อุทาหรณ์ : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 2 / 15

…ื่องอะไร” เมื่อพระภิกษุเหล่านั้นกราบทูลเรื่อง ที่สนทนากัน พระพุทธองค์ทรงปรารถนาจะยกเรื่องนี้ให้เป็น อุทาหรณ์ จะได้แสดงธรรมแก่ภิกษุทั้งหลายเพื่อเป็นข้อคิด พระองค์จึงทรงตรัสว่า “ภิกษุทั้งหลาย เทวทัตพร้อมกับบริษ…

บทความนี้กล่าวถึงความสำคัญของการมีผู้นำที่ฉลาดรอบรู้และสุขุมรอบคอบในการประคับประคององค์กรให้อยู่รอดจากภัยต่างๆ โดยนำเอาตัวอย่างจากพระเทวทัตในพระพุทธศาสนาเพื่อให้เห็นถึงผลเสียของการมีผู้นำที่ไม่เหมาะสม

…ตสฺมาติห ร อาคม สพฺภิ-เอว เป็น สพฺภิเรว, ฬ อาคม จ-อายตน เป็น ฉฬายตน์, ในสัททนิติ ว่า ลง ห อาคมก็ได้ อุทาหรณ์ ว่า สุ-อุชุ เป็น สุหุช, สุ-อุฏฐิติ เป็น สุหุฏฐิต [๒๔] ปกติพยัญชนะนั้นก็ไม่วิเศษอันใด เหมือนกันกับปก…

เนื้อหานี้กล่าวถึงหลักการของบาลีไวยกรณ์ โดยเฉพาะเรื่องของอาคมและการซ้อนพยัญชนะ รวมถึงการเปลี่ยนแปลงรูปแบบของสระและพยัญชนะ โดยยกตัวอย่างเช่นคำที่ซ้อนพยัญชนะและรักษาโครงสร้างเดิมไว้ เช่น สาธุ ที่ไม่แปลง

…คหิต กับ ย เป็น ญญ ดังนี้ สิโยโค เป็น สญฺโญโค ในสัททนีติว่า ถ้า ล อยู่เบื้องปลาย แปลง นิคคทิตเป็น ล อุทาหรณ์ ปุ-ลิงค์

บทความนี้ให้ความรู้เกี่ยวกับนิคคหิตสนธิและการเปลี่ยนแปลงของกริยาในบริบทต่าง ๆ โดยอธิบายวิธีการแปลงนิคคหิตเป็นพยัญชนะสุดวรรคตามหลักไวยกรณ์บาลีอย่างละเอียด และยกตัวอย่างการนำไปใช้จริง เช่น การแปลงคำตั้ง

…ษา ของเราว่า "ท่าน, เธอ, เขา, มัน" ตามคำสูงและต่ำ จะไม่ต้อง แปลว่า "นั้น" เหมือนวิเสสนสัพพนาม ก็ได้ อุทาหรณ์ ดังนี้ "อาจริโย มิ นิจฺจเมว โอวทติ อนุสาสติ โส หิ มยุห์ 0 ๒ วุฑฒิ อาสึสติ, อาจารย์ ว่ากล่าวอยู่ ตาม…

บทนี้ครอบคลุมความรู้เกี่ยวกับบาลีไวยากรณ์ วจีวิภาค ในด้านนามและอัพพยศัพท์ โดยเน้นที่การแปลงคำศัพท์และการใช้ในบริบทต่าง ๆ เช่น การแปลง 'ส' เป็น 'สฺสา' และ 'อิ' การใช้คำในนปุสกลิงค์ รวมถึงการเปรียบเทียบ

…น้า ก่อน ออก ปฏิ ปรา เฉพาะ กลับความ ตอบ ทวน กลับ ปริ รอบ ว วิเศษ แจ้ง ต่าง ส พร้อม กับ สุ งาม ง่าย. อุทาหรณ์ อติ อติสุนฺทโร ดี ยิ่ง อติกกมติ ย่อมก้าวล่วง เกิน อธิ อธิสกฺกาโร สักการะยิ่ง อธิปติ นายใหญ่ อธิเสติ…

เอกสารนี้นำเสนอเนื้อหาเกี่ยวกับบาลีไวยากรณ์ในส่วนของวจีวิภาคที่ ๒ โดยเน้นไปที่การใช้นามและอัพพยศัพท์ รวมถึงการอธิบายเกี่ยวกับบทบาทสำคัญต่าง ๆ ในการใช้ภาษา เช่น ความหมายของคำว่า 'อธิปติ' และ 'อธิสรณ์'

