เตโชธาตุ : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 3 / 5

…็นกายอันนี้นี่แล ตามที่ ตั้งอยู่ ตามที่ดำรงอยู่ โดยความเป็นธาตุว่า มีอยู่ในกายนี้ ปฐวีธาตุ อาโปธาตุ เตโชธาตุ วาโยธาตุ ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย เปรียบเหมือนคนฆ่าโค หรือลูกมือของคนฆ่าโคผู้ขยัน ฯลฯ วาโยธาตุ ดังนี้ ฉั…

ธาตุทั้ง 4 ประกอบขึ้นเป็นร่างกาย ไม่ว่าจะเป็นหญิง ชาย สัตว์ หรือบุคคล เมื่อพิจารณาถึงธาตุดังกล่าว เราจะเห็นว่าเป็นเพียงรูปแบบที่เกิดจากกรรม การพิจารณาโดยย่อและพิสดารเป็นหนทางในการเข้าใจ โดยอุปมาคล้ายก

…โดยอาการเจริญเติบโตเป็นหนุ่มสาว หนังเหี่ยวย่นแก่หง่อมลงก็ดี ความเย็นร้อนในกายทั่วไปก็ดี เหล่านี้เป็นเตโชธาตุ สิ่งใดทำให้ อิริยาบถใหญ่น้อยเคร่งตึงตั้งมั่นก็ดี ทำให้เคลื่อนไหวไปมาได้ก็ดี เหล่านี้เป็น วาโยธาตุ 5…

…ยมนุษย์แบ่งออกเป็นธาตุ 4 ประเภท ได้แก่ ปฐวีธาตุซึ่งเป็นส่วนที่แข็งหรือกระด้าง, อาโปธาตุซึ่งเป็นน้ำ, เตโชธาตุซึ่งเกี่ยวข้องกับความร้อน, และ วาโยธาตุซึ่งเกี่ยวข้องกับการเคลื่อนไหว. การพิจารณาธาตุมีการแบ่งออกเป็…

…ซึ่งจักขุปสาท ประดุจ นางนมที่อุ้มชู อาโปธาตุบำรุงให้สดชื่นประคับประคองไว้ ประดุจนางนมที่ตักน้ำมาสรง เตโชธาตุ บำรุงมิให้เน่าเปื่อย ประดุจนางนมที่เอาเครื่องประดับมาประดับ วาโยธาตุบำรุงให้กลับกลอกได้ ประดุจนางนม…

บทความนี้สำรวจปัญญินทรีย์และลักษณะของอินทรีย์ โดยกล่าวถึงความเป็นใหญ่ของปัญญินทรีย์ในเรื่องต่างๆ เช่น การรู้ไตรลักษณ์, โสตาปัตติมรรคญาณ, และอรหัตตผลญาณ รวบรวมถึงการทำงานของจักขุนทรีย์ที่รับสี การทำงาน

…ละอย่าง ๆ ก็มีชื่อต่าง ๆ กัน ชื่อว่า ผม เล็บ ฟันเป็นต้น ครั้นจัดเป็นหมวดๆ ก็เรียก ปฐวีธาตุ อาโปธาตุ เตโชธาตุ วาโยธาตุ ครั้นว่าธาตุทั้ง 4 ประการ ประชุมกันเข้าเป็นอันหนึ่งอันเดียวกัน ก็เรียกว่า รูปชีวิตินทรีย์ …

บทความนี้นำเสนอการศึกษาเกี่ยวกับอิตถินทรีย์และปุริสินทรีย์ ซึ่งแสดงถึงลักษณะของทรวดทรงและกิริยาอาการของเพศหญิงและเพศชาย โดยอิตถินทรีย์เป็นรูปธรรมที่ทำให้สามารถระบุเพศหญิงได้ ขณะเดียวกันปุริสินทรีย์เป็

…าได้ ซึ่งก็คือ น้ำดี เสมหะ น้ำหนอง เลือด เหงื่อ มันข้น น้ำมัน น้ำตา น้ำลาย น้ำมูก ไขข้อ น้ำมูตร ส่วนเตโชธาตุ มีลักษณะ เป็นของร้อน ให้ความอบอุ่นกับร่างกาย ช่วยเผาผลาญอาหาร ที่รับประทานไปแล้ว ให้ย่อยสลายได้ และ…

…กล่าวถึงการทำความเข้าใจเกี่ยวกับธาตุทั้งสี่ที่ทำให้ร่างกายมนุษย์ดำรงอยู่ ได้แก่ ปฐวีธาตุ, อาโปธาตุ, เตโชธาตุ และ วาโยธาตุ ซึ่งจะมีบทบาทสำคัญในการรักษาความสมดุลทางร่างกายและจิตใจ โดยธาตุเหล่านี้หากมีความไม่สมด…

