โลภ : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 15 / 34

…ติมุขภาวโต จ วจีทวารสงฺขาเต กมุม- ทวาเร ฯ พาหุลุลวุตติโตติ อิท วุตฺตนยเมว ฯ ปรสมฺปตฺติ อภิมุข นายติ โลภวเสน จินเตตีติ อภิชฌา ฯ พยาปชฺชติ หิตสุข เอเตนาติ พยาปาโท ฯ มิจฉา วิปริตโต ปสฺสตีติ มิจฉาทิฏฐิ ฯ ตตฺ…

เนื้อหาในบทนี้พูดถึงอภิธมมโดยเฉพาะการแบ่งประเภทของเจตนาและวาจาซึ่งมีผลต่อกรรมที่เกิดขึ้น ทั้งยังแสดงให้เห็นถึงความสำคัญของการระมัดระวังในการสื่อสารและความทุ่มเทในทางอันดีเพื่อป้องกันผลกรรมที่ไม่ดีนอกจ

…ย เจตนาปกข์กาว โหนฺติ ฯ โทสมูเลน ชายนตีติ สหชาตาทิปจฺจเยน โทสสงฺขาตมูเลน โทสมูลกจิตเตน วา ชายนฺติ น โลภมูลาที่ห์ ๆ หสมานาปิ หิ ราชาโน โทสจิตเตเนว ว อาณาเป็นฺติ ฯ ตถา ผรุสวาจาพยาปาเทศปี ยถารห์ ทฏฺฐพฺพ์ ฯ …

…ม เพื่อให้เห็นถึงความสัมพันธ์ระหว่างหัวข้อหลักต่าง ๆ ที่มีอยู่ ความเข้าใจในธรรมะจะนำไปสู่การลดละความโลภและการกระทำที่ผิดศีลซึ่งเป็นผลจากมิจฉาทิฏฐิ การขยายความเข้าใจเกี่ยวกับเจตนาและคุณธรรมที่มีอยู่ในใจิน…

…ปน สุตฺตนฺตวเสน อภิธมฺมวเสนปี ทส ฯ อิติ เอว์ ปาปาน อกุสลาน สงฺคโห นวธา วุตฺโต ฯ เอตฺถ จ นวฏฺฐสงฺคหา โลภ- ทิฏฐิโย สตฺตสงฺคหา อวิชชา ปฏิโฆ ปญฺจ สงฺคโห จตุสงฺคหา กงขา ติสงฺคหา มานุท ธจจา จีน ทวิสงฺคห์ กุกกุ…

บทนี้สำรวจหลักการอภิธมฺมตฺถในบริบทต่าง ๆ โดยมีการลงลึกในนว สัญโญชนาและการศึกษาลักษณะต่าง ๆ ของกิเลสที่ส่งผลในการดำรงชีวิตของบุคคล รวมถึงการทำความเข้าใจเกี่ยวกับอสุภะและการดำเนินชีวิตตามแนวทางของอภิธรร

…งขาริก ๑ สสังขาริก ๑ จิตที่สหรคตด้วยอุเบกขา ไม่ ประกอบด้วยทิฏฐิ เป็นอสังขาริก ๑ สสังขาริก ๑ ชื่อว่า โลภสกคตจิต (จิตประกอบด้วยโลภะ) จิต ๒ นี้ คือ จิตที่สหรคตด้วยโทมนัส ประกอบด้วยปฏิฆะ เป็นอสังขาริก ๑ เป็น…

บทนี้นำเสนอการศึกษาจิตในอภิธัมมัตถสังคหาที่แบ่งประเภทตามสภาวะของจิต ๔ ประเภท ได้แก่ กามาจิต รูปาจรจิต อรูปาวจรจิต และโลกุตตรจิต โดยมุ่งเน้นที่การอธิบายคุณสมบัติและความสัมพันธ์ระหว่างจิตแต่ละชนิด และผล

… ที่กุศลเป็นผู้ละ อกุศลเป็นสิ่งมีควรละตามลำดับ ฯ คำว่า อฏฺฐธา เป็นต้น เป็นคาถาแสดงความย่อ ๆ ความว่า โลภะนั้นด้วย ชื่อว่าเป็น มูลด้วย เพราะเป็นเช่นกับด้วยรากเหง้าของต้นไม้โดยให้ความที่สัมปยุต ธรรมตั้งอยู่…

…ของมูลและอาการของจิต รวมถึงการวิเคราะห์อเหตุกจิตและการจัดหมวดหมู่ตามธรรมที่ประกอบด้วย อนึ่ง กล่าวถึงโลภมูล โทสมูล และโมหมูล ซึ่งทำให้เข้าใจถึงลักษณะและคุณสมบัติของจิตได้อย่างละเอียด โดยทางอภิธรรมจะจัดแบ่…

