หน้าหนังสือทั้งหมด

วารสารวิชาการพระพุทธศาสนา ฉบับที่ 5 ปี 2560
26
วารสารวิชาการพระพุทธศาสนา ฉบับที่ 5 ปี 2560
…เตือนครองราชย์ (เชิงอรรถต่อจากหน้าที่แล้ว) ไม่ใช่เพื่ออุทิศสู่กองทัพรุกศึกแต่เพื่อยึดอำนาจการปกครองแคว้นมคธและเราจะเห็นได้ว่า จันทร์ครูบ้ได้ทำการรวมกับพวกข้าหลวงของพระเจ้าเล็กชานเดอร์หลังจากที่ได้เคลื่อนย้าย…
…ารย้ายศูนย์บัลลังก์และการรวมพลังกับพวกข้าหลวงของพระเจ้าเล็กชานเดอร์เป็นปัจจัยสำคัญที่ส่งผลต่ออำนาจในแคว้นมคธ การวิเคราะห์นี้ชี้ให้เห็นช่วงเวลาที่พระเจ้าจักรครูบ้เตือนครองราชย์อยู่ระหว่างปี 323-317 ก่อนคริสต์ศ…
ธรรมะเพื่อประช: เมณฑกเศรษฐีผู้ใจบุญ
426
ธรรมะเพื่อประช: เมณฑกเศรษฐีผู้ใจบุญ
…ผู้ใจบุญ (๕) ๔๒๕ จึงทําให้ชื่อเสียงของท่านเศรษฐีเป็นที่เลื่องลือ ความทราบถึง พระเจ้าพิมพิสารราชาแห่งแคว้นมคธ พระองค์ประสงค์จะ ทราบถึงข้อเท็จจริง จึงรับสั่งให้มหาอำมาตย์ไปตรวจสอบ มหาอำมาตย์รับพระบรมราชโองการแล…
เรื่องราวของเมณฑกเศรษฐีผู้ใจบุญที่มีชื่อเสียง ถึงแม้พระเจ้าพิมพิสารราชาจะสนใจในคำเล่าลือเกี่ยวกับท่าน ท่านเศรษฐีแสดงถึงบุญญานุภาพอันน่าอัศจรรย์ด้วยการมีข้าวเปลือกตกลงมาจากอากาศและการจัดเลี้ยงอาหารให้ก
ประวัติของกากวฬิยะมหาเศรษฐี
469
ประวัติของกากวฬิยะมหาเศรษฐี
…ือง คงมีกากวฟียเศรษฐีที่ไม่ค่อยคุ้นหูพวกเรา เพราะฉะนั้นครั้งนี้ เราจะมาศึกษาประวัติของมหาเศรษฐีประจำแคว้นมคธ คนสุดท้าย กันต่อไป ในกรุงราชคฤห์ มีคนเข็ญใจคนหนึ่งชื่อว่า กากวฬิยะ อาศัยอยู่กับภรรยาคู่ทุกข์คู่ยาก …
ในกรุงราชคฤห์มีมหาเศรษฐีกากวฬิยะซึ่งอาศัยอยู่ในความยากจนกับภรรยา แต่มีจิตใจดี วันหนึ่งพระมหากัสสปเถระได้มาโปรดขออาหารและภรรยาของเขาได้ถวายข้าวและน้ำผักดองให้กับพระเถระเป็นการทำบุญ. ความปีติจากการทำบุญ
สัมมาทิฏฐิและการบรรลุธรรม
206
สัมมาทิฏฐิและการบรรลุธรรม
…ยู่ว่า *เมื่อครั้งที่พระพุทธองค์ตรัสรู้ธรรมใหม่ๆ ทรงตั้งพระทัย ว่า จะเสด็จไปโปรด พระเจ้าพิมพิสาร ที่แคว้นมคธ ระหว่างทาง พระพุทธองค์เสด็จถึงตำบลอุรุเวลาเสนานิคม ได้แสดงอิทธิ ปาฏิหาริย์มากถึง ๓,๕๐๐ อย่าง เพื่อใ…
บทความนี้นำเสนอเรื่องราวของผู้ที่ปฏิบัติสวนทางกับพระนิพพาน ในขณะที่มีความปรารถนาที่จะบรรลุมรรคผลนิพพาน แต่ก็มีความเข้าใจที่ไม่สมบูรณ์ จึงทำให้ตนเองเข้าใจว่าตนเป็นพระอรหันต์ โดยเรื่องนี้เกี่ยวข้องกับพร