…าสมาสแล้ว เอาสระที่สุด ของตนเป็น โอ ได้ เหมือนคำว่า มโนคโณ หมู่แห่งมนะ, อโยมย์ ของบุคคลทำด้วยเหล็ก, เตโชธาตุ ธาตุคือไฟ, สิโรรุโห อวัยวะ

เนื้อหาเกี่ยวกับการใช้และการแจกจ่ายศัพท์ในภาษาบาลี โดยเฉพาะการใช้ อาลปนะ และ มน ศัพท์ รวมถึงการแจกจ่ายอย่างถูกต้องในสมาสต่างๆ มีตัวอย่างการใช้คำที่แสดงให้เห็นถึงวิธีการที่ถูกต้องในบทความนี้. นอกจากนี้

…์ เนว...ตน์ กมฺมธาร โย ฯ อญฺญมปี วจนตฺถ์ วิกปปิ อถวาติ วุตต์ ฯ สญฺญา เอว วิปสฺส...เนวสัญญา อุณโหทเก เตโชธาตุ วัย.... น อสัญญา อิติ ตสฺมา เนว... สญฺญา ฯ สา เอว เนวสัญญา นาสญฺญา สสมฺปยุตฺตธมฺมสฺส อิมสฺส ฌานสฺส …

ในหน้า 466 ของอภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา กล่าวถึงการเชื่อมโยงความเข้าใจในอวิชชาและความสัมพันธ์ระหว่างจิตกับสัญญาโดยละเอียด รวมถึงการวิเคราะห์ความหมายของสัญญาที่สัมพันธ์กับจิตตาและการจำแนกประเภทจิตตามคุณสมบั

…าเน นิสาน ติกฺขตา วิสรุชปทาทิโต ณ ฯ ลักขณ์ ธาเรตติ ธาตุ ฯ ธา ธารณ หนาทีห์ นุตโวติ ๆ ๆ เตโช เอว ธาตุ เตโชธาตุ ฯ ปจฺจเยหิ สังคมม กริยนตีติ สงฺขารา เหฏฐิมชฺฌาเนสุ โอฬาริกสัญญาทโย ฯ ปุพฺโพ กร กรรณ วิสรุชปทาทิโต ณ…

เนื้อหานี้พิจารณาถึงอภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา ซึ่งให้ความสำคัญกับแนวคิดต่างๆ ที่เกี่ยวข้องกับสัญญาและการระบุความหมายของสิ่งต่างๆ ในหัวข้อหลายด้าน ตั้งแต่การวิปัสสนาไปจนถึงความเข้าใจในภาพรวมของสัญญา

…ต...วิวาติ อ ๆ อญฺเญสุ จ อุสโส ฯ ทวสฺส ภาโว ทวตา ฯ ทรวตาติ ฯ เตสุ วุทธิ ฯ ทกาเร อสฺสโร ฯ สา จาติ สา เตโชธาตุ ฯ จสทฺโท วากยารมฺโภ ฯ สาวาติปี ฯ สา อาโปธาตุเอว ๆ เอวสทฺโท สนฺนิฏฐาโน ฯ อภิมญฺญเต อภิมาน สัญญาน ๆ อ…

เนื้อหาในบทนี้สอดคล้องกับอภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปัญจิกา โดยมีการอธิบายคำศัพท์และความหมายในรูปแบบต่างๆ เช่น อาโปธาตุ เป็นต้น นอกจากนี้ยังมีการเสนอแนวคิดและความเข้าใจที่เป็นนามธรรม ซึ่งช่วยในการวิเคราะห์แ

…ุนุนญฺจ มหาภูตานํ อุปาทาย รูปญเจติ ทุวิธี เจต์ รูป์ เอกาทสวิเธน สงฺคห์ คานติ ฯ กก ปฐวีธาตุ อาโปธาตุ เตโชธาตุ วาโยธาตุ จ มหาภูตรูปนนาม จกฺขุ โสต

เนื้อหาเกี่ยวกับอภิธมฺมตฺถสงฺคหและปริจฺเฉโทหลายเรื่อง เช่น ปฏิสนธิ, จุติ และการวิเคราะห์จิตฺตเจตสิก โดยมีการพูดถึงบรรทัดฐานและการแบ่งประเภทต่างๆ ของธรรมฝ่ายจิต โดยบทต่อไปนี้จะแยกแยะความเข้าใจในประเภทข