…ก่จิตเหล่าอื่น) ด้วยประการอย่างนี้ ฯ ๑ เจตสิก ๑๔ เหล่านี้ คือ โมหะ ๑ อหิริกะ อโนตตัปปะ ๑ อุทธัจจะ ๑ โลภะ ๑ ทิฏฐิ ๑ มานะ ๑ โทสะ ๑ อิสสา ๑ มัจฉริยะ ๑ กุกกุจจะ ๑ ถีนะ ๑ มิทธะ ๑ วิจิกิจฉา ๑ ชื่อว่าอกุศลฯ เจต…

เนื้อหาเกี่ยวกับอภิธัมมัตถสังคหบาลี และการศึกษาเจตสิกที่มีการอธิบายถึงธรรม ๕๒ ประการที่ประกอบกับจิตและการเกิดดับในที่เดียวกัน โดยการจำแนกความหมายของเจตสิกประเภทต่างๆ เช่น ผัสสะ, เวทนา, และเจตนา รวมถึง

…ี้ คือ โมหะ ๑ อหิริกะ ๑ อโนตตัปปะ ๑ อุทธัจจะ ๑ ชื่อว่าสัพพากุศลสาธารณะได้ใน อกุศลจิตแม้ทั้งหมด ๑๒ ฯ โลภะ ได้ในอกุศลจิต ๘ ที่สรรคตด้วยโลภะ เท่านั้น ฯ ทิฏฐิ ได้ในอกุศลจิต ๔ ที่ประกอบด้วยทิฏฐิ ฯ มานะ ได้ ใน…

เนื้อหาเกี่ยวกับอภิธัมมัตถสังคหบาลีและอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกาในหน้าที่ 72 เน้นการวิเคราะห์จิตและเจตสิกต่างๆ โดยมีการแบ่งประเภทจิตตามที่เห็นในตำรา ศึกษาเรื่องการเกิดของอารมณ์ภายในจิตที่สัมพันธ์กับวิจาร,

…อุทธัจจะนั้น มีความไม่สงบ แห่งจิตเป็นลักษณะ ดุจเถ้าฟุ้งกระจายเพราะถูกหินกระทบฉะนั้น ๆ สภาพที่ชื่อว่าโลภะ เพราะอรรถว่า ติด (ข้องเกี่ยว) ฯ โลภะ นั้น มีการเกี่ยวเกาะอารมณ์เป็นลักษณะ เหมือนลิงติดตังฉะนั้น ๆ …

…่ไม่ดี. ในส่วนของอุทธัจจะ ซึ่งหมายถึงความฟุ้งซ่านของจิต, มีลักษณะคล้ายเถ้าฝุ่นที่กระจายจากการโจมตี. โลภะหมายถึงการติดใจในสิ่งต่างๆ, ที่ทำให้จิตแปรปรวนโดยทันที. การแยกแยะความแตกต่างระหว่างฉันทะและโลภะถูกอ…

…ฉะนั้น โมหะ อหิริกะ อโนตตัปปะ และอุทธัจจะเหล่านั้น จึงมีได้ใน อกุศลจิตทั้งหมด ฯ ฯ เอว ศัพท์ ในบทว่า โลภสหคตจิตฺเตเสฺวว มีไว้ แม้เพื่อประโยชน์คืออธิการ (การคล้อยตาม) เพราะฉะนั้น บัณฑิต พึงเห็นอวธารณะแม้ใน…

…จิตที่มีกิเลสยังผลทำให้คนเชื่อมั่นในแนวคิดที่ผิด นอกจากนี้ยังมีการอธิบายถึงวิธีการที่เข้าใจได้น้อยในโลภสหคตจิต และมานะ ซึ่งไม่สามารถดำรงอยู่ในจิตเดียวกับทิฏฐิอย่างไรก็ตาม การทำความเข้าใจในอภิธรรมเป็นกระบ…

…ั้งอยู่ในจิต ๖๒ อุเบกขา เวทนา นอกนี้ตั้งอยู่ในจิต ๕๕ ฯ ๆ ๕๕ ชื่อว่าเหตุ ในเหตุสังคหะ มี 5 อย่าง คือ โลภะ ๑ โทสะ ๑ โมหะ ๑ อโลภะ ๑ อโทสะ ๑ อโมหะ ๑ ฯ บรรดาเหตุเหล่านั้น จิต ๑๘ ด้วยอำนาจปัญจทวาราวัชชนจิต (๑)…

เนื้อหาในบทนี้กล่าวถึงการศึกษาจิตและเวทนาในอภิธัมมัตถสังคหะ โดยแยกประเภทของจิตได้เป็น 6 แบบ และเวทนาที่มีอยู่ 3 แบบ คือ สุข ทุกข์ และอุเบกขา ซึ่งมีการระบุจำนวนจิตที่สอดคล้องกับประเภทต่างๆ ของเวทนา และ

