หน้าหนังสือทั้งหมด

อภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียา
242
อภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียา
…2 พฺยวธานาภาวโต ภินฺนชาติกานญฺจ รูปธมฺมานํ พฺยวธานกรรณ อสมตุกตาย นิรนฺตรุปปาทาน เอกตต์ อุปเนตวา วิย อุปปาทเน จ สมตุ๊กตา อตฺถิติ เตสมปิ อนนตรสมนบุตรปัจจยตา ลพภูติ ฯ ตสุมา ธมฺมโต อวิเสเสปิ ตถา ตถา พุชฺฌนกาน ว…
บทนี้มีการอธิบายหลักการและแนวคิดที่เกี่ยวข้องกับอภิธมฺมตฺถสงฺคหและการแยกแยะปัจจัยต่าง ๆ รวมถึงบทบาทของรูปธมฺมและปัจจยตาในการกำหนดสถานะต่าง ๆ ของของสสารในทางอภิธรรม โดยเน้นการอธิบายถึงปัจจัยที่ทำให้เกิ
อภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียา และความเป็นมาของอภิธรรม
249
อภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียา และความเป็นมาของอภิธรรม
…ิสสโยติ วุตต์ โหติ ฯ อถวา ปกโต อุปนิสสโย ปกติปนิสสโย ฯ ปกโตติ เจตฺถ ปกาโร อุปสคโค ฯ โส อตฺตโน ผลสฺส อุปปาทนสมตุลภาเวน สนฺตาเน นิปผาทิตภาว์ อาเสวิตภาวญจ ที่เปติ ฯ ตสฺมา อตฺตโน สนฺตาเน นิปฺผนฺโน ราคาทิสทฺธาทิ…
ข้อความในบทนี้พูดถึงอภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียา โดยกล่าวถึงหน้าที่ของอภิธรรมและความสำคัญของการทำความเข้าใจในธรรมะเพื่อการปฏิบัติจริง มีการชี้ให้เห็นถึงการเกิดของมโนวิญญาณและบทบาทของอารมณ์ในการดำรงชีวิต โดยใ
อภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียา - บทวิเคราะห์
253
อภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียา - บทวิเคราะห์
…ถสังคหฎีกา - หน้าที่ 251 อภิธมฺมตฺถวิภาวินี หน้าที่ 252 สพฺพทา ภาวิโน อตฺถิปจฺจยตา อวิคตปจฺจยตา จ ฯ อุปปาทาท ยุตฺตานํ วา นตฺถิภาโวปการกตาวิรุทโธ วิคตภาโวปการกตาวิรุทฺโธ จ อุปการกภาโว อตฺถิปัจจยาทิตาติ" น ตส…
เนื้อหานี้กล่าวถึงอภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียา และอภิธรรมมาตวิภาวินี มีการอธิบายถึงความสำคัญของแต่ละคำและธรรมชาติของการเกิดขึ้นและความสัมพันธ์ของเหตุการณ์ต่างๆในชีวิต อภิธรรมถือเป็นพื้นฐานของการเข้าใจจิตใจมน
อภิธรรมนิพพานและญาณในพระพุทธศาสนา
269
อภิธรรมนิพพานและญาณในพระพุทธศาสนา
