หน้าหนังสือทั้งหมด

บาลีไวยากรณ์ วากยสัมพันธ์
12
บาลีไวยากรณ์ วากยสัมพันธ์
…ามวาจกแจกเป็น ๕ อย่าง ดังนี้: ก. กัตตุวาจก เรียกชื่อว่า กตฺตุวาจก อาขยาตปท. อุ. สูโท โอทนํ ปจติ. ข. เหตุกัตตุวาจก เรียกชื่อว่า เหตุกตฺตุวาจก อาขยาตปท อุ. อมจฺโจ สูท์ โอทนํ ปาเจติ ภูยเต. ค. ภาววาจก เรียกชื่อว่า ภาว…
บทนี้กล่าวถึงประเภทของอาขยาตในบาลีไวยากรณ์ที่มีด้วยกัน ๕ ประเภท ได้แก่ กัตตุวาจก, เหตุกัตตุวาจก, ภาววาจก, กรรมวาจก, และเหตุกรรมวาจก พร้อมทั้งชี้แจงว่ากิตก์ทำหน้าที่เช่นเดียวกับอาขยาต โดยใช้ชื่อว่…
บาลีไวยากรณ์ วจีวิภาค: อาขยาต และ กิตก์
19
บาลีไวยากรณ์ วจีวิภาค: อาขยาต และ กิตก์
…วาจกนี้ ต้องเป็นประถมบุรุษ เอกวจนะ อย่างเดียว, ส่วนตัวกัตตา จะเป็นพหุวจนะและบุรุษอื่นก็ได้ ไม่ห้าม [เหตุกัตตุวาจก] กิริยาศัพท์ใดกล่าวผู้ใช้ให้คนอื่นทำ คือแสดงว่า เป็นกิริยา ของผู้ใช้ให้ผู้อื่นทำนั้น, กิริยาศัพท์นั…
เนื้อหาที่เกี่ยวกับกิริยาศัพท์ในบริบทของบาลีไวยากรณ์ โดยเฉพาะการใช้ภาววาจกและกฎเกณฑ์ต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้องกับการกำหนดความหมายของคำและการสร้างประโยค เช่น การใช้ประธานและกรรม รวมถึงตัวกัตตา ด้วยการยกตัวอย
บาลีไวยากรณ์ วจีวิภาค ภาคที่ ๒ อาขยาต และ กิตก์
41
บาลีไวยากรณ์ วจีวิภาค ภาคที่ ๒ อาขยาต และ กิตก์
…น ๓ ตามวาจกทั้ง ๓ ที่ กล่าวแล้วในอาขยาต (๑๑๕) นั้น, รูปวิเคราะห์แห่งสาธนะใด เป็น กัตตุวาจกก็ดี, เป็นเหตุกัตตุวาจกก็ดี, สาธนะนั้นเป็นกัตตุรูป, รูป วิเคราะห์แห่งสาธนะใดเป็นกัมมวาจก, สาธนะนั้นเป็นกัมมรูป, รูป วิเคราะ…
เนื้อหาในบทนี้เกี่ยวกับการวิเคราะห์รูปวาทะในบาลี โดยแบ่งออกเป็น ๓ ประเภท ได้แก่ กัตตุวาจก, เหตุกัตตุวาจก และกัมมวาจก ซึ่งมีความสำคัญในภาษา มคธ และการแต่งหนังสือในภาษาไวยากรณ์ การใช้ศัพท์ต่าง ๆ เช่น ฐาน, อ…
บาลีไวยากรณ์ วากยสัมพันธ์ - บทที่ 252
40
บาลีไวยากรณ์ วากยสัมพันธ์ - บทที่ 252