…ติบาต ๑ ผรุสวาจา ๑ ๆ พยาบาท ๑ เกิดโดยมีโทสะเป็นมูลฯ กาเมสุมิจฉาจาร ๑ อภิชฌา ๑ มิจฉาทิฏฐิ ๑ เกิดโดยมีโลภะเป็นมูลฯ แม้อีก ๔ อย่างที่เหลือ ย่อม เกิดมีได้โดยมูลทั้ง ๓ อย่าง ฯ คือกุศลนี้ มี ๑๒ อย่าง แม้โดยประ…

…ำรวจความสัมพันธ์ระหว่างอารมณ์และการกระทำในจิตใจ รวมทั้งประเภทของกรรมที่แบ่งตามมูลประเภท ได้แก่ โทสะ โลภะ และความเห็นผิด นอกจากนี้ยังกำหนดประเภทของกุศลกรรมและอกุศลกรรมบถ 10 อย่าง รวมถึงความแตกต่างระหว่างก…

…์ ๑ อิสสาสัญโญชน์ ๑ มัจฉริยสัญโญชน์ ๑ อวิชชาสัญโญชน์ ๑ ฯ 0 ด กิเลส (เครื่องทำให้ใจเศร้าหมอง) ๑๐ คือ โลภะ ความโลภ ๑ โทสะ ความขัดเคือง ๑ โมหะ ความแลง ๑ มานะ ความถือตัว ๑ ทิฏฐิ ความเห็นผิด ๑ วิจิกิจฉา ความส…

ในบทนี้ได้กล่าวถึงอนุสัยซึ่งประกอบด้วยกามราคานุสัย, ภวราคานุสัย, ปฏิฆานุสัย และอื่นๆ ที่มีผลต่อกิเลสในจิตใจ นอกจากนี้ยังพูดถึงสัญโญชน์ซึ่งประกอบด้วยกามราคสัญโญชน์, ปฏิฆสัญโญชน์ และอวิชชาสัญโญชน์ที่มีอ

…าง สัญโญชน์กล่าวไว้ 8 อย่าง กิเลสกล่าวไว้ ๑๐ อย่าง ฯ [มิสสกสังคหะ] ในมิสสกสังคหะ มีเหตุ 5 อย่าง คือ โลภะ ๑ อโลภะ ๑ อโทสะ ๑ อโมหะ ๑ โทสะ ๑ โมหะ ๑ โสมนัส ๑ องค์ฌาน ๓ คือ วิตก วิจาร ปีติ เอกัคคตา โทมนัส ๑ อ…

ในหน้า 311 ของอภิธัมมัตถสังคหบาลี ท่านเสนอแนวคิดต่างๆ ที่เกี่ยวข้องกับปาปสังคหะ (อกุศลสังคหะ) ซึ่งมีการกล่าวถึง 5 อย่าง ได้แก่ อาสวะ, โอฆะ, โยคะ, และคันถะ โดยมีรายละเอียดของวัตถุธรรมและแนวคิดต่างๆ รวม

…สัตว์) แล้วพัดไป หรือเพราะให้จมลง คือเพราะทำให้อยู่ภายใต้แล้วพัดไป ได้แก่เพราะ ให้จมดิ่งลงฯ ก็ธรรมมีโลภะเป็นต้นเหล่านี้ ครอบงำนำสัตว์ทั้งหลาย ไป (ครอบงำห้ำหั่นสัตว์ทั้งหลาย) คือเป็นเหมือนให้สัตว์ทั้งหลาย…

…ฏฏะด้วย. โดยมีการเปรียบเปรยว่าโอฆะหมายถึงห้วงน้ำที่ทำให้สัตว์จมลงและถูกครอบงำด้วยกิเลส ตัวอย่างเช่น โลภะและอาสวะที่นำสัตว์ไปสู่วัฏฏะ.

…้กล่าวการสงเคราะห์ (ประมวล) พวกบาปคืออกุศลไว้ ๕ อย่าง ด้วยประการอย่างนี้แล ฯ ก็บรรดาธรรม ๑๔ อย่าง มีโลภะเป็นต้น เหล่านี้ มีสังคหะ ๕ อย่างนี้ คือ โลภะและทิฏฐิสงเคราะห์ ลงใน ๕ ฐานและ ๘ ฐาน อวิชชาสงเคราะห์ล…

…ดธรรม 14 อย่าง รวมถึงการอธิบายองค์ฌานและองค์มรรคอย่างละเอียด ข้าพเจ้าได้กล่าวถึงประเภทของบาป ตั้งแต่โลภะ อวิชชา และปฏิฆะ ซึ่งมีการจัดแบ่งตามฐานต่าง ๆ อธิบายการคิดคำนึงและการเผาธรรมที่เป็นข้าศึก ในที่สุดย…