สัมมาทิฏฐิกับพระพุทธเจ้า
214
สัมมาทิฏฐิกับพระพุทธเจ้า
…ระทัยว่า จะเสด็จไปที่สวนตาลหนุ่ม เพื่อประสงค์จะทำ ตามสัญญาที่ให้ไว้กับพระเจ้าพิมพิสารผู้เป็นราชาแห่งแคว้นมคธว่า หากพระองค์ได้ตรัสรู้ธรรมเป็นพระพุทธเจ้าแล้ว จะกลับมา เทศน์โปรดให้พระเจ้าพิมพิสารได้ตรัสรู้ตามด้ว…
พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทุกพระองค์เป็นสัญลักษณ์ของสุกกธรรม ผู้ปลดแอกสัตว์จากกัณหธรรม และเผยแพร่สัมมาทิฏฐิให้มนุษย์รู้จัก ตัวอย่างจากการเทศน์โปรดชฎิล ๓ พี่น้อง เพื่อช่วยให้สำเร็จธรรมเป็นพระอรหันต์ รวมถึงการ
การเปลี่ยนแปลงจากมิจฉาทิฏฐิสู่การถือพระพุทธศาสนา
215
การเปลี่ยนแปลงจากมิจฉาทิฏฐิสู่การถือพระพุทธศาสนา
… ๒๑๔ สมัยนั้น ลัทธิบูชาไฟของชฎิล ๓ พี่น้อง ถือเป็นลัทธิที่ มีชื่อเสียง และเป็นที่เคารพเลื่อมใสของชาวแคว้นมคธมาก ด้วยความเป็นผู้ฉลาดในการเทศน์สอน เมื่อต้องการจะเปลื้อง มิจฉาทิฏฐิของชาวเมืองอีกเป็นเรือนแสน จําเ…
บทความนี้กล่าวถึงการเปลี่ยนแปลงจากความเชื่อผิด (มิจฉาทิฏฐิ) ของชฎิล ๓ พี่น้องในสมัยพระพุทธเจ้าหลังจากที่พระองค์ทรงเทศน์สอนจนเปลี่ยนมาเป็นสาวกของพระพุทธศาสนา ชี้ให้เห็นถึงความปรารถนาที่มีมานาน และการสั
ธรรมะเพื่อประชา
475
ธรรมะเพื่อประชา
…และเป็นผู้ทรง อภิญญาสมาบัติในที่สุด ในพระชาติที่พระบรมโพธิสัตว์ เป็นพระราชโอรสของ พระเจ้าแผ่นดินแห่งแคว้นมคธ มีพระนามว่า อรินทมะ ทรงมี พระสหายซึ่งเป็นบุตรของปุโรหิต ชื่อ โสณกะ ทั้งสองได้เดินทาง ไปศึกษาที่เมือ…
ในอดีตพระบรมโพธิสัตว์ทรงสละราชสมบัติและออกบวชเพื่อแสวงหาความจริง โดยมีพระสหายชื่อโสณกะร่วมเดินทางไปศึกษาที่เมืองตักสิลา ทั้งคู่ได้สร้างประสบการณ์ทางศาสนา โดยเฉพาะเกี่ยวกับลัทธิต่างๆ ซึ่งส่งผลให้เขาเข้
การเปรียบเทียบระหว่างศีล ๘ กับ ศีล ๕
39
การเปรียบเทียบระหว่างศีล ๘ กับ ศีล ๕
…งเช่นเรื่องราวต่อไปนี้ ปัญจอุโบสถชาดก ° ในอดีตกาล พระโพธิสัตว์ได้เกิดในตระกูลพราหมณ์ ผู้มั่งคั่งแห่งแคว้นมคธ เมื่อเติบโตขึ้น ก็ละทิ้งความสุขทางโลก ออกบวชเป็นฤาษี พำนักอาศัยอยู่ในป่าอันรื่นรมย์ บริเวณ พรมแดนขอ…
พระมหาสุวิทย์ วิชเชสโก ได้นำเสนอการเปรียบเทียบระหว่างศีล ๘ กับศีล ๕ โดยชี้ให้เห็นว่าศีล ๘ เพิ่มคุณค่าต่อการดำเนินชีวิต ด้วยการเน้นให้มีการประพฤติพรหมจรรย์และการขจัดสิ่งที่ไม่ดีออกจากใจ ในเวลาที่ต้องเผ