…สามี- สัมพันธ์ ใน หตุเถ. หตฺเถ อุปสิเลสิกาธาร ใน สเปส, ตุมเห เหตุกัตตา ใน โสธาเปถ. โสธาเปก อาขยาตบท เหตุกัตตุวาจก เต อวุตตกัมม ใน ปกโกสาเปตวา, และ การิตกัมม ใน โสธาเปถ. ปกโกสาเปตวา ปุพฺพกาลกิริยา ใน โสธาแปล, มยุห์…
บทนี้อธิบายถึงศัพท์และวากยสัมพันธ์ในภาษาบาลี โดยเน้นการใช้ศัพท์เฉพาะในสถานการณ์ต่างๆ รวมถึงการวิเคราะห์ข้อกำหนดทางไวยากรณ์ที่สัมพันธ์กับคำในบริบททางภาษาศาสตร์ เช่น การเชื่อมโยงระหว่างศัพท์และการแสดงออ
บาลีไวยากรณ์ วจีวิภาค ภาคที่ ๒ อาขยาต และ กิตก์
56
บาลีไวยากรณ์ วจีวิภาค ภาคที่ ๒ อาขยาต และ กิตก์
…รา ถึงทับแล้ว แล. พึงมี. o ๒๓ ๔ ๕ ๕ ๔ ๓) ภาววาจก, การเณเนตฺถ ภวิตพพ. อันเหตุ ในสิ่งนี้ 0 ๒ 0 ๒ ค ๔) เหตุกัตตุวาจก, สเทวก ตารยนโต (ท่าน) ยังโลกนี้ กับทั้งเทวโลก ให้ข้ามอยู่ o
ในภาคที่ ๒ ของบาลีไวยากรณ์นี้ ซึงพระผู้มีพระภาคเจ้าได้กล่าวถึงวาจกซึ่งจัดเป็น ๕ อย่าง โดยมีความเชื่อมโยงกับธาตุอาขยาต มีการอธิบายถึงประเภทต่างๆ ของวาจก รวมถึงตัวอย่างเพื่อแสดงให้เห็นถึงการประยุกต์ใช้ง
บาลีไวยากรณ์ วจีวิภาค ภาคที่ ๒
29
บาลีไวยากรณ์ วจีวิภาค ภาคที่ ๒
…ยบ้าง ภาววาจกก็แจกเหมือนกัมมวาจก ไม่ต้องแจกไว้ในที่นี้, ต่าง กันแต่ลักษณะที่กล่าวแล้ว ในวาจกข้างต้น เหตุกัตตุวาจก (๑๒๔) แจก ปจ ธาตุ ลง เณ และ ณฺย ปัจจัย เป็นตัวอย่าง ๑. วตฺตมานา ๒. ปญฺจมี ปุริส. เอก. พหุ. เอก. พหุ…
เนื้อหาในบทนี้มีการแจกแจงเกี่ยวกับหลักการในกัมมาวาจก เช่น การใช้ ย-ปัจจัย และการซ้อนพยัญชนะในกัมมาวาจก อีกทั้งยังมีการยกตัวอย่างของการแจก ปจ ธาตุ ด้วย ทั้งนี้เพื่อให้เข้าใจในหลักการใช้งานต่างๆ ที่เกี่
บาลีไวยากรณ์ วจีวิภาค ภาคที่ ๒ อาขยาต และ กิตก์
16
บาลีไวยากรณ์ วจีวิภาค ภาคที่ ๒ อาขยาต และ กิตก์
…ษ ดังนี้ จัดเป็นวาจก คือ กล่าวบทที่เป็นประธานของกิริยา ๕ อย่าง คือ กัตตุวาจก ๑ กัมมวาจก ๑ ภาววาจก ๑ เหตุกัตตุวาจก ๑ เหตุกัมมวาจก ๑.