…ญ ๆ นี้เป็นชื่อของสุข อธิบายว่า กรรมที่สัตว์กระทำด้วยไตรทวาร จะได้โวหารว่า บุญก็ดี กุศลก็ดี ต้องมี อโลภะ อโทสะ อโมหะ เป็นสมุฏฐาน ข้อนี้เป็นการทวนกระแส โลกประวัติ ยากที่สัตว์โลกจะบำเพ็ญ ถึงเช่นนั้น ก็ยังไ…

เนื้อหาไฟฟ้ามหาสมณเจ้ากรมพระยาวชิรญาณวโรรสส่งเสริมการบำเพ็ญบุญและกุศล โดยชี้ให้เห็นถึงผลของบุญที่นำมาสู่ความสุขและสันติสุข ทั้งในมนุษย์และเทวดา พร้อมยกตัวอย่าง 3 ประการ ของผลที่ต้องประสงค์ และการอุทิศ

…คตเจ้า ๑ สิ่งที่สัตว์ทำด้วย กาย วาจา ใจ พร้อมด้วยเจตนา ชื่อว่า กรรม จำแนกโดยประเภท ส่วนดีมีมูลมาแต่อโลภะ อโทสะ อโมหะ เป็นกุศลกรรม ส่วนชั่วมีมูลมาแต่ โลภะ โทสะ โมหะ เป็นอกุศลกรรม กรรม ๒ ประเภทนี้ เมื่อควา…

บทความนี้สำรวจความเชื่อในพระพุทธศาสนาเกี่ยวกับกรรมและผลของกรรม โดยกล่าวถึงความเชื่อ ๔ ประการ คือ กัมมสัทธา เชื่อกรรม, วิปากสัทธา เชื่อผลแห่งกรรม, และกัมมัสสกตาสัทธา เชื่อความที่สัตว์มีกรรมเป็นของตน นอ

…ผิดในกาม) ก็ถึงความแพร่หลาย โดยทำนองเดียวกันผรุสวาจา (พูดคำหยาบ) สัมผัป ปลาปะ (พูดเพ้อเจ้อ) อภิชฌา (โลภเพ่งเล็งทรัพย์ของผู้อื่น) พยาบาท (มุ่งปองร้อย) มิจฉาทิฐิ (เห็นผิด) ก็ถึงความแพร่หลาย ต่อจากนี้ ๓ ประ…

เนื้อหาพูดถึงความแพร่หลายของอกุศลธรรม เช่น การลักทรัพย์ การฆ่าสัตว์ การพูดเท็จ และประพฤติผิดในกาม ซึ่งส่งผลกระทบต่อความเสื่อมถอยของอายุและวรรณะของมนุษย์ ในทางกลับกัน การปฏิบัติตามกุศลธรรมจะนำไปสู่การเ

…อกุศล ๔ ได้แก่ พูดเท็จ พูดเสียด พูดหยาบคาย พูดเพ้อเจ้อ เหลวไหล เว้นจากมโนกรรมกรรมฝ่ายอกุศล ๓ ได้แก่ โลภเพ่งเล็งทรัพย์สมบัติของผู้อื่นคิดปอง ร้ายผู้อื่น เห็นผิดจากทำนองคลองธรรม แต่มีสัมมาทิฏฐิ เห็นชอบตามท…

บทความนี้พูดถึงอนาคาริยวินัยซึ่งเป็นแนวทางปฏิบัติที่สำคัญสำหรับคฤหัสถ์ ในการไม่ต้องอาบัติ 7 ประการ โดยมีศีลจตุปาริสุทธิที่ประกอบด้วยความสำรวมในปาฏิโมกข์และอินทรีย์ รวมถึงการเว้นจากอกุศลกรรมบถ 10 ประกา

… คือคุณอัน เผาผลาญบาปธรรมเป็นอย่างยิ่ง ขันติในที่นี้ หมายถึงความอดทนต่อเหตุแห่งทุกข์เป็นที่ตั้งแห่ง โลภะ โทสะ โมหะ ครบทั้ง ๓ ประการ, หนาว ร้อย หิวระหาย เป็นเหตุแห่งทุกข์ที่ตั้งแห่ง โทสะ, ทุกขเวทนาอันแรงก…

เนื้อหาพูดถึงขันติในพระพุทธศาสนา โดยเฉพาะในพระราชประวัติของสมเด็จพระพุทธเจ้า ที่ทรงแสดงความอดทนและมีใจเมตตาต่อผู้มีอิทธิพลที่ประสงค์ทำร้ายพระองค์ ทั้งในคำสอนเกี่ยวกับขันติและความอดทนต่อความทุกข์ ภิกษุ