญภาวนา
183
สาระสำคัญของการเจริญภาวนา
…จริญสมาธิ ขณิกสมาธิ • อุปจารสมาธิ อัปปนาสมาธิ 10.9 อุปสรรคของการเจริญสมาธิ กามฉันทะ พยาบาท ถีนมิทธะ อุทธัจจกุกกุจจะ วิจิกิจฉา 172 DOU บท ที่ 10 ส า ร ะ ส าคั ญ ข อ ง ก า ร เ จ ริ ญ ภ า ว น า
บทที่ 10 นำเสนอสาระสำคัญของการเจริญภาวนา โดยแบ่งเนื้อหาเป็นส่วนต่าง ๆ ได้แก่ ความหมายและประเภทของการเจริญภาวนา เช่น สมถภาวนาและวิปัสสนาภาวนา รวมถึงคำที่เกี่ยวข้อง เช่น กรรมฐานและสมาธิ พร้อมทั้งอธิบายค
การเจริญภาวนาและการพัฒนาจิตใจ
195
การเจริญภาวนาและการพัฒนาจิตใจ
4. อุทธัจจกุกกุจจะ คือ ความฟุ้งซ่าน และความรำคาญ กิเลส 2 ประการนี้ ทำให้จิตใจหม่นหมอง ฟุ้งซ่าน หาความสุขใจม…
…ึงสภาวธรรมและเห็นอันวิเศษ ทำให้รู้เท่าทันเข้าใจสิ่งทั้งหลายตามความเป็นจริง การกำจัดนิวรณ์ต่างๆ เช่น อุทธัจจกุกกุจจะและวิจิกิจฉา จะช่วยให้สามารถพัฒนาจิตใจได้ดียิ่งขึ้น และการเจริญภาวนานั้นเป็นสิ่งที่มนุษย์…
การฝึกอบรมในพระพุทธศาสนา
26
การฝึกอบรมในพระพุทธศาสนา
…ามดี มี 5 อย่างคือ 1. กามฉันท์ พอใจในกามคุณ 2. พยาบาท คิดร้ายผู้อื่น 3. ถีนมิทธะ ความหดหู่ซึมเซา 4. อุทธัจจกุกกุจจะ ความฟุ้งซ่านและรำคาญ 5. วิจิกิจฉา ความลังเลสงสัย บทที่ 1 การฝึกอบรม ในพระพุทธศาสนา DOU 1…
พระองค์ตรัสถึง 6 ขั้นตอนในการศึกษาและปฏิบัติในพระพุทธศาสนาเพื่อนำไปสู่การบรรลุผล เช่น การมีศีล, การระวังอินทรีย์, การประมาณอาหาร, ความตื่นอยู่, สติสัมปชัญญะ และเสนาสนะอันสงัด โดยมุ่งหมายให้พระภิกษุสาม
การฝึกใจและการปฏิบัติตามพระสูตรกโมคคัลลาน
59
การฝึกใจและการปฏิบัติตามพระสูตรกโมคคัลลาน
…ดหู่ ซึมเซา ขาดกำลังใจเกิดขึ้นได้ง่าย เมื่อขาด กำลังใจ ขาดความหวังในชีวิต ใจย่อมเลื่อนลอย เกิด (4) “อุทธัจจกุกกุจจะ” ความคิดฟุ้งซ่าน ตามมา เมื่อ คิดฟุ้งซ่าน ปรุงแต่งใจไปในเรื่องราวทั้งหลาย ย่อมมีโอกาสเกิด…
บทความนี้สำรวจการฝึกใจตามขั้นตอนของคุณกโมคคัลลานสูตร ซึ่งช่วยป้องกันและกำจัดนิวรณ์ทั้ง 5 ประการ ทำให้ใจหยุดนิ่ง และเข้าถึงสมาธิในระดับสูง สุดท้ายไปสู่การบรรลุพระนิพพาน การฝึกดังกล่าวเกี่ยวข้องกับการลบ
การละนิวรณ์เพื่อการบรรลุธรรม