เนื้อหาเกี่ยวกับบาลีไวยากรณ์ส่งเสริมความเข้าใจในวจีวิภาค โดยเฉพาะธาตุที่แบ่งออกเป็นสองประเภทคือ สกัมมธาตุ ซึ่งมีกรรมและ อกัมมธาตุ ที่ไม่มีกรรม เช่น ธาตุที่หมายดอกจันทน์จัดเป็น อกัมมธาตุ ขณะที่ อิกขุ ถ
ศัพท์และความหมายในไวยากรณ์ไทย
193
ศัพท์และความหมายในไวยากรณ์ไทย
…ละวิภัตติ : เด็กฆ่างู : การโก อหิ มเรติ ฯ ในประโยคนี้ มเรติ ผิด ต้องเป็น มาเรติ เพราะลง เณ ปัจจัยใน เหตุกัตตุวาจก ปัจจัยที่เนื่องด้วย ณ ต้องทีฆะต้นธาตุ จึงเป็น มาเรติ มเรติ ยังไม่ได้ทีฆะ ฉะนั้นถือว่าในประโยคนี้กิร…
บทความนี้พูดถึงแนวทางการปรุงศัพท์ในอาขยาตและกิริยากิตก์ โดยอธิบายถึงเครื่องปรุงที่จำเป็นต้องมี เช่น วิภัตติ วจนะ กาล ธาตุ วาจก และปัจจัย หากขาดสิ่งใดสิ่งหนึ่งจะถือว่าบกพร่องทางไวยากรณ์ พร้อมตัวอย่างกา
การใช้เหตุกัตตุวาจกและเหตุกัมมวาจกในประโยค
145
การใช้เหตุกัตตุวาจกและเหตุกัมมวาจกในประโยค
ไวยากรณ์และสัมพันธ์ ๑๒๙ จ๋าง่ายๆ ว่า ประโยคใดเน้นผู้ใช้ให้คนอื่นทำ ประโยคนั้นเป็น เหตุกัตตุวาจก ตัวอย่างเช่น : สามิโก สูท โอทนํ ปาเจติ ๆ (เน้นนายซึ่งเป็นผู้ใช้) : กลห์ นิสสาย หิ ลภูกิกาปิ สกุณิกา…
เนื้อหานี้กล่าวถึงการใช้เหตุกัตตุวาจกและเหตุกัมมวาจกในประโยค โดยเน้นถึงวิธีการระบุผู้ใช้และการถูกใช้ในรูปแบบต่างๆ พร้อมตัวอย่าง ประโยคทำใ…
คู่มือวิชาแปลไทยเป็นมคธ ป.ธ.๔-๙
144
คู่มือวิชาแปลไทยเป็นมคธ ป.ธ.๔-๙
… เย น เทนติ, เตสํ น ทาตพุฒิ ฯ (๓/๖๒) : สุข ภุญชิตพพ์ ฯ (๓/๖๓) : ตตฺถ เวทิต พั (ดูในมงคลตฺถทีปนี) ๔. เหตุกัตตุวาจก (ศัพท์กล่าวถึงผู้ทำอันเป็นเหตุ-ผู้ใช้ให้ทำ) ใช้ในกรณีที่ข้อความประโยคนั้น เน้นผู้ใช้ให้ทำกิริยาอากา…
…้นเพื่อช่วยนักเรียนในระดับ ป.ธ.๔-๙ แนะนำการใช้ภาษาที่ถูกต้อง โดยมีการอธิบายเกี่ยวกับประโยคภาววาจกและเหตุกัตตุวาจก โดยเฉพาะประเด็นสำคัญว่าประโยคภาววาจกมีการใช้ที่เป็นพื้นฐานและข้อควรระวังในการใช้อย่างไร เพื่อให้การ…
กฎเกณฑ์การเรียงประโยคในประโยคกัตตุวาจกและกัมมวาจก
41
กฎเกณฑ์การเรียงประโยคในประโยคกัตตุวาจกและกัมมวาจก
กฎเกณฑ์การเรียงประโยค ๒๕ ในประโยคกัตตุวาจก เหตุกัตตุวาจก ให้เรียงไว้ต้นประโยค เช่น : สูโท โอทนํ ปจติ ฯ : สามิโก สูท โอทนํ ปาเจติ ฯ : มนุสสา วตฺตสมฺปนฺโน ภิก…