…กขณ์ ฯ ติณณ์ ลักขณาน อนุปสฺสนา อนิจจานุปสฺสนาฬิกาฯ ขนฺธาทีน กลาปโต สมุมสนวสปปวตฺติ ญาณ์ สมมสนญาณ์ ฯ อุปปาทภงฺคานุปสฺสนาวสัปปวัตต์ ญาณ์ อุทยพพยญาณ์ ฯ อุทย์ มุญจิตวา วาย ปวตฺติ ญาณ ภังคญาณ์ ฯ สงฺขาราน ภยโต อน…
เนื้อหานี้นำเสนอการวิเคราะห์อภิธรรมที่เกี่ยวข้องกับนิพพาน โดยมีการอธิบายลักษณะของทุกขลักษณ์, อนิจจา และการพัฒนาญาณต่างๆ โดยโยงเข้ากับหลักการทางพระพุทธศาสนา เช่น อนัตตา, อุทิศญาณ และปฏิสังขาญาณ เพื่อให
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
154
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
…ยู่แห่งจิต ท่านอาจารย์ไม่ควรคัดค้าน ด้วยคำของอาจารย์บางพวกเพียงเท่านั้น เพราะฉะนั้น คำว่า ด้วยอำนาจ อุปปาทขณะ ฐิติขณะ และภังคขณะนี้ ท่านอนุรุทธาจารย์ได้กล่าวไว้ถูก ต้องดีแล้ว ฯ ก็เพราะว่าท่านอธิบายไว้อย่างน…
…าวถึงการวิเคราะห์ของจิตและคุณสมบัติของธรรมที่เกี่ยวข้องกันตามอภิธัมมัตถสังคหบาลี โดยการสำรวจอำนาจของอุปปาทขณะ ฐิติขณะ และภังคขณะ การทำความเข้าใจในอารมณ์และความสามารถในการรู้แจ้งของจิตตลอดจนลักษณะของรูปธรรมแ…
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
289
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
…ี้ จึงได้กล่าว คำมีอาทิว่า ตตฺถ ดังนี้ ฯ บทว่า ปฏิสนธิมุปาทาย นั้น ความว่า เข้าถือเอา (คือเริ่มแต่) อุปปาทขณะแห่งปฏิสนธิจิตฯ บทว่า ขณ ขณ ความว่า ในขณะ แห่งจิตดวงหนึ่ง ๆ ซึ่งมีดวงละ ๓ ขณะ ฯ ท่านกล่าวอธิบายไว…
เนื้อหาในหน้าที่ 289 พูดถึงรูปแบบและข้อคิดในอภิธัมมัตถสังคหะ ซึ่งอธิบายความสัมพันธ์ระหว่างจิตกับรูปเข้าไว้ โดยใช้ศัพท์และแนวคิดที่อธิบายคุณธรรมที่สำคัญ เช่น โคจรคาฬิกรูป และอวินิพโภครูป เพื่อให้เข้าใจ
การศึกษาอภิธรรมในบาลี
291
การศึกษาอภิธรรมในบาลี
…ุกขสัจย่อมบังเกิดแก่บุคคลนั้น ในขณะนั้นหรือ เพราะฉะนั้น ปัจจัยแม้ ทั้งหมด ชื่อว่าเป็นเหตุแห่งรูป ใน อุปปาทขณะแห่งจิตเท่านั้น จะพึงมี อาจารย์บางท่านท้วงว่าดังนี้ ฯ จะเฉลยใน คำของอาจารย์บางท่านนั้นว่า กิริยาเ…
…และความเป็นอยู่ นอกจากนี้ยังมีการอ้างถึงคำสอนของพระผู้มีพระภาคที่เกี่ยวข้องกับเหตุและปัจจัยต่าง ๆ ในอุปปาทขณะแห่งจิต.
วิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณวิเสสสุล
128
วิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณวิเสสสุล
…รปริวชฺชนากาเรน ตสฺมา โทสจริตสฺส พุทธิจริโต สภาโค ฯ ยสุมา ปน โมหจริตสฺส อนุปฺปนฺนานํ กุสลาน ธมฺมานํ อุปปาทาย วายมมานสฺส เยฮุยเยน อนุตรายกรา วิตกกา อุปฺปชฺชนฺติ โมหสฺส อาสนุนลักขณฑิตา ยถา หิ โมโห ปริพฺยากุลต…
เนื้อหานี้นำเสนอเกี่ยวกับวิสุทธิมคฺคสฺสและลักษณะของจริยาที่สัมพันธ์กับราคาจริต ซึ่งมีความสำคัญในทางธรรมเพื่อเข้าใจวิธีการที่จิตใจดำเนินไปในทิศทางที่ดีหรือไม่ดี การอธิบายตั้งอยู่บนพื้นฐานของกุศลและอกุศ
วิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณวิเสสสุล (ปฐโม ภาโค)
161
วิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณวิเสสสุล (ปฐโม ภาโค)
… ติฏฐิติ กุสลชวนปฏิปาฏิวเสเนว ปวตฺตตีติ ฯ ตตฺร ยเทต์ อุปจารสมาธินา สุทธิ ปฏิภาคนิมิตต์ อุปปันน ตสฺส อุปปาทน์ นาม อติทุกกร ฯ ตสฺมา สเจ เตเนว ปลุลงเกน ติ นิมิตต์ วฑฒตวา อปปน์ อธิคนต์ สกโกติ สุนทร์ โน เจ สกโกต…
เนื้อหาสำรวจเกี่ยวกับเทคนิคและวิธีการในการทำสมาธิ โดยเฉพาะอย่างยิ่งในบริบทของการประยุกต์ใช้ในชีวิตประจำวัน รวมถึงการสร้างสภาพแวดล้อมที่เหมาะสมต่อการทำสมาธิที่มีความสำคัญสูงสำหรับการพัฒนาจิตใจ ตามที่เป
ปฐวีกสิณนิทเทโส
167
ปฐวีกสิณนิทเทโส
…มา กณหสุกกสปปฏิภาคา ธมฺมา ตตฺถ โยนิโสมนสิการพหุลีกาโร อยมาหาโร อนุปฺปนฺนสฺส วา ธมมวิจยสัมโพชฌงฺคสฺส อุปปาทาย อุปปนฺนสฺส วา ธมมวิจยสัมโพชฌงคสส ภิยโยภาวาย เวปุลลาย ภาวนาย ปาริปูริยาติ” ฯ ตถาฯ อตฺถิ ภิกฺขเว อา…
เนื้อหานี้อธิบายถึงการใช้วิธีการภาวนาเพื่อบรรลุถึงความรู้และความเข้าใจในธรรม ตามหลักคำสอนของพระพุทธเจ้า โดยมีการกล่าวถึงความสำคัญของการใช้โยนิโสมนสิการในการพิจารณาธรรมอย่างลึกซึ้ง รวมไปถึงการเสนอแนวทา
วิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณ์วิเสสกุล
168
วิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณ์วิเสสกุล
…ธาตุติ ปร์ ปรี ฐาน อกกมนโต ตโตปี พลวตร์ ฯ ปีติสัมโพชฌงคฏฐานิยา ธมมาติ ปน ปีติยาเอว เอต์ นาม ตสฺสาปี อุปปาทกมนสิกาโรว โยนิโสมนสิกาโร นาม ฯ อใจ สตฺต ธมฺมา ธมมวิจยสัมโพชฌงฺคสฺส อุปปาทาย สวตฺตนฺติ ปริปุจฉกตา วั…
ในวิสุทธิมรรคจะมีการศึกษาถึงการรู้จักกับธัมมะต่างๆ ที่เป็นพื้นฐานสำคัญในการพัฒนาจิตใจ วิสุทธิมรรคนี้จะกล่าวถึงการตั้งอยู่ในธรรมชาติของจิตที่เชื่อมโยงกับวิทยาและปัญญา พร้อมทั้งการแสวงหาความจริงและการเข
วิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณวิเสสสุล
170
วิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณวิเสสสุล
…ว กายปสุสุทธิ จิตตปสุสุทธิ ตตฺถ โยนิโสมนสิการพหุลีกาโร อยมาหาโร อนุปฺปนฺนสฺส วา ปสฺสทธิสมโพชฌงฺคสฺส อุปปาทาย อุปปนฺนสฺส วา ปสฺสุทธิสมโพชฌงฺคสฺส ภิยโยภาวาย เวปุลุลาย ภาวนาย ปาริปริยาติ ฯ ตถาฯ อตฺถิ ภิกขเว สม…
เนื้อหานี้เน้นการศึกษาวิสุทธิมคฺคและปกรณวิเสสสุล โดยมีการกล่าวถึงการฝึกปฏิบัติทางจิตใจที่เกี่ยวข้องกับการทำสมาธิ และวิธีการเพิ่มพูนความบริสุทธิ์ในจิตใจ ผ่านการมีสติที่ดีและการเรียนรู้ธรรมะที่ถูกต้อง เ
วิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณวิเสสสุล
189
วิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณวิเสสสุล
… ปฏิปนฺนตฺตา ตถาตุปคมเนน ตตฺถ ปกขนฺทติ นามฯ เอวนตาว ปุริมจิตเต วิชุชมานาการ นิปผาฬิกา ปฐมสฺส ฌานสฺส อุปปาทกฺขเณเยว อาคมนวเสน ปฏิปทาวิสุทฺธิ เวทิตพฺพาฯ เอว์ วิสุทฺธสฺส ปน ตสฺส ปุน วิโสเธ ตพพาภาวโต วิโสธน พยา…
เนื้อหานี้เสนอความสำคัญของปฏิปทาวิสุทธิ์ในทางพุทธศาสนา โดยระบุถึงสมาธิและคุณภาพของจิตที่ได้รับการพัฒนา ผ่านการอธิบายปัจจัยที่ส่งผลต่อสภาวะแห่งจิตที่รู้สึกสงบและมีความชัดเจน การบรรยายยังครอบคลุมถึงความ
บาลีไวยากรณ์ วากยสัมพันธ์
15
บาลีไวยากรณ์ วากยสัมพันธ์
…มที่ท้าวพากย์ก่อน. อุทาหรณ์ผูกไว้เป็นตัวอย่างดังนี้: วิริย นาม สมมา ปยุตต์ สุขมาวหติ, ตกการา หิ เตน อุปปาทิต สุข อธิคนฺตฺวา อตฺตโน วจนการก ตตฺถ นิโยเชนติ
เนื้อหาในส่วนนี้อธิบายถึงวากยารัมภนิบาต ซึ่งเป็นการอธิบายความในท่อนต้นที่มักจะนำไปสู่การถาม เพื่อการวิสัชนาต่อเนื่องในท่อนหลัง โดยมีการใช้คำว่านิบาต เช่น หิ, จ, ปน เพื่อเชื่อมโยงความเข้าใจในบทความที่ก
บาลีไวยากรณ์: วากยสัมพันธ์
27
บาลีไวยากรณ์: วากยสัมพันธ์
…ริโย สิสฺเส ตาเพติ, เตสุ ปน อนุกมป์ กโรติ: กามญจ ธน์ อิจฉิติจนิติ นิปผาเทติ, อถโข ปญฺญาว เสฎฐา ตสฺส อุปปาทปจฺจยตฺตา.
เนื้อหานี้พูดถึงการใช้คำในภาษาบาลี โดยเฉพาะคำที่แสดงถึงการเห็นด้วยและไม่เห็นด้วย รวมถึงนิบาตไทยที่เกี่ยวข้อง เช่น อนุคคหะ และอรุจิสูจนา การใช้ศัพท์ต่างๆ ที่ส่งผลต่อความหมายในการสนทนา เช่น กิญจปิ, ตถาป
อนุสฺสติกมฺมฏฺฐานนิทฺเทโส
3
อนุสฺสติกมฺมฏฺฐานนิทฺเทโส
… มากเกิน ปัส เหตุวาว อุคฺคจฺฉติ เอว์ สตฺตา ชรามรณ์ คเหตุวาว นิพฺพตฺตนฺติ ฯ ตถา หิ เตสํ ปฏิสนธิจิตต์ อุปปาทานบุตรสฺส ชร์ ปตฺวา ปพฺพตสิขร โต ปติตศิลา วิย ภิชฺชติ สุทธิ์ สมปยุตตกฺขนฺเธหิ ฯ เอว ขณิกมรณ์ ตาว สห …
