หน้าหนังสือทั้งหมด

บาลีไวยากรณ์ วากยสัมพันธ์
23
บาลีไวยากรณ์ วากยสัมพันธ์
ประโยค๑ - บาลีไวยากรณ์ วากยสัมพันธ์ - หน้าที่ 235 อุทาหรณ์ผูกเป็นแบบเทียบดังนี้: อย ทนฺโธ โหติ, โวสาน ปน อนาปชฺชิตา นิจฺจเมว สตฺถิ สิกฺขติ ครหโชตกนิบาต ๑๒. ถ้…
บทความนี้สำรวจการใช้ นิบาต ในบาลี โดยเริ่มจากการอธิบายถึงความหมายและหลักการใช้งาน พร้อมตัวอย่างที่แสดงถึงความแตกต่างของการชมและการติในข้อความ นอกจากนี้ ยังมีการพูดถึงการควบพากย์และสมุจจยะในวากยสัมพันธ
บาลีไวยากรณ์ วากยสัมพันธ์ - หน้าที่ 236
24
บาลีไวยากรณ์ วากยสัมพันธ์ - หน้าที่ 236
…ตรงต่อนิบาติไทย ที่ใช้ในระหว่างพากย์หรือบทว่า กับ, และ ที่ใช้ข้างท้ายพากย์ หรือบทว่า ด้วย, หนึ่ง, มีอุทาหรณ์วากยสมุจจยะดังนี้: ทานญฺจ ทสฺสาม ธมฺมญฺจ โสสฺสาม, ปทสมุจจยะดังนี้: เทสนาวสาเน กุมาโร จ กุมาริกา จ โส…
…จโย ที่ใช้ นิบาติ เช่น จ เพื่อเป็นพื้นฐานในการสร้างความหมาย นอกจากนี้ยังได้ยกตัวอย่างการใช้สำนวน และอุทาหรณ์เพื่อให้ง่ายต่อการเข้าใจ รวมถึงการแปลความ และการบวกความท่อนหลังเข้าไปกับท่อนต้นซึ่งเรียกว่า สมปิณฑน์…
บาลีไวยากรณ์ วากยสัมพันธ์
26
บาลีไวยากรณ์ วากยสัมพันธ์
…ิ, ติสฺโส เวทนา: สุข ทุกข์ อทุกขมสุขญจติ. อปิจ ปญฺจ เวทนา: สุข ทุกข์ โสมนสส์ โทมนสฺสํ อุเปกขา จาติ. อุทาหรณ์แห่ง กวจิ จงดูในอนุกกัฑฒ นัตถนิบาต (๓) เถิด ปริกัปปัตถนิบาต ๕. ข้อความที่ยังไม่แน่ เป็นแต่กำหนดไว้ เ…
เนื้อหาตรงนี้เกี่ยวกับการศึกษาและการใช้วากยสัมพันธ์ในภาษาบาลี โดยได้อธิบายถึงการเข้าใจคำสำคัญเช่น ยทิวา, อุท, และอถวา รวมถึงการใช้ในเชิงตัวอย่างในการตัดสินใจที่ยังไม่แน่ชัดในบริบทที่แตกต่างกัน เช่น ข้
บาลีไวยากรณ์ วากยสัมพันธ์
28
บาลีไวยากรณ์ วากยสัมพันธ์
…นต้น ในอุปเมยย ใช้นิบาต ๒ ศัพท์ คือ ตถา, เอว, เรียกชื่อว่า อุปเมยยโชตโก, ตรงต่อนิบาตไทยว่า ฉันนั้น. อุทาหรณ์ดังนี้: ยถา ทณฺเฑน โคปาโล คาโว ปาเชติ โคจร (อุปมา) เอว์ ชรา จ ม จ อายุ ปาเชนุติ ปาณิน (อุปเมยฺย). เส…
บทเรียนเกี่ยวกับบาลีประเภทอุปมาและอุปเมยยที่ใช้เพื่อเปรียบเทียบ โดยอธิบายถึงบทบาทของศัพท์ต่างๆ ในการเปรียบเทียบ เช่น ยถา, ตถา, เสยฺยถาปิ และอีกมากมาย ที่ถ่ายทอดวิธีการใช้อย่างเป็นระบบ. เนื้อหายังให้ตั
บาลีไวยากรณ์ วากยสัมพันธ์
31