การขึ้นครองราชย์ของพระเจ้าจันทรคุปต์
20
การขึ้นครองราชย์ของพระเจ้าจันทรคุปต์
ด้านต่าง ๆ โดยมุ่งเป้าหมายจะได้ครองราชสมบัตของแคว้นมคธ ประเด็นตรงนี้จะเป็นประโยชน์ต่อการวิเคราะห์ต่อไปจากนั้น Nakamura ได้เสริมแก้ไขบทคัดเลือกของ Bhattasa…
บทความนี้วิเคราะห์การขึ้นครองราชย์ของพระเจ้าจันทรคุปต์ในแคว้นมคธ โดยระบุว่าการจัดตั้งกองทัพของพระองค์ได้เกิดขึ้นหลังจากที่ขับไล่กองทัพกรีกออกจากอินเดีย การรวบรวมกำล…
สามัคคีธรรมและความเข้มแข็งของชุมชน
109
สามัคคีธรรมและความเข้มแข็งของชุมชน
…ตศัตรู และเริ่ม ดำเนินตามแผนทันที พระเจ้าอชาตศัตรูทรงรับสั่งให้โบยตี วัสสการพราหมณ์ แล้วเนรเทศออกจากแคว้นมคธ พราหมณ์ จึงทําทีเดินทางระหกระเหินไปขอพึ่งเจ้าวัชชี และเนื่องจาก พราหมณ์เป็นผู้มีปัญญามาก ทำให้เจ้าว…
เนื้อหาเกี่ยวกับหลักสามัคคีธรรมที่เผยแพร่ให้กับชาววัชชี และการพยายามของวัสสการพราหมณ์ในการทำให้ชาววัชชีแตกแยกจากกัน ส่งผลให้เกิดความอ่อนแอของชุมชนและเปิดโอกาสให้พระเจ้าอชาตศัตรูเข้ามาทำลายล้าง ชี้ให้เ
วิธีทำบุญ ให้ถูกหลักวิชชา
227
วิธีทำบุญ ให้ถูกหลักวิชชา
…รา ทรงอุบัติขึ้นในโลก พระราชโอรสทั้ง ๓ พร้อมด้วยบุรุษ ๒,๕๐๐ คน ได้จุติจากเทวโลกมาเกิดในสกุลพราหมณ์ในแคว้นมคธ ได้พากันบวชเป็นฤๅษีเป็นชฎิล ๓ พี่น้อง ฝ่ายนายเสมียนได้เป็น พระเจ้าพิมพิสาร เมื่อพระราชาได้ฟังธรรมจา…
บทความอธิบายถึงวิธีการทำบุญที่ถูกต้องตามหลักวิชชา โดยเฉพาะการอุทิศบุญให้กับเปรตและผู้ที่ทุกข์ทรมานในโลกหน้า พบกับเรื่องราวการทำบุญของพระเจ้าพิมพิสารที่ได้ถวายพระวิหารเวฬุวันแก่พระพุทธเจ้า การอุทิศบุญเ
พระราชกุศลและการสร้างพระพุทธปฏิมากร
25
พระราชกุศลและการสร้างพระพุทธปฏิมากร
…่า สมัยหนึ่ง สมเด็จพระผู้มีพระ ภาคเจ้าเสด็จจาริกโปรดเวไนยสัตว์ไปในตำบลทักขิณาคีรี ทอดพระเนตรเห็นนาในแคว้นมคธอันมี คันนากั้นเป็นอัน รับสั่งถามพระอานนท์ว่า จักสามารถจัดทำจีวรมีรูปเหมือนอย่างนี้ได้หรือไม่ พระเถร…
บทความนี้เสนอความสำคัญของการสร้างพระพุทธปฏิมากรที่ทำโดยสมเด็จพระมหากษัตริยาธิราชเจ้า ซึ่งเป็นการบำเพ็ญพระราชกุศลที่มีคุณค่าสูงและส่งผลต่อสังคมไทยในหลายประการ รวมถึงการสร้างพระพุทธชินราชที่วัดพระศรีรัต
การปกครองด้วยราชธรรมในสมัยพุทธกาล
66