…วนาภิญญา ปน วิญญาติมปิ สมุฎฐาเป็นติ ฯ โสมนสฺสชวนานิ ปเนตฺถ เตรส หสนมปี ชเนนฺติ ฯ สีตุณ โหตุ สมญญาตา เตโชธาตุ ฐิติปปตฺตา อุตสมุฏฐานรูป อชฺฌตฺตญฺจ

เนื้อหานี้สำรวจอภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียาที่ศึกษาเกี่ยวกับลักษณะและหมวดหมู่ของอภิธรรม โดยมีการแบ่งสินะและการวิเคราะห์ในแต่ละบทอย่างละเอียด มีการกล่าวถึงวิจารณ์และแนวทางของนักปรัชญาในบทต่างๆ ฝ่ายต่างๆ ของอภ

…สญฺญาว วิปสฺสนาย โคจรภาว์ คนฺตฺวา นิพฺเพทชนน- สงฺขาตสฺส ปฎิสญฺญากิจจสฺส อภาวโต เนว สัญญา จ อุณโหทเก เตโชธาตุ วัย สงฺขาราวเสสสุขุมภาเวน วิชชุมานตฺตา น อสัญญาติ เนวสัญญานาสัญญา ฯ สา เอว อายตน์ อิมสฺส สสมฺปยุตฺต…

ผลงานเรื่องอภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลีนี้เน้นการศึกษาเกี่ยวกับอภิธรรมและการตีความของวิญญาณตามหลักปรัชญาพุทธ ที่นำเสนอแนวคิดหลากหลายเกี่ยวกับธรรมชาติของวิญญาณและการตีความอภิธรรมในความหมายต่าง ๆ โดยยกตัวอย่างภา

…พราะได้ความสนับสนุนจากปัจจัยมีปัจฉาชาตปัจจัยเป็นต้น เพราะเหตุนั้น ท่านอาจารย์จึงได้กล่าวคำมีอาทิว่า เตโชธาตุ ฐิติปปัตตา (เตโชธาตุถึงฐิติขณะแล้ว) ดังนี้ ฯ ကေ (อธิบายรูปที่เกิดจากสมุฏฐานทั้ง ๔] หทัยรูปและอินทรี…

ในบทนี้ได้อธิบายถึงภาวะแห่งฤดูและโอชะที่มีผลกระทบต่อกำลังในฐิติ ผ่านคำอธิบายที่เกี่ยวข้องกับเตโชธาตุและรากฐานของรูปที่เกิดจากกรรมและปัจจัยพื้นฐานต่างๆ โดยมีการแสดงให้เห็นถึงประเภทของรูป อาทิเช่น กัมมร…

…ิจจนฺติ ฯ อารมฺมณสญฺชานนญฺเจว วิปสฺสนาย จ วิสัยภาว์ อุปคนตวา นิพพิทาชนน์ ฯ ทหนกิจจมิว หิ สุกฺโขทเก" เตโชธาตุ สญฺชานนกิจจมเปสา ปฏฏ กาตุ น สกโกติ ฯ เสสสมาปตฺติสุ สญฺญา วิย วิปสฺสนาย วิสัยภาว์ อุปคนตวา นิพฺพิทาช…

บทนีให้ความรู้เกี่ยวกับวิสุทธิมคฺค ซึ่งกล่าวถึงสัญญาและการแตกต่างระหว่างสัญญาและการไม่สัญญา โดยนำเสนอมุมมองจากธรรมและการปฏิบัติในวิปสฺสนาอย่างลึกซึ้ง ให้ถามและอยู่ในการศึกษา ทั้งยังมีข้อคิดเกี่ยวกับคว

…ฺฌตต์ ปจฺจตฺติ อาโป อาโปคต์ อุปาทินน์ อย วุจฺจตาวุโส อชฺฌตฺติกา อาโปธาตุติ จ กตมา จาวุโส อชฺฌตฺติกา เตโชธาตุ ย อชฺฌตฺติ ปจฺจตฺติ เตโช เตโชคต์ อุปาทินฺนํ เสยฺยถีท เยน จ สนุตปฺปติ เยน จ ชริยติ" เยน จ ปริทยุหติ …

เนื้อหานี้มีการอธิบายเกี่ยวกับสมาธิและธาตุต่างๆในวิสุทธิมคฺคสฺส โดยเน้นถึงข้อดีและลักษณะของธาตุทั้งสี่ ได้แก่ อักขละ, อาโป, เตโช, และวาโย ทั้งนี้มีการพูดถึงวัสดุที่เกี่ยวข้องกับสมาธิ ผ่านการอธิบายถึงแ