246
การละนิวรณ์เพื่อการบรรลุธรรม
…ราศจากถีนมิทธะ มีอาโลกสัญญาสำคัญว่าสว่าง มีสติสัมปชัญญะอยู่ ย่อมชำระจิตให้บริสุทธิ์จากถีนมิทธะได้ ละอุทธัจจกุกกุจจะ ความฟุ้งซ่านและรำคาญแล้ว เป็นผู้ไม่ฟุ้งซ่าน มีจิตสงบภายในอยู่ ย่อมชำระ จิตให้บริสุทธิ์จา…
เนื้อหานี้กล่าวถึงการละนิวรณ์ 5 อย่าง ซึ่งรวมถึงอภิชฌา, พยาบาท, ถีนมิทธะ, อุทธัจจกุกกุจจะ, และวิจิกิจฉา เพื่อชำระจิตให้บริสุทธิ์และเข้าถึงฌาน โดยวิธีการดังกล่าวช่วยให้สามารถพ้นจา…
การทำความเข้าใจเกี่ยวกับกิเลสและวัตถุกาม
81
การทำความเข้าใจเกี่ยวกับกิเลสและวัตถุกาม
6) วิจิกิจฉา ได้แก่ ความลังเลสงสัยในกุศลธรรมทั้งหลาย 7) ถีนะ ได้แก่ ความหดหู่ ความท้อแท้ถดถอย 8) อุทธัจจะ ได้แก่ ความฟุ้งซ่าน ขาดความสงบในจิตใจ 9) อหิริกะ ได้แก่ ความไม่ละอายต่อความชั่วทั้งหลาย 10) อโน…
บทความนี้กล่าวถึงความเข้าใจในกิเลสและวัตถุกามที่ส่งผลต่อจิตใจของมนุษย์ โดยการวิเคราะห์อนุสัญญาของความลังเลสงสัย ความหดหู่ และอาการต่าง ๆ ที่เกิดจากความไม่พอใจในวัตถุกามทั้ง 5 อย่าง เช่น รูป เสียง กลิ่
สามัญญผลเบื้องกลาง
113
สามัญญผลเบื้องกลาง
…้องกลาง 7.2 ละนิวรณ์ได้ ใจย่อมเป็นสมาธิ 7.3 นิวรณ์ 7.3.1 กามฉันทะ 7.3.2 พยาบาท 7.3.3 ถีนมิทธะ 7.3.4 อุทธัจจกุกกุจจะ 7.3.5 วิจิกิจฉา 7.4 ความหมายของสมาธิ 7.5 ลักษณะของใจ 7.6 ความหมายที่สมบูรณ์ของสมาธิ 7.7 …
บทที่ 7 เหล่านี้กล่าวถึงสามัญญผลเบื้องกลาง โดยเริ่มต้นจากนิยามของสมาธิและลักษณะของใจ พูดถึงนิวรณ์เช่นกามฉันทะ, พยาบาท, ถีนมิทธะ และอื่น ๆ นอกจากนี้ยังมีความหมายและประเภทของสมาธิ พร้อมด้วยการบรรยายเกี่
พระสัมมาสัมพุทธเจ้ากับนิวรณ์ 5
117
พระสัมมาสัมพุทธเจ้ากับนิวรณ์ 5
…จถีนมิทธะนิวรณ์ย่อมหมดโอกาสที่จะได้รับรู้รสแห่งธรรมบันเทิง คือ ความสงบสุขอันเกิดจากฌานฉันนั้น 7.3.4 อุทธัจจกุกกุจจะ คือ ความฟุ้งซ่านรำคาญใจ อันเกิดจากการปล่อยใจให้เคลิบเคลิ้มไปกับ เรื่องที่มากระทบใจแล้วคิ…
พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงเปรียบพยาบาทเหมือนโรค หลายคนที่มีพยาบาทย่อมมีความทุกข์และเจ็บปวดในกายและใจ จึงต้องฝืนทำทุกอย่างด้วยความทรมาน ซึ่งทำให้ยากที่จะพบความสุข ในขณะที่ผู้ที่มีความหดหู่และความฟุ้งซ่านย่