…งกฎเกณฑ์การเรียงประโยคในประโยคกัตตุวาจก โดยให้ตัวอย่างการเรียงประโยคที่ถูกต้อง มีการกำหนดว่าควรเรียงเหตุกัตตุวาจกไว้ต้นประโยค และกฎการเรียงประโยคในกรณีอื่น ๆ เช่น กัมมวาจก การใช้ภาษาที่เหมาะสม และการจัดเรียงบทประธ…
สำนวนนิยมและการใช้ศัพท์ในภาษาไทย
12
สำนวนนิยมและการใช้ศัพท์ในภาษาไทย
๔. เหตุกัตตุวาจก ๕. เหตุกัมมวาจก - เรื่องปัจจัย เรื่องสัมพันธ์ เรื่องการเขียน · บทที่ ๔ ๏ สำนวนนิยม (ฆ) ๑๒๘ ๑๒๙ ୭୩୦ …
บทนี้นำเสนอเกี่ยวกับสำนวนนิยมในภาษาไทย รวมถึงวิธีการเขียนและการแปลในรูปแบบต่างๆ เน้นการใช้ศัพท์ที่ถูกต้องและการใช้ในประโยคเพื่อสร้างความเข้าใจที่ชัดเจนในภาษาไทย รวมถึงการ بررسیการใช้กึศัพท์เพื่อพัฒนาท
คู่มือวิชาแปลไทยเป็นมคธ ป.ธ.๔-๙
24
คู่มือวิชาแปลไทยเป็นมคธ ป.ธ.๔-๙
6. คู่มือวิชาแปลไทยเป็นมคธ ป.ธ.๔-๙ ๓. ประโยคกัมมวาจก เช่น อย์ ธมฺมเทสนา กตฺถ ภาสิตา ฯ ๔. ประโยคเหตุกัตตุวาจก เช่น อห์ ภันเต วิปสฺสนาธุร์ ปูเรสสามิ ฯ ๕. ประโยคเหตุกัมมวาจก เช่น สามิเกน สูเทน โอทโน ปาจาปิยเต ฯ …
คู่มือวิชาแปลไทยเป็นมคธ ป.ธ.๔-๙ นี้นำเสนอประเภทของประโยคในภาษาไทยและมคธ. ประกอบด้วยประโยคกัมมวาจก, เหตุกัตตุวาจกและประโยคเหตุกัมมวาจก. นอกจากนี้ยังมีการแบ่งประโยคตามเนื้อความออกเป็น ๓ ชนิด ได้แก่ เอกัตถประโยค, อเ…
คู่มือวิชาแปลไทยเป็นมคธ
140
คู่มือวิชาแปลไทยเป็นมคธ
…ามทันที คือ ในประโยคกัตตุ วาจก แทนที่จะใช้กิริยาในหมวดกัตตุวาจก กลับไปประกอบกิริยาเป็น กัมมวาจก หรือเหตุกัตตุวาจกไปเสีย ส่วนในประโยคกัมมวาจก กลับไป ใช้กิริยาในกัตตุวาจก หรือภาววาจกไป กลับกันเสียอย่างนี้ ดังเช่นตัว…
คู่มือวิชาแปลไทยเป็นมคธนี้มุ่งเน้นการสอนนักศึกษาเกี่ยวกับการประกอบวาจกให้ถูกต้อง โดยยกตัวอย่างความผิดพลาดที่อาจเกิดขึ้นในการแปล เช่น การใช้กิริยาในประโยคผิดหรือการประกอบวาจกที่ไม่ชัดเจน การเน้นการใช้ก
ไวยากรณ์และสัมพันธ์ 131
147
ไวยากรณ์และสัมพันธ์ 131
…อน แล้ว จึงใช้ปัจจัยประจําวาจกนั้นๆ (๕) อนุต ปัจจัย ใช้ได้ ๓ วาจก เท่านั้น คือ กัตตุวาจก ภาววาจก และเหตุกัตตุวาจก มาน ต ปัจจัย ใช้ใน ๕ วาจก มักจะมีเผลอกันบ่อยๆ ที่ใช้ อนุต ปัจจัย ประกอบเป็นรูปกัมมวาจก โดยลง ย ปัจจ…
บทความนี้กล่าวถึงการใช้ปัจจัยในการแต่งกิริยาภาษาไทย โดยแนะนำวิธีสังเกตความไทยในประโยค รวมถึงการเลือกใช้ปัจจัยตามความหมายและเวลาในการสื่อสาร การเลือกใช้ปัจจัยที่เหมาะสมสำหรับกิริยา เช่น อนุตและมาน รวมถ