… กามาวจโรติ สัญญา ฯ [๑๐๗] อิมสฺมี นาย ภโว กามาวจโร นาม จิตต์ ปูน กถนฺติ โจทน์ สนธายาห์ ตตฺถายาที่ ฯ อุทาหรณ์ ทสเสนโต อาห มญฺจาตุยาท ฯ ตตฺถ กามาวจรภเว ปวตฺตมปี จิตต์ นิสสิเต จิตฺเต นิสสยโวหาเรน นิสสยนามวเสน กา…

เนื้อหานี้เกี่ยวข้องกับอภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา โดยกล่าวถึงกามาภูที่มีบทบาทสำคัญในจิตใจของมนุษย์ รวมถึงการกล่าวถึงกรอบความคิดและคำที่เกี่ยวข้องในทางปฏิบัติของอภิธมฺมตฺถวิภาวินิยาโดยละเอียด ซึ่งมีส่วนช่วยใ

…ม อตฺถ โยชนา (ตติโย ภาโค) - หน้าที่ 52 อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา หน้า 52 อริสโส นีลปปลนฺติ ปโยเค ยถา วิย อุทาหรณ์ ฯ อปิสทฺโท น เกวล์ รุปปนสภาโว รูป นามาติ ญาเปติ ฯ รูเป็น ยุตต์ รูป์ ฯ ณ ราคาทินา โณ ฯ ยถาสทฺโท อุปม…

บทนี้สนทนาเกี่ยวกับหลักการและแนวคิดต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้องกับอภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา โดยวิเคราะห์ถึงความหมายของคำ และการเปรียบเทียบคอนเซปต์ต่าง ๆ ว่าเป็นอย่างไร รวมถึงการนำเสนอแนวคิดในเชิงตัวอย่างที่มีความเ

ประโยค - บาลีไวยากรณ์ วากยสัมพันธ์ - หน้าที่ 231 ให้ชัด, อุทาหรณ์เป็นตัวอย่างดังนี้: ยถา ปน ตานิ เขฬาที่นิ อสุจิน วิปฺปสนฺเนน อุทเกน โธวียมานาน วินสฺสนฺติ----เอวเมว …

…องรับในอรรถต่างๆ พร้อมตัวอย่างคำเพื่อความชัดเจนในการศึกษา และการนำเสนอในบริบทต่างๆ เช่น พุทธภาษิตและอุทาหรณ์ที่เกี่ยวข้องในคัมภีร์.

ประโยค - บาลีไวยากรณ์ วากยสัมพันธ์ - หน้าที่ 233 ส่องความอีกฝ่ายหนึ่ง, จงดูอุทาหรณ์เทียบ ในทัฬหกรณโชติกนิบาต (๒) อุทาหรณ์สุดท้ายเถิด, ปน ในคำว่า อิตถิโย ปน ฯเปฯ ปฏิลภนฺติ, เรียก ปกฺขน…

บทนี้กล่าวถึงแนวคิดในบาลีไวยากรณ์ที่เกี่ยวข้องกับวากยสัมพันธ์ โดยแสดงตัวอย่างอุทาหรณ์ที่ใช้ในการวิเคราะห์โครงสร้างของประโยคและความหมายของคำในบริบทต่างๆ อาทิ อนุวยโชตโก และนิบาต ๓ ศัพท์ …

…ัว, ส่วนตัว ง ซ้อนหน้าพยัญชนะ ในวรรคของตนได้ 4 ตัว ซ้อนหน้าตัวเองไม่ได้ เพราะในภาษาบาลี ไม่มีที่ใช้ อุทาหรณ์ (ข้อ ก) พยัญชนะที่ ๑ ซ้อนหน้าพยัญชนะที่ ๑ นั้น ดังนี้ :- ก ซ้อน ก เช่น สกฺโก จ ซ้อน จ เช่น อาจิ " ฏ…

เนื้อหามุ่งเน้นการอธิบายพยัญชนะในภาษาบาลีที่มีการซ้อนกัน ซึ่งมีการจัดกลุ่มพยัญชนะที่ซ้อนกันตามวรรคต่างๆ โดยให้ตัวอย่างและคำอธิบายที่ชัดเจนเพื่อเข้าใจลักษณะการใช้พยัญชนะเหล่านี้ เราจะเห็นวิธีการที่พยัญ