การใช้ปัญญาในการละอุปาทานและนิวรณ์
267
การใช้ปัญญาในการละอุปาทานและนิวรณ์
…พยาบาทนิวรณ์ ถีนมิทธนิวรณ์ สิ่งที่กั้นจิตคือ ความขัดเคืองใจ สิ่งที่กั้นจิตคือ ความหดหู่และเซื่องซึม อุทธัจจกุกกุจจนิวรณ์ วิจิกิจฉานิวรณ์ สิ่งที่กั้นจิตคือ ความฟุ้งซ่านและร้อนใจ สิ่งที่กั้นจิตคือ ความลังเล…
บทความนี้อธิบายถึงการใช้ศัสตราหมายถึงปัญญาในการละอุปาทานขันธ์ 5 ประการ รวมถึงการจัดการกับนิวรณ์ 5 ประการ โดยยกตัวอย่างคำต่างๆ ที่เกี่ยวข้องกับความรู้และการใช้ปัญญาในการแก้ไขปัญหาทางจิตใจ เช่น ความโกรธ
การเข้าใจโลกุตรภูมิและพระอริยบุคคล
153
การเข้าใจโลกุตรภูมิและพระอริยบุคคล
…์เบื้องต่ำได้ 5 ประการแล้ว ในขั้นนี้สามารถละสังโยชน์เบื้องสูงอีก 5 ประการ คือ รูปราคะ อรูปราคะ มานะ อุทธัจจะ อวิชชา เมื่อละกิเลสได้หมดแล้ว ได้ชื่อว่าเป็นพระอรหันต์ อันเป็นการทำกิจ ของการเกิดเป็นมนุษย์ได้ส…
บทความนี้สำรวจแนวคิดเกี่ยวกับโลกุตรภูมิและประเภทของพระอริยบุคคล โดยเริ่มจากพระโสดาบันที่เป็นภูมิแรกของการบรรลุธรรม ซึ่งสามารถละสังโยชน์สามข้อ และไม่กลับมาเกิดเรื่อยๆ ซึ่งต่อมาเป็นพระสกิทาคามี ที่สามาร
อริยบุคคลและคุณธรรม
155
อริยบุคคลและคุณธรรม
…ย 3. สีลัพพตปรามาส ความถือมั่นในศีลพรต 4. กามฉันทะ ความพอใจในกามคุณ 5. พยาบาท ความคิดแค้นผู้อื่น และอุทธัมภาคิยสังโยชน์ สังโยชน์เบื้องสูง 5 ประการ ได้แก่ 6. รูปราคะ 7. อรูปราคะ 8. มานะ 9. อุทธัจจะ 10. อวิ…
อริยบุคคลคือผู้ที่ห่างไกลจากกิเลสและบรรลุธรรมวิเศษ สามารถสละชีวิตเพื่อรักษาคุณธรรม สังโยชน์เป็นกิเลสที่ผูกมัดใจสัตว์ และมี 10 ประการ เช่น อวิชชาและความถือมั่นในศีลพรต โสดาบันคือภูมิที่พ้นจากภพ 3 เป็นพ
คุณวิเศษและประเภทของพระอนาคามี
159
คุณวิเศษและประเภทของพระอนาคามี
…สำเร็จเป็นพระอรหันต์ในภูมินั้นโดยต้องใช้ความเพียรพยายามอย่างแรงกล้าจึงจะดับขันธ์เข้าสู่พระนิพพาน 5. อุทธังโสโตอกนิฏฐคามี คือ พระอนาคามีอริยบุคคล ที่บังเกิดในพรหมสุทธาวาสชั้นต่ำที่สุด คือ ชั้นอวิหาสุทธาวาส…