บาลีไวยากรณ์ วากยสัมพันธ์
…าต, อิเธกิจโจ อสฺสทฺโธ ว สมาโน 'อโห วต ม ชโน 'สุทโธ" ติ ชาเนยยา" ติ อาฉติ, เอวญ โว ภิกขเว สิกขิตพพ. อุทาหรณ์ที่ ๑ ห้ามนามอื่นว่า ข้าพเจ้า จักถามท่านแล ไม่ถามคนอื่น. ที่ ๒ ห้ามคุณอื่นว่า นายดิสส์เป็นคน ถือธนูเ…
ในบทนี้มีการอภิปรายเกี่ยวกับนิบาตในบาลีไวยากรณ์ โดยเฉพาะในหมวดของอวธารณัตถนิบาตที่ใช้ในการแสดงความหมายของนาม คุณ และกิริยาอย่างชัดเจน ตัวอย่างที่ได้ให้มานั้นช่วยให้ผู้อ่านเข้าใจถึงการใช้ภาษาบาลีได้อย่
อธิบายบาลีไวยากรณ์: พยัญชนะสังโยค
13
อธิบายบาลีไวยากรณ์: พยัญชนะสังโยค
…ัว, ส่วนตัว ง ซ้อนหน้าพยัญชนะ ในวรรคของตนได้ 4 ตัว ซ้อนหน้าตัวเองไม่ได้ เพราะในภาษาบาลี ไม่มีที่ใช้ อุทาหรณ์ (ข้อ ก) พยัญชนะที่ ๑ ซ้อนหน้าพยัญชนะที่ ๑ นั้น ดังนี้ :- ก ซ้อน ก เช่น สกฺโก จ ซ้อน จ เช่น อาจิ " ฏ…
เนื้อหามุ่งเน้นการอธิบายพยัญชนะในภาษาบาลีที่มีการซ้อนกัน ซึ่งมีการจัดกลุ่มพยัญชนะที่ซ้อนกันตามวรรคต่างๆ โดยให้ตัวอย่างและคำอธิบายที่ชัดเจนเพื่อเข้าใจลักษณะการใช้พยัญชนะเหล่านี้ เราจะเห็นวิธีการที่พยัญ
สีลานุสสติในพระโยคาวจร
310
สีลานุสสติในพระโยคาวจร
…บ้างฉะนั้น ๑. มหาฎีกาท่านแนะให้ประกอบ อโห วต เม สีลานิ ทุกบท ๒. มหาฎีกาว่า วิสทิสุทาหรณ์ เจต นี่เป็นอุทาหรณ์ไม่เสมอ คือตัวความมีปฏิเสธว่า "ไม่ขาด" แต่อุทาหรณ์ไม่มีปฏิเสธว่า "เหมือนผ้าอันขาดที่ชาย" และว่า เอว …
ในบทนี้จะพูดถึงการเจริญสีลานุสสติสำหรับพระโยคาวจรที่ต้องการพัฒนาตน โดยการระลึกถึงศีลที่มีอยู่ของตนในสภาวะแวดล้อมที่สงบและเหมาะสม การระลึกถึงคุณสมบัติของศีลและความไม่ขาด ความไม่ทะลุ และความไม่ด่าง โดยจ
อธิบายบาลีไวยากรณ์: นามและอัพยยศัพท์
11
อธิบายบาลีไวยากรณ์: นามและอัพยยศัพท์
…สระที่สุดแห่งศัพท์เป็น ได้ ๒ ลิงค์ คือจะเป็นปุ๊ลิงค์หรืออิตถีลิงค์ก็ได้ แต่จะเป็นนปุสกลิงค์ไม่ ได้ (อุทาหรณ์ตามแบบ) ส่วนคุณนามและสัพพนามเป็นได้ทั้ง ๓ อนึ่ง มีบทบาลีซึ่งเป็นคำของพระฎีกาจารย์ ในมังคลัตทีปนี ภาค…
บทความนี้อธิบายถึงบทบาทของนามในบาลีไวยากรณ์ โดยแบ่งนามออกเป็นลิงค์ต่างๆ เช่น ปุ๊ลิงค์ อิตถีลิงค์ และนปุสกลิงค์ พร้อมกับการจัดประเภทตามกำเนิดและสมมติ ด้วยการนำเสนอตัวอย่างที่เกี่ยวข้อง เช่น การจำแนกคำท
อธิบายบาลีไวยากรณ์: นามและอัพยยศัพท์
71