…้น อันเป็น พุทธวจน. ถ้าหากตัว นามมาชื่นรูป ชนะ คือ เณวกะนะ ตัวกิริยาที่ต้องเป็น โต ตามกัน. 3. ส่วนในอุทาหรณ์ที่ 3 กิริยากิที่ประกอบด้วย อนุต ปจจัย คือ คจฉณุ ตุปริส เป็นนามนาม [ แต่มิใช่เป็นตัวย่อ.น] เป็นแต่ ต…

…ยวกับความสัมพันธ์ระหว่างนามและกิริยา รวมถึงบทบาทของกาลในการกำหนดลำดับเวลาในการทำกิริยา พร้อมตัวอย่างอุทาหรณ์ที่ทำให้เข้าใจได้ชัดเจนยิ่งขึ้น เช่น อนุต ปจจัย และการใช้รูปแบบต่าง ๆ ของคำในประโยค คำว่ากาลถูกเน้นว…

ประโยค - อธิบายความสัมพันธ์ เล่ม ๑ หน้า ที่ 3 อย่างนี้ก็ได้ ยังไม่บริบุรณ์อย่างนั้นก็ได้ อ. (อุทาหรณ์) สุริยะ อุจจตุต จนโท อูฎฏาติ เมื่อ อาทิตย์ตก จันทร์ขึ้น สุริยะ อุจจตุต เรียกว่าโนโยได้ แค่จะ เรียกว…

ในเนื้อหานี้มีการอธิบายถึงความสัมพันธ์ของประโยคในภาษาไทย ซึ่งมีการแบ่งคำพูดออกเป็นประเภทต่าง ๆ เช่น พากย์ และวิถีวา นอกจากนี้ยังมีการเปรียบเทียบคำพูดกับเครื่องปรุงเรือน เพื่อให้เข้าใจง่ายขึ้นเกี่ยวกับ

…่ยัง ไม่เกิดขึ้น ก็จะเกิดขึ้นมา ส่วนความบาดหมางที่มีอยู่แล้ว ก็จะ เจริญมากขึ้น” แล้วพระพุทธองค์ทรงยกอุทาหรณ์สอนใจให้ฟังว่า

บทความนี้กล่าวถึงโทษภัยจากคำส่อเสียดซึ่งสามารถทำให้เกิดความบาดหมางในสังคมได้ โดยยกตัวอย่างในสมัยพุทธกาลที่พระพุทธเจ้าทรงเตือนภิกษุเกี่ยวกับอันตรายจากวาจาที่นำไปสู่การแตกแยกและทะเลาะวิวาท การพูดจาส่อเส

…ี้ยงชีวิตด้วยเล่ห์เพทุบายของพระภิกษุ ดังได้กล่าวมาทั้ง 5 ประการนี้ ซึ่งอาจมีราย ละเอียดพิสดารมากกว่าอุทาหรณ์ที่ยกมา ล้วนถือว่าเป็นมิจฉาอาชีวะของพระภิกษุทั้งสิ้น พระภิกษุรูปใด ที่หาเลี้ยงชีพด้วยวิธีการเหล่านี้…

พระพุทธเจ้าทรงบัญญัติสิกขาบทเพื่อป้องกันมิจฉาอาชีวะที่พระภิกษุอาจประพฤติ โดยการมีอาชีพบริสุทธิ์จำเป็นต้องหลีกเลี่ยงการขออาหารและการกระทำที่ไม่เหมาะสม เพื่อให้พระภิกษุสามารถดำเนินชีวิตอย่างมีศีลและบริส

…น ขึ้นฟ้า ไปประดิษฐานบนนภากาศ อธิษฐานให้เกิดเตโชธาตุเผา ไหม้ศพของตนบนนภากาศนั่นเอง ในกรณีนี้ พึงเห็นอุทาหรณ์ เช่น การอธิษฐานของพระ อรหันต์อานันทเถรเจ้า เมื่อคราวที่ท่านดับขันธ์เข้าสู่พระนิพพาน บนนภากาศเหนือแม…

เนื้อหานี้สำรวจการอธิษฐานของพระอรหันต์ที่นำไปสู่การเกิดเตโชธาตุและการเผาศพ โดยยกตัวอย่างพระอานันทเถระที่อธิษฐานให้เกิดเตโชธาตุเผาไหม้ศพของตน บรรยายถึงพระอาจารย์พระนโมเถระที่ได้รับผลจากการอธิษฐานดังกล่