…มาณ 20-30 ลิตร แต่ที่เราเห็นเป็นรูปร่างก็เพราะ ปฐวีธาตุ มีอาโปธาตุเกาะกุมยึดไว้ให้เป็นรูปเป็นร่าง มีเตโชธาตุเลี้ยงรักษาไว้วาโยธาตุคอยค้ำจุน ให้ตั้งมั่น จึงไม่กระจัดกระจาย และทำให้ปรากฏ เป็นเพศหญิง เพศชาย อ้วน…

เนื้อหาเกี่ยวกับธาตุ 4 ในร่างกายมนุษย์ ซึ่งประกอบไปด้วย ปฐวี (ดิน), อาโป (น้ำ), เตโช (ไฟ) และ วาโย (ลม) โดยแต่ละธาตุมีบทบาทที่สำคัญในความเป็นอยู่ของร่างกาย ซึ่งปฐวีมีส่วนช่วยในการสร้างโครงสร้างของร่าง

…ล่ำสัน บอบบาง เป็นอาทิ ส่วนอาโปธาตุที่ถึงความเป็นของเหลว มีอาการซึมซาบในสรีระ นี้ อาศัยปฐวีธาตุอยู่ เตโชธาตุช่วยรักษาไว้ วาโยธาตุช่วยพะยุงไว้ จึงไม่หยุดไม่ไหลออกมา (เสียหมด) มันได้หยุดไม่ไหลออกมา (เสีย หมด) จ…

…ในการรักษาสภาพและการดำรงอยู่ของร่างกายให้อบอุ่นและไม่เสื่อมสภาพ เช่น อาโปธาตุทำให้มีความเป็นของเหลว เตโชธาตุช่วยในการย่อยอาหาร และวาโยธาตุช่วยในการเคลื่อนไหวและรักษาสมดุลของร่างกาย นอกจากนี้ยังมีการเปรียบเทีย…

…อธิษฐาน ของสมเด็จพระอมรินทราธิราช ผู้เป็นเทวดาธิบดีในสรวงสวรรค์ ชั้นฟ้าดาวดึงส์ซึ่งทรงอธิษฐานให้เกิดเตโชธาตุ เผาไหม้บรมศพ ของท่านพระอัญญาโกณฑัญญอรหันต์ ผู้เป็นพระปฐมเวไนยมหา สาวกใหญ่ เป็นหนึ่งในพระพุทธศาสนา เ…

…สำคัญของพระพุทธศาสนาและศรัทธาที่มีต่อพระอรหันต์ เช่น การอธิษฐานของสมเด็จพระอมรินทราธิราชที่ทำให้เกิดเตโชธาตุเผาบรมศพของพระอัญญาโกณฑัญญอรหันต์

…การอธิษฐาน ของสมเด็จพระอมรินทราธิราช ผู้เป็นเทวาธิบาลในสรวงสวรรค์ ชั้นฟ้าดังสี่ซึ่งทรงอธิษฐานให้เกิดเตโชธาตุ เผาไหม้บรมศพ ของท่านพระอัญฌาโกณฑัญญอรหันต์ ผู้เป็นพระปฐมในยมุนา สาวกใหญ่ เป็นหนึ่งในพระพุทธศาสนา เม…

…สามารถเกิดขึ้นได้จากการอธิษฐานของเทวดา นำเสนอตัวอย่างการอธิษฐานของสมเด็จพระอมรินทราธิราชที่ทำให้เกิดเตโชธาตุในงานนี้

…ภวตี กาโย ทฏฺโฐ ปูติมเขน วา อาโปธาตุปปโกเป็น โหติ ปติมเขว โสฯ สนฺตตฺโต ภวตี กาโย ทฏฺโฐ อคฺคิมเขน วา เตโชธาตุปปโกเป็น โหติ อคฺคิมเขว โสฯ สญฺฉินฺโน ภวตี กาโย ทฏฺโฐ สตฺถมเป็น วา วาโยธาตุปปโกเป็น โหติ สตฺถมเขว โส…

เนื้อหานี้พูดถึงวิสุทธิมคฺคสฺส และการวิเคราะห์ธรรมชาติของมหาภูตาแบบต่างๆ อ่านเกี่ยวกับวิธีที่ผู้ปฏิบัติสามารถเข้าใจและใช้ประโยชน์จากธรรมชาติของธาตุต่างๆ ได้ ซึ่งรวมถึงการวิเคราะห์ที่มาของภูติต่างๆ และ