อธิบายบาลีไวยากรณ์: นามและอัพยยศัพท์
…ู้สดับแล้วน้อยนี้ ย่อมแก่ เหมือนโคถึก. บุรุษผู้เกียดกันอกุศลวิตกเสีย ด้วย ความละอาย น้อยคนจะมีในโลก อุทาหรณ์ทั้ง ๔ ข้อนี้ ผู้ศึกษาคงจะเห็นได้แล้วว่ามีคำ ปุริโส หรือ บุรุษ เป็นตัวประธานแห่งเนื้อความนั้น ๆ ถ้าพ…
การศึกษาเกี่ยวกับบาลีไวยากรณ์ที่เน้นถึงการใช้คำว่า 'บุรุษ' เป็นประธานในการกล่าวอ้างในสำนวนภาษาบาลี มุ่งเป้าหมายการสอนหรือเตือนผู้อื่น โดยมีตัวอย่างพระพุทธภาษิต 4 ข้อที่แสดงการใช้เนื้อหาที่เกี่ยวข้องกั
การอธิบายบาลีไวยากรณ์ นามและอัพยยศัพท์
82
การอธิบายบาลีไวยากรณ์ นามและอัพยยศัพท์
ประโยค๑ - อธิบายบาลีไวยากรณ์ นามและอัพยยศัพท์ - หน้าที่ 80 ทั้ง ๒ อุทาหรณ์นี้ จะเห็นได้ว่า ตุมเห ก็ดี ตุมเหหิ ก็ดี เป็นพหุวจนะสำหรับใช้แทนอาจารย์คนเดียว และบิดาคนเดียว ใน ฐาน…
บทเรียนนี้สำรวจการใช้บาลีในไวยากรณ์ โดยเฉพาะเรื่องของนามและอัพยยศัพท์ และการแสดงความเคารพในภาษา เมื่อพูดถึงพหุวจนะที่ใช้เพื่อแทนผู้สูงวัย เช่น อาจารย์และบิดา นอกจากนี้ยังมีการอธิบายการใช้โครงสร้างประโ
อธิบายบาลีไวยากรณ์ นามและอัพยยศัพท์
103
อธิบายบาลีไวยากรณ์ นามและอัพยยศัพท์
ประโยค - อธิบายบาลีไวยากรณ์ นามและอัพยยศัพท์ - หน้าที่ 101 อุทาหรณ์การใช้อุปสัค ๆ ในอุปสัคทั้ง ๒๐ นั้น คำแปลทุก ๆ ตัวยังไม่สิ้นเชิงทีเดียว บาง ตัวอาจแปลพลิกแพลงได้มากก…
…ออก ผู้ศึกษาควรจดจำคำแปลที่ถูกต้องเพื่อให้สามารถใช้อุปสัคได้อย่างเหมาะสมตามบริบทที่กำหนด ตัวอย่างและอุทาหรณ์ที่นำเสนอจะช่วยให้เข้าใจการใช้อย่างลึกซึ้งยิ่งขึ้น การฝึกฝนและศึกษาเพิ่มเติมจะทำให้สามารถแปลได้หลายว…
อธิบายบาลีไวยากรณ์: ปัจจัยและสัพพนาม
116
อธิบายบาลีไวยากรณ์: ปัจจัยและสัพพนาม
…ายบอกเวลาอย่างเดียว ศัพท์ที่ประกอบ ด้วยปัจจัย ๒ ตัวนี้ ทางสัมพันธ์เรียกว่า [กาลสัตตมี] ทั้งนั้น ดัง อุทาหรณ์ต่อไปนี้ :- ศัพท์เดิม ปัจจัย รูปสำเร็จ แปลว่า สพฺพ ทา สพฺพทา สพฺพ ทา สทา เอก ทา เอกทา ในกาลทั้งปวง ใ…
เนื้อหานี้อธิบายถึงการใช้ปัจจัยในภาษาบาลี โดยเฉพาะการนำปัจจัย เช่น ทา, ทาน, รหิ, ธนา, ทาจน์ มาใช้ต่อท้ายสัพพนามเพื่อสร้างคำใหม่ที่มีความหมายเกี่ยวกับเวลา เช่น 'ในกาลทั้งปวง', 'ในกาลหนึ่ง', และ 'ในกาลไ
การวิเคราะห์กิริยาในบาลี: อธิบายบาลีไวทย์ นามิดัด และกิริยากัด
86