บทความนี้นำเสนอการศึกษาเกี่ยวกับอนุสฺสติกมฺมฏฺฐานนิทฺเทโส โดยมุ่งเน้นการวิเคราะห์ความสัมพันธ์ระหว่างมรณะและการเกิดใหม่ รวมถึงการนำเสนอแนวคิดที่แสดงให้เห็นถึงความเชื่อมโยงระหว่างชีวิต การตาย และการเกิด
วิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณวิเสสกุล (ทุติโย ภาโค)
54
วิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณวิเสสกุล (ทุติโย ภาโค)
…ต วิตถาเรตุกมุยตาย ปุฏฐธมฺมนิทสฺสน์ ฯ กถ พหุลีกโต ฯเปฯ รูปสเมตติ เอตฺถาปิ เอเสว นโย ฯ ตตฺถ ภาวิโตติ อุปปาทิโต วฑฺฒิโต วา ฯ อานาปานสติสมาธิติ อานาปานปริคคานิกาย สติยา สทฺธิ์ สมฺปยุตฺโต สมาธิ อานาปานสฺสติย์ ว…
ในบทนี้กล่าวถึงการจัดการกับการนั่งสมาธิที่ชื่อว่า 'อานาปานสติ' โดยแสดงให้เห็นถึงความสำคัญของการประพฤติปฏิบัติภาวนา ความสมดุลระหว่างความสงบและการเจริญสติ รวมไปถึงเหตุผลที่เหตุผลในการฝึกสมาธิเกี่ยวข้องก
อนุสฺสติกมฺมฏฺฐานนิทฺเทโส
77
อนุสฺสติกมฺมฏฺฐานนิทฺเทโส
…เสวมนุยุญชโต น จิรสเสว นิมิตต์ อุปฏฐาติ ฯ ติ ปเนติ น สพฺเพส์ เอกสทิส โหติ อนิจ โข กสฺสจิ สุขสมผสฺสํ อุปปาทยมานา ตูลปิจ วัย กปปาสปิจ วัย วาตธารา วิย จ อุปฏฺฐาตีติ เอกจฺเจ อาหุ ด. กสฺสโกติปี ฯ
บทนี้กล่าวถึงลักษณะและความสำคัญของอนุสฺสติกมฺมฏฺฐานในชีวิตของภิกษุ โดยชี้ให้เห็นถึงการใช้สติปัญญาในการพิจารณาและการกระทำที่ส่งผลต่อจิตใจ ที่รวมถึงการพัฒนาความมีสติในการดำเนินชีวิต นอกจากนี้ยังกล่าวถึง
วิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณ์วิเสสกุล
84
วิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณ์วิเสสกุล
…ตา เวทิตพฺพา อนิจจานุปสฺสนา เวทิตพฺพา อนิจจานุปสฺสี เวทิตพฺโพ ฯ ตตฺถ อนิจฺจนฺติ ปญฺจกฺขนฺธา ฯ กสมาฯ อุปปาทวยบุญฤตตภาวา ฯ อนิจฺจตาติ เตสํเยว อุปปาทวยบุญฤตติ หุตวา อภาโว วา นิพฺพตฺตานํ เตเนวากาเรน อฏฺฐิตวา ขณ…
เนื้อหานี้เน้นการสอนเกี่ยวกับวิสุทธิมคฺคและการปฏิบัติธรรมผ่านการวิปัสสนา โดยกล่าวถึงอันตรายจากการมีจิตใจขัดแย้ง สอนว่าการมีความระมัดระวังและสมาธิในการสังเกตสภาวะต่างๆ เช่น อนิจจา, ทุกข์ และอนัตตา เป็น
อนุสฺสติกมุมฎฐานนิทเทโส
87
อนุสฺสติกมุมฎฐานนิทเทโส
…มฺมฏฺฐานมนุยุตฺตสฺส ภิกฺขุโน อานาปานารมณสฺส สุฏฺฐ ปริคคหิตตฺตา จุติจิตฺตสฺส ปุรโต โสฬสมสฺส จิตฺตสฺส อุปปาทกฺขเณ อุปปาท์ อาวชฺชโต อุปปาโทปิ เนส ปากโฏ โหติ ฐิติมาวชฺชโต จิติปิ เนส์ ปากฎา โหติ ภงฺค์ อาวชฺชโต ภ…
เนื้อหาในหน้านี้มีการอภิปรายเกี่ยวกับการประพฤติปฏิบัติในพระพุทธศาสนา โดยเฉพาะอย่างยิ่งเน้นความสำคัญของจิตและความตั้งใจ ในการบรรลุอรหัตต์ของภิกษุ พิเคราะห์ถึงสถานะและการเปลี่ยนแปลงของจิตในขณะปฏิบัติอย่