การปกครองด้วยราชธรรมในสมัยพุทธกาล
…ะโดยราชธรรม ดังมีแจ้ในคัมภีร์มหาวรรคพระวินัย ตอนบรรพชาขันธกะว่า คราวหนึ่งปัจจันตชนบทปลาพระราชอาณาเขตแคว้นมคธ เกิดจลาจล กำเริบขึ้น ต้องจัดกองทัพส่งไประงับ พวกโยธีผู้ถูกเกณฑ์และไม่สมัครไปพากันหลบหนีไปบวชใน สำนั…
เนื้อหาพูดถึงบทบาทของพระมหากษัตริย์ในการปกครองประชาชนด้วยราชธรรมและการรักษาความสงบในยุคพุทธกาล โดยยกตัวอย่างกรณีของพระเจ้าพิมพิสารที่ดำเนินการห้ามไม่ให้ผู้รับบวชหลีกเลี่ยงจากการเป็นราชภัฏ เพื่อไม่ให้ก
บทเรียนจากพระเทวทัตต์และพระเจ้าอชาตศัตรู
243
บทเรียนจากพระเทวทัตต์และพระเจ้าอชาตศัตรู
…แต่เมื่อยังไม่ทันถึง เวลา การงานก็ไม่สำเร็จผลดี ข้อนี้จึงเห็นอุทาหรณ์ในเรื่องพระเจ้าอชาตศัตรูผู้ครองแคว้นมคธ ทำสงครามกับพวกกษัตริย์ลิจฉวี ผู้ครองแคว้นวัชชี ในเวลาเธอกำลังตั้งอยู่ในสามัคคีธรรม พรักพร้อมเป็นสมา…
เนื้อหาเกี่ยวกับการเตรียมการที่เหมาะสมในเวลาที่สงบ และการใช้เวลาทำกิจกรรมให้ตรงตามเวลาเพื่อความสำเร็จ โดยยกตัวอย่างจากพระเจ้าอชาตศัตรูและพระเทวทัตต์ เพื่อสะท้อนให้เห็นความสำคัญของการไม่ปล่อยให้เวลาล่ว
การรักษาความสงบในชุมชน
261
การรักษาความสงบในชุมชน
…ราชธรรม ดังมีแจ้งในคัมภีร์มหาวรรค พระวินัย ตอบ บรรพชาขันธ์ว่า คราวหนึ่งปัจจันตชนบท ปลายพระราชอาณาเขตแคว้นมคธ เกิดการขบถจลาจล กำเริบขึ้น ต้องทรงจัดกกองทัพส่งไประงับ พวกโยธีผู้ถูกเกณฑ์ไม่สมัครไป พากันหลบหนีเข้า…
…ิของพระเจ้าพิมพิสารที่เกี่ยวกับพระราชบัญญัติห้ามพระภิกษุไม่ให้รับบวชบุคคลจากราษฎรเพื่อรักษาความสงบในแคว้นมคธ โดยยืนยันว่าความสงบเป็นปัจจัยสำคัญในการทำให้ประชาชนสามารถทำมาหากินและประกอบกิจกรรมตามหน้าที่ได้อย่า…
บาลีไวยกรณ์: วจีวิภาค สมาสและตัทธิต
36
บาลีไวยกรณ์: วจีวิภาค สมาสและตัทธิต
…ส มาหัส เนื้อ นี้ ของกระบือ ชื่อมาริสะ ๒ [ ของกระบือ ]. ๔ ๒ 0 ๔ มคเธ ชาโต มาคโธ [ชน] เกิดแล้ว ในแว่นแคว้นมคธ 0 ๒ ๓ ๒ ชื่อมาคธะ [ ผู้เกิดในแว่นแคว้นมคธ ] ตาม วสติ-ติ วา มาคโธ က ด ๒ ๓๔ & อีกอย่างหนึ่ง [ชนใด ย่อ…
…ดยเฉพาะอย่างยิ่งในหัวข้อของวจีวิภาค สมาส และตัทธิต เช่น การตั้งชื่อและคำจำกัดความของสิ่งต่างๆ ในแว่นแคว้นมคธ โดยมีการอธิบายถึงคุณสมบัติและรูปแบบของภาษา เช่น 'กาสาว' และ 'มาคธะ' ซึ่งช่วยขยายความเข้าใจในไวยกรณ์…