บทความนี้อธิบายถึงคุณวิเศษของพระอนาคามีที่มีความสามารถในการละอนุสัยเพิ่มเติม 2 ชนิด และประเภทต่างๆ ของพระอนาคามีที่สามารถบังเกิดในพรหมสุทธาวาส โดยแบ่งออกเป็น 5 ประเภท รวมถึงข้อสรุปเกี่ยวกับอรหัตโลกุตร
ความหมายและคุณวิเศษของพระอรหันต์ในพระพุทธศาสนา
160
ความหมายและคุณวิเศษของพระอรหันต์ในพระพุทธศาสนา
…คือ ความพอใจในรูปฌานหรือรูปภพ 2. อรูปราคะ คือ ความพอใจในอรูปฌานหรืออรูปภพ 3. มานะ คือ ความถือตัว 4. อุทธัจจะ คือ ความฟุ้งซ่านแห่งจิต 5. อวิชชา คือ ความไม่รู้สภาพความเป็นจริงของธรรม ดังนั้น คุณวิเศษของพระอ…
บทความนี้นำเสนอความหมายของอรหัตโลกุตรภูมิซึ่งเป็นภูมิที่พ้นจากภพ 3 และมีความเกี่ยวข้องกับพระอรหันต์ ซึ่งเป็นพระอริยบุคคลขั้นสูงสุดในพระพุทธศาสนา โดยอธิบายถึงคุณวิเศษของพระอรหันต์ที่สามารถกำจัดกิเลสที่
กิเลสกาม: ความใคร่และกิเลสที่ส่งผลต่อจิตใจ
129
กิเลสกาม: ความใคร่และกิเลสที่ส่งผลต่อจิตใจ
…ัว” 5) วิจิกิจฉาได้แก่ ความลังเลสงสัยในกุศลธรรมทั้งหลาย ๗) ดีนะ ได้แก่ ความหดหู่ ความท้อแท้ถดถอย ๔) อุทธัจจะ ได้แก่ ความฟุ้งซ่าน ขาดความสงบในจิตใจ ๙) อหิริกะ ได้แก่ ความไม่ละอายต่อความชั่วทั้งหลาย ๑๒๗
เนื้อหานี้พูดถึง 'กาม' หมายถึงความใคร่และความต้องการที่สามารถนำไปสู่ความชั่วในจิตใจ โดยเฉพาะ 'กิเลสกาม' ที่ผลักดันให้คนทำสิ่งที่ผิดเพื่อให้ได้มาซึ่งสิ่งที่ต้องการ นอกจากนี้ยังได้มีการแบ่งประเภทกิเลสกา
การชำระจิตใจและการละนิวรณ์ ๕
206
การชำระจิตใจและการละนิวรณ์ ๕
…ีนมิทธะ มีความกําหนดหมายอยู่ที่แสงสว่าง มีสติสัมปชัญญะอยู่ ย่อมชำระจิตให้บริสุทธิ์ จากถีนมิทธะได้ ละอุทธัจจะกุกกุจจะแล้ว เป็น ผู้ไม่ฟุ้งซ่าน มีจิตสงบ อยู่ ณ ภายใน ย่อมชำาระ จิตให้บริสุทธิ์จากอุทธัจจะกุกกุ…
…จโดยการละนิวรณ์ ๕ ประการที่เป็นอุปสรรคในการปฏิบัติธรรม เช่น ความเพ่งเล็ง, ความประทุษร้าย, ถีนมิทธะ, อุทธัจจะกุกกุจจะ, และวิจิกิจฉา โดยการนั่งสมาธิและรักษาสติ ให้ผู้ปฏิบัติเข้าถึงสภาวะจิตใจที่บริสุทธิ์และส…
ความขาดแคลนกำลังใจและความฟุ้งซ่านในชีวิต
210
ความขาดแคลนกำลังใจและความฟุ้งซ่านในชีวิต