การวิเคราะห์กิริยาในบาลี: อธิบายบาลีไวทย์ นามิดัด และกิริยากัด
…้น อันเป็น พุทธวจน. ถ้าหากตัว นามมาชื่นรูป ชนะ คือ เณวกะนะ ตัวกิริยาที่ต้องเป็น โต ตามกัน. 3. ส่วนในอุทาหรณ์ที่ 3 กิริยากิที่ประกอบด้วย อนุต ปจจัย คือ คจฉณุ ตุปริส เป็นนามนาม [ แต่มิใช่เป็นตัวย่อ.น] เป็นแต่ ต…
…ยวกับความสัมพันธ์ระหว่างนามและกิริยา รวมถึงบทบาทของกาลในการกำหนดลำดับเวลาในการทำกิริยา พร้อมตัวอย่างอุทาหรณ์ที่ทำให้เข้าใจได้ชัดเจนยิ่งขึ้น เช่น อนุต ปจจัย และการใช้รูปแบบต่าง ๆ ของคำในประโยค คำว่ากาลถูกเน้นว…
การอภิปรายเรื่องกริยาสัพท์ในภาษาไทย
95
การอภิปรายเรื่องกริยาสัพท์ในภาษาไทย
… กริยาสัพท์ที่กล่าวถึงผู้ใช้คนอื่นอีก คือแสดงว่าเป็นกริยา ของผู้ให้เขานเอง นี่ชื่อว่า เหตุกิตติจาก อุทาหรณ์ว่า สตวก ตรายุนโด (ท่าน) ยังโลกนี้ กับเทวโลก ให้ข้ามอยู่ ตรายุนโด ให้ ข้ามอยู่ เป็นกริยาศัพท์กิต…
เนื้อหาให้ข้อมูลเกี่ยวกับการใช้กริยาสัพท์ในภาษาไทย โดยมีการกล่าวถึงความสำคัญของเหตุกิตติและปัจจัยที่เกี่ยวข้องในกริยาในสังคมภาษา ซึ่งแสดงให้เห็นถึงความสัมพันธ์ของกริยาสัพท์กับการสื่อสารในชีวิตประจำวัน
ความสัมพันธ์และประโยคในภาษาไทย
6
ความสัมพันธ์และประโยคในภาษาไทย
ประโยค - อธิบายความสัมพันธ์ เล่ม ๑ หน้า ที่ 3 อย่างนี้ก็ได้ ยังไม่บริบุรณ์อย่างนั้นก็ได้ อ. (อุทาหรณ์) สุริยะ อุจจตุต จนโท อูฎฏาติ เมื่อ อาทิตย์ตก จันทร์ขึ้น สุริยะ อุจจตุต เรียกว่าโนโยได้ แค่จะ เรียกว…
ในเนื้อหานี้มีการอธิบายถึงความสัมพันธ์ของประโยคในภาษาไทย ซึ่งมีการแบ่งคำพูดออกเป็นประเภทต่าง ๆ เช่น พากย์ และวิถีวา นอกจากนี้ยังมีการเปรียบเทียบคำพูดกับเครื่องปรุงเรือน เพื่อให้เข้าใจง่ายขึ้นเกี่ยวกับ
สมุทปา สากิทามา - หน้า 472
473
สมุทปา สากิทามา - หน้า 472
ประโยค(ค) - สมุทปา สากิทามา นาม วินิชฎา อุต โญชนา (ปูโตะ มาโค) - หน้าทที่ 472 โอสถานี อุทาหรณ์ ฯ เอด กมุึ ฯ อิติฺ เอ้ว ฯ อสูฏฺโฐ อิติ ลุภิ อสูฏฺลฺกํ ฯ โตติ ตทํ ฯ อูนาธนาติ ปกา วิจินฺฉานาไจติ ปกา…
เนื้อหาในข้อความนี้นำเสนอเรื่องราวเกี่ยวกับจิตวิญญาณและการปฏิบัติทางจิตใจ โดยมุ่งเน้นไปที่การเข้าใจความหมายของคำสอนและการทำสมาธิ การสนทนาเกี่ยวกับโทษและคุณลักษณะต่าง ๆ ในการปฏิบัติวิธีที่ถูกต้องเช่น ก
ประมวลปัญหาและลายมาลัยไวญากาณ์