Samayabhedoparacanacakra: คำแปลพร้อมเชิงอรรถวิเคราะห์
27
Samayabhedoparacanacakra: คำแปลพร้อมเชิงอรรถวิเคราะห์
…ฐ” คุมุประะ ในบทนิเทศ ซึ่งผู้เขียนสนับสนุนฐานว่า “กุลุมุประะ” เป็นสถานที่ในพระราชธานปฐมุณฐ ที่อยู่ในแคว้นมคธ ดังนั้น จึงแปลว่า “กุลุมุประะใน[พระราชธาน]ปฐมุณฐ” 64 X: อสงส诱; Pm: อสงสาร汚衣; A: จากอสง; Ter: งวดงู…
บทความนี้เสนอการวิเคราะห์เชิงลึกเกี่ยวกับการแปลคำว่า 'ปฐมุณฐ' เป็นสถานที่ในแคว้นมคธ โดยอ้างอิงจากคำภีร์ถกาวัตถุและพจนานุกรมด้านพุทธศาสนา คำว่า 'upāhara' มีหลายความหมายเกี่ยวกับการนำมา…
การวิเคราะห์ของทวารในหลักการทางภาษา
65
การวิเคราะห์ของทวารในหลักการทางภาษา
…จแล้วเป็นคุณ เหมือนกับตราตากิริย นั่นเอง. แทนคุณนาม เช่น ว่า มคธ อิสฺลโฺโร มาโก แปลว่า คนเป็นใหญ่ในแคว้นมคธ ในที่นี้ใช้แทน อิสสร์ ศัพท์ ซึ่งแปลว่า เป็นใหญ่. แทนก็ยอายายเดา เช่น ว่า วุฒชร อธิป-ติวายา- กรโต (…
บทความนี้เสนอการวิเคราะห์ศัพท์ 'ทวาร' ในเชิงภาษา โดยแสดงให้เห็นถึงอำนาจปัจจัยที่มีผลต่อรูปแบบและความหมายของศัพท์ในประโยค เช่น การเข้าและออก รวมถึงการใช้แทนคุณนามและการสร้างความหมายใหม่จากการวิเคราะห์ท
การใช้ปัจจัยแทนศัพท์ในศาสตร์พุทธธรรม
112
การใช้ปัจจัยแทนศัพท์ในศาสตร์พุทธธรรม
…คคลอ้อมแล้ว ด้วยน้ำฝาด " " อิท มัส " มาหิส [ เนื่องนี้ ] องกระบือ " " ชาโต " มาดโย ผู้เกิดแล้วในแว่นแคว้นมคธ " " วสติ " มาดโย ผู้อยูในแว่นแคว้นมคธ " " อิสสโร " มาดโย ผู้เป็นใหญ๋ในแว่นแคว้นมคธ. " " นิฎฐโต " กุ…
ในเนื้อหานี้พูดถึงการใช้ปัจจัยแทนศัพท์ 2 ตัวในศาสตร์พุทธธรรม โดยนำเสนอการใช้คำว่า ‘ณ.’ เป็นตัวอย่างในการแทนศัพท์ต่าง ๆ รวมถึงศัพท์เฉพาะที่ใช้ในแต่ละกรณี เช่น กาลาว, อิท มัส, ชาโต และอื่นๆ นอกจากนี้ยัง
แบบเรียนบาลีไวยากรณ์สมบูรณ์แบบ ๑๖
19
แบบเรียนบาลีไวยากรณ์สมบูรณ์แบบ ๑๖
…ชชาและแคว้นมละ วชชิ จ มูลนา จ วชิชมูล อ. แคว้นวิชชาและแคว้นมละ ท อุคคม จ อุกคม อ. แคว้นอังคะและแคว้นมคธ อุคคม จ อุกคม อ. แคว้นอังคะและแคว้นมคธ ท c) อัญญญูบุษปปฏิภาณะธรรมทตะ ในความหมายร่วมศัพท์ธรรมแตก…
สมาสเป็นส่วนหนึ่งของบาลีที่มีความสำคัญในการทำความเข้าใจเวทนาและธรรมในพระพุทธศาสนา บทเรียนนี้นำเสนอหลักการแบ่งประเภทของสมาส เช่น ธัญญานัง ทวันทตะ ซึ่งรวบรวมธัญญพฤกษ์, ชนปนัง ทวันทตะ ซึ่งรวบรวมเมืองหรือ