…จถีนมิทธะนิวรณ์ย่อมหมดโอกาสที่จะได้รับรู้รสแห่งธรรม บันเทิง คือ ความสงบสุขอันเกิดจากฌานฉันนั้น ๆ ๔) อุทธัจจกุกกุจจะ คือ ความฟุ้งซ่านรำคาญใจ อัน เกิดจากการปล่อยใจให้เคลิบเคลิ้มไปกับเรื่องที่มากระทบใจ แล้วค…
บทความนี้พูดถึงความรู้สึกขาดกำลังใจในการทำกิจกรรมต่างๆ และความเบื่อหน่ายในชีวิต ซึ่งมักเกิดจากอาการซึมเศร้าและความฟุ้งซ่าน อธิบายถึงการเปรียบเทียบของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ว่าเหมือนการถูกจองจำ ทำให้หมดโอ
กิเลสและการเข้าถึงธรรม
206
กิเลสและการเข้าถึงธรรม
…ติเพ่งอริยสัจ 4 ทำนองเดียวกันนั้นต่อไป ถ้าสามารถละสังโยชน์เบื้องสูงได้หมด คือ รูปราคะ อรูปราคะ มานะ อุทธัจจะ อวิชชา จะเข้าถึงกายธรรมพระอรหัต การละสังโยชน์ทั้งหมดนั้น เป็นสมุจเฉท คือ เด็ดขาด โยคาวจรก็จะบรร…
เนื้อหาพูดถึงกระบวนการละกิเลสในระดับต่าง ๆ ของกายทิพย์ ระดับถึงกายรูปพรหม กายอรูปพรหม และกายธรรม โดยเริ่มจากการละกิเลสเพื่อเข้าถึงพระโสดาบัน สกิทาคามี และอนาคามี จนถึงการเข้าถึงพระอรหัตที่ปราศจากอาสวะ
คู่มือวิชาแปลไทยเป็นมคธ ป.ธ.๔-๙
52
คู่มือวิชาแปลไทยเป็นมคธ ป.ธ.๔-๙
…ภควตา อญฺญตร ภิกขุสงฆา กริสฺสามิ ฯ (๑/๑๓๒) อารา : อารา โส อาสวกฺขยา ฯ อุโปสถ์ ที่มาร่วมกับนิบาต คือ อุทธ์ นานา ปฏฐาย นิยมเรียง บทปัญจมีวิภัตติไว้หน้านิบาตเหล่านั้น เช่น อุทธ : อิโต อุทธ์ กิญจิ คยหุปค นตฺถ…
เนื้อหาพูดถึงการแปลภาษาไทยเป็นมคธ โดยเริ่มจากการอธิบายคำศัพท์และรูปแบบประโยคที่นำมาใช้ในการแปล รวมถึงยกตัวอย่างการใช้ประโยคต่าง ๆ ในภาษามคธ และบทวิเคราะห์ที่ช่วยให้ผู้เรียนเข้าใจการใช้ภาษานี้ได้ดียิ่ง
กฎเกณฑ์การเรียงประโยคในภาษาไทย
53
กฎเกณฑ์การเรียงประโยคในภาษาไทย
…ยา วิภัตติ ก็ได้ ๓) เรียงไว้หลังนิบาตเหล่านี้ ยาว วินา อญฺญตร และ อารา แต่เรียงไว้หน้านิบาตเหล่านี้ อุทธ์ นานา ปฏฐาย ๔) เรียง ยสฺมา ตสุมา กสุมา ก็การณา ไว้ต้นประโยค แต่ กสุมา ให้เรียงไว้หลัง อถ เป็น อถ กส…
บทความนี้จะกล่าวถึงกฎเกณฑ์การเรียงประโยคในภาษาไทย โดยเริ่มจากการจัดตำแหน่งของคำและบทในประโยค เช่น การเรียงคำเชื่อม อาทิ 'อถ' กับ 'กสมา' และการขยายบทต่างๆ ตามวิภัตติ โดยมีตัวอย่างการเรียงเพื่อความเข้าใ