19
ประมวลปัญหาและลายมาลัยไวญากาณ์
…มาอิติ, ร อามา สพุท-อเอว เป็น สพุทิรอ, พ อามา = อายตนิ เป็น ฉายตนิ, ใน สัททนิติ ว่า ลง ห อามา ก็ได้ อุทาหรณ์ว่าสุ- อูสุ เป็น สุผุ, สุ = อุสุ , จิ เป็นสุขุจิต. [๒๔๕๕] ถ. อากโม และ สบ ไบ ไก ในผูญชนะสนิท ตัว ยว…
เอกสารนี้เสนอการศึกษาเกี่ยวกับปัญหาและแนวทางในการเขียนลายมาลัยไวญากาณ์ โดยมีการอธิบายเกี่ยวกับผูญชนะและอักษรต่าง ๆ รวมถึงตัวอย่างที่เกี่ยวข้อง พร้อมกับการอ้างอิงถึงความสำคัญของหลักการในการเขียน. ตัวอย
ประมวลปัญหาและสาเหตุวิวาท (เปรียญธรรมตรี)
124
ประมวลปัญหาและสาเหตุวิวาท (เปรียญธรรมตรี)
…ู่.[ อ.น.]. a. ตัณหิตดี จัดเป็นนามหรือคุณ ? หรือเป็นได้ทั้ง ๒ ? จง แสดงอุทธรณ์ให้ปฏิทิ้งตัวอย่าง ๑ อุทาหรณ์. a. เป็นคุณลักษณะ เป็นนามไม่ได้ อุตารณว่า เมตรวี่ ลง วี ปัจจัย, สุญฺญโต ลง ส ปัจจัย, คตปสัน ลง ส ป…
ในบทนี้ได้วิเคราะห์และอภิปรายเกี่ยวกับคำศัพท์และปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับความเป็นบัณฑิต รวมถึงการใช้ปัจจัยที่ทำนายความหมายและการจัดแยกประเภทของคำในบริบททางบุคคลและทางพระพุทธศาสนา โดยมีการยกตัวอย่างและคำอ
ประมวลปัญหาและแสยามลำไยวาระ
156
ประมวลปัญหาและแสยามลำไยวาระ
…กผู้รู้ จึงจะถือเอาเป็นแน่นอนได้.[อ. น.] ฏ. กริยาอาขยาตนั นั้น ท่านนิยมให้เรียงไว้ในที่อย่างไร ? ขอ อุทาหรณ์ด้วย. ค. ตามปกติ นิยมเรียไว้สุดประโยค เช่น อามาริโย สิสุเส
เนื้อหาภายในบทนี้สอนวิธีการแยกธาตุในศัพท์อย่างถูกต้อง โดยการแบ่งส่วนที่เป็นอุปกรณ์ออกจากคำหลัก เช่นอุปัครอินบาดและคำเฉพาะ เพื่อให้สามารถเข้าใจความหมายที่แท้จริงได้ นอกจากนี้ยังอธิบายถึงความยากในการระบ
การจัดปัจจัยนามกิริยาและการนำไปใช้
167
การจัดปัจจัยนามกิริยาและการนำไปใช้
…๒๕๐-๒๕๕ ]. ง. คำที่นำมาทำกันนั้น ถ้ามีศัพท่อื่นที่เกี่ยวเป็นกรรมเข้ามา จะมีวิธีใช้คำทนี้อย่างไร ? มีอุทาหรณ์เช่นไร ? จ. มีวิธีใช้ศัพท์นั้นเป็น ญาณวิถีวัตติต แทน ทุติยวิถีวัตติต อุทาหรณ์ เช่น ปุณฑาสูร ครั้น อิ…
…รถในการแจกล้วยในข้อความ ซึ่งยกตัวอย่างการใช้ศัพท์ที่เกี่ยวข้องเมื่อมีกรรมเข้ามา โดยเสนอวิธีการใช้และอุทาหรณ์สำหรับการใช้งาน ให้ผู้เรียนสามารถใช้ภาษาและเข้าใจได้ชัดเจนยิ่งขึ้น อีกทั้งมีการเปรียบเทียบการใช้ในรู…