…งเป็น “พระโพธิสัตว์” (Bodhisatta) หรือ “พระมหาสัตว์” (Mahasatta) ซึ่งพระพุทธองค์ทรงนำมาแสดงเพื่อเป็นอุทาหรณ์สอนใจให้ระลึกถึงวงจรสังสารวัฏและภูมิแห่งกรรมซึ่งทุกผู้คนวนเวียนตลอดอยู่ภายในถ้ำนี้ สำหรับบทความนี้ …

บทความนี้นำเสนอความสัมพันธ์ของชาดกในพระไตรปิฎกและภาพสลักหนี่สัญลักษณ์ภูมิปฐพุ โดยศึกษาเรื่องราวการสร้างบารมีของพระสัมมาสัมพุทธเจ้าในฐานะพระโพธิสัตว์ ผ่านคัมภีร์และภาพสลักที่เก่าแก่ที่สุด ความสำคัญของช

…ึ่งที่ดิฉันสงสัย ว่า เกิดขึ้นได้อย่างไร เราอาจจะเคย ไป สร้างกรรม อะไรไว้ในอดีต ดิฉันอยาก เล่าไว้เป็นอุทาหรณ์ ให้ท่านผู้อ่าน คือ เมื่อปี พ.ศ. ๒๕๑๙ ดิฉันและแม่ ได้ถูก ขโมยโจรกรรมทรัพย์สินไปจน หมดหีบ วันนั้นไม่ม…

เรื่องราวเกี่ยวกับกฎแห่งกรรมที่สะท้อนถึงประสบการณ์ส่วนตัว หลังจากที่ดิฉันและแม่ถูกขโมยทรัพย์สินที่มีค่าสูง แม้จะมีเหรียญทองที่ยังอยู่ ซึ่งเชื่อว่าทำให้เกิดข้อสงสัยเกี่ยวกับกรรมในอดีตและการทำบุญ หลังจา

…วไม่อาจตัดกังวลจากใจได้ ย่อมเป็น อุปสรรคต่อการปฏิบัติ และยากที่จะเกิดความก้าวหน้าในการเจริญสมาธิ ดังอุทาหรณ์จากเรื่องราวของ พระเถระผู้อยู่ในถูปาราม มีเรื่องเล่าว่า กุลบุตร 2 คน เดินทางออกจากเมืองอนุราธปุระไปบ…

บทความนี้นำเสนอเกี่ยวกับมหาปลิโพธ 10 ประการ ซึ่งหากผู้ปฏิบัติธรรมยังข้องติดอยู่จะเป็นอุปสรรคต่อการปฏิบัติและความก้าวหน้าในการเจริญสมาธิ ผ่านเรื่องราวของพระเถระ 2 รูปที่มีปฏิกิริยาต่อการอยู่ในวัดและสภา

…มากมาย พระอรรถกถาจารย์ได้แบ่ง เป็นหัวข้อไว้ดังนี้ ๑) กุหนา (อ่านว่า กุ-หะ-นา) หมายถึง การหลอกลวง มี อุทาหรณ์แสดงไว้ ๓ พวก คือ พวกแรก พระภิกษุเสแสร้งแสดงให้ทายกเข้าใจว่า ตน พระวิสุทธิมัคค์ เผด็จ เล่ม ๑ หน้า ๖๔…

เนื้อหานี้พูดถึงความหมายของอาชีพบริสุทธิ์และไม่บริสุทธิ์ของพระภิกษุ โดยกล่าวถึงการแสวงหาปัจจัย ๔ ด้วยวิธีที่ผิดศีล ซึ่งนำไปสู่อาชีววิบัติ การหลอกลวง และการละเมิดสิกขาบท นอกจากนี้ยังมีการอธิบายถึงลักษณ

…าปอย่างอื่นที่หนักขึ้น ฉะนั้นดีที่สุด อย่าทำบาปกรรม แม้เพียงเล็กน้อย ดังเรื่องราวตัวอย่างที่นำมาเป็นอุทาหรณ์ เป็นเรื่องที่ น่าสนใจว่า บางครั้งคนเราเผลอไปทำบาปโดยรู้เท่าไม่ถึงการณ์ หรือไม่รู้ด้วยซ้ำว่าเป็นบาป …

เนื้อหานี้กล่าวถึงความสำคัญของการไม่ประมาทในการทำบาปกรรมเล็กๆ น้อยๆ ซึ่งอาจนำมาซึ่งผลร้ายโดยไม่รู้ตัว ตัวอย่างจากพระพุทธเจ้าสอนให้เราเห็นถึงอันตรายของการทำบาปบ่อยๆ จนรู้สึกเฉยชาและไม่คิดว่ามีผลเสีย โด