คู่มือการแปลไทยเป็นมคธ
240
คู่มือการแปลไทยเป็นมคธ
…้น ป.ธ ๙ ย่อมทำได้โดยอิสระ ไม่บังคับ ทั้งนี้เพื่อความเจริญทางภาษา ของผู้ศึกษานั่นเอง ในการแปลงประโยคเหตุกัตตุวาจก เป็นเหตุกัมมวาจกก็ดี แปลง ประโยคเหตุกัมมวาจก เป็นเหตุกัตตุวาจกก็ดี จึงเทียบเคียงตามที่กล่าว มานี้ ข…
คู่มือวิชาแปลไทยเป็นมคธสำหรับระดับ ป.ธ. ๔-๙ นำเสนอแนวทางการรับบริขารของพระเถระ และคำแนะนำในการแต่งประโยค ไม่ว่าจะเป็นการแปลงรูปแบบหรือการใช้ศัพท์อย่างถูกต้อง คู่มือนี้มุ่งเน้นการพัฒนาทักษะทางภาษาให้กั
คู่มือวิชาแปลไทยเป็นมคธ ป.ธ.๔-๙
364
คู่มือวิชาแปลไทยเป็นมคธ ป.ธ.๔-๙
…ริท เทวทตฺตสฺส อนุจฉก (๑/๗๑) ๓๑. บทวิกติกมุม (ให้เป็น, ว่าเป็น) ถ้าเข้ากับกิริยาที่เป็นกัตตุวาจก และเหตุกัตตุวาจก ต้องประกอบด้วยทุติยาวิภัตติ ถ้าเข้ากับกิริยา ที่ เป็นกัมมวาจกและเหตุกัมมวาจก ต้องประกอบด้วย ปฐมาวิภ…
คู่มือนี้มีเนื้อหาเกี่ยวกับการแปลภาษาไทยเป็นมคธ โดยเน้นการใช้ยุตต์และวฏฺฏติในบทประธานที่ประกอบด้วยปัจจัยต่างๆ การใช้กิริยาอรหติ และการใช้บทวิกติกมุมในการสร้างประโยคให้ถูกต้อง นอกจากนี้ยังมีรายละเอียดเ
บาลีไวยากรณ์ วจีวิภาค ภาคที่ ๒
22
บาลีไวยากรณ์ วจีวิภาค ภาคที่ ๒
…ั้ง อิ อาคม หน้า ย ด้วย อุ. คงน :- ปจิเต สิริยเต เป็นต้น. ในภาววาจก ลง ย ปัจจัย อุ. ภูยเต เป็นต้น ในเหตุกัตตุวาจก ลงปัจจัย ๔ ตัว คือ เณ ณย, ณาเป ณาปย. ตัวใดตัวหนึ่ง อุ ดังนี้ :- เณ = ปาเจติ, สพฺเพติ, ณย = ปาจยุติ,…
เนื้อหาเกี่ยวกับบาลีไวยากรณ์ พูดถึงการใช้ปัจจัยต่าง ๆ ในการประสมคำในภาษาบาลี ซึ่งรวมถึงการนำเสนอการจัดประเภทของระดับคำ ว่าด้วย การใช้ ย ปัจจัยในกัมมวาจก และวิธีการใช้เหตุปัจจัยในแต่ละกรณี เช่น เณ, ณย
บาลีไวยากรณ์ วากยสัมพันธ์
3
บาลีไวยากรณ์ วากยสัมพันธ์
…ำเอง ในพากย์ที่เป็นกัตตุวาจก เรียกชื่อว่า สยกตฺตา อุ. ปุตฺโต ชายติ ๓. เป็นผู้ใช้ให้ทำ ในพากย์ที่เป็นเหตุกัตตุวาจก เรียกชื่อว่า เหตุกตฺตา อุ. มาตา ปุตต์ ชเนติ
บทนี้กล่าวถึงวิธีการศึกษาตำราเกี่ยวกับพากย์ในบาลี โดยเน้นความสำคัญของการเข้าใจความสัมพันธ์ระหว่างบทต่าง ๆ และกฎการประกอบประโยค การศึกษาวิธีการเชื่อมโยงคำพูดจะช่วยให้การเรียนรู้มีประสิทธิภาพมากขึ้น รวม